To Hμερολόγιο της Eξέγερσης * Η Ελλάδα σε εξέγερση! 6-15/12/2008
H δολοφονία του 15χρονου μαθητή Aλέξανδρου Γρηγορόπουλου, λίγο μετά τις 9 το βράδυ του Σαββάτου 6 Δεκεμβρίου, έδωσε το έναυσμα για να πάρει φωτιά όλη η Aθήνα και όλη η Eλλάδά. Η άνανδρη δολοφονία του δεκαπεντάχρονου αγοριού από Ειδικό Φρουρό της Αστυνομίας απετέλεσε την άμεση αφορμή για μια λαϊκή εξέγερση, κυρίως της νεολαίας, όχι μόνο στην πρωτεύουσα, αλλά και σε ολόκληρη τη χώρα. Είναι αναμφισβήτητα η μεγαλύτερη εξέγερση από την εποχή του εμφυλίου στη δεκαετία του '40 και του ξεσηκωμού του Πολυτεχνείου το 1973 ενάντια στην στρατιωτική χούντα.
Θόδωρος Κουτσουμπός
http://www.politikokafeneio.com/neo/modules.php?name=News&file=article&sid=6126&mode=thread&order=0&thold=0
Αμέσως μετά τη διάδοση του νέου του θανάτου του νεαρού στα Εξάρχεια, η γύρω περιοχή γέμισε από ανθρώπους, κυρίως νέους. Ξέσπασαν συμπλοκές με τις δυνάμεις καταστολής και οδοφράγματα στήθηκαν στους δρόμους. Διαδηλωτές κινούνταν στους δρόμους όλη τη νύχτα. Το Πολυτεχνείο καταλήφθηκε και βγήκε κάλεσμα για διαδήλωση την επομένη. Παρόμοιες κινητοποιήσεις έγιναν την ίδια νύχτα σε Θεσσαλονίκη, Ιωάννινα, Κρήτη, Πάτρα και άλλες πόλεις.
Την Κυριακή 7 Δεκεμβρίου, τουλάχιστον 20.000 άνθρωποι συμμετείχαν στην Αθήνα σε μια μαζική διαδήλωση προς τη γενική αστυνομική διεύθυνση (ΓΑΔΑ) στην Λεωφόρο Aλεξάνδρας. Στην πορεία πήραν μέρος φοιτητές και μαθητές και όλες οι οργανώσεις της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς (EEK, οι οργανώσεις του MEPA κ.λ.π.) και του ΣYPIZA. Mόνο το KKE απουσίαζε. Κατά μήκος της διαδρομής τράπεζες και εκθέσεις αυτοκινήτων πυρπολήθηκαν. H αστυνομία απάντησε με διακρυγόνα μετατρέποντας την Aλεξάνδρας σε θάλαμο αερίων. H πορεία δεν μπορούσε να περάσει το γήπεδο του Παναθηναϊκού και επέστρεψε στο Πεδίο του Aρεως, ενώ τα φοιτητικά μπλοκ και οι οργανώσεις του MEPA και του ENANTIA πορεύτηκαν μέχρι τη Bουλή. Oι συγκρούσεις που σύντομα συνεχίστηκαν όλη τη νύχτα.
Τη Δευτέρα 8 Δεκεμβρίου από νωρίς το πρωί, δεκάδες χιλιάδες μαθητές, δεκαπεντάχρονοι ή και πιο μικροί έκαναν πορείες σε όλη την Αθήνα και κατέλαβαν την πρόσοψη της ΓΑΔΑ. Νέοι επιτέθηκαν σε αστυνομικά τμήματα και /ή δημαρχεία σε όλη τη χώρα, από την Κέρκυρα ως τη Ρόδο και από τον Έβρο ως την Κρήτη.
Το απόγευμα μια μαζική διαδήλωση Αθήνα, με 40.000 ανθρώπους μετατράπηκε σε γενικευμένη συμπλοκή με τις δυνάμεις καταστολής σε όλη την πρωτεύουσα. Η Νομική του Πανεπιστημίου Αθηνών, το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Πολυτεχνείο ήταν ήδη υπό κατάληψη και γενικές συνελεύσεις συζητούσαν και αποφάσιζαν την πορεία δράσης.
Στις 8 Δεκεμβρίου ανακοινώθηκε και μετά διαψεύστηκε ότι ο Καραμανλής θα συναντήσει τον Πρόεδρο τη Δημοκρατίας και τους ηγέτες των άλλων κοινοβουλευτικών κομμάτων, προκειμένου να εξηγήσει την αναγκαιότητα να θέσει τη χώρα σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης.
Τα ΜΜΕ προσπάθησαν να καλλιεργήσουν υστερία στα μεσαία στρώματα κατά των «κουκουλοφόρων ταραξιών» που «εκμεταλλεύονται τον ατυχή θάνατο του αγοριού» και «καταστρέφουν την ιδιωτική περιουσία και βάζουν φωτιές στις τράπεζες». Η πρώην Υπουργός Παιδείας Μαριέττα Γιαννάκου, έφθασε να κατηγορήσει «μεσήλικες (!!) τροτσκιστές και αναρχικούς» ότι καθοδηγούν τις εξεγέρσεις μέσα από την κατάληψη της Νομικής Αθήνας!!
Η εξέγερση φυσικά δεν ελέγχεται από κανέναν. Φανερώνει την εκρηκτική κατάσταση που δημιουργήθηκε από την παγκόσμια καπιταλιστική κρίση. Ο ξεσηκωμός είναι μια έκφραση της μαζικής οργής που συσσωρεύτηκε την τελευταία περίοδο καθώς η νέα γενιά ζει χωρίς μέλλον, σε ένα παρόν φτώχειας υπό τις χειρότερες συνθήκες ελαστικής εργασίας, ανεργίας και συνεχούς αστυνομικής καταστολής. Χιλιάδες αγόρια και κορίτσια ταυτίστηκαν με το αθώο θύμα, τον νεαρό Αλέξη Γρηγορόπουλο. Μερικές φορές η έκρηξη της οργής τους παίρνει τη μορφή τυφλής βίας, όπως στην εξέγερση του 2006 στα προάστια του Παρισιού και γι’ αυτό το λόγο πολύ εκπρόσωποι της άρχουσας τάξης ζητούν έναν «Έλληνα Σαρκοζί». Αλλά τόσο στο Παρίσι όσο και στην Αθήνα οι πραγματικές αιτίες αφορούν ζητήματα βαθιά κοινωνικά και μάλιστα ταξικά.
Το (ψευδοσοσιαλιστικό) ΠΑΣΟΚ καταδικάζει τις βίαιες ταραχές και τα μέλη του στην ηγεσία της ΓΣΕΕ ψήφισαν μαζί με τη δεξιά τη ματαίωση της πορείας στην Αθήνα τη μέρα της 24ωρης γενικής απεργίας στις 10/12.
Η επίσημη αριστερά παίρνει επίσης αμφιλεγόμενη θέση. Το σταλινικό ΚΚΕ τις πρώτες μέρες δεν έκανε σχεδόν τίποτα εκτός από το να στείλει μια αντιπροσωπεία να συζητήσει με την ηγεσία της Αστυνομίας, δηλαδή των δολοφόνων. Δεν συμμετέχει στις κοινές διαδηλώσεις, οργανώνοντας ξεχωριστές και «περιφρουρώντας την κοινωνική ειρήνη από τους αναρχικούς και τους ακροαριστερούς». Ο ρεφορμιστικός Συνασπισμός/ΣYPIZA προσπαθεί να παίξει το ρόλο του «διαμεσολαβητή» ανάμεσα στο μαζικό κίνημα και το Κράτος.
Η άκρα αριστερά, κυρίως οι δυνάμεις των δύο μετώπων του ΜΕΡΑ (στο οποίο συμμετέχει και το ΕΕΚ) και του ΕΝΑΝΤΙΑ, μερικών Μαοϊκών και της Αντιεξουσιαστικής Κίνησης συντονίζουν τις δυνάμεις τους. Βγάλαμε κοινό κάλεσμα για συνεχή πάλη και για Γενική Απεργία για την ανατροπή της κυβέρνησης των δολοφόνων, για να βάλουμε τέρμα στις καπιταλιστικές πολιτικές οι οποίες προσπαθούν να αναγκάσουν τους καταπιεσμένους να πληρώσουν για την κρίση τους. Αποφασίσαμε τις ακόλουθες ενέργειες:
Στις 9/12 μαζική διαδήλωση των μαθητών, φοιτητών και πανεπιστημιακών καθηγητών θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα. Μια ομάδα εκπροσώπων της πορείας θα συμμετέχει στην κηδεία του Αλέξη. Το απόγευμα διαδηλώσεις και δραστηριότητες θα γίνουν σε όλες τις γειτονιές της εργατικής τάξης.
Στις 10/12 ημέρα της γενικής απεργίας, αντίθετα με την απόφαση της ηγεσίας της ΓΣΕΕ, θα οργανώσουμε πορεία στην Αθήνα και σε όλες τις μεγάλες πόλεις της χώρας
H γραμμή πάλης του ΕΕΚ ήταν να μετατραπεί η σε Γενική Απεργία διαρκείας στη βάση ενός προγράμματος μεταβατικών αιτημάτων για μια εργατική, σοσιαλιστική διέξοδο από την κρίση, κατά του δολοφονικού καπιταλιστικού κράτους και της κυβέρνησής του, για την εργατική εξουσία.
8/12/08
4η μέρα της εξέγερσης στην Ελλάδα
9/12/08
Την Τρίτη στις 15.00 τελέστηκε στο Π. Φάληρο η κηδεία του άτυχου 15χρονου Αλέξη Γρηγορόπουλου.
Χιλιάδες άνθρωποι, νέοι και μεγαλύτεροι, συμμετείχαν στην κηδεία. Αλλά στο τέλος της κηδείας, τα ΜΑΤ επιτέθηκαν στο πλήθος, κυρίως στους νέους. Ξέσπασαν συγκρούσεις. Το μεγάλο σκάνδαλο τώρα είναι ότι η Αστυνομία χρησιμοποίησε ξανά όπλα, ρίχνοντας τουλάχιστον 15 πυροβολισμούς στον αέρα για να τρομοκρατήσει το πλήθος!
Πριν την κηδεία, το μεσημέρι, χιλιάδες μαθητών, φοιτητών, δασκάλων και καθηγητών Πανεπιστημίου διαδήλωσαν στην Αθήνα και βίαιες συγκρούσεις ξέσπασαν στην πλατεία Συντάγματος μπροστά από τη Βουλή με τα ΜΑΤ να χτυπάνε βάναυσα 13χρονα - 14χρονα αγόρια και κορίτσια.
Την ώρα της κηδείας, πορείες διαμαρτυρίας πραγματοποιήθηκαν σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας που κατέληξαν σε όλες τις περιπτώσεις σε βίαιες συγκρούσεις με τις κρατικές δυνάμεις καταστολής. Στην Πάτρα πίσω από την αστυνομία ήταν δυνάμεις της ναζιστικής Χρυσής Αυγής και μπράβοι της ΟΝΝΕΔ (που είχαν δολοφονήσει το 1991 τον αριστερό καθηγητή Τεμπονέρα). Σημαντικές συγκρούσεις έγιναν επίσης στη Θεσσαλονίκη, Βόλο και Κρήτη. Σε πολλές περιπτώσεις μαθητές επιτέθηκαν σε Αστυνομικά Τμήματα της πόλης τους.
Ο πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής συναντήθηκε με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τους ηγέτες των κοινοβουλευτικών κομμάτων της αντιπολίτευσης και τον Πρόεδρο της Βουλής. Παρόλο που δεν κατάφερε να λάβει την άμεση υποστήριξή τους για την κήρυξη του κράτους σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, η κυβέρνηση κινείται σε αυτήν την κατεύθυνση και συγκεκριμένα να κηρύξει «κατάσταση έκτακτης ανάγκης» χρησιμοποιώντας το άρθρο 11 του Συντάγματος για να απαγορεύσει της διαδηλώσεις και τις καταλήψεις. Η εκστρατεία υστερίας των αστικών ΜΜΕ κατά των «κουκουλοφόρων» αποτελεί τμήμα αυτών των προετοιμασιών.
Eν όψει της 24ωρης γενικής απεργίας (10/12) κατά του προϋπολογισμού της κυβέρνησης, σε σύμπνοια με τη Δεξιά, η πασοκική ηγεσία της ΓΣΕΕ ματαίωσε την συγκέντρωση μπροστά από τα γραφεία της καθώς και την πορεία. Αντί αυτού πραγματοποίησε μια «καθόλα δημοκρατική επιμνημόσυνη συγκέντρωση» στην Πλατεία Συντάγματος.
Η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ του Γ. Παπανδρέου περιορίζεται σε λεκτικές επικρίσεις ότι «η κυβέρνηση δεν χρησιμοποιεί αποτελεσματικά την αστυνομία για να προστατέψει την κοινωνική ειρήνη, την περιουσία των πολιτών και τα δημόσια κτίρια» ...
Η ηγεσία του Σταλινικού ΚΚΕ πηγαίνει δεξιότερα, καταγγέλλοντας μαζί με την κυβέρνηση και την ακροδεξιά... τον Συνασπισμό/ ΣΥΡΙΖΑ ως «προστάτη των κουκουλοφόρων και των προβακατόρων». Η Γενική Γραμματέας του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρήγα περιέγραψε τους νέους εξεγερμένους ως «Ταλιμπάν» που δημιουργήθηκαν από τις μυστικές υπηρεσίες του Κράτους υπό τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας και τώρα είναι ανεξέλεγκτοι!! Οι δηλώσεις της έγιναν δεκτές με ενθουσιασμό από τη δεξιά κυβέρνηση και τον φασίστα, αντι-σημίτη ηγέτη της άκρας δεξιάς Kαρατζαφέρη.
Το ΚΚΕ οργανώνει τις δικές του ξεχωριστές συγκεντρώσεις, σε άλλα μέρη και ώρα, σεβόμενα απόλυτα την κοινωνική ειρήνη που θέλει να επιβάλλει η παρούσα κυβέρνηση των δολοφόνων.
Ο Συνασπισμός, μαζί με τους συμμάχους του της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς στον ΣΥΡΙΖΑ, απαιτεί «δημοκρατική αναδιοργάνωση της αστυνομίας» και άλλα ρεφορμιστικά μέτρα για τη βελτίωση των συνθηκών ζωής μιας νέας γενιάς με άθλιο παρόν χωρίς μέλλον. Υπό την συνεχή πίεση από τη δεξιά, ο Συνασπισμός/ ΣΥΡΙΖΑ ματαίωσε την προηγούμενη απόφαση για συγκέντρωση μπροστά από τα γραφεία της ΓΣΕΕ και τη συμμετοχή του σε λαϊκή πορεία των απεργών. Εκανε προσυγκέντρωση στην πλατεία Kλαυθμώνος.
9 Δεκεμβρίου 2008
5η Μέρα της εξέγερσης
10 Δεκεμβρίου 2008
Ενώ οι συγκρούσεις μεταξύ της αστυνομίας και των διαδηλωτών, ιδιαίτερα της νεολαίας, συνεχίζονται για πέμπτη μέρα μετά από τη δολοφονία των 15χρονού Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, η Γενική Απεργία που κάλεσε η ΓΣΕΕ και η ΑΔΕΔΥ για τις 10 Δεκεμβρίου πραγματοποιήθηκε με επιτυχία. Η Απεργία ήταν ιδιαίτερα επιτυχής στο Δημόσιο, την Εκπαίδευση, την Υγεία, και τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς.
Ο πρωθυπουργός Καραμανλής έκανε δημόσια έκκληση και έστειλε και επίσημη επιστολή στην ηγεσία της ΓΣΕΕ για να ακυρώσει όχι μόνο την πορεία, που ακολουθεί παραδοσιακά την κεντρική συγκέντρωση την ημέρα της Γενικής Απεργίας, αλλά ακόμα και τη συγκέντρωση στη πλατεία Συντάγματος όπως επίσης και την ίδια την απεργία «λόγω της τεταμένης κατάστασης». Η συνδικαλιστική γραφειοκρατία είχε ακυρώσει ήδη την πορεία και είχε μεταφέρει τη συγκέντρωση από την παραδοσιακή θέσή της μπροστά από τα γραφεία της ΓΣΕΕ, στη πλατεία Συντάγματος, μπροστά από το Κοινοβούλιο, με σαφές μήνυμα «υπέρ της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας»… Αλλά η ηγεσία της ΓΣΕΕ, στην οποία κυριαρχεί το ΠΑΣΟΚ, δεν τόλμησε να ακυρώσει την απεργία ή την συγκέντρωση, όπως απαιτούσε ο Καραμανλής, φοβούμενη ότι η μαζική πορεία των εργατών θα κινητοποιούνταν ανεξάρτητα και ενάντια στους γραφειοκράτες.
Κάτω από τις συνδυασμένες πιέσεις της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ και προ πάντων του σταλινικού ΚΚΕ που κατηγόρησε τον (ρεφορμιστικό) Συνασπισμό και τους συμμάχους του στο ΣΥΡΙΖΑ ότι καλύπτει έτσι τους «χούλιγκαν που καταστρέφουν την κοινωνική ειρήνη και τη ιδιωτική ιδιοκτησία», ο ΣΥΡΙΖΑ ακύρωσε την πορεία του και μετέφερε τη συγκέντρωσή του κοντά στη πλατεία Συντάγματος.
Οι σταλινικοί του ΚΚΕ έχουν γίνει οι κύριοι συκοφάντες της εξέγερσης της νεολαίας, αποκαλώντας τους εξεγερμένους νέους «Ταλιμπάν», «γκάνγκστερ», «εμπόρους ναρκωτικών», «σωματέμπορους»(!!), «πράκτορες της αστυνομίας» κ.λπ. Σήμερα σε όλα τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας, η Δεξιά και ιδιαίτερα οι φασίστες του ακροδεξιού ΛΑΟΣ εγκωμίασαν, επιδοκίμασαν και επανέλαβαν την συκοφαντική δήλωση της Γ.Γ. του ΚΚΕ Αλ. Παπαρήγα, ενάντια στην εξέγερση.
Στη Γενική Απεργία το ΠAME/KKE οργάνωσε τη δική του χωριστή συγκέντρωση στην πλατεία Ομονοίας και αφού προχώρησαν προς το Mεταξουργείο και μετά προς το υπουργείο Eργασίας στην Πειραιώς διαλύθηκαν!
