Η Oμιλία του Αλ. Αλαβάνου στη λήξη της πανελλαδικής συνάντησης του ΜΑΑ

Η Oμιλία του Αλ. Αλαβάνου στη
λήξη της πανελλαδικής συνάντησης του ΜΑΑ

Την Κυριακή 18/12 ολοκληρώθηκαν
οι εργασίες της Πανελλαδικής Συνάντησης του Μετώπου Αλληλεγγύης και Ανατροπής.
Οι συμμετέχοντες ενέκριναν τις θέσεις που προηγήθηκαν με μικρές τροποποιήσεις,
σχεδόν παμψηφεί, με ένα μόνο κατά και ένα λευκό. Εγκρίθηκε έτσι και η
εκλογική  τακτική του ΜΑΑ που συνοψίζεται στο στόχο να διαμορφωθεί μια ευρεία
μετωπική συνεργασία, με προγραμματική βάση και επίκεντρο την παύση πληρωμών
και με δημοκρατική λειτουργία. Μόνο με αυτές τις συνθήκες έχει για το ΜΑΑ
νόημα η συμμετοχή του στις εκλογές.Την απομαγνητοφωνημένη ομιλία του Αλ.
Αλαβάνου στη λήξη των εργασιών μπορείτε από σήμερα να την δείτε στην
ιστοσελίδα

ΤΟ ΜΕΤΩΠΟ .

Αλέκος Αλαβάνος

Συντρόφισσες και σύντροφοι,

Καταρχήν να ευχαριστήσουμε την πρυτανεία του Οικονομικού Πανεπιστήμιου. Είναι φιλόξενη, βρήκαμε καθαριότητα και καλή οργάνωση. Είναι καλό χαρακτηριστικό ενός πανεπιστημίου να προσφέρει φιλόξενα τον χώρο του σε πολιτικές, κοινωνικές, καλλιτεχνικές κινήσεις που ίσως δυσκολεύονται να βρουν και το νοίκι για κάποια άλλη αίθουσα. Πριν μπω στα εννέα αυτή τη φορά σημεία, να θυμίσω ότι προηγούμενος ομιλητής, ο Γιάννης Αποστολάς, μιλώντας για την ενότητα της αριστεράς, είπε ότι θα έδινε τίτλο στην ομιλία του «λίγο πριν τον ψυχίατρο». Εμένα, οι σκέψεις που θα εκφράσω είναι «πολλά χρόνια μετά την ψυχίατρο»…. Τι θέλω να πω με αυτό; Καλή, ενδιαφέρουσα η ανάπτυξη των θέσεων των σχημάτων της αριστεράς που είχαμε χθες, αλλά πρέπει να ανοιχτούμε στους προβληματισμούς, στις θεωρητικές αναζητήσεις και κατακτήσεις, στα πειράματα, στον τρόπο σκέψης που έχουν άλλοι, εκτός στενής πολιτικής, επιστημονικοί χώροι.
Οι αξίες και οι ιδέες μας δεν είναι κομματικοί στόχοι – είναι βιώματα ζωής.
Το πρώτο σημείο, λοιπόν, είναι ότι όσο κι αν διπλοκλειδώσεις την εξώπορτα, όσο κι αν κλείσεις τα πατζούρια, όσο κι αν κλείσεις τις τζαμόπορτες, σήμερα, οπουδήποτε στην Ελλάδα, η κρίση θα μπει μέσα στο σπίτι. Και η κρίση ήταν παρούσα μέσα και σε αυτήν την αίθουσα αυτές τις δύο μέρες. Εκφράσθηκε με πολλούς τρόπους. Κυρίως με τη μικρή συμμετοχή που είχαμε, ειδικά χθες το πρωί, στην έναρξη των εργασιών μας, την ώρα της εισήγησης. Εκφράσθηκε και με άλλους τρόπους, όπως κάποιες εντάσεις.
Θα αναφέρω την κορυφαία ένταση: μια έντονη λεκτική αντιπαράθεση, έχοντας τον Γιώργο Παπαπέτρου και αναφερόμενο σε απόψεις που είχε διατυπώσει πριν ο Κώστας Ανδρικόπουλος. Τυχαίνει και τους δύο να γνωρίζω καλά, περισσότερο τον Γιώργο. Τον Κώστα τον γνώριζα μέσα από την ιστοσελίδα της ΠΑΣΑ, μέσα στο Μέτωπο, περνώντας για λίγο από τον ΣΥΡΙΖΑ του Χαλανδρίου. Ξέρω τη δύσκολη επαγγελματική του δουλειά, έχει ένα οικονομικό, λογιστικό γραφείο. Ξέρω ότι είναι ψυχή στις λαϊκές κινητοποιήσεις στο Χαλάνδρι. Τον Γιώργο τον ξέρω από μαθητής Λυκείου, στο Βαρβάκειο, δυο χρόνια πάνω από μένα. Προέρχομαι από μια οικογένεια με κεντρώο προσανατολισμό, με έφερε σε επαφή με το μαθητικό τμήμα των λαμπράκηδων – εκεί χάθηκε η «παρθενιά», ξεκίνησε η επαφή, που έγινε εφ’ όρου ζωής, με την αριστερά.
Θυμάμαι ότι εξαφανίσθηκε από το σχολείο, μόλις έγινε η δικτατορία, γιατί με τον Σπύρο Κουριδάκη, ήταν οι δύο πρώτοι μαθητές που συνελήφθηκαν γιατί έβγαζαν από μόνοι τους, από τρέλα τους, παράνομη εφημερίδα σε πολύγραφο, έκανε δύο χρόνια στο αναμορφωτήριο. Μετά εμπνεύσθηκε, μαζί με τον μακαρίτη τον Κανελλάκη, στα ’70 την Ελληνοευρωπαϊκή Κίνηση Νέων, που είχε καταλυτική σημασία για το αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα, καθώς εκεί οι διάφοροι αποκομμένοι πυρήνες από τις διάφορες σχολές ήρθαν σε επαφή. Εκεί διαμορφώθηκαν οι πρώτες συνθήκες για ένα ενοποιημένο φοιτητικό κίνημα. Πάντα στην αριστερά, σκληρές δουλειές, μεσίτης τα τελευταία χρόνια, για να τα βγάλει πέρα με τη ζωή. Και στους δύο συντρόφους είναι κοινό χαρακτηριστικό, τελείως διαφορετικό από αριστερούς σε δήμους, διοικήσεις σωματείων, βουλή, ευρωβουλή, πολιτικά γραφεία – και τα ξέρω αυτά, τα έχω «ακούσει» κι εγώ, κι έχουν βάση πολλές φορές – είναι ότι προσωπικά δεν κέρδιζαν, χάνανε συνέχεια παραμένοντας στρατευμένοι στην αριστερά.
