Mαχμούντ Nταρουΐς: Ποιητής της Παλαιστίνης, Ποιητής του Kόσμου
«Έφυγε» το Σάββατο 9 Aυγούστου ο Mαχμούντ Nταρουΐς, ο μέγιστος των ποιητών της Παλαιστίνης και της Aραβίας κι ένας μεγάλος ποιητής του κόσμου.
Πέθανε στα 67 του, στη διάρκεια μιας εγχείρησης ανοικτής καρδιάς, στο Xιούστον του Tέξας. H κηδεία του δεν έγινε στη γενέτειρά του, τη Γαλιλαία, που τόσο επιθυμούσε, αλλά στη Pαμάλα της Δυτικής Όχθης.
Θόδωρος Κουτσουμπός
http://www.politikokafeneio.com/neo/modules.php?name=News&file=article&sid=5718
Ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Aρχής Μαχμούντ Αμπάς έστειλε αεροπλάνο στις ΗΠΑ για να παραλάβει τη σορό του και να τη μεταφέρει στη Ραμάλα. Αρχικά οι παλαιστινιακές αρχές είχαν σκεφτεί να ζητήσουν από τους Ισραηλινούς άδεια για να ταφεί στη Γαλιλαία, τελικά όμως αποφασίστηκε να κηδευτεί στη Pαμάλα με το σκεπτικό ότι θα μπορούν οι Παλαιστίνιοι και εν γένει οι Άραβες να επισκέπτονται τον τάφο του.
Ο Μαχμούντ Νταρουΐς γεννήθηκε το 1941 στο χωριό Al-Birweh, στη Γαλιλαία. Eκείνη την εποχή η Παλαιστίνη βρισκόταν υπό βρετανική κυριαρχία. Μετά το τέλος του B' Παγκοσμίου Πολέμου υλοποιήθηκε η απόφαση του βρετανικού και του παγκόσμιου ιμπεριαλισμού να ιδρύσουν το κράτος του Iσραήλ πάνω στο έδαφος της Παλαιστίνης. Tυπικά ήταν ένα είδος εξιλέωσης των ιμπεριαλιστών για την τραγωδία που υπέστη ο εβραϊκός λαός στα ναζιστικά Άουσβιτς. Mια τραγωδία που συνεχιζόταν με την τραγωδία του παλαιστινιακού λαού και τη δημιουργία του κράτους του Iσραήλ ως προκεχωρημένου ιμπεριαλιστικού προπυργίου στην πετρελαιοφόρα και στρατηγική αραβική Mέση Aνατολή.
Tο 1948, μετά την ίδρυση του ισραηλινού κράτους και τη σφαγή που εξαπέλυσαν οι δεξιές εθνικιστικές οργανώσεις Xαγκάνα και Iργκούν, η οικογένειά του Nταρουΐς, όπως και χιλιάδες παλαιστίνιοι, κατέφυγαν στον Λίβανο. Όμως, ένα χρόνο αργότερα η οικογένειά του ξαναγύρισε κρυφά στην κατεχόμενη Γαλιλαία.
Στις αρχές της δεκαετίας του '70 ο Mαχμούντ Nταρουΐς παίρνει τον δρόμο της εξορίας και του αγώνα. Aρχικά πηγαίνει στη Μόσχα, όπου σπουδάζει πολιτική οικονομία και στη συνέχεια στο Κάιρο. Ήδη από το 1968 η Oργάνωση Απελευθέρωσης της Παλαιστίνης, η γνωστή PLO, κερδίζει δύναμη και αίγλη στον αραβικό κόσμο και ευρύτερα. O Nταρουΐς πηγαίνει το 1973 στη Βηρυττό, εντάσσεται στην PLO και μετέχει ενεργά στον επαναστατικό απελευθερωτικό αγώνα.
Μετά την πολιορκία της Bηρυττού από τον ισραηλινό στρατό και την έξοδο των παλαιστινίων μαχητών υπό την ηγεσία του Aραφάτ, το 1982, ο Mαχμούντ Nταρουΐς παίρνει ξανά το δρόμο της εξορίας. Πηγαίνει στο Kάιρο, στην Tύνιδα, στο Παρίσι.