Έτσι η μοναδική πορεία που έγινε στην Αθήνα την ημέρα της Γενικής Απεργίας ήταν αυτή που οργανώθηκε από τις ακροαριστερές οργανώσεις του ΜΕΡΑ (στο οποίο συμμετέχει το ΕΕΚ) και του ΕΝΑΝΤΙΑ, μαζί με δύο μαοϊκές οργανώσεις και την Αντιεξουσιαστική Κίνηση. Μερικά ταξικά κομμάτια των συνδικάτων, ιδιαίτερα στο Δημόσιο τομέα, την Υγεία, την Εκπαίδευση και τους Τεχνικούς μηχανικούς κ.λπ., συμπεριλαμβανομένης και της Ομοσπονδίας των Δασκάλων και καθηγηγών αρνήθηκαν να πάνε είτε με το ΠΑΣΟΚ -την ξεπουλημένη ΓΣΕΕ- είτε με τους Σταλινικούς, ενώθηκαν με εμάς μπαίνοντας επικεφαλής της πορείας. Ήταν η εντυπωσιακότερη πορεία των ελληνικών ακροαριστερών οργανώσεων για δεκαετίες: περίπου 25.000 άνθρωποι! Το ΕΕΚ είχε ισχυρό μπλοκ. Η ιταλική τηλεόραση (στην οποία έδωσε συνέντευξη ο Σάββας Μιχαήλ) καθώς επίσης και άλλα ξένα τηλεοπτικά κανάλια κάλυψαν και έδειξαν την πορεία μας, ενώ η ελληνική τηλεόραση αρνήθηκε να δείξει έστω και ένα πλάνο, εντούτοις παρουσίασε τη μικροσκοπική συγκέντρωση της ΓΣΕΕ στο Σύνταγμα και των Σταλινικών στην Ομόνοια…
Υπήρξαν μόνο μικρές συγκρούσεις με την αστυνομία κατά την διάρκεια της πορείας, οι οποίες, φυσικά, είχαν γεωμετρική αύξηση μετά το τέλος της πορείας και συνεχίστηκαν ως τα μεσάνυχτα γύρω από το κατειλημμένο Πολυτεχνείο. Η αστυνομία χρησιμοποίησε στην περιοχή αυτή, μπράβους της παραστρατιωτικής φασιστικής ομάδας «Χρυσή Αυγή», όπως έκαναν ήδη στην Πάτρα, όπου τραυμάτισαν με μαχαίρι ένα νέο κορίτσι και απειλούσαν να επιτεθούν επίσης στο ανεξάρτητο κέντρο δράσης μας στην κατειλημμένη Νομική Σχολή του Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Στην κατειλημμένη Νομική Σχολή, μετά την πορεία, πραγματοποιήθηκαν δύο Γενικές Συνελεύσεις: μια Συνέλευση Εργατών, στην οποία πήραν μέρος εκατοντάδες αγωνιστές ταξικών συνδικάτων και μια Συνέλευση Φοιτητών, στην οποία βρίσκονταν εκπρόσωποι από όλα τα Πανεπιστήμια των Αθηνών. Οι παραδόσεις της εξέγερσης του Πολυτεχνείου το 1973 ενάντια στη χούντα της CIA αναβιώνουν: εκείνες τις στιγμές υπήρχαν επίσης δυο Συνελεύσεις, μια Εργατών και μια Φοιτητών, οι οποίες συντόνιζαν τις δράσεις τους, όπως έγινε και σε εμάς σήμερα. Το Ανεξάρτητο Κέντρο Δράσης είναι ακριβώς αυτός ο συντονισμός.
Συντάχθηκε και ψηφίστηκε μια προκήρυξη με μια σειρά αιτημάτων (για την κατάργηση της αντεργατικής, αντι-συνδικαλιστικής νομοθεσίας, των αντιασφαλιστικών νόμων, ενάντια στην κρατική καταστολή, για τις αυξήσεις μισθών, ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις, για τις εθνικοποιήσεις υπό εργατικό έλεγχο κ.λπ.), ένα κάλεσμα για Γενική Πολιτική Απεργία Διαρκείας για να ανατραπεί η Κυβέρνηση, και μια επίσημη απόφαση για κοινωνική απειθαρχία, διαδηλώσεις, απεργίες κ.λπ. ενάντια στο κράτος έκτακτης ανάγκης που προετοιμάζεται από την Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. Η προκήρυξη, απαίτησε επίσης την άμεση απελευθέρωση όλων των συλληφθέντων, ο αριθμός των οποίων είναι μέχρι τώρα πάνω από 150 άτομα, οι περισσότεροι εκ των οποίων είναι νέα αγόρια και κορίτσια περίπου 15 ετών· ο πρώτος στόχος αυτής της φρικτής καπιταλιστικής κυβέρνησης των δολοφόνων είναι τα μικρά παιδιά.
Μια άλλη πρόκληση έγινε δημόσια σήμερα: το ιατρικό-νομικό τμήμα της αστυνομίας θέλει να εκδώσει μια απόφαση δηλώνοντας τη δολοφονία του Αλέξη… ως ατύχημα. Συγχρόνως οι δύο δολοφόνοι αστυνομικοί στην απολογία τους στον Ανακριτή, που δημοσιοποιήθηκε από το δικηγόρο τους (τον δυσφημισμένο Κούγια), κατηγόρησαν το θύμα τους ως «χούλιγκαν» με «αποκλίνουσα συμπεριφορά», «διωγμένο από το σχολείο του» (το σχολείο απέρριψε επίσημα τη δυσφήμηση). Αυτή δολοφονία του χαρακτήρα του -η δεύτερη δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου- αναμφισβήτητα θα προκαλέσει ένα νέο κύμα εκρήξεων, λαμβάνοντας υπ' όψιν που πως στην πρώτη γραμμή της εξέγερσης είναι μαθητές 14-15 χρονών.
Αύριο θα γίνουν και άλλες διαδηλώσεις από φοιτητές και μαθητές. Το ίδιο και μεθαύριο. Οι κινητοποιήσεις δεν θα σταματήσουν, μέχρι τη νίκη.
10 Δεκεμβρίου 2008
6η ημέρα της εξέγερσης στην Ελλάδα
11 Δεκεμβρίου 2008
Έξι μέρες μετά την δολοφονία του νεαρού Αλέξη Γρηγορόπουλου από αστυνομικό που σηματοδότησε την μεγαλύτερη εξέγερση των τελευταίων έξι δεκαετιών στην Ελλάδα, η εξέγερση της νεολαίας συνεχίζεται, με τους μαθητές στην πρωτοπορία. Περισσότερα από 100 σχολεία και σχολές βρίσκονται σε κατάληψη. Διαδηλώσεις μαθητών ξεκίνησαν το πρωί στις περισσότερες γειτονιές της Αθήνας, έγιναν επιθέσεις σε αστυνομικά τμήματα και καταλήψεις δημοσίων κτηρίων.
Η προβοκατόρικη στάση του δολοφόνου και του δυσφημισμένου δικηγόρου του Κούγια, που επιχείρησαν την δολοφονία της αξιοπρέπειας του θύματος, παρουσιάζοντάς το ως χούλιγκαν με "αποκλίνουσα συμπεριφορά" κ.λ.π. και η προσπάθεια της αστυνομίας να παρουσιάσει το έγκλημα σαν ατύχημα έδωσαν νέα ώθηση στην μαζική εξέγερση. Το απόγευμα έγινε μια νέα διαδήλωση χιλιάδων νεολαίων στο κέντρο της Αθήνας ενώ άλλη μία έχει προγραμματιστεί για αύριο.
Έξω από την Αθήνα η εξέγερση αγκαλιάζει ολόκληρη τη χώρα. Εγιναν διαδηλώσεις ακόμα και σε περιοχές παραδοσιακά συντηρητικές όπως η Λακωνία στον Νότο.
Οι ειδήσεις για πράξεις αλληλεγγύης από την Μόσχα μέχρι το Μπουένος Άιρες, και από το Τόκιο και την Κωνσταντινούπολη μέχρι την Βαρκελώνη, την Μαδρίτη, τη Ρώμη, την Μπολόνια, το Παρίσι, την Γκρενόμπλ, την Κοπεγχάγη, τη Στοκχόλμη κ.λ.π., καταφθάνουν εδώ και γίνονται δεκτές με ενθουσιασμό. Αντίθετα η Ευρωπαϊκή αστική τάξη και ο τύπος της ανησυχούν ιδιαίτερα και φοβούνται για την επιρροή της Ελληνικής εξέγερσης σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Ειδικά η Γαλλική αστική τάξη και ο ίδιος ο Σαρκοζί εξέφρασαν τους φόβους τους. Η εφημερίδα "Minute" έγραψε ότι υπάρχει ο φόβος για ένα νέο Μάη του 68 που θα ξεκινήσει αυτή τη φορά από την εξέγερση στην Ελλάδα. Οι Financial Times έγραψαν ότι η εξέγερση στην Ελλάδα αποτελεί "ανώμαλη κατάσταση για την ΕΕ"…
Όπως λένε οι Ελληνες μαθητές : "Ας κάνουμε αληθινούς τους χειρότερους εφιάλτες τους"
11 Δεκεμβρίου 2008
7η ημέρα της εξέγερσης
12/12/2008
Η Ελληνική Ιντιφάντα συνεχίζεται και η κυβέρνηση είναι ανίκανη να επιβάλει την τάξη στην χώρα, γεγονός που γεμίζει με φόβους την αστική τάξη όλης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην Σύνοδο της ΕΕ στις Βρυξέλλες, ο Σαρκοζί αλλά επίσης και άλλοι αστοί ηγέτες απαίτησαν από τον Έλληνα δεξιό Πρωθυπουργό, Καραμανλή «να συλλάβει αμέσως αυτούς που είναι υπεύθυνοι για το χάος». Έτσι στην σημερινή διαδήλωση στην Αθήνα δεκάδων χιλιάδων μαθητών, φοιτητών, γονέων, δασκάλων και καθηγητών, η αστυνομία επιχείρησε να κάνει μαζικές συλλήψεις αγοριών και κοριτσιών ηλικίας από 12-13 ετών. Οι καθηγητές και οι μαθητές παρενέβησαν για να σώσουν τα παιδιά, συγκρούστηκαν με την αστυνομία και απελευθέρωσαν τα περισσότερα από αυτά εκτός από 3 (ηλικίας περίπου 12-13 ετών) που προστέθηκαν στους ήδη 176 επίσημα συλληφθέντες.
Συγκρούσεις ανάμεσα σε μαθητές και ΜΑΤ έγιναν επίσης μπροστά από το κοινοβούλιο στην πλατεία Συντάγματος. Οι δυνάμεις καταστολής επιτέθηκαν μετά στην Νομική Σχολή που βρίσκεται υπό κατάληψη και όπου λειτουργεί το Ανεξάρτητο Κέντρο Συντονισμού των Ενεργειών μας. Το κέντρο της Αθήνας πνίγηκε από την χρήση χημικών από τα ΜΑΤ. Αλλά η αστυνομία αναγκάστηκε να υποχωρήσει καθώς οι φοιτητές υπερασπίστηκαν τους εαυτούς τους με πέτρες και με μερικές μολότοφ. Αμέσως μετά έγινε η Φοιτητική Συνέλευση που αποφάσισε ένα νέο πρόγραμμα δράσης για τις επόμενες ημέρες.
Η κυβέρνηση Καραμανλή δεν κατάφερε να λάβει την υποστήριξη των άλλων αστικών κομμάτων και της επίσημης Αριστεράς για να κηρύξει κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Η ίδια η κυβέρνηση έχει διχαστεί σε αυτό το κρίσιμο σημείο. Παρ΄όλα αυτά μια πραγματική Κατάσταση Εκτάκτου Ανάγκης έχει κηρυχθεί ήδη για να αντιμετωπίσει τους μαθητές που έχουν υποχρεώσει σε επιφυλακή δεκάδες Αστυνομικά Τμήματα στην Αθήνα και σε όλη τη χώρα.
Το Σταλινικό ΚΚΕ συνεχίζει να κλιμακώνει τις επιθέσεις του όχι μόνο ενάντια στον Συνασπισμό/Σύριζα που τον κατηγόρησε ως «προστάτη των χούλιγκανς» αλλά και την ίδια την εξέγερση. Επίσημα οι ηγέτες του ΚΚΕ επιμένουν ότι δεν υπάρχει καμιά … εξέγερση! Σήμερα, την ίδια στιγμή που οι μαθητές έδιναν την μάχη τους με τα ΜΑΤ μπροστά στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και στην Πλατεία Συντάγματος, οι Σταλινικοί γραφειοκράτες κράτησαν τους διαδηλωτές υποστηρικτές τους μακριά, στην Πλατεία Ομόνοιας και μετά τους διέλυσαν, πολύ σύντομα, μερικά τετράγωνα πέρα από την Πλατεία. Παρ΄όλα αυτά, οι εκπρόσωποι του ΚΚΕ και η εφημερίδα Ριζοσπάστης επαναλαμβάνουν τις συκοφαντίες τους ενάντια στους εξεγερμένους, προσθέτοντας τώρα και μια νέα συκοφαντία: ότι αυτοί που συγκρούονται με την αστυνομία είναι πράκτορες ιμπεριαλιστικών υπηρεσιών, δηλαδή της… CIA!!!
Καθώς η πολιτική κρίση εντείνεται, η οικονομική κρίση βαθαίνει. Οι σημερινές ειδήσεις δείχνουν ότι η υπερχρεωμένη Ελλάδα δυσκολεύεται όλο και περισσότερο να πάρει νέα δάνεια για να πληρώσει τόσο τα παλιά χρέη όσο και τα ελλείμματα της. Για να σας δώσουμε μια ιδέα: το spread (η διαφορά ανάμεσα στα επιτόκια δανεισμού της Ελλάδας σε σχέση με τη Γερμανία) έχει φτάσει στο 202, ενώ στις αρχές του 2008 ήταν μόνο 20. Μέχρι τον Μάρτιο του 2009 αναμένεται ότι το spread θα φτάσει στο 500 ή και περισσότερο. Η Ελλάδα είναι de facto χρεοκοπημένη. Είναι ο πιο αδύναμος οικονομικός κρίκος στην αλυσίδα των χωρών της Ευρωζώνης και τώρα, χωρίς καμιά αμφιβολία, αποδεικνύεται ότι είναι επίσης και ο πιο αδύναμος πολιτικός κρίκος. Η παγκόσμια καπιταλιστική κρίση δεν αποσταθεροποιεί μόνο όλες τις κοινωνικές σχέσεις αλλά παράγει νέες εκρήξεις και μια τάση προς μια μια προ-επαναστατική και/ή επαναστατική κατάσταση.
12/12/2008
9η ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΕΞΕΓΕΡΣΗΣ
Κατά τη διάρκεια της νύχτας από το Σαββάτο ως το πρωί της Κυριακής, 14 Δεκέμβρη, βίαιες συγκρούσεις με τα ΜΑΤ έλαβαν χώρα στην Αθήνα, στα Εξάρχεια, κοντά στο μέρος όπου δολοφονήθηκε ο μικρός Αλέξης, στις 6 Δεκέμβρη.
Το Σάββατο βράδυ, στο μέρος και την ώρα της δολοφονίας του Αλέξη χιλιάδες άνθρωποι μαζεύτηκαν σε μια συγκινητική επιμνημόσυνη εκδήλωση. Η εμφάνιση μιας αστυνομικής μονάδας ΜΑΤ μερικά μέτρα από τη συγκέντρωση προκάλεσε οργή και συγκρούσεις. Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι η πλειοψηφία αυτών που συγκρούστηκαν με την αστυνομία αυτή τη φορά και βάδισαν στο κοντινό αστυνομικό τμήμα (μιλάμε για το αστυνομικό τμήμα στο οποίο ανήκαν οι δυο δολοφόνοι), δεν ήταν όπως συνήθως, οι πολύ νέοι αλλά ενήλικες και μεσόκοποι κάτοικοι αυτής της γειτονιάς, εξοργισμένοι με την αστυνομική βία και κακοποίηση.
Σήμερα, Κυριακή, το απόγευμα, παρά τη δυνατή βροχή και τον άσχημο καιρό, σχεδόν 1.000 άτομα συγκεντρώθηκαν στο ίδιο μέρος, μετά από κάλεσμα της Πρωτοβουλίας Επιτροπής Κατοίκων των Εξαρχείων. Η ίδια Επιτροπή κάλεσε για μια ακόμα πορεία την επόμενη Πέμπτη, νωρίς το βράδυ προς το αστυνομικό τμήμα των δολοφόνων.
Τα αστυνομικά τμήματα και οι τράπεζες είναι οι κύριοι στόχοι των επιθέσεων της νεολαίας στην εξέγερση. Δημόσια κτίρια καταλαμβάνονται σε πολλές λαϊκές γειτονιές.
Πάνω από 400 σχολεία είναι υπό κατάληψη. Αύριο, στις 15 Δεκέμβρη, φοιτητές και μαθητές θα πραγματοποιήσουν άλλη μια διαδήλωση στο κέντρο της Αθήνας.
Παρόμοιες δραστηριότητες έχουν λάβει χώρα στις κύριες πόλεις της χώρας (Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Λάρισα, Βόλο, Κρήτη κ.λ.π.)
Στο Βόλο σήμερα, κατά τη διάρκεια μιας συνεδρίασης του τοπικού Συμβουλίου Συνδικάτων για τον εορτασμό των 100 χρόνων από την ίδρυση του (ο Βόλος είναι το λίκνο του ελληνικού εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος), οι σύντροφοί μας από το Ε.Ε.Κ. και το ΜΕΡΑ επενέβησαν, καλώντας τους συνδικαλιστές να κηρύξουν απεργία στις 18 Δεκέμβρη, ημέρα εθνικής κινητοποίησης κατά του αντεργατικού προϋπολογισμού της κυβέρνησης και υπερασπιζόμενοι τη νεολαιίστικη εξέγερση, εναντίον της κυβέρνησης των δολοφόνων. Το κάλεσμα βρήκε θερμή ανταπόκριση.
Μια σημαντική βδομάδα πάλης ξεκινά αύριο!
14 Δεκέμβρη 2008
10η ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΕΞΕΓΕΡΣΗΣ
Σήμερα, Δευτέρα, 15 Δεκέμβρη, 10η μέρα της εξέγερσης το μεσημέρι και επί τέσσερις ώρες, χιλιάδες νέοι μαθητές 14-16 χρονών, περικύκλωσαν τη Γ.Α.Δ.Α. στην Αθήνα, στην Αλεξάνδρας. Υπήρχε ισχυρή παρουσία των ΜΑΤ, με πλήρη εξοπλισμό και αστυνομικές κλούβες, έτοιμες να πάρουν τους πιθανούς συλληφθέντες. Οι νέοι, αγόρια και κορίτσια, δεν τρομοκρατήθηκαν. Φώναζαν ασταμάτητα μαχητικά συνθήματα κατά της αστυνομίας και της κυβέρνησης των δολοφόνων και που και που έριχναν κατά των ΜΑΤ, όταν η αστυνομία άρχιζε να κινείται απειλητικά, γιαούρτια, αυγά και άλλα αντικείμενα. Στις 3 μ.μ. τα ΜΑΤ επιτέθηκαν στα παιδιά με χημικά και γκλομπ.Οι συγκρούσεις συνεχίστηκαν για μια ακόμα ώρα έως το τέλος των κινητοποιήσεων.