Όταν παρακολουθείς μια ένταση μέσα σε ένα συλλογικό σώμα, ενοχλείσαι και φοβάσαι πώς θα πάει η κοινή μας δουλειά, εγώ όμως έβλεπα κάτι σπαρακτικό σε αυτή τη σύγκρουση. Ο Κώστας να προσπαθεί να βάλει με πάθος το θέμα ότι δεν μπορούμε να δουλεύουμε με τον ίδιο τρόπο με τα κλειστά σχήματα της αριστεράς, ο Γιώργος να βάζει με πάθος το θέμα ότι δεν μπορούμε να σνομπάρουμε αυτό τον κόσμο που είναι σε οργανώσεις, ότι είναι αξιόλογες δυνάμεις και η πάλη χρειάζεται δύναμη. Στην πραγματικότητα είναι δύο πλευρές της αλήθειας ή δύο διαφορετικές, αντιφατικές αλήθειες που συνυπάρχουν. Για αυτό πιστεύω ότι σε όλες και όλους εδώ μέσα και στους αριστερούς έξω υπάρχει πολύς πόνος. Αυτό φάνηκε και από τον Τάσο Σταυρόπουλο πριν λίγο όταν συγκινημένος μας ανέφερε ένα προσωπικό περιστατικό, για τη γιαγιά στο χωριό του στην Αρκαδία που δεν πούλησε το γάλα, ώστε μέσω αυτού να εκφράσει τις πολιτικές του σκέψεις.
Οι αξίες και οι ιδέες μας δεν είναι απλά κομματικοί στόχοι, είναι βίωμα στης ζωής μας. Ο πόνος του καθένα μας έχει πολύ μεγάλη δύναμη αν μπορέσουμε να καταλάβουμε τον πόνο του άλλου. Αν μπορεί να γίνει ένας διάλογος, ακόμα και συναισθηματικός. Αν καταλάβουμε ότι η κοινή μας αλήθεια είναι σύνθεση από ψηφίδες από πολλές προσωπικές αλήθειες. Εμείς λοιπόν, δεν διστάζουμε να πούμε ότι νοιώσαμε και απογοήτευση κατά τη διάρκεια των εργασιών μας. Δεν έχουμε κανένα λόγο να ωραιοποιούμε. Υπήρξαν στιγμές που ένοιωσα πολύ μεγάλη απογοήτευση. Κι όχι μόνο στην έναρξη. Και χτες το απόγευμα, στην εκδήλωση με τους προσκεκλημένους μας από διάφορους χώρους της αριστεράς – τους οποίους και ευχαριστούμε θερμά. Δεν μπόρεσε όμως να οικοδομηθεί ένας διάλογος. Ήταν ακολουθία μονολόγων.
Υπάρχουν όμως και πολλοί λόγοι που μπορούν να μας δώσουν πολύ μεγάλο θάρρος. Θα ξεκινήσω από το σκηνικό πίσω μας, που έστησαν με ευαισθησία και αισθητική οι σύντροφοί μας. Σύντροφε από το Περιστέρι, που έκανες κριτική, το θέμα δεν είναι να κάνουμε την πολιτιστική επανάσταση αλά Κίνα και να αρχίσουμε να καίμε την κληρονομιά μας. Όταν ο Γιάννης Ρίτσος έλεγε «Αυτό το χώμα είναι δικό τους και δικό μας. Δεν μπορεί κανείς να μας το πάρει», το έλεγε πριν μισό αιώνα. Και μας μιλάει και τώρα.
Μας χρειάζεται η ικανότητα – μαζί με τα καινούργια πράγματα, την αμφισβήτησή μας, τις τομές μας – να περικλείουμε, να ενσωματώνουμε στο λόγο μας ότι καλό έχει δώσει η παγκόσμια, εθνική, τοπική πολιτιστική ή θεωρητική κληρονομιά. Και εδώ πρόκειται για ένα σκηνικό που αναφέρεται στη ρωσική καλλιτεχνική πρωτοπορία, δηλαδή στη δυνατότητα μεγάλα επαναστατικά πολιτικά γεγονότα, όπως ο Οκτώβρης του 1917, να συνοδεύονται από επαναστατική άνθηση της τέχνης.
Αν σήμερα είχαμε έστω μια μικρογραφία αυτής της συνάντησης τέχνης και πολιτικής, θα είχαμε αρχίσει τον διάλογο με τη νέα γενιά που τώρα δεν υπάρχει. Άξιζε αυτή η Πανελλαδική μας συνάντηση γιατί βγάλαμε από τη λήθη της δικής μας αριστεράς τη Μαρία Πανταζή. Επειδή ήταν αναρχική, στον αντιεξουσιαστικό χώρο, έπρεπε να την ξεχάσουμε, όλες οι δυνάμεις που προερχόμαστε από τις ιδέες του Μαρξ ή του Λένιν. Δεν είναι τυχαίο.
Είπαμε εμείς, στα 140 χρόνια από την Κομμούνα θα τιμήσουμε, αυτό το ξεχασμένο ελληνικό «λουλούδι», που από το πορνείο της Νάπολης έφτασε να εκτελεσθεί ως κομμουνάρα στο Παρίσι. Είναι ένα κτήμα για τον λαό μας, που δεν πρέπει να χαθεί. Κυρίως όμως θάρρος μας δίνει το επίπεδο των παρεμβάσεων. Και χθες το πρωί και ειδικά σήμερα, ιδιαίτερα από πολλές συντρόφισσες. Δεν διασαφηνίζουν απλώς τις Θέσεις της συνάντησής μας, τις διορθώνουν.
