Πλατεία Ταξίμ: Απελευθερωμένη ζώνη

Πλατεία Ταξίμ: Απελευθερωμένη ζώνη

Τετάρτη, 5 Ιουνίου. Η πλατεία του Τάξιμ δείχνει σαν να έχει αποκοπεί από τον χρόνο και τον χώρο. Τα αναποδογυρισμένα, καμένα και στολισμένα με γκράφιτι οχήματα δημιουργούν ένα σκηνικό «τέχνης μετά την καταστροφή». Η ζωή δημιουργεί την πιο αυθεντική τέχνη. Σημεία αναφοράς, ένα βαν του τηλεοπτικού σταθμού NTV, που είχε επιδεικτικά αγνοήσει τις ταραχές το Σαββατοκύριακο, ένα του δήμου της πόλης, και ένα περιπολικό που μπροστά του σπεύδουν όλοι να φωτογραφηθούν. Τεράστια πανό αριστερών συνδικάτων και κομμάτων κρέμονται από το AKM, μέγαρο μουσικής της Πόλης που φέρει το όνομα του Ατατούρκ, αλλά και από το μνημείο του Ατατούρκ στο κέντρο της πλατείας.Οι πλανόδιοι πωλητές πουλούν από κεφτέδες και καρπούζι, ως σημαίες με τη μορφή του Ατατούρκ αλλά και μάσκες, τόσο αντιασφυξιογόνες όσο και τις γνωστές λευκές διαμαρτυρίας με τη μορφή των Anonymous.

Γράφει από την Πόλη στα Ενθέματα ο Βαγγέλης Κεχριώτης

Η πλατεία είναι γεμάτη από κόσμο κάθε ηλικίας. Οι περισσότεροι κάθονται ή είναι ξαπλωμένοι, λες και απολαμβάνουν ατελείωτα το δικαίωμά τους αυτό, που κέρδισαν με τόσο αγώνα. Υπάρχουν κομματικά πανώ, τουρκικές σημαίες, αλλά σε μικρότερη έκταση από ό,τι θα περίμενε κανείς. Ο κόσμος είναι εκεί με τα ρούχα που φορά, δεν κουβαλάει συνήθως άλλη ιδιότητα πέρα από εκείνη του πολίτη. Βέβαια, είναι ετερόκλητος κόσμος, και ιδεολογικά και κοινωνικά. Φαίνονται όμως να μην ενοχλούνται από την τόση ποικιλία. Κυκλοφορούν διάφορες ιστορίες για την προσωρινή ένταση ανάμεσα σε κούρδους υποστηρικτές του ΡΚΚ που βρέθηκαν ξαφνικά δίπλα σε ακροδεξιούς του MHP, αλλά τελικά αποφάσισαν να αγνοήσουν οι μέν τους δέ.

Αντί για αντιπαράθεση, οι άνθρωποι δουλεύουν για να δημιουργήσουν. Έχουν φτιάξει ιατρείο, όπου διατίθενται δωρεάν διαφόρων ειδών φάρμακα, καντίνα με έτοιμα φαγητά, από χθές στήθηκε και βιβλιοθήκη. Επιπλέον, στήθηκαν μεγάλες σκηνές, όπου από χθες ξεκίνησαν εργαστήρια και διαλέξεις. Νωρίς το βραδάκι, μέλη της συμφωνικής ορχήστρας που θα συμμετείχε στην εναρκτήρια συναυλία του φεστιβάλ της Πόλης, όταν αυτή ακυρώθηκε, αποφάσισαν να παίξουν εδώ. Βεβαίως, για να αντιμετωπιστεί η επιβάρυνση που προκαλούν όλα αυτά στο πάρκο, έχουν οργανωθεί ειδικές ομάδες για την πειρισυλλογή των σκουπιδιών. Είδα φοιτητές μου με γάντια και σακούλες να οργώνουν τον χώρο. Ποτέ η πλατεία και το πάρκο δεν ήταν πιο καθαρά. Όλα αυτά θυμίζουν έντονα τα κινήματα Occupy. Είναι όμως και κάτι παραπάνω.

Αυτό που σου κάνει αίσθηση περισσότερο είναι μια εικόνα τάξης και ασφάλειας που επκράτησε μετά την αποχώρηση της αστυνομίας. Από όπου και να κοιτάξεις στην πλατεία, δεν διακρίνεις το παραμικρό ίχνος επιτήρησης. Ελικόπτερα περιπολούν βέβαια σε μικρό ύψος και κάθε φορά το πλήθος φωνάζει και γιουχάρει, αφού λίγες μέρες πριν τα ελικόπτερα αυτά είχαν κάνει ρίψη δακρυγόνων. Πάντα υπάρχει και η πιθανότητα να κυκλοφορούν μέσα στο πλήθος αστυνομικοί με πολιτικά. Όπως και να ’χει, ο κόσμος αισθάνεται πως απολαμβάνει την εμπειρία μιας απελευθερωμένης ζώνης. Δεν ξέρουν πόσο θα κρατήσει, είναι ακόμη ξεκούραστοι και γεμάτοι δημιουργικότητα και φαντασία.

Το ερώτημα που θέτουν πολλοί αν μοιάζει το Τάξιμ με το Ταχρίρ ή με τη Νέα Υόρκη είναι παραπλανητικό, γιατί προσπαθεί να οργανώσει την εμπειρία αυτή με βάση δύο καλούπια. Νομίζω πως είναι και τα δύο, και για τον λόγο αυτό κάτι διαφορετικό. Αν και θύμιζε αρχικά την πλατεία Ταχρίρ στην μαζικότητα και την έκταση της βίας, όσο περνάνε οι μέρες έχει στοιχεία που, όπως φαίνεται αξιοποιούν τα κινήματα Occupy. Το ενδιαφέρον είναι πως πολλοί από τους κεμαλιστές που συμμετέχουν με τουρκικές σημαίες φρίττουν στην ιδέα πως μπορούν να τους συγκρίνουν με τους Άραβες. Οι άνθωποι αυτοί στην πολιτική αργκό δεν αποκαλούνται αδίκως «Λευκοί Τούρκοι». Η πλατεία όμως είναι γεμάτη και από αυτούς και άλλους πολλούς.

Σύμφωνα με μια έρευνα που έκανε το πανεπιστήμιο Bilgi και δημοσιοποιήθηκε σήμερα (την έκανε σε διάρκεια είκοσι ωρών, με δείγμα 3.000 ερωτηθέντων στην πλατεία), το 39,6% είναι 19-25 ετών, το 24% είναι 26-30, ενώ το υπόλοιπο 34, % άνω των 30. Μόλις το 53,7 % είχε συμμετάσχει πιο πριν σε διαδηλώσεις, ενώ το 70% δεν θεωρεί τον εαυτό τους μέλος κάποιου κόμματος. Το 92,4 % αναγνωρίζει πως μεγάλο ρόλο στην απόφασή τους να συμμετέχουν έπαιξε η αυταρχική συμπεριφορά του Ερντοάν, ενώ το 79,5% είναι εναντίον κάθε πραξικοπήματος.

Ο Βαγγέλης Κεχριώτης, διδάσκει Ιστορία στο Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου.

Πηγή: το μπλογκ των Ενθεμάτων