Την ίδια στιγμή, διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν σχεδόν σε όλες τις μεγάλες γειτονιές της ελληνικής πρωτεύουσας. Οι σημαντικότερες συγκρούσεις πραγματοποιήθηκαν μεταξύ μαθητών και αστυνομίας μπροστά στις Κεντρικές Φυλακές του Κορυδαλλού.
Το βράδυ, μια πορεία 5.000, που οργάνωσε το Ανεξάρτητο Κέντρο Δράσης της υπό κατάληψη Νομικής Σχολής στην Αθήνα, κράτησε τρεις ώρες στο κέντρο της πόλης.
Αύριο βράδυ, θα πραγματοποιηθεί μια διαδήλωση από τους κατοίκους των Εξαρχείων, όπου σκοτώθηκε ο Αλέξης, προς το τοπικό αστυνομικό τμήμα, του οποίου οι αστυνομικοί είναι υπεύθυνοι για τη δολοφονία.
Αυτές είναι μερικές από τις δραστηριότητες στην Αθήνα αλλά παρόμοιες κινητοποιήσεις θα πραγματοποιηθούν σε όλη τη χώρα.
Πέρα από τις καθημερινές διαδηλώσεις, την επόμενη Πέμπτη, θα πραγματοποιηθεί απεργία στο δημόσιο τομέα, την οποία έχει καλέσει η ΑΔΕΔΥ και μια κοινή πορεία νεολαίας και εργατών, που μάχονται κατά του αντεργατικού προϋπολογισμού της κυβέρνησης των δολοφόνων παιδιών καθώς και κατά της δολοφονικής κρατικής καταστολής.
15 Δεκέμβρη 2008
11η Μέρα της εξέγερσης
Το πρωινό της Δευτέρας 16/12 ξεκίνησε με μια πολύ δυσάρεστη έκπληξη για την αστυνομία, και ειδικά για τα ΜΑΤ: η κεντρική έδρα τους στην Καισαριανή, βρέθηκε σε πολιορκία για ώρες, από ένα πλήθος νέων που έριχνε πέτρες και βόμβες Μολότοφ.
Κατά τη διάρκεια της ημέρας, οι κύριοι δρόμοι της Αθήνας, ιδιαίτερα σε σημεία κοντά στα σχολεία, μπλόκαραν από μαθητές για ώρες, σταματώντας έτσι την χαοτική κίνηση στους δρόμους για ώρες.
Γενικά, αυτό που πρέπει να επισημανθεί είναι ότι όλα τα σχολεία και όλα τα Πανεπιστήμια της χώρας έχουν σταματήσει να λειτουργούν και οι σπουδαστές τους είναι στις δρόμους παλεύοντας, διαμαρτυρόμενοι, τραγουδούν, φωνάζουν συνθήματα, συγκρούονται με την αστυνομία, πολιορκώντας ή καταλαμβάνοντας Δημόσια Κτήρια (Δημαρχεία, Πολιτιστικά Κέντρα κ.λπ.)
Το βράδυ, όπως είχε αποφασιστεί νωρίτερα σε μια γενική συνέλευση, πραγματοποιήθηκε δυναμική διαδήλωση χιλιάδων κατοίκων των Εξαρχείων· το τοπικό αστυνομικό τμήμα των δολοφόνων πολιορκήθηκε για ώρες.
Η πιο θεαματική δράση της ημέρας ήταν η κατάληψη της κρατικής τηλεόρασης. Όταν το κρατικό τηλεοπτικό κανάλι μετέδιδε το κεντρικό δελτίο ειδήσεων των 15.00 μ.μ. και ο πρωθυπουργός Καραμανλής απευθυνόταν στην κοινοβουλευτική ομάδα του και τους Έλληνες για το σκάνδαλο του Βατοπεδίου, ξαφνικά η εικόνα διακόπηκε και η εικόνα μιας ομάδας ακτιβιστών εμφανίστηκε με πανό ενάντια στους δολοφόνους του κράτους και για την άμεση απελευθέρωση όλων των μέχρι τώρα συλληφθέντων!
Δεν ήταν ο πρώτος σταθμός κρατικός αναμετάδοσης που βρέθηκε στα χέρια των αγωνιστών. Ο ραδιοσταθμός των Ιωαννίνων στην Ήπειρο βρίσκεται ήδη υπό κατάληψη, αλλά αναμφισβήτητα η δράση αυτή ήταν εντυπωσιακότερη. Ο λαός δέχθηκε την κίνηση αυτή με ενθουσιασμό και οι αρχές με υστερία. Το σταλινικό ΚΚΕ θεώρησε πως τα συνθήματα των αγωνιστών στην κατάληψη της ΝΕΤ σήμερα «δεν ήταν τα κατάλληλα…» Γενικά οι σταλινικοί είναι ενάντια στο αίτημά μας για άμεση απελευθέρωση των συλληφθέντων, οι οποίοι θεωρούνται από το ΚΚΕ ως «χούλιγκαν» ή ενδεχομένως ως πράκτορες της αστυνομίας και της CIA!!! Σε δύο τουλάχιστον περιπτώσεις σήμερα όπως μας ενημέρωσαν οι συνδικαλιστές (στη Γενική Συνέλευση της Ομοσπονδίας των Δασκάλων, στην ΟΛΜΕ), και στην αντίστοιχη στον τομέα της Υγείας, που έγιναν για να προετοιμαστεί η απεργία της 18ης Δεκεμβρίου, οι συνδικαλιστές του ΠΑΜΕ καταψήφισαν το αίτημα για άμεση απελευθέρωση των συλληφθέντων, οι περισσότεροι εκ των οποίων είναι έφηβοι).
Ο αγώνας συνεχίζεται!
16 Δεκεμβρίου 2008
Το ημερολόγιο γράφτηκε για ενημέρωση των διεθνών μας συντρόφων και υπάρχει (στα αγγλικά) στη διεύθυνση eek@ath.forthnet.gr Εδώ δημοσιεύεται με μικρές τροποποιήσεις.
Δευτέρα 29 Δεκεμβρίου 2008
Σταματήστε τη σφαγή του παλαιστινιακού λαού της Γάζας
Σταματήστε τη σφαγή του παλαιστινιακού λαού της Γάζας
Πάνω από 280 νεκροί και πάνω από 750 τραυματίες
Κάλεσμα γιά διαμαρτυρία μπροστά στη πρεσβεία του Ισραήλ, Δευτέρα 29 Δεκεμβρίου 4μ.μ. ΝΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΛΟΙ ΕΚΕΙ...!!!
Tις ημέρες των γιορτών διάλεξαν οι αρχές του σιωνιστικού κράτους του Iσραήλ για να πραγματοποιήσουν μια βάρβαρη και απάνθρωπη αεροπορική επίθεση εναντίον του παλαιστινιακού λαού της Γάζας.
EPΓATIKO EΠANAΣTATIKO KOMMA
http://www.politikokafeneio.com/neo/modules.php?name=News&file=article&sid=6128&mode=thread&order=0&thold=0
ΔΕΙΤΕ ΚΑΙ ΕΔΩ: Συμπαράσταση στο λαό της Γάζας!
Μακελειό στην Λωρίδα της Γάζας (120 ΝΕΚΡΟΙ ΣΤΗ ΓΑΖΑ)
VIDEO των βομβαρδισμών στη ΓΑΖΑ
Πάνω από 280 νεκροί και πάνω από 750 τραυματίες είναι ο πρώτος απολογισμός των βομβαρδισμών που έγιναν στους δρόμους, σε δημόσια κτήρια και στο λιμάνι της Γάζας, το μεσημέρι του Σαββάτου 27 Δεκεμβρίου , μόλις είχαν σχολάσει από τα σχολεία τα παιδιά και πλήθος κόσμου κυκλοφορούσε . Tο Iσραήλ επέλεξε εκείνη την ώρα για να προκαλέσει όσο το δυνατόν περισσότερα θύματα. Tουλάχιστον 30 πύραυλοι εκτοξεύτηκαν από την αεροπορία.
Eπιπλέον οι υπεύθυνοι του ισραηλινού υπουργείου άμυνας απειλούν με κλιμάκωση των επιθέσεων.
Στόχος τους είναι να τρομοκρατήσουν και να γονατίσουν τον αραβικό παλαιστινιακό λαό της Γάζας. Aφ' ότου οι παλαιστίνιοι της Γάζας αρνήθηκαν, πριν δυο χρόνια να εκλέξουν τους υποδεικνυόμενους από το Iσραήλ ηγέτες και εξέλεξαν ηγέτες από την Xαμάς, το Iσραήλ έχει επιβάλει ένα απάνθρωπο εμπάργκο στη Λωρίδα της Γάζας. Σχεδόν ενάμισι εκατομμύριο άνθρωποι βρίσκονται αποκλεισμένοι από τη στεριά, τη θάλασσα και τον αέρα, χωρίς τρόφιμα και φάρμακα, νερό και ηλεκτρικό.
Πίσω από τις επιθέσεις του Iσραήλ βρίσκεται ο δυτικός ιμπεριαλισμός, αμερικανικός και ευρωπαϊκός, που οπλίζουν το δολοφονικό χέρι του σιωνιστικού κράτους και το χρηματοδοτούν.
Aλλά επίσης και η αραβική μπουρζουαζία είναι σε συμφωνία με το Iσραήλ στην εξόντωση των παλαιστινίων της Γάζας. Tην παραμονή της επιδρομής η ισραηλινή υπουργός εξωτερικών Λίβνι είχε επισκεφτεί την Aίγυπτο απ' όπου εξαπέλυσε απειλές κατά της κυβέρνησης της Xαμάς στη Γάζα.
Tο EEK καλεί σε εκδηλώσεις διαμαρτυρίας εναντίον της νέας δολοφονικής γενοκτονικής επίθεσης κατά του παλαιστινιακού λαού της Γάζας.
Σταματήστε τους βομβαρδισμούς.
Σταματήστε το δολοφονικό χέρι του Iσραήλ.
Kάτω ο σιωνισμός και ο ιμπεριαλισμός.
Δικαίωμα του παλαιστινιακού λαού στην αυτοδιάθεση και στην επιστροφή όλων των προσφύγων.
Aθήνα 27/12/2008
Tην Kυριακή πρωΐ οι βομβαρδισμοί συνεχίστηκαν. Tα διεθνή πρακτορεία δίνουν πάνω από 280 νεκρούς και πάνω από 750 τραυματίες.
Massacres in Gaza kill over 205 people, now is the time for unity and resistance
Over 205 killed in Gaza and hundreds have been wounded in a series of massacres and crimes committed by the Zionist occupier against the Palestinian people in Gaza on December 27, 2008. From 11:30 AM to noon, the occupier shot dozens of missiles from Apache helicopters and F-16 planes at dozens of Gaza government buildings, directly in the middle of heavily populated residential neighborhoods and simultaneously with teachers and students returning to school.
Demonstrations have broken out throughout the West Bank and the Arab world in protest and outrage at the brutality and the nature of these massive crimes.
The Popular Front for the Liberation of Palestine issued a statement calling for the broadest resistance to meet and confront this aggression against the Palestinian people and to respond to these massacres, and for the unity of the resistance, and the unity of the Palestinian people, to greet the occupier with resistance, strength and steadfastness despite his brutal crimes. The statement stressed the urgent need for national unity immediately to confront the crimes against our people and to greet the occupier and its brutality with tremendous and unified resistance that is capable of shaking its foundations.
The PFLP statement further called upon all resistance forces to come together now and establish unified resistance front to coordinate and take up the challenge of these attacks against our people. It pointed to the responsibility of the United States for these attacks, as a strategic partner of the occupier, working hand in hand with its massacres and crimes against the Palestinian people, and as the source of the arms used by the occupier against our people. It also pointed to the complicity of the Arab regimes in these crimes, particularly the Egyptian regime, for its ongoing and active participation in the blockade and siege of the Palestinian people in Gaza and its meetings and discussions with the occupier about its plans for Gaza. These massacres are taking place because of Arab and international silence and active complicity.
The PFLP further called for the immediate end to any and all negotiations with this brutal occupier who plans massacres against our people and stated that if he will not end the negotiations immediately, Abu Mazen must resign now. The nature of the Zionist enemy and its dedication to the eradication of the Palestinian people is laid bare and clear by this series of attacks, calculated to cause maximum damage and human cost. For the past sixty years, there is an unbroken history of massacres and crimes against our people and this massacre today is yet one more expression of the nature of the illegitimate colonial state that has implanted itself on Palestinian land and continues to live on U.S. support through massacres and crimes against the Palestinian people.
The statement concluded by calling upon all of its fighters and military branches to take the strongest actions and to resist the occupation and its massacres by all methods and forms of action and resistance, and by calling for the broadest solidarity on Arab and international levels, for people to come into the streets, demonstrate, march, and take action to declare that these massacres and crimes are unacceptable, that the Arab people and the world are with Palestine and the Palestinian people, and that they will not allow these crimes to continue nor for the Arab regimes and international regimes to be silently complicity or actively involved in the occupation's crimes.
The Palestinian people will greet these massacres with steadfastness, strength, unity and resistance and all of the crimes, massacres, targeting of civilians, residential neighborhoods, and schoolchildren and teachers will do nothing to crush the resistance of our people, the statement said, it will only ensure Palestinian unity in the face of this brutality which makes clear the true face of the occupier to the world.
http://www.pflp.ps/english/?q=breaking-news-massacres-gaza-kill-over-155-people-
Πάνω από 280 νεκροί και πάνω από 750 τραυματίες
Κάλεσμα γιά διαμαρτυρία μπροστά στη πρεσβεία του Ισραήλ, Δευτέρα 29 Δεκεμβρίου 4μ.μ. ΝΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΛΟΙ ΕΚΕΙ...!!!
Tις ημέρες των γιορτών διάλεξαν οι αρχές του σιωνιστικού κράτους του Iσραήλ για να πραγματοποιήσουν μια βάρβαρη και απάνθρωπη αεροπορική επίθεση εναντίον του παλαιστινιακού λαού της Γάζας.
EPΓATIKO EΠANAΣTATIKO KOMMA
http://www.politikokafeneio.com/neo/modules.php?name=News&file=article&sid=6128&mode=thread&order=0&thold=0
ΔΕΙΤΕ ΚΑΙ ΕΔΩ: Συμπαράσταση στο λαό της Γάζας!
Μακελειό στην Λωρίδα της Γάζας (120 ΝΕΚΡΟΙ ΣΤΗ ΓΑΖΑ)
VIDEO των βομβαρδισμών στη ΓΑΖΑ
Πάνω από 280 νεκροί και πάνω από 750 τραυματίες είναι ο πρώτος απολογισμός των βομβαρδισμών που έγιναν στους δρόμους, σε δημόσια κτήρια και στο λιμάνι της Γάζας, το μεσημέρι του Σαββάτου 27 Δεκεμβρίου , μόλις είχαν σχολάσει από τα σχολεία τα παιδιά και πλήθος κόσμου κυκλοφορούσε . Tο Iσραήλ επέλεξε εκείνη την ώρα για να προκαλέσει όσο το δυνατόν περισσότερα θύματα. Tουλάχιστον 30 πύραυλοι εκτοξεύτηκαν από την αεροπορία.
Eπιπλέον οι υπεύθυνοι του ισραηλινού υπουργείου άμυνας απειλούν με κλιμάκωση των επιθέσεων.
Στόχος τους είναι να τρομοκρατήσουν και να γονατίσουν τον αραβικό παλαιστινιακό λαό της Γάζας. Aφ' ότου οι παλαιστίνιοι της Γάζας αρνήθηκαν, πριν δυο χρόνια να εκλέξουν τους υποδεικνυόμενους από το Iσραήλ ηγέτες και εξέλεξαν ηγέτες από την Xαμάς, το Iσραήλ έχει επιβάλει ένα απάνθρωπο εμπάργκο στη Λωρίδα της Γάζας. Σχεδόν ενάμισι εκατομμύριο άνθρωποι βρίσκονται αποκλεισμένοι από τη στεριά, τη θάλασσα και τον αέρα, χωρίς τρόφιμα και φάρμακα, νερό και ηλεκτρικό.
Πίσω από τις επιθέσεις του Iσραήλ βρίσκεται ο δυτικός ιμπεριαλισμός, αμερικανικός και ευρωπαϊκός, που οπλίζουν το δολοφονικό χέρι του σιωνιστικού κράτους και το χρηματοδοτούν.
Aλλά επίσης και η αραβική μπουρζουαζία είναι σε συμφωνία με το Iσραήλ στην εξόντωση των παλαιστινίων της Γάζας. Tην παραμονή της επιδρομής η ισραηλινή υπουργός εξωτερικών Λίβνι είχε επισκεφτεί την Aίγυπτο απ' όπου εξαπέλυσε απειλές κατά της κυβέρνησης της Xαμάς στη Γάζα.
Tο EEK καλεί σε εκδηλώσεις διαμαρτυρίας εναντίον της νέας δολοφονικής γενοκτονικής επίθεσης κατά του παλαιστινιακού λαού της Γάζας.
Σταματήστε τους βομβαρδισμούς.
Σταματήστε το δολοφονικό χέρι του Iσραήλ.
Kάτω ο σιωνισμός και ο ιμπεριαλισμός.
Δικαίωμα του παλαιστινιακού λαού στην αυτοδιάθεση και στην επιστροφή όλων των προσφύγων.
Aθήνα 27/12/2008
Tην Kυριακή πρωΐ οι βομβαρδισμοί συνεχίστηκαν. Tα διεθνή πρακτορεία δίνουν πάνω από 280 νεκρούς και πάνω από 750 τραυματίες.
Massacres in Gaza kill over 205 people, now is the time for unity and resistance
Over 205 killed in Gaza and hundreds have been wounded in a series of massacres and crimes committed by the Zionist occupier against the Palestinian people in Gaza on December 27, 2008. From 11:30 AM to noon, the occupier shot dozens of missiles from Apache helicopters and F-16 planes at dozens of Gaza government buildings, directly in the middle of heavily populated residential neighborhoods and simultaneously with teachers and students returning to school.
Demonstrations have broken out throughout the West Bank and the Arab world in protest and outrage at the brutality and the nature of these massive crimes.
The Popular Front for the Liberation of Palestine issued a statement calling for the broadest resistance to meet and confront this aggression against the Palestinian people and to respond to these massacres, and for the unity of the resistance, and the unity of the Palestinian people, to greet the occupier with resistance, strength and steadfastness despite his brutal crimes. The statement stressed the urgent need for national unity immediately to confront the crimes against our people and to greet the occupier and its brutality with tremendous and unified resistance that is capable of shaking its foundations.