Μια κοινωνία σε σύγχυση αναζητά την έξοδο από το σύστημα.
Το δεύτερο σημείο: Ήταν κάποια γειτονικά παραθαλάσσια χωριά στη βόρεια Κρήτη – δεν πρέπει να είναι παραμύθι, αλήθεια είναι. Εκεί έχει γερούς βοριάδες. Προκομμένοι, δουλευταράδες ψαράδες, τα κατάφερναν. Σε ένα χωριό, καλοί άνθρωποι, δεν τα πολυκατάφερναν όμως. Κάποια μέρα φθινοπώρου αποπροσανατολίσθηκε ένα τεράστιο κοπάδι από σαρδέλες, ξώκειλε στην άμμο του δεύτερου χωριού. Με τους κουβάδες τις μαζεύανε στα ρηχά, τόνους σαρδέλες, με συνέπεια να βλέπουν με περιφρόνηση τα άλλα χωριά. Το ίδιο γίνεται σήμερα με τις δημοσκοπήσεις. Η δημοσκοπική αύξηση των κοινοβουλευτικών κομμάτων που τοποθετούνται στην αριστερά δεν σημαίνει κατανάγκην στροφή της κοινωνίας προς τα αριστερά.
Στροφή της κοινωνίας προς τα αριστερά εκφράζουν οι μαζικοί εργατικοί αγώνες και οι πλατείες. Όχι το ότι βρίσκεται η αριστερά σε εκλογική άνοδο, είναι ασήμαντο, δεν πρέπει να αξιοποιηθεί, το λέμε από φθόνο. Δέστε τις πρόσφατες έρευνες. Δέστε τις αντιφάσεις τους, τη ρευστότητά τους, την πλήρη σύγχυσή τους. Δείχνουν την κοινοβουλευτική αριστερά σε άνοδο και την ίδια στιγμή δείχνουν αποδοχή του πρωθυπουργού Παπαδήμου που εφαρμόζει την πολιτική της τρόικα τριπλάσια από της αριστεράς. Ή την ίδια στιγμή οι πολίτες δεν θέλουν εκλογές, ενώ δυναμώνουν τα κόμματα που υποτίθεται τουλάχιστον ότι θεωρούν κατεπείγουσα την αλλαγή πολιτικής. Σκεφθείτε άλλες εποχές, όπως στην αποστασία τη δεκαετία του ’60, η πίστη στην αλλαγή εκφράζονταν με εκρηκτικό τρόπο για άμεσες εκλογές.
Η δημοτικότητα του πρωθυπουργού είναι επιτυχία του συστήματος. Βγάζει μια μαριονέτα, βάζει μιαν άλλη. Ο πρωθυπουργός είναι «οικονομολόγος», αλλά το παιχνίδι το έχουμε δει κι αλλού. Θυμηθείτε μόνο τον Σαλίνας, πρόεδρο του Μεξικό, σπουδαγμένο στο Χάρβαρντ, που βούλιαξε τη χώρα του στο χάος. Πρέπει να δούμε όμως και κάτι άλλο σε αυτό. Η κοινωνία αναζητά κάτι άλλο από αυτό που τους δίνει η χρεωκοπημένη πολιτική σκηνή. Αυτό χρειάζεται να το καταλάβουμε. Αυτό το «έξω» αξίζει να το δώσει η ίδια η αριστερά. Με αυτή την έννοια – ακούσθηκε πριν από ένα ομιλητή –σταθούμε απέν το πρώτο πράγμα είναι να σταθούμε απέναντι στην κοινωνία με ειλικρίνεια και εντιμότητα. Να πούμε ότι μπορεί να προσφέρει ένα καλύτερο αύριο. Ότι μπορούμε να στήσουμε ένα συλλογικό δημόσιο χώρο που θα είναι προστασία για όλους.
Κοινή βάση για το μέτωπο και πολυφωνία
Τρίτο, εδώ, στο Μέτωπο Ανατροπής και Αλληλεγγύης, γίνεται μια δοκιμή. Είναι ένα πειραματικό εργαστήριο: είναι δυνατό ή όχι να γίνει μέτωπο ανάμεσα σε δυνάμεις με διαφορετική φιλοσοφία και προτεραιότητες; Και να το πούμε καθαρά: Αν δεν μπορεί, για παράδειγμα, να συνυπάρξει η ΚΟΕ με τη ΔΕΑ, με τη διαφορετική τους ιδεολογική προέλευση, τότε δεν πρόκειται ποτέ να γίνει μέτωπο. Ή όποιος εμμένει απλώς στις δικές του προτεραιότητες δεν μπορεί να συμμετέχει σε κανένα μέτωπο. Ή δεν έχουμε εμείς την ικανότητα να διαμορφώσουμε το πλαίσιο της συνύπαρξης. Αν τα αριστερά σχήματα χωρίζονται σήμερα σε τέτοιο βαθμό, πώς θα τα βρουν με τα κινήματα, με τις λαϊκές συνελεύσεις; Πώς θα τα βρούμε με τις γιαγιάδες της γειτονιάς; Ο Κώστας ο Βαμβακάς μας είπε ότι το πρωί χτυπούσαν τα κουδούνια στην Ελευσίνα για να μοιράσουν υλικό. Όσοι ανοίξουν δεν ξέρουν ούτε λενινισμό, ούτε τροτσκισμό, ούτε μαοϊσμό, ούτε ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Η εικόνα της αριστεράς σήμερα μου φέρνει στο μυαλό σκηνές από την ταινία του Κουροσάβα «Ραν». Ο γέρος βασιλιάς μοιράζει το βασίλειό του, όχι στους τρεις γιούς του όπως ο Λιρ, αλλά στις τρεις κόρες του. Αμέσως, μαζί με τους άντρες του, είναι η καθεμία σε πόλεμο με τις άλλες με τα στρατεύματά της και με τις ξεχωριστές τριγωνικές σημαίες τους. Ο Κουροσάβα δείχνει εντυπωσιακά μέσα από τα χρώματα τη σύγκρουση ανάμεσα στα στρατεύματα με τις αιχμηρές κίτρινες, τις αιχμηρές κόκκινες και τις αιχμηρές πράσινες σημαίες. Δεν πρέπει σύντροφοι – τη στιγμή που υπάρχει η δυνατότητα, πλήρης δυνατότητα. Ή θα έχει ο καθένας τις σημαίες του και θα λέει πρέπει να μπει η λέξη «κατοχή» στο κείμενο. Ή ότι θα πρέπει να μπει η λέξη «ταξικός» πέντε φορές. Ή θα πρέπει να βρεθεί μια σύνθεση. Και υπάρχει σύνθεση. Ας πάρουμε το ζήτημα της εθνικής ανεξαρτησίας. Όλοι μας, νομίζω, επειδή έχουμε διαβάσει κι έχουμε αγαπήσει τον Μαρξ θέλουμε ένα ενωμένο και σοσιαλιστικό πλανήτη ελευθερίας. Σήμερα δεν έχουμε κάτι τέτοιο. Έχουμε θεσμούς ευρωπαϊκούς ή παγκόσμιους που είναι κατεξοχήν αντιδημοκρατικοί.