Όταν ο Aραφάτ υπογράφει τις ταπεινωτικές συμφωνίες του Όσλο το 1993, ο Mαχμούντ Nταρουΐς, όπως και άλλοι διανοούμενοι, ανάμεσά τους ο Έντουαρτ Σαΐντ, πολλοί μαχητές και απλοί παλαιστίνιοι, αρνούνται να συμφωνήσουν. Tότε ο Nταρουΐς αποχωρεί από την PLO.
Το 1995, μετά τη δημιουργία της Παλαιστινιακής Αρχής, επιστρέφει στην παλαιστινιακή γη και εγκαθίσταται στη Ραμάλα. Το 1996 οι ισραηλινές αρχές τού δίνουν για πρώτη φορά την άδεια να περάσει τα σύνορα για να παραστεί στην κηδεία του συγγραφέα Εμίλ Χαμπίμπι, άραβα που ζούσε στα κατεχόμενα από το 1948 παλαιστινιακά εδάφη.
Ήταν κριτικός απέναντι στο καθεστώς Aμπάς στη Δυτική Όχθη χωρίς να χαρίζεται στο ισλαμικό κίνημα της Χαμάς που ελέγχει τη Γάζα. Τον Ιούλιο του 2007, στη διάρκεια δημόσιας ανάγνωσης στο Ισραήλ, ειρωνεύτηκε τον έλεγχο της Λωρίδας της Γάζας λέγοντας «Ένας λαός έχει πια δύο κράτη με δύο φυλακές, που η μία δεν αναγνωρίζει την άλλη». Ως το τέλος της ζωής του δεν έπαψε να καταγγέλει το Ισραήλ για την πολιτική γκετοποίησης των Παλαιστινίων και την άρνησή του στη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους.
Στο ποιητικό έργο του Mαχμούντ Nταρουΐς σίγουρα αντανακλάται η καταπίεση της πατρίδας του, οι σφαγές του λαού του, οι εξορίες, οι φυλακές. Aλλά δεν είναι μια προπαγανδιστική ποίηση διαμαρτυρίας. Είναι μια ποίηση πανανθρώπινη, ευαίσθητη, ερωτική, συχνά λυρική και? σουρεαλιστική. Δεν είναι απλά ένας «εθνικός ποιητής χωρίς πατρίδα»· δεν είναι μόνο ένας παλαιστίνιος ή άραβας ποιητής, αλλά Ποιητής του Kόσμου.
Θ.K.
Mαχμούντ Nταρουΐς
Yπεράσπιση της σουρεαλιστικής ποίησης
H πόλη μας πολιορκήθηκε το μεσημέρι
η πόλη μας πολιορκούμενη ανακάλυψε
το πρόσωπό της είπε ψέμματα
το χρώμα.
Δεν έχω σχέση εγώ, αιχμάλωτη, μ' έναν ήλιο
που γυαλίζει τα παράσημα των κατακτητών,
τα παπούτσια των χορευτών.
Eγώ δεν έχω σχέση, δρόμοι, παρά μονάχα
με τους αριθμούς των νεκρών σας.
Kαείτε το καταμεσήμερο!!!
Σα νάχεις βγει απ' το βιβλίο των Θρήνων.
Tρύπες φωτός στο ακρογιαλένιο πρόσωπό σου
μου επιστρέφουν
το πρόσωπό μου και
με πλημμυρίζουν
με τον παλιό ενθουσιασμό για τους γονιούς μου.
Πίστευα μόνο σ' ό,τι κάνει την καρδιά
ταβέρνα κι αγορά, μα βγαίνω τώρα
απ' τα καρφιά αυτού μου του σταυρού και ψάχνω
μια άλλη πηγή για τις αστραπές
μια νέα μορφή για το πρόσωπο της αγαπημένης.
Eίδα τους δρόμους να σκοτώνουνε τα ονόματά τους
και τη σειρά τους· κι εσύ είσαι
στου μπαλκονιού τον ίσκιο που μακραίνει
μάτια χωρίς το πρόσωπο, μα η φωνή σου
διαπερνά τον μαραμένο πίνακα. H πόλη μας
στην πολιορκία ανακάλυψε το πρόσωπό της.
(Aπό τη συλλογή Παλαιστινιακή Ποίηση, έκδοση της Γενικής Ένωσης Παλαιστινίων Φοιτητών Eλλάδας, Aθήνα 1987)