The PFLP statement further called upon all resistance forces to come together now and establish unified resistance front to coordinate and take up the challenge of these attacks against our people. It pointed to the responsibility of the United States for these attacks, as a strategic partner of the occupier, working hand in hand with its massacres and crimes against the Palestinian people, and as the source of the arms used by the occupier against our people. It also pointed to the complicity of the Arab regimes in these crimes, particularly the Egyptian regime, for its ongoing and active participation in the blockade and siege of the Palestinian people in Gaza and its meetings and discussions with the occupier about its plans for Gaza. These massacres are taking place because of Arab and international silence and active complicity.
The PFLP further called for the immediate end to any and all negotiations with this brutal occupier who plans massacres against our people and stated that if he will not end the negotiations immediately, Abu Mazen must resign now. The nature of the Zionist enemy and its dedication to the eradication of the Palestinian people is laid bare and clear by this series of attacks, calculated to cause maximum damage and human cost. For the past sixty years, there is an unbroken history of massacres and crimes against our people and this massacre today is yet one more expression of the nature of the illegitimate colonial state that has implanted itself on Palestinian land and continues to live on U.S. support through massacres and crimes against the Palestinian people.
The statement concluded by calling upon all of its fighters and military branches to take the strongest actions and to resist the occupation and its massacres by all methods and forms of action and resistance, and by calling for the broadest solidarity on Arab and international levels, for people to come into the streets, demonstrate, march, and take action to declare that these massacres and crimes are unacceptable, that the Arab people and the world are with Palestine and the Palestinian people, and that they will not allow these crimes to continue nor for the Arab regimes and international regimes to be silently complicity or actively involved in the occupation's crimes.
The Palestinian people will greet these massacres with steadfastness, strength, unity and resistance and all of the crimes, massacres, targeting of civilians, residential neighborhoods, and schoolchildren and teachers will do nothing to crush the resistance of our people, the statement said, it will only ensure Palestinian unity in the face of this brutality which makes clear the true face of the occupier to the world.
http://www.pflp.ps/english/?q=breaking-news-massacres-gaza-kill-over-155-people-
Πέμπτη 18 Δεκεμβρίου 2008
Η ΛΑΪΚΗ ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΚΑΙ Η ΘΕΣΗ ΜΑΣ
Η ΛΑΪΚΗ ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΚΑΙ Η ΘΕΣΗ ΜΑΣ
Να πέσει η κυβέρνηση από τα Αριστερά
Όλη η νεολαία έχει βγει στους δρόμους. Σε συζητήσεις με απλό κόσμο ακούς συνέχεια τη φράση: ΔΕΝ ΠΑΕΙ ΆΛΛΟ! Ο κόσμος δε μπορεί να ζήσει. Η νεολαία δεν έχει μέλλον. Οι εργαζόμενοι ψάχνουν να βρουν τη χαμένη τους αξιοπρέπεια που τους την έκλεψαν. Από την άλλη Βατοπέδια με τζίρους δισεκατομμύρια ευρώ. Ομόλογα, χρηματιστήριο, Ζαχοπουλιάδα, κομπίνες, ρεμούλες, ξεπουλήματα. Πουθενά φως. Και ω του θαύματος! Μια σπίθα άναψε τη φωτιά. Οι συνειδήσεις ξύπνησαν. Η νεολαία ξέσπασε. Είμαι μαζί τους!
Βήχος Παναγιώτης
http://www.politikokafeneio.com/neo/modules.php?name=News&file=article&sid=6068&mode=thread&order=0&thold=0
Δεν πρόκειται για κουκουλοφόρους (γνωστούς άγνωστους). Πρόκειται για έναν κόσμο από 12 μέχρι 70 χρόνων που βρίσκεται στους δρόμους. Που καταστρέφει ότι του καταστρέφει τη ζωή. Τράπεζες, πολυκαταστήματα, υπουργεία, αστυνομικά τμήματα. Δεν είναι τυφλή βία. Είναι δίκαιη βία. Είναι η απάντηση στους ανάλγητους ότι όπως μπορείτε να μας καταστρέψετε μπορούμε και εμείς να σας καταστρέψουμε.
Το πρόβλημα είναι η επαναστατική προοπτική. Η κατάληψη της ίδιας της εξουσίας. Αλλά το επαναστατικό υποκείμενο, η ηγεσία που θα καθοδηγήσει τον αγώνα είναι ανύπαρκτη. Μέσα από αυτό το χάος μπορεί να ξεπηδήσουν οι ηγέτες. Να παραμερίσουν τους άχρηστους «γκουρού» και να αναλάβουν τα ηνία του αγώνα.
Θα το πω καθαρά. Σιχαίνομαι όσους κλαψουρίζουν για τις κατεστραμμένες περιουσίες. Είμαι με αυτούς που κλαίνε για τις ανθρώπινες ζωές που δολοφονούνται ή καταστρέφονται από τις πολιτικές όλων αυτών που μας κυβερνούν. Είμαι με τα 15χρονα που κυνηγάνε τους μπάτσους και όχι με τους μπάτσους. Είμαι με αυτούς που καταστρέφουν τις τράπεζες και όχι με τις τράπεζες. Είμαι με τους φτωχούς ανθρώπους και τους απλούς πολίτες που ορμάνε με γυμνά χέρια στα οπλισμένα ΜΑΤ, που δολοφονούν.
Για προσέχτε με παρακαλώ: Μόλις 225 Κροίσοι του σύγχρονου κόσμου, εκπρόσωποι των πολυεθνικών και του χρηματιστικού κεφαλαίου, κατέχουν περιουσία που έχει σχεδόν η μισή ανθρωπότητα!!! Μια χούφτα 225 προυχόντων, δυο εκατοντάδες πολυεθνικές, κατέχουν όσα κατέχει το 50% των κατοίκων του πλανήτη!!!
Την ίδια ώρα και όσο περνούν τα χρόνια, όλο και περισσότερες οικογένειες - σε παγκόσμιο επίπεδο - ζουν κάτω απ΄ τα όρια της φτώχειας. Κάθε μέρα που περνά όλο και περισσότεροι άνθρωποι "στήνονται" στις βρώμικες γωνιές των μεγαλουπόλεων απλώνοντας με ντροπή το χέρι τους. Κάθε ώρα που περνάει όλο και περισσότεροι χάνουν τη δουλειά τους χωρίς καμιά καινούργια προοπτική. Ανεργία, απόγνωση, απελπισία, αλλά και οργή, είναι τα αποτελέσματα της οικονομίας της "ελεύθερης αγοράς" και της "νέας τάξης πραγμάτων".
Η φτώχεια βρίσκεται δίπλα μας, είναι ανάμεσά μας. Κυριαρχεί σε μάζες πληθυσμών, που γεωγραφικά και μόνον ανήκουν στη Δύση του δήθεν πολιτισμού, ή στην Ανατολή της φτώχειας. Καταπιέζει τις ζωές κατατρύχοντας στρατιές ανέργων και αστέγων ή όποιων άλλων "κοινωνικά περιθωριοποιημένων" σε ανεπτυγμένο Βορρά και χρήζοντα ειδικής βοηθείας Νότο... Η φτώχεια, με άλλα λόγια, είναι εδώ περισσότερο από ποτέ.
Η πλειοψηφία των "έγκριτων" αναλυτών, των δημοσιογράφων στις εφημερίδες, το ραδιόφωνο και την τηλεόραση, που ενασχολούνται με το θέμα επιδίδονται, όπως συνηθίζεται σε τέτοιες περιπτώσεις, σε ηθικολογικού τύπου αναφορές για την... "κακιά μοίρα" που ταλαιπωρεί την πλειοψηφία του παγκόσμιου πληθυσμού. Οι εκπρόσωποι αυτής της μορφής ανάγνωσης στοιχήζονται πίσω από ευχολόγια - επί τη ευκαιρία δεν άκουσα καμιά διαμαρτυρία γι΄ αυτή την κατάσταση, από τους λαλίστατους, κατά τα άλλα λωποδύτες της Εκκλησίας - καταγράφονται στις σελίδες εκθέσεων του ΟΗΕ και, άλλοι, με έκδηλη σκοπιμότητα, ενώ άλλοι με αιχμαλωτισμένη τη συνείδησή τους σε κατεστημένες ιδεοληψίες, είδαν τη "λύση" του προβλήματος στην... ελεημοσύνη και τη φιλανθρωπία.
Κανένας από δαύτους δεν είπε ή δεν έγραψε ότι η σχετική και απόλυτη εξαθλίωση που βιώνουν δισεκατομμύρια άνθρωποι, δεν είναι ένα "μοιραίο" γεγονός. Δε συνιστά "αντικειμενικό" νόμο στην πορεία της ανθρωπότητας αλλά αντικειμενικό νόμο της λειτουργίας του καπιταλιστικού συστήματος. Είναι προϊόν και σύμπτωμα ενός οικονομικού, κοινωνικο-πολιτικού συστήματος, του καπιταλισμού, που πάνω στα θεμέλιά του οι κοδομείται ένα πλανητικό κοινωνικό απαρτχάϊμ. Και στο θεμέλιο λίθο αυτού του απάνθρωπου συστήματος "βασιλεύει" η επιγραφή με τη ρήση "ζήτω η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο".
Σήμερα, αυτή την ώρα, σύμφωνα με σχετικά πρόσφατα στοιχεία της "Γιούνισεφ", πάνω από 1,5 δισ. άνθρωποι απ΄ όλο τον κόσμο πλήττονται από αφόρητη φτώχεια. Από αυτούς τα 700 περίπου εκατομμύρια είναι παιδιά! Σήμερα, το 2008, υπολογίζεται ότι ετησίως 13 εκατομμύρια παιδιά και 6μισι εκατομμύρια ενήλικες οδηγούνται στο θάνατο γιατί δεν έχουν να φάνε!!! Σήμερα, στη χώρα του Οκτώβρη 5 στα 10 παιδιά ζουν σε συνθήκες εξαθλίωσης, σύμφωνα με την "Ουάσιγκτον Ποστ".
Οσο για τους ανταγωνιζόμενους πλουτοκράτες, όσο για τις αντιμαχόμενες πολυεθνικές και τους κερδοσκόπους του χρηματιστηριακού τζόγου, κοιτούν τις στρατιές των σύγχρονων δούλων και περιφρονητικά τους... συμβουλεύουν: Αν θέλετε να επιβιώσετε, μοιράστε τη φτώχεια σας! Ο Κ. Μίχαλος την περασμένη Τετάρτη, «οι εργαζόμενοι να δουλεύουν 3-4 μέρες την εβδομάδα και το ΙΚΑ να σταματήσει τους ελέγχους στις επιχειρήσεις μας τουλάχιστον για όσο διάστημα θα διαρκεί η κρίση». Γίνετε όλοι, περισσότερο, αλλά "δικαιότερα" φτωχοί, για να γίνουμε εμείς πιο πλούσιοι! Φτάνει λοιπόν. Στο βούρδουλα των πολυεθνικών οι εργαζόμενοι - είναι καιρός - να αντιτάξουν την ενωμένη γροθιά τους, επιβάλλοντας το μοίρασμα των αστρονομικών κερδών του κεφαλαίου, με τη σοσιαλιστική Επανάσταση.
«Κλέβουν τα μαγαζιά οι αλήτες», λένε κάποιοι άνθρωποι. Δε θα σκάσω αν κάποιοι νεαροί κλέψουν τους κλέφτες. Οι τράπεζες δεν κλέβουν; Τα Σούπερ Μάρκετ και οι Πολυεθνικές δε μας κλέβουν; Το κράτος δε μας κλέβει; Στο κάτω κάτω Όλα ΕΙΝΑΙ ΚΛΕΜΕΝΑ, Όλα ΜΑΣ ΑΝΗΚΟΥΝ ΄΄οπως έλεγε και ο Ασιμος.
Αυτός ο κόσμος με τις φοβερές ανισότητες που περιγράψαμε είναι ο κόσμος τους κι έχει όνομα. Πρόκειται για το παγκόσμιο κεφαλαιοκρατικό σύστημα. Για το ιμπεριαλιστικό σύστημα, που διέπεται από τους κανόνες των πολυεθνικών και των χρηματιστηρίων. Είναι ένας κόσμος, που αποδεικνύεται συνώνυμος της φτώχειας, της ανεργίας, της πείνας, του πολεμικού ολέθρου. Σ΄ αυτόν τον "ελεύθερο" κόσμο των λίγων και εκλεκτών, μια ελευθερία απομένει στα δισεκατομμύρια των πολλών. Η ανατροπή του. Αναγκαία προϋπόθεση για να επιτευχθεί η ανατροπή του καπιταλισμού και η εγκαθίδρυση του σοσιαλισμού σ΄ όλο τον κόσμο είναι ένα παγκόσμιο κόμμα της εργατικής τάξης και των συμμάχων της.
Είμαι, λοιπόν, με το Μέλλον, όχι με τα σκοτεινό και βρώμικο χθες και το σάπιο σήμερα. Εύχομαι αυτοί οι αγώνες, οι «ορθόδοξοι» και «ανορθόδοξοι» να συνεχιστούν. Μέχρι να πάρουν εκδίκηση τα όνειρα που περιμένουν τόσες δεκαετίες.
Να πέσει η κυβέρνηση από τα Αριστερά
Όλη η νεολαία έχει βγει στους δρόμους. Σε συζητήσεις με απλό κόσμο ακούς συνέχεια τη φράση: ΔΕΝ ΠΑΕΙ ΆΛΛΟ! Ο κόσμος δε μπορεί να ζήσει. Η νεολαία δεν έχει μέλλον. Οι εργαζόμενοι ψάχνουν να βρουν τη χαμένη τους αξιοπρέπεια που τους την έκλεψαν. Από την άλλη Βατοπέδια με τζίρους δισεκατομμύρια ευρώ. Ομόλογα, χρηματιστήριο, Ζαχοπουλιάδα, κομπίνες, ρεμούλες, ξεπουλήματα. Πουθενά φως. Και ω του θαύματος! Μια σπίθα άναψε τη φωτιά. Οι συνειδήσεις ξύπνησαν. Η νεολαία ξέσπασε. Είμαι μαζί τους!
Βήχος Παναγιώτης
http://www.politikokafeneio.com/neo/modules.php?name=News&file=article&sid=6068&mode=thread&order=0&thold=0
Δεν πρόκειται για κουκουλοφόρους (γνωστούς άγνωστους). Πρόκειται για έναν κόσμο από 12 μέχρι 70 χρόνων που βρίσκεται στους δρόμους. Που καταστρέφει ότι του καταστρέφει τη ζωή. Τράπεζες, πολυκαταστήματα, υπουργεία, αστυνομικά τμήματα. Δεν είναι τυφλή βία. Είναι δίκαιη βία. Είναι η απάντηση στους ανάλγητους ότι όπως μπορείτε να μας καταστρέψετε μπορούμε και εμείς να σας καταστρέψουμε.
Το πρόβλημα είναι η επαναστατική προοπτική. Η κατάληψη της ίδιας της εξουσίας. Αλλά το επαναστατικό υποκείμενο, η ηγεσία που θα καθοδηγήσει τον αγώνα είναι ανύπαρκτη. Μέσα από αυτό το χάος μπορεί να ξεπηδήσουν οι ηγέτες. Να παραμερίσουν τους άχρηστους «γκουρού» και να αναλάβουν τα ηνία του αγώνα.
Θα το πω καθαρά. Σιχαίνομαι όσους κλαψουρίζουν για τις κατεστραμμένες περιουσίες. Είμαι με αυτούς που κλαίνε για τις ανθρώπινες ζωές που δολοφονούνται ή καταστρέφονται από τις πολιτικές όλων αυτών που μας κυβερνούν. Είμαι με τα 15χρονα που κυνηγάνε τους μπάτσους και όχι με τους μπάτσους. Είμαι με αυτούς που καταστρέφουν τις τράπεζες και όχι με τις τράπεζες. Είμαι με τους φτωχούς ανθρώπους και τους απλούς πολίτες που ορμάνε με γυμνά χέρια στα οπλισμένα ΜΑΤ, που δολοφονούν.
Για προσέχτε με παρακαλώ: Μόλις 225 Κροίσοι του σύγχρονου κόσμου, εκπρόσωποι των πολυεθνικών και του χρηματιστικού κεφαλαίου, κατέχουν περιουσία που έχει σχεδόν η μισή ανθρωπότητα!!! Μια χούφτα 225 προυχόντων, δυο εκατοντάδες πολυεθνικές, κατέχουν όσα κατέχει το 50% των κατοίκων του πλανήτη!!!
Την ίδια ώρα και όσο περνούν τα χρόνια, όλο και περισσότερες οικογένειες - σε παγκόσμιο επίπεδο - ζουν κάτω απ΄ τα όρια της φτώχειας. Κάθε μέρα που περνά όλο και περισσότεροι άνθρωποι "στήνονται" στις βρώμικες γωνιές των μεγαλουπόλεων απλώνοντας με ντροπή το χέρι τους. Κάθε ώρα που περνάει όλο και περισσότεροι χάνουν τη δουλειά τους χωρίς καμιά καινούργια προοπτική. Ανεργία, απόγνωση, απελπισία, αλλά και οργή, είναι τα αποτελέσματα της οικονομίας της "ελεύθερης αγοράς" και της "νέας τάξης πραγμάτων".
Η φτώχεια βρίσκεται δίπλα μας, είναι ανάμεσά μας. Κυριαρχεί σε μάζες πληθυσμών, που γεωγραφικά και μόνον ανήκουν στη Δύση του δήθεν πολιτισμού, ή στην Ανατολή της φτώχειας. Καταπιέζει τις ζωές κατατρύχοντας στρατιές ανέργων και αστέγων ή όποιων άλλων "κοινωνικά περιθωριοποιημένων" σε ανεπτυγμένο Βορρά και χρήζοντα ειδικής βοηθείας Νότο... Η φτώχεια, με άλλα λόγια, είναι εδώ περισσότερο από ποτέ.
Η πλειοψηφία των "έγκριτων" αναλυτών, των δημοσιογράφων στις εφημερίδες, το ραδιόφωνο και την τηλεόραση, που ενασχολούνται με το θέμα επιδίδονται, όπως συνηθίζεται σε τέτοιες περιπτώσεις, σε ηθικολογικού τύπου αναφορές για την... "κακιά μοίρα" που ταλαιπωρεί την πλειοψηφία του παγκόσμιου πληθυσμού. Οι εκπρόσωποι αυτής της μορφής ανάγνωσης στοιχήζονται πίσω από ευχολόγια - επί τη ευκαιρία δεν άκουσα καμιά διαμαρτυρία γι΄ αυτή την κατάσταση, από τους λαλίστατους, κατά τα άλλα λωποδύτες της Εκκλησίας - καταγράφονται στις σελίδες εκθέσεων του ΟΗΕ και, άλλοι, με έκδηλη σκοπιμότητα, ενώ άλλοι με αιχμαλωτισμένη τη συνείδησή τους σε κατεστημένες ιδεοληψίες, είδαν τη "λύση" του προβλήματος στην... ελεημοσύνη και τη φιλανθρωπία.