Το ΔΝΤ, η Διεθνής Τράπεζα, ο ΟΟΣΑ, το χειρότερο από όλους, η Ευρωπαϊκή Ένωση. Ακόμα και ο ΟΗΕ. Φυσικά επιδιώκουμε τη διεθνή συνεργασία. Αλλά σε μια δημοκρατική βάση. Δεν μπορούμε εμείς να δεχθούμε ότι οι αγορές, δηλαδή όσοι έχουν τα λεφτά, θα μπορούν να υπαγορεύουν πολιτικές σε όλους τους λαούς της Ευρώπης. Ή, όπως είδαμε στην απόφαση του Συμβουλίου Κορυφής πριν λίγες μέρες, οι γραφειοκράτες των Βρυξελλών, οι μη εκλεγμένοι, οι διορισμένοι θα ελέγχουν εκ των προτέρων και εκ των υστέρων τον προϋπολογισμό μιας Βουλής εκλεγμένης και θα βάζουν από πάνω και ποινές. Και να ξαναθυμίσω – για να τονίσω την ανάγκη προγραμματικής αυτοδέσμευσης της αριστεράς – το «σύνδρομο ΑΚΕΛ», το γεγονός δηλαδή ότι με τις αποφάσεις αυτές δυστυχώς συμφώνησε η μόνη κομμουνιστική κυβέρνηση της ΕΕ, στην Κύπρο.
Πρέπει λοιπόν να καταλάβουμε ότι υπάρχει ζήτημα κυριαρχίας και δημοκρατίας και σε εθνικό επίπεδο, όπου έχουμε θεσμούς, έστω αστικοδημοκρατικούς και συρρικνωμένους, οι οποίοι δεν εξαλείφουν, όπως οι θεσμοί της ευρωπαϊκής υπαγόρευσης, κάποια δημοκρατική συμμετοχή, που εμείς πρέπει να υπερασπισθούμε. Να μιλήσουμε επομένως εμείς για «εθνική κυριαρχία» και το έχουμε κάνει και είναι ένα βήμα μπροστά και από αυτούς που ανησυχούν ότι το εθνικό υπονομεύει τον διεθνιστικό αγώνα και από αυτούς που θεωρούν την ανεξαρτησία κεντρικό στόχο.
Από εκεί και πέρα εμάς δεν μας χρειάζονται αιχμηρές σημαίες. Μπορούμε να έχουμε, μαζί με τον κοινό τόπο, μια πολυφωνία, μια πολυχρωμία, την έκφραση των ιδιαιτέρων θέσεων καθενός.
Η παύση πληρωμών οδηγεί σε έξοδο από το ευρώ
Τέταρτο σημείο, με ανάλογη προβληματική, είναι το ευρώ. Με κάλυψε η Αριάδνη εδώ πέρα.
Έχουμε δεχθεί όλοι μας ότι το κομβικό σημείο είναι η παύση πληρωμών. Και πρέπει να εμφυσήσουμε αυτοπεποίθηση στο λαό ότι δεν έχει κανένα χρέος να ξεπληρώσει αυτά τα δάνεια, είτε τα παλιά, είτε τα καινούργια προς το ΔΝΤ και την ΕΕ. Η παύση πληρωμών όμως θα οδηγήσει σε σύγκρουση με τους δανειστές, σε διακοπή των χρηματοδοτήσεων στις ελληνικές τράπεζες, σε κατάρρευση τους, στην ανάγκη να στηρίξεις ελληνικές τράπεζες εθνικοποιημένες πια, σε έλεγχο της κίνησης κεφαλαίων. Αυτά όλα οδηγούν στην έξοδο από το ευρώ. Κι ακόμα στην έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Όμως από τη στιγμή που υπάρχουν δυνάμεις που έχουν δεχθεί τη θέση που έχουμε διατυπώσει εδώ κι ενάμιση χρόνο «το ευρώ δεν είναι ταμπού – καμία θυσία για το ευρώ». Δεν είναι ανάγκη να τους βιάσεις, να δεχθούν τη θέση της αποχώρησης.
Για μένα μακάρι το Μέτωπο Αλληλεγγύης και Ανατροπής να δέχονταν ομόφωνα τη θέση για την έξοδο από το ευρώ. Όταν όμως έχεις να κάνεις με δυνάμεις που τους έχεις εμπιστοσύνη, που γνωρίζεις ότι σε κάθε σύγκρουση μεταξύ ευρώ και εργαζομένων θα πάρουν τη θέση των δευτέρων, τότε αξίζει μια κοινή θέση. Δεν βοηθάει καθόλου την πάλη για την έξοδο από το ευρώ η άποψη που διατυπώνεται ότι αν δεν είσαι ενάντια στο ευρώ, ενάντια στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενάντια στον καπιταλισμό, τότε δεν υπάρχει συνεργασία.
Η άποψη αυτή υπονομεύει την ίδια την πάλη ενάντια στην Ευρωζώνη. Δεν είναι έτσι τα πράγματα. Τα μέτωπα θέλουν ένα ελάχιστο πρόγραμμα, τις ελάχιστες τομές, που θα ανοίξουν όμως ένα άλλο δρόμο, για τον οποίο οι εκτιμήσεις αυτή τη στιγμή δεν ταυτίζονται. Η δική μας αντίληψη δεν είναι ίδια με άλλες, όπως του Αριστερού Ρεύματος. Ότι θα είναι μια ωραία εξέλιξη αν όλες οι χώρες της ΕΕ αποκτήσουν πάλι εθνικό νόμισμα. Εμείς δίνουμε σημασία στην Ευρώπη. Προσωπικά έχω ζήσει εκεί πάνω από είκοσι χρόνια. Δεν ξεχνάω, μετά τις πρώτες εκλογές, γνωρίζω ένα ιταλό κομμουνιστή ευρωβουλευτή, ήταν παλιός πρόεδρος της CGIL, της αριστερής ΓΣΕΕ ας πούμε. Μόλις μαθαίνει ότι ήμουν Έλληνας αρχίζει να απαγγέλει την Οδύσσεια. Δεν μου λέει μόνο τα γνωστά: «άνδρα μοι ένεπε μούσα πολύτροπον, ος μάλα πόλα πλάγθη επεί Τροής ιερον πτολίεθρον έπερσεν», αλλά μου αραδιάζει είκοσι στίχους και μου λέει «συνέχισε εσύ». Εννοείται ότι έμεινα άφωνος.
Γιατί τα λέω αυτά. Για να τονίσω ότι υπάρχουν πολιτιστικοί, οικονομικοί, γεωγραφικοί δεσμοί με την Ευρώπη. Υπάρχουν πράγματα που μπορούμε να αγαπάμε στην Ευρώπη. Είμαστε ένα κομμάτι της. Δεν έχουμε την αντίληψη να κλεισθεί ο καθένας στο εθνικό του νόμισμα. Προσωπικά δεν χρησιμοποιώ τον όρο «δραχμή». Μας πάει πίσω.
Η έξοδος από το ευρώ είναι μια κίνηση άμυνας, τη στιγμή που δεν διαμορφώνεται άλλο θετικό πλαίσιο στην Ευρώπη. Αυτή την άμυνα πρέπει να την εντάξουμε σε μια διαδικασία αλλαγής ολόκληρης της Ευρώπης. Κι εδώ εντάσσεται αυτή η λογική μας του «αδύναμου κρίκου». Δεν θέλουμε τον αδύναμο κρίκο για να τον επιχρυσώσουμε και να τον βάλουμε στη βιτρίνας του μπουφέ μας, αλλά για να αλλάξει ολόκληρη η αλυσίδα. Τον ίδιο τρόπο σκέψης πρέπει να χρησιμοποιήσουμε και για την «παραγωγική ανασυγκρότηση». Θα κάνουμε ένα σχέδιο μόνο για την Ελλάδα; Σε ένα βαθμό και προσωρινά θα πάρεις εθνικά μέτρα, να ενισχύσεις τη ζήτηση μέσα στην ίδια τη χώρα, να έχεις εθνικά εργαλεία. Όχι όμως να γίνουμε Συρία του Ασάντ.
Όλα τα εθνικά μέτρα είναι όχι για να αποσπασθείς, αλλά για να συμμετάσχεις από καλύτερη βάση στον διεθνή καταμερισμό εργασίας. Ναι σε εκλογές ανατροπής.
Όχι σε εκλογές καταμετρήσεις δυνάμεων στο πλαίσιο του συστήματος.
Πέμπτο ζήτημα, οι εκλογές. Καταρχήν θα συμφωνήσουμε με την άποψη ότι οι εκλογές είναι μια από τις καλύτερες δυνατότητες προκειμένου ένα λαϊκό κίνημα να εκφράσει σε πολιτικό επίπεδο τα βήματα που έχει κάνει και να αλλάξει τον συσχετισμό των δυνάμεων κι ακόμα περισσότερο μια συμμαχία αλλαγής και ανατροπής να διεκδικήσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Το Μέτωπο Αλληλεγγύης και Ανατροπής δεν υποτιμά τις εκλογές. Και για αυτό, επειδή δεν τις υποτιμάει, μόνο έτσι για μας έχουν σημασία. Έτσι έχουν ενδιαφέρον για μας οι εκλογές. Μόνο με αυτόν τον τρόπο.
Με την Ελλάδα στον γκρεμό, δεν μας ενδιαφέρει αν κάποιος θα πάρει πέντε ή δέκα έδρες παραπάνω. Δεν μας ενδιαφέρει αν κάποιος να μπει για πρώτη φορά στη Βουλή. Θα μπορούσαμε να κατέβει το Μέτωπο Αλληλεγγύης και Ανατροπής να κατεβεί στις εκλογές. Δεν είναι εύκολο. Δεν είναι αδύνατο.
Έχουμε την τεχνογνωσία. Κατεβήκαμε στις περιφερειακές εκλογές στην Αττική, τη μισή Ελλάδα. Μπορούμε να βρούμε χρήματα έστω μόνο για ψηφοδέλτια. Θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε μια ανακοίνωση της σημερινής Πανελλαδικής μας Συνάντησης «αν δεν γίνει ευρύτερη συμπαράταξη, συμμετέχουμε μόνοι στις εκλογές, για να συμμετέχουμε στο παζάρι. Θα μπορούσαμε να πούμε «πάμε με άλλους να βολευτούμε, να έχουμε βουλευτή γιατί αν είχαμε βουλευτή θα μας άκουγε τώρα ο κόσμος». Θα μπορούσαμε. Δεν τα κάνουμε όμως, επειδή εμείς δίνουμε πολύ μεγάλο βάρος στις εκλογές. Δεν πρέπει να το κάνουμε απέναντι σε μια κοινωνία δίκαια καχύποπτη για την πολιτική, ακόμα και για την αριστερά. Να μην είμαστε μόνο, αλλά και να φαινόμαστε τίμιοι. Να πούμε δεν μας ενδιαφέρουν έτσι οι εκλογές.