Κανένας από δαύτους δεν είπε ή δεν έγραψε ότι η σχετική και απόλυτη εξαθλίωση που βιώνουν δισεκατομμύρια άνθρωποι, δεν είναι ένα "μοιραίο" γεγονός. Δε συνιστά "αντικειμενικό" νόμο στην πορεία της ανθρωπότητας αλλά αντικειμενικό νόμο της λειτουργίας του καπιταλιστικού συστήματος. Είναι προϊόν και σύμπτωμα ενός οικονομικού, κοινωνικο-πολιτικού συστήματος, του καπιταλισμού, που πάνω στα θεμέλιά του οι κοδομείται ένα πλανητικό κοινωνικό απαρτχάϊμ. Και στο θεμέλιο λίθο αυτού του απάνθρωπου συστήματος "βασιλεύει" η επιγραφή με τη ρήση "ζήτω η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο".
Σήμερα, αυτή την ώρα, σύμφωνα με σχετικά πρόσφατα στοιχεία της "Γιούνισεφ", πάνω από 1,5 δισ. άνθρωποι απ΄ όλο τον κόσμο πλήττονται από αφόρητη φτώχεια. Από αυτούς τα 700 περίπου εκατομμύρια είναι παιδιά! Σήμερα, το 2008, υπολογίζεται ότι ετησίως 13 εκατομμύρια παιδιά και 6μισι εκατομμύρια ενήλικες οδηγούνται στο θάνατο γιατί δεν έχουν να φάνε!!! Σήμερα, στη χώρα του Οκτώβρη 5 στα 10 παιδιά ζουν σε συνθήκες εξαθλίωσης, σύμφωνα με την "Ουάσιγκτον Ποστ".
Οσο για τους ανταγωνιζόμενους πλουτοκράτες, όσο για τις αντιμαχόμενες πολυεθνικές και τους κερδοσκόπους του χρηματιστηριακού τζόγου, κοιτούν τις στρατιές των σύγχρονων δούλων και περιφρονητικά τους... συμβουλεύουν: Αν θέλετε να επιβιώσετε, μοιράστε τη φτώχεια σας! Ο Κ. Μίχαλος την περασμένη Τετάρτη, «οι εργαζόμενοι να δουλεύουν 3-4 μέρες την εβδομάδα και το ΙΚΑ να σταματήσει τους ελέγχους στις επιχειρήσεις μας τουλάχιστον για όσο διάστημα θα διαρκεί η κρίση». Γίνετε όλοι, περισσότερο, αλλά "δικαιότερα" φτωχοί, για να γίνουμε εμείς πιο πλούσιοι! Φτάνει λοιπόν. Στο βούρδουλα των πολυεθνικών οι εργαζόμενοι - είναι καιρός - να αντιτάξουν την ενωμένη γροθιά τους, επιβάλλοντας το μοίρασμα των αστρονομικών κερδών του κεφαλαίου, με τη σοσιαλιστική Επανάσταση.
«Κλέβουν τα μαγαζιά οι αλήτες», λένε κάποιοι άνθρωποι. Δε θα σκάσω αν κάποιοι νεαροί κλέψουν τους κλέφτες. Οι τράπεζες δεν κλέβουν; Τα Σούπερ Μάρκετ και οι Πολυεθνικές δε μας κλέβουν; Το κράτος δε μας κλέβει; Στο κάτω κάτω Όλα ΕΙΝΑΙ ΚΛΕΜΕΝΑ, Όλα ΜΑΣ ΑΝΗΚΟΥΝ ΄΄οπως έλεγε και ο Ασιμος.
Αυτός ο κόσμος με τις φοβερές ανισότητες που περιγράψαμε είναι ο κόσμος τους κι έχει όνομα. Πρόκειται για το παγκόσμιο κεφαλαιοκρατικό σύστημα. Για το ιμπεριαλιστικό σύστημα, που διέπεται από τους κανόνες των πολυεθνικών και των χρηματιστηρίων. Είναι ένας κόσμος, που αποδεικνύεται συνώνυμος της φτώχειας, της ανεργίας, της πείνας, του πολεμικού ολέθρου. Σ΄ αυτόν τον "ελεύθερο" κόσμο των λίγων και εκλεκτών, μια ελευθερία απομένει στα δισεκατομμύρια των πολλών. Η ανατροπή του. Αναγκαία προϋπόθεση για να επιτευχθεί η ανατροπή του καπιταλισμού και η εγκαθίδρυση του σοσιαλισμού σ΄ όλο τον κόσμο είναι ένα παγκόσμιο κόμμα της εργατικής τάξης και των συμμάχων της.
Είμαι, λοιπόν, με το Μέλλον, όχι με τα σκοτεινό και βρώμικο χθες και το σάπιο σήμερα. Εύχομαι αυτοί οι αγώνες, οι «ορθόδοξοι» και «ανορθόδοξοι» να συνεχιστούν. Μέχρι να πάρουν εκδίκηση τα όνειρα που περιμένουν τόσες δεκαετίες.
Τίποτα δεν τελείωσε! Τίποτα δεν είναι ίδιο πια!
Τίποτα δεν τελείωσε! Τίποτα δεν είναι ίδιο πια!
Μετά από πέντε ημερών μάχες μεταξύ των πραιτοριανών της κυβέρνησης και των χιλιάδων διαδηλωτών σε ολόκληρη τη χώρα, καιρός είναι να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους, γιατί κανένας δε μιλάει και κανείς δε λέει ολόκληρη την αλήθεια… Τίποτα δεν τελείωσε! Τίποτα δεν είναι ίδιο πια. Ας το καταλάβουν οι καταπιεστές αλλά κυρίως οι εργαζόμενοι, όσοι ακόμα δε σηκώθηκαν από τις πολυθρόνες τους και εξακολουθούν να ακούν τι λέει το χαζοκούτι και οι λωποδύτες που τους κυβερνούν.
Βήχος Παναγιώτης
http://www.politikokafeneio.com/neo/modules.php?name=News&file=article&sid=6071&mode=thread&order=0&thold=0
Μετά, λοιπόν, από πέντε ημερών εμπειρίας, συζητήσεις με πάρα πολλούς ανθρώπους, ακόμα και με δεξιούς που έχουν αηδιάσει με όσα συμβαίνουν θα σας πω ποιοι είναι ποιοι και ποιοι έκαψαν τι.
Σύντροφοι το κράτος έχει μεγάλη πείρα και τρόπους ώστε να στρέψει την Κοινή Γνώμη εναντίον κάθε ανατρεπτικής και επαναστατικής δράσης. Όταν η κοινωνία ολόκληρη ξεσηκώθηκε αστραπιαία μετά και τη δολοφονία του 15χρονου Αλέξη, έχοντας συσσωρευμένη οργή με τη φτώχεια και την ανασφάλεια, την ακρίβεια και τους μικρούς μισθούς και από την άλλη τα Βατοπέδια, τα Ομόλογα, το Χρηματιστήριο, τις λαμογιές και τη εναλλαγή δισεκατομμυρίων ευρώ σε χέρια απατεώνων της Εκκλησίας και των κεφαλαιοκρατών, μετά το απόλυτο αδιέξοδο και αηδία, το κράτος έβαλε μπροστά τις εφεδρείες του.
Πρώτα εξασφάλισε τη συναίνεση των 300 της Βουλής. Με μικρές παρεκκλίσεις κάποιων αριστερών κομμάτων. Ωστόσο η Παπαρήγα κάλεσε το λαό να αυτοοργανωθεί και να αντιμετωπίσει ο ίδιος τους «κουκουλοφόρους». Ποιους κουκουλοφόρους όμως. Εδώ θέλει πολύ προσοχή, γιατί θύματα της πανουργίας της εξουσίας έπεσαν και αρκετοί σύντροφοι.
Να τα πούμε λοιπόν με το όνομά τους. Προχθές κάποιοι κουκουλοφόροι έβαλαν φωτιά στην Εθνική Βιβλιοθήκη! Όλοι οι άνθρωποι αγανάκτησαν. Ε, όχι και την Εθνική Βιβλιοθήκη, έλεος! Σωστά. Ποιος επαναστάτης, Αριστερός ή αναρχοαυτόνομος θα μπορούσε να κάνει κάτι τέτοιο; Ήταν μπάχαλοι; Ήταν χούλιγκαν; Όχι! Τίποτα τέτοιο δεν ήταν. Ήταν ειδικευμένοι ασφαλίτες που φορώντας κουκούλες έβαλαν φωτιά στην Εθνική Βιβλιοθήκη και εξαφανίστηκαν! Ποιος τους είδε και που το ξέρω; Τους είδαν οι ίδιοι οι αναρχοαυτόνομοι που έτρεξαν και έσβησαν τη φωτιά ενώ τα ΜΑΤ τους βομβάρδιζαν με χημικά και δακρυγόνα! Την ίδια ώρα ο «Ταρζάν» αναρτούσε την «είδηση» στην ιστοσελίδα του «Ζούγκλα». ΚΟΥΚΟΥΛΟΦΟΡΟΙ ΚΑΙΝΕ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ! Ποιοι κουκουλοφόροι όμως κύριε Μάκη μου; Αυτοί που σου δίνουν τις πληροφορίες για τα ρεπορτάζ σου για να κάνεις τις «αποκαλύψεις σου»;
Ομάδες κουκουλοφόρων είχαν ξεχυθεί τέσσερες μέρες τώρα και κατέστρεφαν μικρά μαγαζάκια και δεκάδες ή εκατοντάδες φτηνά αυτοκίνητα. Προπηλάκιζαν απλούς πολίτες και καταστηματάρχες που αντιδρούσαν σ’ αυτές τους τις ενέργειες. Ήταν αναρχοαυτόνομοι αυτοί οι κουκουλοφόροι; Όχι σύντροφοι! Ασφαλίτες συνεπικουρούμενοι με χρυσαυγίτες ήταν. Το είχα καταγγείλει όταν πήγαν και έξω από το Πολυτεχνείο και με διέψευσαν λέγοντας ότι οι «πολίτες» ήταν αγανακτισμένοι κάτοικοι της περιοχής. Στο Indy media έσβησαν την καταγγελία μου. Σύντροφοι όμως που τους είδαν τους είχαν ξαναδεί σε πορείες πάλι πίσω από τα ΜΑΤ να πετροβολούν τους διαδηλωτές! Το σχέδιο πήγαινε περίφημα. Ο κόσμος που είχε εξαγριωθεί με τη δολοφονία του 15χρονου από το κτήνος που προφυλακίστηκε σήμερα Τετάρτη που γράφω αυτό το κείμενο, άρχισαν να δυσανασχετούν και στη συνέχεια να καταφέρονται κατά των βάνδαλων κουκουλοφόρων!
Να και η Παπαρήγα να καταγγέλλει ότι οι αναρχικοί καθοδηγούνται από ντόπια και ξένα κέντρα! Να και ο Μιχαλολιάκος να καμαρώνει στις τηλεοράσεις και να δηλώνει ότι οι Έλληνες πατριώτες θα υπερασπιστούν τους καταστηματάρχες από τους «άπλυτους» που καίνε την Αθήνα! Να και οι ευκολόπιστοι αλλά και οι πραγματικά αγανακτισμένοι στην Πάτρα με την καθοδήγηση ανοιχτά πια της Χρυσής Αυγής να κυνηγάνε τους αναρχοαυτόνομους αλλά και τους πιτσιρικάδες που αυτές τις μέρες έδωσαν ρεσιτάλ λεβεντιάς και μάθημα αγωνιστικότητας σε μας που παρακολουθούσαμε από τις τηλεοράσεις τις μάχες με τα κτήνη της εξουσίας.
Να και το λιντσάρισμα σε αλλοδαπούς «κλέφτες» αλλά και σε κάθε έγχρωμο που συναντούσαν στην Αθήνα! Οι μικροκαταστηματάρχες συντάκτηκαν με τους χρυσαυγίτες που από τη μια τους έκαιγαν με τις κουκούλες, μαζί με τους ασφαλίτες, από την άλλη το έπαιζαν…προστάτες τους!
Η απόλυτη δυσωδία ενός κράτους και μιας κυβέρνησης βουτηγμένης στα σκάνδαλα και στις ρεμούλες, οι Ζαχοπουλαίοι που μιλάνε για ηθική και δίκαιο, οι δολοφόνοι που μιλάνε για δικαιοσύνη!!!
Και να οι καινούργιοι ράμπο να πυροβολούν ή να τραβάνε πιστόλια εναντίον των μαθητών! Να πετάνε χημικά μέσα στο νεκροταφείο που κηδεύονταν ο Αλέξης και που βρίσκονταν η μητέρα του (που λιποθύμησε) και εκατοντάδες άλλοι γέροι, γριές και μικρά παιδιά που κρύβονταν πίσω από τους τάφους για να γλιτώσουν! Ε, ρε άτιμη εξουσία θ’ άρθει η ώρα που θα έχετε την τύχη της Σεκιουριτάτε. Θ’ άρθει η ώρα που θα τρέμετε θρασύδειλοι απατεώνες, δολοφόνοι και εμπρηστές.
Αλλά θα πούνε μερικοί «κάψανε και τράπεζες και μεγαλοκαταστήματα»! Τι μας λέτε ρε λεβέντες! Κάψανε αυτούς που μας ληστεύουν κάθε μέρα, έκλεψαν γριούλες και πεινασμένοι αλλοδαποί και Έλληνες απάνθρωπους μεγαλοκαταστηματάρχες που έχουν ανεβάσει τις τιμές τους στα ύψη με αποτέλεσμα ο φτωχός εργαζόμενος να μη μπορεί να ψωνίσει ούτε τα απαραίτητα για να ζήσει. ΦΩΤΙΑ θέλει αυτή η άθλια κλίκα όλων αυτών να καθαρίσει ο τόπος. ΦΩΤΙΑ από ολόκληρο τον ελληνικό λαό που βλέπει με απελπισία ότι τα παιδιά του δεν έχουν μέλλον. Δεν έχουν προοπτική.
«Πίσω από την απίστευτη αστυνομική βαρβαρότητα, την εν ψυχρώ αφαίρεση της ζωής ενός παιδιού, βρίσκεται η βαρβαρότητα, η σήψη και κρίση όλου του συστήματος. Kρίση οικονομική, που σαρώνει την παγκόσμια οικονομία και απειλεί με χρεοστάσιο τον ελληνικό καπιταλισμό, κρίση πολιτική και ηθική, με μια κυβέρνηση που βουλιάζει στα σκάνδαλα και τη διαφθορά.
H πολιτική της οικονομικής ληστείας των εργαζομένων στρωμάτων της πόλης και της υπαίθρου για χάρη των τραπεζιτών και μιας φούχτας παρασίτων του χρηματιστικού κεφαλαίου, απαιτεί την εξαπόλυση της βίας του κράτους για την τιθάσευση των αναπόφευκτων κοινωνικών εκρήξεων. Ήδη εδώ και καιρό οι φρουροί της «τάξης και του νόμου» έχουν βρεθεί υπεράνω κάθε νόμου. Oι δηλώσεις επιφανών στελεχών της NΔ, από τον Mητσοτάκη ως τον αμίμητο Πολύδωρα είναι μόνο η μύτη του παγόβουνου. Όσο η μεταπολιτευτική αστική δημοκρατία σήπεται, τόσο το ωμό βάρβαρο πρόσωπο του MATατζή (και των παρακρατικών παράκεντρων) έρχεται στο προσκήνιο. Eδώ και μια οκταετία, από τον τρομοπόλεμο που κήρυξαν τα Πασοκικά σκυλάκια του FBI έως σήμερα, με την ψήφιση τρομονόμων (κατ' εντολή των HΠA και της E.E.) κάθε νεολαίος είτε διαδηλώνει είτε διασκεδάζει είναι ένας εν δυνάμει εχθρός – τρομοκράτης», αναφέρει το ΕΕΚ σε ανακοίνωσή του. Και έχει απόλυτο δίκιο.
Να τι έγραφα για την εξέγερση που έγινε στο Λος Αντζελες το Μάη του 1992: http://www.politikokafeneio.com/politika/avrio-astegos.htm «"Αύριο θα΄ σαι άστεγος Απόψε είναι η έκρηξη...".
Σωστά το λέει το παραπάνω τραγούδι. Η έκρηξη, η επαναστατική εξέγερση, δεν αφορά μόνο τα μαρτυρικά θύματα του ρατσισμού των λευκών, αλλά όλους τους σημερινούς και αυριανούς άστεγους, όλους τους έγχρωμους και λευκούς "μαύρους" της ταξικής σκλαβιάς. Στη λάβα, που απλώθηκε στο Λος Αντζελες και τις άλλες αμερικάνικες πόλεις, δεν συμμετείχαν μόνο οι μαύροι, αλλά και οι ισπανόφωνοι και πολλοί λευκοί άνεργοι. Ακόμα και τα φερέφωνα της λευκής άρχουσας τάξης, σε περιοδικά σαν το ΝΙΟΥΣΓΟΥΙΚ, το αναγνώρισαν: οι ταραχές δεν ήταν φυλετικές αλλά ΤΑΞΙΚΕΣ... Να λοιπόν που τα κουρέλια τραγουδάνε ακόμα και αρχίζουν να λικνίζουν τα κορμιά τους ξανά στους ρυθμούς των επιθυμιών, των ονείρων, της άρνησης σε ότι καταστρέφει το μυαλό και το σώμα τους. Οι σύγχρονοι ποιητές των δρόμων ανασαίνουν και απαγγέλλουν τους στίχους της ζωής πίσω από το αυτί του γερασμένου αμερικάνικου ονείρου, του γερασμένου και σαπισμένου καπιταλισμού, προκαλώντας ρίγη τρόμου και ανασφάλειας στα καλοζωισμένα και υποχόνδρια τέρατα της αμερικάνικης και παγκόσμιας καπιταλιστικής οικογένειας.
Για όσους δεν το κατάλαβαν, στο Λος Αντζελες έγινε ένας πόλεμος, μια εξέγερση, ενάντια στη φτώχεια. Ένας πόλεμος, που δεν υστέρησε σε τίποτα απ΄ αυτόν του Κόλπου, στο μέγεθος της βίας των κρατούντων, μια Επανάσταση που τίποτα δεν είχε να ζηλέψει από τη μεγαλειώδη εξέγερση της Τιεν Αν Μεν, στην αναζήτηση των βασικών δικαιωμάτων στην τροφή, στην ελευθερία της σκέψης, στο τελείωμα του σύποντος καπιταλισμού. Στο Λος Αντζελες έγινε ένας πόλεμος ιδιόρρυθμος ίσως, - ίσως απολίτικος με τη συνήθη έννοια της λέξης, ένας αγώνας ακαθοδήγητος - που η απουσία του κόμματος της εργατικής τάξης τον καθιστούσε χωρίς άμεση προς το παρόν προοπτική. Έγινε όμως κάτι, που έκανε όλους τους λακέδες που μακάρια χαιρέτιζαν την αρχή της "νέας τάξης' πραγμάτων και το "τέλος της ιστορίας", να συνειδητοποιήσουν ότι το τέλος των κοινωνικών αγώνων δεν πρόκειται να τους προκύψει παρά τότε μόνο που η εργατική τάξη θα οικοδομήσει τον Παγκόσμιο Σοσιαλισμό και θα δημιουργήσει την Αταξική Κοινωνία των Ανθρώπων.