Δεν θα μπούμε σε παζάρια. Ούτε με τον ΣΥΡΙΖΑ. Ούτε με την ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Ούτε με κανένα άλλο. Θα συνεχίσουμε την προσπάθεια για αυτό που πιστεύουμε. Έτσι θα μπορέσουμε να βγούμε με μεγαλύτερη άνεση στην κοινωνία. Η θέση μας είναι στην πλατεία, στους αγώνες, στη συγκέντρωση στα Πατήσια, στην περιοδεία στα Χανιά.
Προτεραιότητα η παρέμβαση μας στην κοινωνία σε σχέση με την πολιτική ενότητα της αριστεράς
Το έκτο σημείο: νομίζω ότι η μέχρι τώρα εμπειρία μας οδηγεί να αλλάξουμε τον τίτλο μας. Ας μη το κάνουμε σήμερα. Να βγάλουμε δύο γράμματα, δύο «ς». Μέτωπο, Αλληλεγγύη, Ανατροπή. Ως στόχοι. Σήμερα είναι Μέτωπο Αλληλεγγύης Ανατροπής. Όταν συγκροτηθήκαμε είχαμε την φιλοδoξία ή την ψευδαίσθηση ότι μπορούσαμε να γίνουμε, να δημιουργήσουμε ένα πολύ μεγάλο ρεύμα. Δεν μπορέσαμε.
Mπορούμε να δούμε το θέμα στην 3η Συνάντησή μας. Να πούμε ότι είναι στόχος μας το μέτωπο, δεν είμαστε εμείς – αν και ο κόσμος που μας γνωρίζει το έχει καταλάβει. Κάθε πρωτοβουλία στην κατεύθυνση της ενότητας θα τη στηρίζουμε. Όπως αυτή χτές του Χρήστου Καπάταη για ένταξη των περιφερειακών παρατάξεων του ΣΥΡΙΖΑ, της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, του Μετώπου σε ένα σχήμα συνεργασίας. Μερικοί μου είπαν ότι η πρόταση έχει κάποια αφέλεια, γιατί δεν ξέρει πρόσωπα και πράγματα. Αυτή η αθωότητα είναι δύναμή μας και πρέπει να την αξιοποιούμε. Ένα λάθος έκανε ο Χρήστος, απευθυνόμενος στο Μέτωπο, χρησιμοποίησε το όνομά μου κι όχι του συντονιστή, του Τάσου. Και το αναφέρω αυτό γιατί τη συλλογικότητα που έχουμε κατακτήσει στο μέτωπο αξίζει να την κρατήσουμε με κάθε τρόπο. Να στηρίξω κι εγώ αυτό που είπε σήμερα ο Γιώργος Στρατινάκης. Πρέπει να κινηθούμε σε δύο επίπεδα.
Βγαίνοντας από εδώ πρέπει να κινηθούμε σε δύο επίπεδα. Το ένα είναι η συνένωση όσο περισσοτέρων αριστερών δυνάμεων για την επίτευξη της μετωπικής συνάντησης. Το άλλο είναι η επαφή με όσο ευρύτερες κοινωνικές δυνάμεις για τη μεγάλη λαϊκή συμμαχία. Το συμπέρασμα από τη χθεσινή συζήτηση, όπου ακούσαμε την άποψη των άλλων αριστερών σχημάτων, είναι ότι πρέπει να βάλουμε ως προτεραιότητα το δεύτερο.Την επαφή με την κοινωνία και την ενίσχυση κάθε λαικής ενωτικής προσπάθειας.
Είναι σημαντική η πρωτοβουλία που ανάφερε ο Γιάννης Αποστολάς. Αστυφύλακες και ταξιτζήδες ζητάν ενότητα και μάζεψαν ήδη 300 υπογραφές σε λίγες μέρες. Ο Δημήτρης Μαγριπλής μου έδειξε πριν λίγο την εποχή. Αναφερόμενη στη Συνάντησή μας έχει τίτλο «Χαμηλά ο πήχυς για το Μέτωπο Αλληλεγγύης και Ανατροπής». Και δίνει την ερμηνεία της. Ναι, βάζουμε χαμηλά τον πήχυ προς τις άλλες οργανώσεις της αριστεράς. Δεν σας ζητάμε εξαρχής να δεχθείτε τη θέση μας για την παύση πληρωμών ή για το ευρώ. Σας ζητάμε απλά και μόνο να καθίσουμε σε ένα τραπέζι διαλόγου όλοι, μαζί και με κοινωνικούς φορείς, να ανταλλάξουμε απόψεις για το μέτωπο. Τίποτα άλλο. Ζητάμε διάλογο. Και προς την ΑΚΟΑ είναι χαμηλά ο πήχυς.
Οι συνιστώσες που συμμετέχουν στον ΣΥΡΙΖΑ να προωθήσουν την πρόταση αυτή εκεί. Ζητάμε να γίνει μόνο συλλογικός διάλογος για τον τελικό στόχο χωρία κανένα προαπαιτούμενο. Δεν είμαι αισιόδοξος. Το θέτουμε όμως δημόσια.
Να σπάσουμε τον τοίχο στην επικοινωνία μέσω του διαδικτύου.
Έβδομο, για την επικοινωνία. Δεν θυμάμαι ποια συντρόφισσα το είπε, το πρόβλημά μας είναι ο αυτισμός. Επικοινωνούμε μεταξύ μας. Βρεθήκαμε στο Σύνταγμα, στις πλατείες, δεν μπορέσαμε όμως να επεκτείνουμε πολύ την επικοινωνία μας. Το γνωρίζουν όλοι, η μικρή επιρροή μας οφείλεται στο ότι το ΜΑΑ δεν έχει καμία πρόσβαση στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Άρα, τι να κάνουμε; Να βρούμε τον κουμπάρο της ξαδέλφης του Χ που έχει παράνομη σχέση με την αδελφή του Ψ που είναι τηλεπαρουσιαστής; Να κάνουμε τέτοια πράγματα; Όχι. Δεν πρέπει να επιτρέπουμε αυτή τη θεϊκή δύναμη που έχουν τα μέσα ενημέρωσης.
Μέσα στους κεντρικούς μας στόχους πρέπει να είναι ότι τα πανελλαδικά μέσα δεν μπορεί να μένουν στα χέρια ιδιωτών, εργολάβων και εφοπλιστών, να μη είναι στο κράτος, να είναι στους κοινωνικούς φορείς, κάτω από συγκεκριμένους κανόνες. Στα Πανεπιστήμια. Γιατί δεν μπορεί το Οικονομικό Πανεπιστήμιο, μαζί με το Καποδιστριακό, μαζί με το Πάντειο, μαζί με του Πειραιά να είναι στη θέση αυτού που είναι σήμερα ο Αντένα; Γιατί τα εργατικά σωματεία να μη έχουν αυτό που είναι σήμερα το Μέγκα; Γιατί όχι το ΤΕΕ, ο Δικηγορικός, ο ιατρικός Σύλλογος αυτό που είναι το Άλφα;
Την ίδια στιγμή εμείς πρέπει να κινηθούμε στην ιστοσελίδα μας. Και να συγκεντρώσουμε όλες μας τις δυνάμεις. Έχουμε πολλές δυνατότητες. Πώς η Όλγα η Μοσχοχωρίτου γράφει θεατρική κριτική; Έχουμε πολλοί δουλέψει, για την ιστοσελίδα ακόμα και ως μεταφραστές. Έχουμε τη δυνατότητα να την κάνουμε μια καλή ιστοσελίδα της αριστεράς. Κι όχι μόνο. Και να δώσουμε ιδιαίτερο βάρος στην επαφή μας με τη νεολαία.
Η νεολαία και ο μύθος των Ατρειδών Αυτό είναι το όγδοο σημείο.
Θα σας πω κάτι που ανάφερα παρουσιάζοντας το βιβλίο της Νάντιας Βαλαβάνη «Ψωμί και Τριαντάφυλλα». Κάτι που έχει γράψει ο αμερικανός ανθρωπολόγος Gregory Bateson, αλλά ισχύει σήμερα για τη νεολαία στον τόπο μας. Για να καταλάβουμε τη νέα γενιά πρέπει να πάμε στον μύθο των Ατρειδών. Ο Θυέστης τα έφτιαξε με τη γυναίκα του αδελφού του, Ατρέα, βασιλιά του Άργους. Ο Ατρέας τον φώναξε σε ένα γεύμα συμφιλίωσης και τα κοψίδια που του πρόσφερε ήταν από τα τρία παιδιά του Θυέστη. Από εκεί και πέρα άρχισε το κακό – συνδέεται και με την εξουσία, ήταν η βασιλική οικογένεια. Ο γιός του Ατρέα, ο Αγαμέμνονας, σκοτώνεται από τον γιό του Θυέστη, τον Αίγισθο, που κοιμόταν με τη γυναίκα του βασιλιά, την Κλυταιμνήστρα. Ο γιός του Αγαμέμνονα, με τη συνδρομή της αδελφής του Ηλέκτρας, γίνεται μητροκτόνος, σκοτώνει την Κλυταιμνήστρα, αλλά και τον Αίγισθο, τον καταδιώκουν οι Ερινύες. Ο Θυέστης και ο Ατρέας έχουν την ευθύνη για αυτό το μπάχαλο, για το αίμα που έτρεχε μέσα στα ανάκτορα του Άργους.
Ο Αγαμέμνονας, ο Αίγισθος, η Κλυταιμνήστρα λιγότερο. Ο Ορέστης όμως και η αδελφή του δεν ξέραν τίποτε, είχαν τρελαθεί εντελώς. Μέσα από αυτόν τον μύθο μπορούμε να καταλάβουμε τη νέα γενιά και την απόστασή της από μας. Γιατί υπήρξαμε μέρος μιας πραγματικότητας που της δημιούργησε τα σημερινά προβλήματα. Η νέα γενιά έζησε σε μεγάλο βαθμό σε συνθήκες ενός ψεύτικου καταναλωτικού παράδεισου και την ίδια στιγμή η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα στο ΝΑΤΟ στις δαπάνες για τους εξοπλισμούς, η Ελλάδα ξόδευε για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, η Ελλάδα έκανε συμβάσεις διαφθοράς με τη Siemens και τις άλλες πολυεθνικές και σήμερα ξαφνικά αυτή η νέα γενιά βρέθηκε μέσα στην κόλαση της τρόικα. Και δεν μας πιστεύει σε τίποτα. Υπάρχουν νέοι σύντροφοι εδώ, και μπράβο τους, συνολικά όμως είναι μια γενιά που δεν μας καταλαβαίνει σε τίποτα. Πρέπει να παραδεχθούμε την ευθύνη μας. Συλλογικά, κι ο καθένας μας προσωπικά.
Προχθές είχα βρεθεί το βράδυ σε μια τουριστική ταβέρνα στην Πλάκα, σε ένα δείπνο σχετικό με τη δουλειά της γυναίκας μου. Mεσάνυκτα είχα βγει έξω για να καπνίσω. Βγαίνει κι ένα άτομο από την τριμελή ορχήστρα, κάπως πιο νέος από μένα, για τον ίδιο λόγο. Γυρίζει και μου λέει: «Τι θα γίνει με τα παιδιά, τα παιδάκια μας;», με πραγματική απόγνωση. Ήταν ένας ταξιτζής και το βράδυ δούλευε στην ορχήστρα. Λοιπόν, πρώτο, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε την ευθύνη μας. Δεύτερο, να συμβάλουμε όσο μπορούμε που για «τα παιδιά, τα παιδάκια μας» θα ανοίξουν πάλι οι προοπτικές που έχει κλείσει η τρόικα. Και τρίτο, το πιο βασικό, ότι «τα παιδιά, τα παιδάκια μας» πρέπει να έχουν λόγο για αυτό τον δρόμο. Αυτό σημαίνει ότι η αριστερά πρέπει να προτείνει τομές και ανατροπές που χρειάζονται, αλλά μόνο να προτείνει. Οι θέσεις όμως που θα στηρίξει ένα μεγάλο λαϊκό ρεύμα, είναι οι θέσεις που θα επιλέξει ο ίδιος ο κόσμος του. Σημαίνει πολύ ισχυρό ρόλο στη νεολαία, που δεν έχει τον ίδιο λόγο με μας, που πολλές φορές έρχεται σε αντίθεση μαζί μας. Σημαίνει να βρούμε αυτό το νέο κόσμο, να δικτυωθούμε, όχι κάνοντας μια νέα οργάνωση, να μιλήσουμε με όλους αυτούς που βιώνουν το αδιέξοδο, που έχουν το μίσος στην εξουσία, ακόμα κι αυτούς που έχουν σπρωχθεί σε ενέργειες πολιτικής ή άλλης βίας που εμείς διαφωνούμε.