Ας αφήσουμε τους αφελείς να πιστεύουν ότι η αιτία - και όχι η αφορμή - της έκρηξης, ήταν η αθώωση των βασανιστών από το λευκό ρατσιστικό δικαστήριο, ή ότι οι φυλετικές διακρίσεις ήταν ο αποκλειστικός παράγοντας έκρηξης των όσων έγιναν. Αυτοί που δεν έχουν να φάνε, διεκδίκησαν αυτά που τους ανήκουν. Με όλη την αγριότητα και τη μανία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, αδιαφόρησαν για τα ένοπλα ανθρωποειδή που τους σημάδευαν σε κάθε βήμα τους και έστειλαν ένα υπέροχο μήνυμα - δώρο στο άγαλμα της ελευθερίας, καίγοντας τους φοινικοστρωμένους δρόμους του Μπέβερλυ Χιλλς και αδειάζοντας τις απαστράπτουσες βιτρίνες από αυτά που προορίζονται μόνο για λίγους και εκλεκτούς. Καμιά εκμετάλλευση όσο καλοστημένη και αν είναι, δεν είναι αιώνια.
Το να γίνει η εξέγερση του Λος Αντζελες, η αρχή του τέλους του σάπιου κοινωνικού συστήματος που μας καταπιέζει, είναι ένα ΣΤΟΙΧΗΜΑ που αφορά όλους μας. ΘΑ ΤΟ ΚΕΡΔΙΣΟΥΜΕ...»
Κάτι ανάλογο συνέβη σε ολόκληρη την Ελλάδα τις τελευταίες ημέρες. Τίποτα δεν τελείωσε! Τίποτα δεν είναι ίδιο πια. Ας το καταλάβουν οι καταπιεστές αλλά κυρίως οι εργαζόμενοι, όσοι ακόμα δε σηκώθηκαν από τις πολυθρόνες τους και εξακολουθούν να ακούν τι λέει το χαζοκούτι και οι λωποδύτες που τους κυβερνούν. Το στοίχημα ΘΑ ΤΟ ΚΕΡΔΙΣΟΥΜΕ!
Μετά από πέντε ημερών μάχες μεταξύ των πραιτοριανών της κυβέρνησης και των χιλιάδων διαδηλωτών σε ολόκληρη τη χώρα, καιρός είναι να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους, γιατί κανένας δε μιλάει και κανείς δε λέει ολόκληρη την αλήθεια… Τίποτα δεν τελείωσε! Τίποτα δεν είναι ίδιο πια. Ας το καταλάβουν οι καταπιεστές αλλά κυρίως οι εργαζόμενοι, όσοι ακόμα δε σηκώθηκαν από τις πολυθρόνες τους και εξακολουθούν να ακούν τι λέει το χαζοκούτι και οι λωποδύτες που τους κυβερνούν.
Βήχος Παναγιώτης
http://www.politikokafeneio.com/neo/modules.php?name=News&file=article&sid=6071&mode=thread&order=0&thold=0
Μετά, λοιπόν, από πέντε ημερών εμπειρίας, συζητήσεις με πάρα πολλούς ανθρώπους, ακόμα και με δεξιούς που έχουν αηδιάσει με όσα συμβαίνουν θα σας πω ποιοι είναι ποιοι και ποιοι έκαψαν τι.
Σύντροφοι το κράτος έχει μεγάλη πείρα και τρόπους ώστε να στρέψει την Κοινή Γνώμη εναντίον κάθε ανατρεπτικής και επαναστατικής δράσης. Όταν η κοινωνία ολόκληρη ξεσηκώθηκε αστραπιαία μετά και τη δολοφονία του 15χρονου Αλέξη, έχοντας συσσωρευμένη οργή με τη φτώχεια και την ανασφάλεια, την ακρίβεια και τους μικρούς μισθούς και από την άλλη τα Βατοπέδια, τα Ομόλογα, το Χρηματιστήριο, τις λαμογιές και τη εναλλαγή δισεκατομμυρίων ευρώ σε χέρια απατεώνων της Εκκλησίας και των κεφαλαιοκρατών, μετά το απόλυτο αδιέξοδο και αηδία, το κράτος έβαλε μπροστά τις εφεδρείες του.
Πρώτα εξασφάλισε τη συναίνεση των 300 της Βουλής. Με μικρές παρεκκλίσεις κάποιων αριστερών κομμάτων. Ωστόσο η Παπαρήγα κάλεσε το λαό να αυτοοργανωθεί και να αντιμετωπίσει ο ίδιος τους «κουκουλοφόρους». Ποιους κουκουλοφόρους όμως. Εδώ θέλει πολύ προσοχή, γιατί θύματα της πανουργίας της εξουσίας έπεσαν και αρκετοί σύντροφοι.
Να τα πούμε λοιπόν με το όνομά τους. Προχθές κάποιοι κουκουλοφόροι έβαλαν φωτιά στην Εθνική Βιβλιοθήκη! Όλοι οι άνθρωποι αγανάκτησαν. Ε, όχι και την Εθνική Βιβλιοθήκη, έλεος! Σωστά. Ποιος επαναστάτης, Αριστερός ή αναρχοαυτόνομος θα μπορούσε να κάνει κάτι τέτοιο; Ήταν μπάχαλοι; Ήταν χούλιγκαν; Όχι! Τίποτα τέτοιο δεν ήταν. Ήταν ειδικευμένοι ασφαλίτες που φορώντας κουκούλες έβαλαν φωτιά στην Εθνική Βιβλιοθήκη και εξαφανίστηκαν! Ποιος τους είδε και που το ξέρω; Τους είδαν οι ίδιοι οι αναρχοαυτόνομοι που έτρεξαν και έσβησαν τη φωτιά ενώ τα ΜΑΤ τους βομβάρδιζαν με χημικά και δακρυγόνα! Την ίδια ώρα ο «Ταρζάν» αναρτούσε την «είδηση» στην ιστοσελίδα του «Ζούγκλα». ΚΟΥΚΟΥΛΟΦΟΡΟΙ ΚΑΙΝΕ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ! Ποιοι κουκουλοφόροι όμως κύριε Μάκη μου; Αυτοί που σου δίνουν τις πληροφορίες για τα ρεπορτάζ σου για να κάνεις τις «αποκαλύψεις σου»;
Ομάδες κουκουλοφόρων είχαν ξεχυθεί τέσσερες μέρες τώρα και κατέστρεφαν μικρά μαγαζάκια και δεκάδες ή εκατοντάδες φτηνά αυτοκίνητα. Προπηλάκιζαν απλούς πολίτες και καταστηματάρχες που αντιδρούσαν σ’ αυτές τους τις ενέργειες. Ήταν αναρχοαυτόνομοι αυτοί οι κουκουλοφόροι; Όχι σύντροφοι! Ασφαλίτες συνεπικουρούμενοι με χρυσαυγίτες ήταν. Το είχα καταγγείλει όταν πήγαν και έξω από το Πολυτεχνείο και με διέψευσαν λέγοντας ότι οι «πολίτες» ήταν αγανακτισμένοι κάτοικοι της περιοχής. Στο Indy media έσβησαν την καταγγελία μου. Σύντροφοι όμως που τους είδαν τους είχαν ξαναδεί σε πορείες πάλι πίσω από τα ΜΑΤ να πετροβολούν τους διαδηλωτές! Το σχέδιο πήγαινε περίφημα. Ο κόσμος που είχε εξαγριωθεί με τη δολοφονία του 15χρονου από το κτήνος που προφυλακίστηκε σήμερα Τετάρτη που γράφω αυτό το κείμενο, άρχισαν να δυσανασχετούν και στη συνέχεια να καταφέρονται κατά των βάνδαλων κουκουλοφόρων!
Να και η Παπαρήγα να καταγγέλλει ότι οι αναρχικοί καθοδηγούνται από ντόπια και ξένα κέντρα! Να και ο Μιχαλολιάκος να καμαρώνει στις τηλεοράσεις και να δηλώνει ότι οι Έλληνες πατριώτες θα υπερασπιστούν τους καταστηματάρχες από τους «άπλυτους» που καίνε την Αθήνα! Να και οι ευκολόπιστοι αλλά και οι πραγματικά αγανακτισμένοι στην Πάτρα με την καθοδήγηση ανοιχτά πια της Χρυσής Αυγής να κυνηγάνε τους αναρχοαυτόνομους αλλά και τους πιτσιρικάδες που αυτές τις μέρες έδωσαν ρεσιτάλ λεβεντιάς και μάθημα αγωνιστικότητας σε μας που παρακολουθούσαμε από τις τηλεοράσεις τις μάχες με τα κτήνη της εξουσίας.
Να και το λιντσάρισμα σε αλλοδαπούς «κλέφτες» αλλά και σε κάθε έγχρωμο που συναντούσαν στην Αθήνα! Οι μικροκαταστηματάρχες συντάκτηκαν με τους χρυσαυγίτες που από τη μια τους έκαιγαν με τις κουκούλες, μαζί με τους ασφαλίτες, από την άλλη το έπαιζαν…προστάτες τους!
Η απόλυτη δυσωδία ενός κράτους και μιας κυβέρνησης βουτηγμένης στα σκάνδαλα και στις ρεμούλες, οι Ζαχοπουλαίοι που μιλάνε για ηθική και δίκαιο, οι δολοφόνοι που μιλάνε για δικαιοσύνη!!!
Και να οι καινούργιοι ράμπο να πυροβολούν ή να τραβάνε πιστόλια εναντίον των μαθητών! Να πετάνε χημικά μέσα στο νεκροταφείο που κηδεύονταν ο Αλέξης και που βρίσκονταν η μητέρα του (που λιποθύμησε) και εκατοντάδες άλλοι γέροι, γριές και μικρά παιδιά που κρύβονταν πίσω από τους τάφους για να γλιτώσουν! Ε, ρε άτιμη εξουσία θ’ άρθει η ώρα που θα έχετε την τύχη της Σεκιουριτάτε. Θ’ άρθει η ώρα που θα τρέμετε θρασύδειλοι απατεώνες, δολοφόνοι και εμπρηστές.
Αλλά θα πούνε μερικοί «κάψανε και τράπεζες και μεγαλοκαταστήματα»! Τι μας λέτε ρε λεβέντες! Κάψανε αυτούς που μας ληστεύουν κάθε μέρα, έκλεψαν γριούλες και πεινασμένοι αλλοδαποί και Έλληνες απάνθρωπους μεγαλοκαταστηματάρχες που έχουν ανεβάσει τις τιμές τους στα ύψη με αποτέλεσμα ο φτωχός εργαζόμενος να μη μπορεί να ψωνίσει ούτε τα απαραίτητα για να ζήσει. ΦΩΤΙΑ θέλει αυτή η άθλια κλίκα όλων αυτών να καθαρίσει ο τόπος. ΦΩΤΙΑ από ολόκληρο τον ελληνικό λαό που βλέπει με απελπισία ότι τα παιδιά του δεν έχουν μέλλον. Δεν έχουν προοπτική.
«Πίσω από την απίστευτη αστυνομική βαρβαρότητα, την εν ψυχρώ αφαίρεση της ζωής ενός παιδιού, βρίσκεται η βαρβαρότητα, η σήψη και κρίση όλου του συστήματος. Kρίση οικονομική, που σαρώνει την παγκόσμια οικονομία και απειλεί με χρεοστάσιο τον ελληνικό καπιταλισμό, κρίση πολιτική και ηθική, με μια κυβέρνηση που βουλιάζει στα σκάνδαλα και τη διαφθορά.
H πολιτική της οικονομικής ληστείας των εργαζομένων στρωμάτων της πόλης και της υπαίθρου για χάρη των τραπεζιτών και μιας φούχτας παρασίτων του χρηματιστικού κεφαλαίου, απαιτεί την εξαπόλυση της βίας του κράτους για την τιθάσευση των αναπόφευκτων κοινωνικών εκρήξεων. Ήδη εδώ και καιρό οι φρουροί της «τάξης και του νόμου» έχουν βρεθεί υπεράνω κάθε νόμου. Oι δηλώσεις επιφανών στελεχών της NΔ, από τον Mητσοτάκη ως τον αμίμητο Πολύδωρα είναι μόνο η μύτη του παγόβουνου. Όσο η μεταπολιτευτική αστική δημοκρατία σήπεται, τόσο το ωμό βάρβαρο πρόσωπο του MATατζή (και των παρακρατικών παράκεντρων) έρχεται στο προσκήνιο. Eδώ και μια οκταετία, από τον τρομοπόλεμο που κήρυξαν τα Πασοκικά σκυλάκια του FBI έως σήμερα, με την ψήφιση τρομονόμων (κατ' εντολή των HΠA και της E.E.) κάθε νεολαίος είτε διαδηλώνει είτε διασκεδάζει είναι ένας εν δυνάμει εχθρός – τρομοκράτης», αναφέρει το ΕΕΚ σε ανακοίνωσή του. Και έχει απόλυτο δίκιο.
Να τι έγραφα για την εξέγερση που έγινε στο Λος Αντζελες το Μάη του 1992: http://www.politikokafeneio.com/politika/avrio-astegos.htm «"Αύριο θα΄ σαι άστεγος Απόψε είναι η έκρηξη...".
Σωστά το λέει το παραπάνω τραγούδι. Η έκρηξη, η επαναστατική εξέγερση, δεν αφορά μόνο τα μαρτυρικά θύματα του ρατσισμού των λευκών, αλλά όλους τους σημερινούς και αυριανούς άστεγους, όλους τους έγχρωμους και λευκούς "μαύρους" της ταξικής σκλαβιάς. Στη λάβα, που απλώθηκε στο Λος Αντζελες και τις άλλες αμερικάνικες πόλεις, δεν συμμετείχαν μόνο οι μαύροι, αλλά και οι ισπανόφωνοι και πολλοί λευκοί άνεργοι. Ακόμα και τα φερέφωνα της λευκής άρχουσας τάξης, σε περιοδικά σαν το ΝΙΟΥΣΓΟΥΙΚ, το αναγνώρισαν: οι ταραχές δεν ήταν φυλετικές αλλά ΤΑΞΙΚΕΣ... Να λοιπόν που τα κουρέλια τραγουδάνε ακόμα και αρχίζουν να λικνίζουν τα κορμιά τους ξανά στους ρυθμούς των επιθυμιών, των ονείρων, της άρνησης σε ότι καταστρέφει το μυαλό και το σώμα τους. Οι σύγχρονοι ποιητές των δρόμων ανασαίνουν και απαγγέλλουν τους στίχους της ζωής πίσω από το αυτί του γερασμένου αμερικάνικου ονείρου, του γερασμένου και σαπισμένου καπιταλισμού, προκαλώντας ρίγη τρόμου και ανασφάλειας στα καλοζωισμένα και υποχόνδρια τέρατα της αμερικάνικης και παγκόσμιας καπιταλιστικής οικογένειας.
Για όσους δεν το κατάλαβαν, στο Λος Αντζελες έγινε ένας πόλεμος, μια εξέγερση, ενάντια στη φτώχεια. Ένας πόλεμος, που δεν υστέρησε σε τίποτα απ΄ αυτόν του Κόλπου, στο μέγεθος της βίας των κρατούντων, μια Επανάσταση που τίποτα δεν είχε να ζηλέψει από τη μεγαλειώδη εξέγερση της Τιεν Αν Μεν, στην αναζήτηση των βασικών δικαιωμάτων στην τροφή, στην ελευθερία της σκέψης, στο τελείωμα του σύποντος καπιταλισμού. Στο Λος Αντζελες έγινε ένας πόλεμος ιδιόρρυθμος ίσως, - ίσως απολίτικος με τη συνήθη έννοια της λέξης, ένας αγώνας ακαθοδήγητος - που η απουσία του κόμματος της εργατικής τάξης τον καθιστούσε χωρίς άμεση προς το παρόν προοπτική. Έγινε όμως κάτι, που έκανε όλους τους λακέδες που μακάρια χαιρέτιζαν την αρχή της "νέας τάξης' πραγμάτων και το "τέλος της ιστορίας", να συνειδητοποιήσουν ότι το τέλος των κοινωνικών αγώνων δεν πρόκειται να τους προκύψει παρά τότε μόνο που η εργατική τάξη θα οικοδομήσει τον Παγκόσμιο Σοσιαλισμό και θα δημιουργήσει την Αταξική Κοινωνία των Ανθρώπων.
Ας αφήσουμε τους αφελείς να πιστεύουν ότι η αιτία - και όχι η αφορμή - της έκρηξης, ήταν η αθώωση των βασανιστών από το λευκό ρατσιστικό δικαστήριο, ή ότι οι φυλετικές διακρίσεις ήταν ο αποκλειστικός παράγοντας έκρηξης των όσων έγιναν. Αυτοί που δεν έχουν να φάνε, διεκδίκησαν αυτά που τους ανήκουν. Με όλη την αγριότητα και τη μανία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, αδιαφόρησαν για τα ένοπλα ανθρωποειδή που τους σημάδευαν σε κάθε βήμα τους και έστειλαν ένα υπέροχο μήνυμα - δώρο στο άγαλμα της ελευθερίας, καίγοντας τους φοινικοστρωμένους δρόμους του Μπέβερλυ Χιλλς και αδειάζοντας τις απαστράπτουσες βιτρίνες από αυτά που προορίζονται μόνο για λίγους και εκλεκτούς. Καμιά εκμετάλλευση όσο καλοστημένη και αν είναι, δεν είναι αιώνια.
Το να γίνει η εξέγερση του Λος Αντζελες, η αρχή του τέλους του σάπιου κοινωνικού συστήματος που μας καταπιέζει, είναι ένα ΣΤΟΙΧΗΜΑ που αφορά όλους μας. ΘΑ ΤΟ ΚΕΡΔΙΣΟΥΜΕ...»
Κάτι ανάλογο συνέβη σε ολόκληρη την Ελλάδα τις τελευταίες ημέρες. Τίποτα δεν τελείωσε! Τίποτα δεν είναι ίδιο πια. Ας το καταλάβουν οι καταπιεστές αλλά κυρίως οι εργαζόμενοι, όσοι ακόμα δε σηκώθηκαν από τις πολυθρόνες τους και εξακολουθούν να ακούν τι λέει το χαζοκούτι και οι λωποδύτες που τους κυβερνούν. Το στοίχημα ΘΑ ΤΟ ΚΕΡΔΙΣΟΥΜΕ!