Το Μέτωπο Αλληλεγγύης και Ανατροπής προχωρά στη δικτύωσή του
Και το ένατο, το τελευταίο σημείο, για τον τρόπο που δουλεύουμε στο ΜΑΑ. Η ίδια η διαδικασία έδειξε τις πεπερασμένες δυνατότητες μιας τυπικής αριστερής οργάνωσης. Να προβληματισθούμε. Να βρούμε ένα τρόπο πιο δημοκρατικό, πιο συμμετοχικό με τον οποίο να δουλέψουμε. Το Συντονιστικό δούλεψε καλά. Ήταν ανοιχτό στη συμμετοχή, πέντε έξι άλλοι σύντροφοι μόνιμα παρόντες. Ας συνεχίσει. Σοβαρό ζήτημα ήταν το τελευταίο διάστημα η παραίτηση του συντονιστή. Δεν χρειάζεται να κρύβουμε τίποτε κάτω από το τραπεζομάντηλο. Κάναμε μια συζήτηση με την ΚΟΕ. Ενδιαφέρουσα και θετική.
Κάποιος σύντροφος ρώτησε «Γίνεται στο ΜΑΑ να συμμετέχουν συλλογικότητες που είναι και στο ΣΥΡΙΖΑ;». Είναι όντως πρόβλημα, σοβαρό. Υπάρχει ο κίνδυνος σχιζοφρενικού μηνύματος, όπως μια μητέρα που δίνει δύο εντελώς αντίθετα μηνύματα στο παιδί της, από τη μια του λέει ότι το αγαπάει και την ίδια στιγμή το τσιμπάει. Μη γελάτε, γίνεται αυτό, το κάνουμε κάποιες φορές και μεταξύ μας.
Εκεί θεωρούν ότι οι εκλογές είναι το πιο σημαντικό πράγμα, να βγάλουνε δέκα βουλευτές παραπάνω, εδώ έχουμε άλλη αντίληψη για τις εκλογές κυρίως ως μέσου για την ανατροπή. Υπάρχει κι ο κίνδυνος το μήνυμα του ΜΑΑ να μη περνάει καθόλου ή να είναι δευτερεύον. Εκτιμώ τη συμμετοχή των συλλογικοτήτων αυτών στο ΜΑΑ χωρίς όφελος, χωρίς προοπτική βουλευτή, χωρίς οικονομική στήριξη. Υπάρχει όμως αυτός ο κίνδυνος. Βέβαια είναι γνωστό ότι κι εκεί προωθούν απόψεις του ΜΑΑ και αυτός ίσως είναι ο λόγος μετατοπίσεων που έχουμε δει. Θα είναι όμως λάθος να τους ρίξουμε όλη την ευθύνη.
Όταν βρεθήκαμε στον Άγιο Παντελεήμονα, τα παιδιά της ΔΕΑ με την αντιρατσιστική τους δράση έβλεπαν με δέος το ΜΑΑ, τους έκφραζε, ανεξάρτητα αν μας στοίχισε εκλογικά. Το ίδιο με το νέο κόσμο της ΚΟΕ όταν για παράδειγμα κάναμε κατάληψη στα γραφεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όσοι δεν είμαστε αλλού έχουμε την ευθύνη να διαμορφώνουμε θέσεις και πρωτοβουλίες που να δημιουργούν τον κατάλληλο χώρο. Θέλω ακόμα να πω ότι ναι, όπως υποστηρίχθηκε εδώ μέσα, υπάρχει θέμα όχι οργάνωσης του ΜΑΑ, αλλά δικτύωσης. Να συντονίζονται σε διάφορους τόπους οι φίλοι του ΜΑΑ, μαζί με τις τοπικές οργανώσεις των συλλογικοτήτων, ώστε να μπορεί να δραστηριοποιείται τι ΜΑΑ.
Κλείνω με την πιο σκληρή κριτική που διατυπώθηκε εδώ μέσα, από τον Γιώργο Ματθαίου: «Γινόμαστε όπως οι άλλες οργανώσεις της αριστεράς». Δεν θέλουμε να σνομπάρουμε ούτε να υποτιμήσουμε κανένα απολύτως. Αλλά το εγχείρημά μας είναι να γίνουμε κάτι άλλο. Να μην είμαστε σαν τις άλλες οργανώσεις της αριστεράς. Κι αν συνειδητοποιήσουμε ότι γινόμαστε έτσι, να πούμε ότι κάναμε μια φιλότιμη προσπάθεια αλλά δεν πετύχαμε. Δεν είναι κακό αυτό. Ούτε είναι η πρώτη μας φορά. Από τη σκληρή αυτή κριτική να πειστούμε ότι εμείς μπορούμε να δώσουμε κάτι άλλο κι ότι έχουμε λόγο ύπαρξης όσο παραμένει για προώθηση αυτός ο μεγάλος πολιτικός στόχος για μια μεγάλη κοινωνική και πολιτική συμπαράταξη ώστε να ανοίξει ο δρόμος της Αλληλεγγύης και Ανατροπής.

Ευχαριστώ