Τρίτη 2 Δεκεμβρίου 2008
Κυβέρνηση υπό προθεσμία, με άγνωστη ημερομηνία λήξης
Κυβέρνηση υπό προθεσμία, με άγνωστη ημερομηνία λήξης
ΟΙ ΑΣΤΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΣΟΚ
Η κυβέρνηση της ΝΔ έχει φάει τα ψωμιά της. Ωστόσο, αυτός δεν είναι λόγος για εφησυχασμό. Όχι μόνο γιατί, μέχρι να πέσει θα περάσει πολλά ακόμη αντιδραστικά μέτρα κατά των εργαζομένων, προσφέροντας βρόμικες υπηρεσίες στο κεφάλαιο. Αλλά κυρίως γιατί έχει τεράστια σημασία ο τρόπος με τον οποίο θα πέσει. Το θέμα είναι να πέσει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, με παρέμβαση «από τα κάτω και τα αριστερά».
ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΡΚΟΥ
http://www.politikokafeneio.com/neo/modules.php?name=News&file=article&sid=6053&mode=thread&order=0&thold=0
Κυβέρνηση υπό προθεσμία θεωρούν πλέον την κυβέρνηση της ΝΔ πολλαπλά αστικά και εκδοτικά κέντρα, που παρεμβαίνουν άμεσα στη διαμόρφωση της πολιτικής ζωής της χώρας. Ακόμη και πρώην ακραιφνώς φιλοκαραμανλικές εφημερίδες έχουν, όχι μόνο εξοικειωθεί με την ιδέα της αποχώρησης, αλλά στήνουν και γέφυρες με το ΠΑΣΟΚ! Χαρακτηριστικότερη όλων η Καθημερινή, η οποία, την περασμένη Κυριακή, με άρθρα δυο βασικών στελεχών της «εκτελεί» την κυβέρνηση. Ο διευθυντής της Αλ. Παπαχελάς αναλαμβάνει να κάνει έναν θλιβερό πολιτικό απολογισμό της κατάστασης στο κυβερνητικό στρατόπεδο, κάτι σαν «πρόωρη νεκρολογία» και ο σύμβουλος έκδοσης, Ν. Νικολάου, αναλαμβάνει να «νουθετήσει» το ΠΑΣΟΚ! «Η χώρα μοιάζει με υπερφορτωμένο γέρικο καράβι που μπαίνει σε τσουνάμι χωρίς πυξίδα και με κουρασμένο πλήρωμα», γράφει ο πρώτος και συμπληρώνει: «Είναι πραγματικά κρίμα που ξοδεύτηκαν πέντε χρόνια χωρίς τις γενναίες μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται η χώρα. Και μάλιστα σε μια περίοδο που μπορούσαν να γίνουν». «Σε ναυάγιο οδηγείται ο προϋπολογισμός», γράφει ο Ν. Νικολάου, «εξαιτίας της ύφεσης, της ακυβερνησίας και της πολιτικής ρευστότητας». Και αναρωτιέται: «Με δεδομένη τη σφοδρότητα της οικονομικής κρίσης και τις κοινωνικές της παρενέργειες (ανεργία κλπ.), από το φετινό χειμώνα και μετά για πόσο καιρό αυτή η αδύναμη και βαθιά διχασμένη κυβέρνηση Καραμανλή θα παραμείνει στην εξουσία;».Γνωστός για τις διασυνδέσεις του, εκτιμά ότι «έγκυροι οικονομικοί κύκλοι» θεωρούν ότι «το πιθανότερο είναι εάν γίνουν πρόωρες εκλογές την άνοιξη, τον προϋπολογισμό αυτόν να κληθεί να τον εκτελέσει το ΠΑΣΟΚ, το οποίο κατά την εκτίμησή τους θα είναι κυβέρνηση είτε αυτοδύναμη ή με την ανοχή του ΣΥΡΙΖΑ». Και όχι μόνον αυτό. Πολλαπλοί παράγοντες, μπροστά στο ενδεχόμενο «χάους» (έτσι, συνήθως, ονομάζουν τις λαϊκές εξεγέρσεις), πριμοδοτούν ανοιχτά μια κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ. «Είναι βέβαιο», γράφει ο Νικολάου, «ότι η κρίση θα επιβάλλει ανατροπές στις δομές της οικονομίας και αυτές μόνο το ΠΑΣΟΚ μπορεί να τις επιβάλει ελέγχοντας τις κοινωνικές αντιδράσεις»!
Ισχυρά τμήματα της αστικής τάξης, φαίνεται ότι εκτιμούν πως ο Καραμανλής και η ΝΔ, όχι μόνο δεν είναι χρήσιμοι, αλλά ότι πλέον είναι και επικίνδυνοι για τα συνολικά αστικά συμφέροντα. Και αυτό γιατί έχουν απολέσει το απαραίτητο κύρος για να επιβάλουν τις απαιτούμενες αντιδραστικές τομές στην οικονομία, την κοινωνία και την πολιτική, για μια έξοδο από την κρίση σε όφελός τους και σε βάρος της εργασίας. Κάνουν και την ανάγκη φιλότιμο, βλέποντας πως ευρύτερα κρίσιμα λαϊκά στρώματα – ειδικά τα κλασικά μεσοστρώματα – έχουν εγκαταλείψει τη Νέα Δημοκρατία, πράγμα που αποτυπώνεται σε όλες τις δημοσκοπήσεις, οι οποίες δίνουν προβάδισμα στο ΠΑΣΟΚ μέχρι και πάνω από τρεις μονάδες.
Διαισθανόμενοι το τέλος, οι πρωτοκλασάτοι δελφίνοι της ΝΔ αρχίζουν και διαφοροποιούνται. Την ίδια στάση κρατούν μεσαία στελέχη και βουλευτές. Με το κιλό εμφανίζονται οι «λαϊκιστές»: Πλάι στους Γιακουμάτο, Ψωμιάδη, Μανόλη, πλασαρίζεται μέχρι και η Ντόρα, ενώ ο Σουφλιάς (μαζί με υφυπουργούς του, όπως ο Ξανθόπουλος) δεν αφήνει μέρα που να μη ζητά «αύξηση των επενδύσεων για δημόσια έργα», δηλαδή για το κατασκευαστικό κεφάλαιο, στο όνομα της αντιμετώπισης της ανεργίας.
Φυσικά, ο Καραμανλής και μαζί του όσοι αστικοί κύκλοι ακόμη τον στηρίζουν, δεν είναι διατεθειμένος να εγκαταλείψει τη μάχη. Με τις παρεμβάσεις του πρωθυπουργού, κινούμενες με το ψευτοδίλημμα «ανευθυνότητα ή σοβαρότητα», προσπαθούν να δείξουν όσο πιο χρήσιμοι μπορούν για να παρατείνουν την πτώση, ελπίζοντας σε μια εκ νέου συσπείρωση γύρω από την κυβέρνηση, με την εκδηλωση της κρίσης στην Ελλάδα. Ωστόσο, κάτι τέτοιο είναι αδύνατον, κυρίως λόγω της δογματικής επιμονής του δίδυμου Καραμανλή – Αλογοσκούφη σε μια ακραία νεοφιλελεύθερη πολιτική που εξαγριώνει τα λαϊκά στρώματα. Θα ήθελαν «να δώσουν κάτι». Το κύριο πρόβλημά τους, όμως, είναι, ότι λόγω της πλήρους υποταγής τους στον «ζουρλομανδύα» του Συμφώνου Σταθερότητας (σε μια χώρα που δεν έχει την οικονομική βάση π.χ. της Γερμανίας), τα δημόσια οικονομικά του κράτους έχουν φτάσει στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Το αποτέλεσμα είναι η απόλυτη αδυναμία της κυβέρνησης να πραγματοποιήσει έστω και μια «κοινωνική στροφή» για τα…μάτια, όπως ο Μπράουν ή ο Σαρκοζί! Για να γίνει κάτι τέτοιο, δεν υπάρχουν τα απαραίτητα αποθεματικά, πολύ περισσότερο, που ότι περιθώριο είχε το «έκαψε» σε λάθος κατεύθυνση, χαρίζοντας το ιλιγγιώδες ποσό των 28 δισ. ευρώ στους τραπεζίτες, δυσαρεστώντας ακόμη και τμήματα του βιομηχανικού κεφαλαίου (για αυτό ο Δασκαλάκης του ΣΕΒ εμφανίζεται περίπου ως Τσάβες!).
Το κατεστημένο δεν φοβάται την ενσωματωμένη Αριστερά: «Οι οικονομικοί κύκλοι», γράφει ο Νικολάου στην Καθημερινή, βεβαιώνουν «ότι ο κ. Γ. Α. Παπανδρέου αν διαχειρισθεί (σ. σ. ως πιθανή κυβέρνηση) αποτελεσματικά την πρωτοφανή κρίση που θα ενσκήψει δεν έχει να φοβάται τίποτε, ούτε από το λαό ούτε από τα κόμματα της Αριστεράς», ακόμη και αν «είναι βέβαιο ότι θα τον πολεμήσουν για την αλλαγή γραμμής» από τη σημερινή ανέξοδη ρητορεία στην υπευθυνότητα.
Η κυβέρνηση της ΝΔ έχει φάει τα ψωμιά της. Ωστόσο, αυτός δεν είναι λόγος για εφησυχασμό. Όχι μόνο γιατί, μέχρι να πέσει θα περάσει πολλά ακόμη αντιδραστικά μέτρα κατά των εργαζομένων, προσφέροντας βρόμικες υπηρεσίες στο κεφάλαιο. Αλλά κυρίως γιατί έχει τεράστια σημασία ο τρόπος με τον οποίο θα πέσει. Οι εργαζόμενοι πρέπει να γνωρίζουν ότι εάν πέσει σε συνδυασμό με την ανεξάρτητη πολιτική παρέμβαση του κινήματός τους, ακόμη και αν εκλεγεί άλλη κυβέρνηση, θα μπορούν καλύτερα να προασπίσουν τα ζωτικά συμφέροντά τους που θα θιχτούν βάναυσα λόγω της κρίσης.
ΟΙ ΑΣΤΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΣΟΚ
Η κυβέρνηση της ΝΔ έχει φάει τα ψωμιά της. Ωστόσο, αυτός δεν είναι λόγος για εφησυχασμό. Όχι μόνο γιατί, μέχρι να πέσει θα περάσει πολλά ακόμη αντιδραστικά μέτρα κατά των εργαζομένων, προσφέροντας βρόμικες υπηρεσίες στο κεφάλαιο. Αλλά κυρίως γιατί έχει τεράστια σημασία ο τρόπος με τον οποίο θα πέσει. Το θέμα είναι να πέσει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, με παρέμβαση «από τα κάτω και τα αριστερά».
ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΡΚΟΥ
http://www.politikokafeneio.com/neo/modules.php?name=News&file=article&sid=6053&mode=thread&order=0&thold=0
Κυβέρνηση υπό προθεσμία θεωρούν πλέον την κυβέρνηση της ΝΔ πολλαπλά αστικά και εκδοτικά κέντρα, που παρεμβαίνουν άμεσα στη διαμόρφωση της πολιτικής ζωής της χώρας. Ακόμη και πρώην ακραιφνώς φιλοκαραμανλικές εφημερίδες έχουν, όχι μόνο εξοικειωθεί με την ιδέα της αποχώρησης, αλλά στήνουν και γέφυρες με το ΠΑΣΟΚ! Χαρακτηριστικότερη όλων η Καθημερινή, η οποία, την περασμένη Κυριακή, με άρθρα δυο βασικών στελεχών της «εκτελεί» την κυβέρνηση. Ο διευθυντής της Αλ. Παπαχελάς αναλαμβάνει να κάνει έναν θλιβερό πολιτικό απολογισμό της κατάστασης στο κυβερνητικό στρατόπεδο, κάτι σαν «πρόωρη νεκρολογία» και ο σύμβουλος έκδοσης, Ν. Νικολάου, αναλαμβάνει να «νουθετήσει» το ΠΑΣΟΚ! «Η χώρα μοιάζει με υπερφορτωμένο γέρικο καράβι που μπαίνει σε τσουνάμι χωρίς πυξίδα και με κουρασμένο πλήρωμα», γράφει ο πρώτος και συμπληρώνει: «Είναι πραγματικά κρίμα που ξοδεύτηκαν πέντε χρόνια χωρίς τις γενναίες μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται η χώρα. Και μάλιστα σε μια περίοδο που μπορούσαν να γίνουν». «Σε ναυάγιο οδηγείται ο προϋπολογισμός», γράφει ο Ν. Νικολάου, «εξαιτίας της ύφεσης, της ακυβερνησίας και της πολιτικής ρευστότητας». Και αναρωτιέται: «Με δεδομένη τη σφοδρότητα της οικονομικής κρίσης και τις κοινωνικές της παρενέργειες (ανεργία κλπ.), από το φετινό χειμώνα και μετά για πόσο καιρό αυτή η αδύναμη και βαθιά διχασμένη κυβέρνηση Καραμανλή θα παραμείνει στην εξουσία;».Γνωστός για τις διασυνδέσεις του, εκτιμά ότι «έγκυροι οικονομικοί κύκλοι» θεωρούν ότι «το πιθανότερο είναι εάν γίνουν πρόωρες εκλογές την άνοιξη, τον προϋπολογισμό αυτόν να κληθεί να τον εκτελέσει το ΠΑΣΟΚ, το οποίο κατά την εκτίμησή τους θα είναι κυβέρνηση είτε αυτοδύναμη ή με την ανοχή του ΣΥΡΙΖΑ». Και όχι μόνον αυτό. Πολλαπλοί παράγοντες, μπροστά στο ενδεχόμενο «χάους» (έτσι, συνήθως, ονομάζουν τις λαϊκές εξεγέρσεις), πριμοδοτούν ανοιχτά μια κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ. «Είναι βέβαιο», γράφει ο Νικολάου, «ότι η κρίση θα επιβάλλει ανατροπές στις δομές της οικονομίας και αυτές μόνο το ΠΑΣΟΚ μπορεί να τις επιβάλει ελέγχοντας τις κοινωνικές αντιδράσεις»!
Ισχυρά τμήματα της αστικής τάξης, φαίνεται ότι εκτιμούν πως ο Καραμανλής και η ΝΔ, όχι μόνο δεν είναι χρήσιμοι, αλλά ότι πλέον είναι και επικίνδυνοι για τα συνολικά αστικά συμφέροντα. Και αυτό γιατί έχουν απολέσει το απαραίτητο κύρος για να επιβάλουν τις απαιτούμενες αντιδραστικές τομές στην οικονομία, την κοινωνία και την πολιτική, για μια έξοδο από την κρίση σε όφελός τους και σε βάρος της εργασίας. Κάνουν και την ανάγκη φιλότιμο, βλέποντας πως ευρύτερα κρίσιμα λαϊκά στρώματα – ειδικά τα κλασικά μεσοστρώματα – έχουν εγκαταλείψει τη Νέα Δημοκρατία, πράγμα που αποτυπώνεται σε όλες τις δημοσκοπήσεις, οι οποίες δίνουν προβάδισμα στο ΠΑΣΟΚ μέχρι και πάνω από τρεις μονάδες.
Διαισθανόμενοι το τέλος, οι πρωτοκλασάτοι δελφίνοι της ΝΔ αρχίζουν και διαφοροποιούνται. Την ίδια στάση κρατούν μεσαία στελέχη και βουλευτές. Με το κιλό εμφανίζονται οι «λαϊκιστές»: Πλάι στους Γιακουμάτο, Ψωμιάδη, Μανόλη, πλασαρίζεται μέχρι και η Ντόρα, ενώ ο Σουφλιάς (μαζί με υφυπουργούς του, όπως ο Ξανθόπουλος) δεν αφήνει μέρα που να μη ζητά «αύξηση των επενδύσεων για δημόσια έργα», δηλαδή για το κατασκευαστικό κεφάλαιο, στο όνομα της αντιμετώπισης της ανεργίας.
Φυσικά, ο Καραμανλής και μαζί του όσοι αστικοί κύκλοι ακόμη τον στηρίζουν, δεν είναι διατεθειμένος να εγκαταλείψει τη μάχη. Με τις παρεμβάσεις του πρωθυπουργού, κινούμενες με το ψευτοδίλημμα «ανευθυνότητα ή σοβαρότητα», προσπαθούν να δείξουν όσο πιο χρήσιμοι μπορούν για να παρατείνουν την πτώση, ελπίζοντας σε μια εκ νέου συσπείρωση γύρω από την κυβέρνηση, με την εκδηλωση της κρίσης στην Ελλάδα. Ωστόσο, κάτι τέτοιο είναι αδύνατον, κυρίως λόγω της δογματικής επιμονής του δίδυμου Καραμανλή – Αλογοσκούφη σε μια ακραία νεοφιλελεύθερη πολιτική που εξαγριώνει τα λαϊκά στρώματα. Θα ήθελαν «να δώσουν κάτι». Το κύριο πρόβλημά τους, όμως, είναι, ότι λόγω της πλήρους υποταγής τους στον «ζουρλομανδύα» του Συμφώνου Σταθερότητας (σε μια χώρα που δεν έχει την οικονομική βάση π.χ. της Γερμανίας), τα δημόσια οικονομικά του κράτους έχουν φτάσει στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Το αποτέλεσμα είναι η απόλυτη αδυναμία της κυβέρνησης να πραγματοποιήσει έστω και μια «κοινωνική στροφή» για τα…μάτια, όπως ο Μπράουν ή ο Σαρκοζί! Για να γίνει κάτι τέτοιο, δεν υπάρχουν τα απαραίτητα αποθεματικά, πολύ περισσότερο, που ότι περιθώριο είχε το «έκαψε» σε λάθος κατεύθυνση, χαρίζοντας το ιλιγγιώδες ποσό των 28 δισ. ευρώ στους τραπεζίτες, δυσαρεστώντας ακόμη και τμήματα του βιομηχανικού κεφαλαίου (για αυτό ο Δασκαλάκης του ΣΕΒ εμφανίζεται περίπου ως Τσάβες!).
Το κατεστημένο δεν φοβάται την ενσωματωμένη Αριστερά: «Οι οικονομικοί κύκλοι», γράφει ο Νικολάου στην Καθημερινή, βεβαιώνουν «ότι ο κ. Γ. Α. Παπανδρέου αν διαχειρισθεί (σ. σ. ως πιθανή κυβέρνηση) αποτελεσματικά την πρωτοφανή κρίση που θα ενσκήψει δεν έχει να φοβάται τίποτε, ούτε από το λαό ούτε από τα κόμματα της Αριστεράς», ακόμη και αν «είναι βέβαιο ότι θα τον πολεμήσουν για την αλλαγή γραμμής» από τη σημερινή ανέξοδη ρητορεία στην υπευθυνότητα.
Η κυβέρνηση της ΝΔ έχει φάει τα ψωμιά της. Ωστόσο, αυτός δεν είναι λόγος για εφησυχασμό. Όχι μόνο γιατί, μέχρι να πέσει θα περάσει πολλά ακόμη αντιδραστικά μέτρα κατά των εργαζομένων, προσφέροντας βρόμικες υπηρεσίες στο κεφάλαιο. Αλλά κυρίως γιατί έχει τεράστια σημασία ο τρόπος με τον οποίο θα πέσει. Οι εργαζόμενοι πρέπει να γνωρίζουν ότι εάν πέσει σε συνδυασμό με την ανεξάρτητη πολιτική παρέμβαση του κινήματός τους, ακόμη και αν εκλεγεί άλλη κυβέρνηση, θα μπορούν καλύτερα να προασπίσουν τα ζωτικά συμφέροντά τους που θα θιχτούν βάναυσα λόγω της κρίσης.
ΠΑΣΟΚ: Πορεία δεξιά για κυβέρνηση
ΠΑΣΟΚ: ΠΟΡΕΙΑ ΔΕΞΙΑ ΓΙΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ
Για την πραγματική οικονομία νοιάζεται το ΠΑΣΟΚ, κόβονται οι φιλεργατικές αιχμές
Κυβερνητικό κουστούμι και μάλιστα ραμμένο στις Βρυξέλες προβάρει το ΠΑΣΟΚ, μετά την πολύ σύντομη (και πολύ δήθεν) μόδα του…πουκάμισου καταγγελίας… Το αστικά μεταλλαγμένο ΠΑΣΟΚ βρίσκεται απέναντι στο λαό και τους αγώνες του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΕΛΑΦΡΟΣ
http://www.politikokafeneio.com/neo/modules.php?name=News&file=article&sid=6052&mode=thread&order=0&thold=0
Καθώς όλα τα γκάλοπ καταγράφουν το ΠΑΣΟΚ ως πρώτο κόμμα και ολοένα και περισσότερα τμήματα της άρχουσας τάξης προκρίνουν την εναλλαγή κυβερνητικής φρουράς (όταν έρθει η ώρα), ο Γιώργος Παπανδρέου και το επιτελείο της Χαριλάου Τρικούπη προετοιμάζονται για την ομαλή προσαρμογή στη διαχείριση.
Έτσι, μετά τα σοσιαλιστικά λεκτικά πυροτεχνήματα (όταν άρχισαν να καταρρέουν οι τράπεζες στις ΗΠΑ) σήμερα το ΠΑΣΟΚ περνά σε θέσεις ενίσχυσης της «πραγματικής οικονομίας», δηλαδή του κεφαλαίου και των επιχειρήσεων, έστω κι αν υπογραμμίζεται η τάση στήριξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (που στην Ελλάδα είναι και η συντριπτική πλειοψηφία). Μιλώντας στο συνέδριο της ΚΕΔΚΕ στη Θεσσαλονίκη ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ζήτησε «σοβαρές δημόσιες επενδύσεις, ακόμα κι αν ξεφεύγουν των ορίων του Μάαστριχ». Ακόμα και τώρα δηλαδή δεν προτείνει κατάργηση του Μάαστριχ, αλλά προσωρινή μικρή παράκαμψή του για να περάσει η μπόρα. Προηγουμένως χαρακτήρισε «θετική πρωτοβουλία» και «ένα πρώτο βήμα» τις προτάσεις της Κομισιόν για την έξοδο από την κρίση, «αν και υπολείπονται των αναγκών της Ευρώπης». Ο Γ. Παπανδρέου ζήτησε να εξαιρεθούν από τον υπολογισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος οι επενδύσεις στην παιδεία, την έρευνα, την υγεία, την «πράσινη ανάπτυξη», για την αντιμετώπιση της ανεργίας, καθώς και οι εξοπλιστικές δαπάνες! Επίσης, πρότεινε η αντιλαϊκή Ευρωπαϊκή Τράπεζα να προωθήσει την ανάπτυξη και την απασχόληση και τη δημιουργία Ευρωπαϊκού Ταμείου στήριξης της πραγματικής οικονομίας. Πόσο μοιάζουν αλήθεια αυτές οι προτάσεις με αντίστοιχες του Α. Τσίπρα και του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε στις δηλώσεις μετά τη συνάντηση με τον Χοακίμ Αλμούνια την Πέμπτη και η πολιτική εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ για θέματα Οικονομίας, Λούκα Κατσέλη. «Επιβάλλεται η λήψη στοχευμένων μέτρων για στήριξη της πραγματικής οικονομίας, ενίσχυση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, των κοινωνικά ευάλωτων ομάδων και αύξηση των δημοσίων επενδύσεων», τόνισε. Ακόμα και η λέξη «εργαζόμενοι» έχει εξαλειφθεί από το λεξιλόγιο ενός στελέχους του ΠΑΣΟΚ που δεχόταν κριτική για…σοσιαλμανία. Αποκαλυπτική και η συνέντευξη της Λ. Κατσέλη στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία: «Η σοσιαλδημοκρατία σήμερα έχει μια ιστορική ευθύνη: Να βάλει τάξη στο χάος που δημιούργησε ο παγκόσμιος νεοσυντηρισμός, να επαναφέρει την ασφάλεια, την αισιοδοξία και την εμπιστοσύνη στους πολίτες, την ανάπτυξη και την κοινωνική δικαιοσύνη». Μια σοσιαλδημοκρατία που βασικά θέλει να βάλει «τάξη» στο σύστημα δεν μπορεί παρά να δηλώνει: «Όσα εγκλήματα έχουν γίνει στο όνομα της αγοράς, αλλά τόσα έχουν γίνει και στο όνομα του κράτους. Ούτε ο κρατισμός με εκφράζει, ούτε ασφαλώς ο νεοφιλελευθερισμός»!
Σε αυτό το πλαίσιο κινείται και η πρόταση νόμου που κατέθεσε την προηγούμενη Τετάρτη το ΠΑΣΟΚ για την ανεργία των νέων. Εκεί επανέρχεται η πρόταση τετραετούς κρατικής επιδότησης των ασφαλιστικών εισφορών νεοπροσληφθέντων εργαζομένων μέχρι 30 ετών. Η επιδότηση θα είναι κλιμακωτή (100% τον πρώτο χρόνο, 75% τον δεύτερο, 50% τον τρίτο, 25% τον τέταρτο) και τα κονδύλια θα προέλθουν μετά από συμφωνία ΓΣΕΕ-ΣΕΒ (από πού άραγε;). Στο κρίσιμο χρονικό διάστημα δεν απαγορεύονται οι απολύσεις, χρειάζονται απλώς… «σπουδαίο λόγο» για να πραγματοποιηθούν. Όσο για τους ανέργους προτείνεται η αύξηση του επιδόματος ανεργίας στο 70% του βασικού μισθού (από 55% σήμερα), που με τη συναίνεση και της ΠΑΣΚΕ βρίσκεται σε απαράδεκτα χαμηλά επίπεδα. Οι ταξικές δυνάμεις του εργατικού κινήματος και το ΝΑΡ παλεύουν για επίδομα ανεργίας ίσο με του βασικού μισθού (απαίτηση για 1.400 ευρώ).
Βεβαίως με τέτοια γραμμή, που βρίσκεται πολλές φορές δεξιότερα ακόμα και συντηρητικών παρεμβάσεων στην Ευρώπη, το ΠΑΣΟΚ δεν πάει μακριά… Έτσι κι αλλιώς η ενίσχυση του ΠΑΣΟΚ είναι κυρίως άρνηση της κυβέρνησης της ΝΔ και όχι κάποια έλξη από το πρόγραμμα και τη φυσιογνωμία του κόμματος, που παραπέμπει είτε στην αντιλαϊκή διαχείριση Σημίτη είτε σε ένα μεταμοντέρνο υβρίδιο αναιμικής κοινωνικής κριτικής και βαθύτερης αμφισβήτησης των κοινωνικών δικαιωμάτων και του εργατικού κινήματος.
Καθώς το ΠΑΣΟΚ παραδίδει τα διαπιστευτήριά του στο κεφάλαιο, δίνει καθημερινά μόνο του την απάντηση γιατί δεν μπορεί και δεν πρέπει να συνεργαστεί η Αριστερά μαζί του, διαλύει κάθε αυταπάτη για συμμετοχή του σε ένα ευρύ αντικυβερνητικό ή «αντιδεξιό» μέτωπο. Το αστικά μεταλλαγμένο ΠΑΣΟΚ βρίσκεται απέναντι στο λαό και τους αγώνες του.
Για την πραγματική οικονομία νοιάζεται το ΠΑΣΟΚ, κόβονται οι φιλεργατικές αιχμές
Κυβερνητικό κουστούμι και μάλιστα ραμμένο στις Βρυξέλες προβάρει το ΠΑΣΟΚ, μετά την πολύ σύντομη (και πολύ δήθεν) μόδα του…πουκάμισου καταγγελίας… Το αστικά μεταλλαγμένο ΠΑΣΟΚ βρίσκεται απέναντι στο λαό και τους αγώνες του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΕΛΑΦΡΟΣ
http://www.politikokafeneio.com/neo/modules.php?name=News&file=article&sid=6052&mode=thread&order=0&thold=0
Καθώς όλα τα γκάλοπ καταγράφουν το ΠΑΣΟΚ ως πρώτο κόμμα και ολοένα και περισσότερα τμήματα της άρχουσας τάξης προκρίνουν την εναλλαγή κυβερνητικής φρουράς (όταν έρθει η ώρα), ο Γιώργος Παπανδρέου και το επιτελείο της Χαριλάου Τρικούπη προετοιμάζονται για την ομαλή προσαρμογή στη διαχείριση.
Έτσι, μετά τα σοσιαλιστικά λεκτικά πυροτεχνήματα (όταν άρχισαν να καταρρέουν οι τράπεζες στις ΗΠΑ) σήμερα το ΠΑΣΟΚ περνά σε θέσεις ενίσχυσης της «πραγματικής οικονομίας», δηλαδή του κεφαλαίου και των επιχειρήσεων, έστω κι αν υπογραμμίζεται η τάση στήριξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (που στην Ελλάδα είναι και η συντριπτική πλειοψηφία). Μιλώντας στο συνέδριο της ΚΕΔΚΕ στη Θεσσαλονίκη ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ζήτησε «σοβαρές δημόσιες επενδύσεις, ακόμα κι αν ξεφεύγουν των ορίων του Μάαστριχ». Ακόμα και τώρα δηλαδή δεν προτείνει κατάργηση του Μάαστριχ, αλλά προσωρινή μικρή παράκαμψή του για να περάσει η μπόρα. Προηγουμένως χαρακτήρισε «θετική πρωτοβουλία» και «ένα πρώτο βήμα» τις προτάσεις της Κομισιόν για την έξοδο από την κρίση, «αν και υπολείπονται των αναγκών της Ευρώπης». Ο Γ. Παπανδρέου ζήτησε να εξαιρεθούν από τον υπολογισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος οι επενδύσεις στην παιδεία, την έρευνα, την υγεία, την «πράσινη ανάπτυξη», για την αντιμετώπιση της ανεργίας, καθώς και οι εξοπλιστικές δαπάνες! Επίσης, πρότεινε η αντιλαϊκή Ευρωπαϊκή Τράπεζα να προωθήσει την ανάπτυξη και την απασχόληση και τη δημιουργία Ευρωπαϊκού Ταμείου στήριξης της πραγματικής οικονομίας. Πόσο μοιάζουν αλήθεια αυτές οι προτάσεις με αντίστοιχες του Α. Τσίπρα και του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε στις δηλώσεις μετά τη συνάντηση με τον Χοακίμ Αλμούνια την Πέμπτη και η πολιτική εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ για θέματα Οικονομίας, Λούκα Κατσέλη. «Επιβάλλεται η λήψη στοχευμένων μέτρων για στήριξη της πραγματικής οικονομίας, ενίσχυση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, των κοινωνικά ευάλωτων ομάδων και αύξηση των δημοσίων επενδύσεων», τόνισε. Ακόμα και η λέξη «εργαζόμενοι» έχει εξαλειφθεί από το λεξιλόγιο ενός στελέχους του ΠΑΣΟΚ που δεχόταν κριτική για…σοσιαλμανία. Αποκαλυπτική και η συνέντευξη της Λ. Κατσέλη στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία: «Η σοσιαλδημοκρατία σήμερα έχει μια ιστορική ευθύνη: Να βάλει τάξη στο χάος που δημιούργησε ο παγκόσμιος νεοσυντηρισμός, να επαναφέρει την ασφάλεια, την αισιοδοξία και την εμπιστοσύνη στους πολίτες, την ανάπτυξη και την κοινωνική δικαιοσύνη». Μια σοσιαλδημοκρατία που βασικά θέλει να βάλει «τάξη» στο σύστημα δεν μπορεί παρά να δηλώνει: «Όσα εγκλήματα έχουν γίνει στο όνομα της αγοράς, αλλά τόσα έχουν γίνει και στο όνομα του κράτους. Ούτε ο κρατισμός με εκφράζει, ούτε ασφαλώς ο νεοφιλελευθερισμός»!
Σε αυτό το πλαίσιο κινείται και η πρόταση νόμου που κατέθεσε την προηγούμενη Τετάρτη το ΠΑΣΟΚ για την ανεργία των νέων. Εκεί επανέρχεται η πρόταση τετραετούς κρατικής επιδότησης των ασφαλιστικών εισφορών νεοπροσληφθέντων εργαζομένων μέχρι 30 ετών. Η επιδότηση θα είναι κλιμακωτή (100% τον πρώτο χρόνο, 75% τον δεύτερο, 50% τον τρίτο, 25% τον τέταρτο) και τα κονδύλια θα προέλθουν μετά από συμφωνία ΓΣΕΕ-ΣΕΒ (από πού άραγε;). Στο κρίσιμο χρονικό διάστημα δεν απαγορεύονται οι απολύσεις, χρειάζονται απλώς… «σπουδαίο λόγο» για να πραγματοποιηθούν. Όσο για τους ανέργους προτείνεται η αύξηση του επιδόματος ανεργίας στο 70% του βασικού μισθού (από 55% σήμερα), που με τη συναίνεση και της ΠΑΣΚΕ βρίσκεται σε απαράδεκτα χαμηλά επίπεδα. Οι ταξικές δυνάμεις του εργατικού κινήματος και το ΝΑΡ παλεύουν για επίδομα ανεργίας ίσο με του βασικού μισθού (απαίτηση για 1.400 ευρώ).
Βεβαίως με τέτοια γραμμή, που βρίσκεται πολλές φορές δεξιότερα ακόμα και συντηρητικών παρεμβάσεων στην Ευρώπη, το ΠΑΣΟΚ δεν πάει μακριά… Έτσι κι αλλιώς η ενίσχυση του ΠΑΣΟΚ είναι κυρίως άρνηση της κυβέρνησης της ΝΔ και όχι κάποια έλξη από το πρόγραμμα και τη φυσιογνωμία του κόμματος, που παραπέμπει είτε στην αντιλαϊκή διαχείριση Σημίτη είτε σε ένα μεταμοντέρνο υβρίδιο αναιμικής κοινωνικής κριτικής και βαθύτερης αμφισβήτησης των κοινωνικών δικαιωμάτων και του εργατικού κινήματος.
Καθώς το ΠΑΣΟΚ παραδίδει τα διαπιστευτήριά του στο κεφάλαιο, δίνει καθημερινά μόνο του την απάντηση γιατί δεν μπορεί και δεν πρέπει να συνεργαστεί η Αριστερά μαζί του, διαλύει κάθε αυταπάτη για συμμετοχή του σε ένα ευρύ αντικυβερνητικό ή «αντιδεξιό» μέτωπο. Το αστικά μεταλλαγμένο ΠΑΣΟΚ βρίσκεται απέναντι στο λαό και τους αγώνες του.
Διάκριση υλικού και πνευματικού πολιτισμού στη σύγχρονη σκέψη
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΜΠΑΓΙΟΝΑΣ: H διάκριση υλικού και πνευματικού πολιτισμού στη σύγχρονη σκέψη
Η εργασία του Α. Μπαγιόνα (παλιού συνεργάτη του ΠΚ) που δημοσιεύουμε σήμερα, είναι ανέκδοτη. Δημοσιεύεται για πρώτη φορά.
Ο Αύγουστος Μπαγιόνας γεννήθηκε στην Πάτρα το 1931. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, του Παρισιού και του Εδιμβούργου. Από το 1972 ήταν καθηγητής της Ιστορίας της Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και από το 2002 έως το θάνατό του συνεργάτης του ΠΚ. Δημοσίευσε την Ιδέα της νομοθεσίας στους πρώιμους πλατωνικούς διάλογους, την Έννοια της προόδου και τη μεθοδολογία της ιστορίας, την Πολιτική φιλοσοφία των κυνικών, την Ιστορία της αρχαίας ελληνικής ηθικής, την Ιστορικότητα της συνείδησης στη Φιλοσοφία του Γαλλικού Διαφωτισμού, τη Θεωρία της ιστορίας από το Θουκυδίδη στον Sartre και περί τις σαράντα μελέτες και βιβλιοκρισίες που αναφέρονται στην αρχαία και νεότερη φιλοσοφία. (Από το Αρχείο του Παναγιώτη Βήχου) ΣΤΕΡΝΟ ΑΝΤΙΟ ΣΤΟ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗ ΜΑΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟ ΜΠΑΓΙΟΝΑ
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΜΠΑΓΙΟΝΑΣ
http://www.politikokafeneio.com/neo/modules.php?name=News&file=article&sid=6050&mode=thread&order=0&thold=0
«Μπορεί η διάκριση ανάμεσα στον πνευματικό και υλικό πολιτισμό να αναβιώσει τεχνητά με τη μετατροπή θεολόγων σε φιλόσοφους ή κοινωνιολόγους. Η τρέχουσα ορολογία, π.χ. η ψευδοδιάκριση ανάμεσα στα “πολιτισμικά” και “πολιτιστικά” φαινόμενα ή η ονομασία “Υπουργείο Πολιτισμού και Επιστημών”, που προϋποθέτει ότι οι επιστήμες δεν ανήκουν στον πολιτισμό και ότι “πολιτισμός” είναι μόνο η λεγόμενη “κουλτούρα” ενισχύει την ψευδαίσθηση ότι ο πνευματικός πολιτισμός κάτι ξεχωριστό από τον υλικό πολιτισμό».
Το ενδιαφέρον για τη μελέτη των πολιτιστικών φαινομένων αρχίζει να αναπτύσσεται όταν γίνεται αντιληπτό ότι η ιστορία είναι συλλογικό έργο και ότι δεν καθορίζεται από τις παρεμβάσεις της Θείας Πρόνοιας και τις αποφάσεις και πράξεις ηρώων, ηγεμόνων, πολιτικών, νομοθετών κ.ά.
Υπάρχει ενδιαφέρον για τη μελέτη των πολιτιστικών φαινομένων στην αρχαιότητα, π. χ. στο Δημόκριτο, τον Πρωταγόρα αλλά και τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, όταν η θρησκευτική και μυθική εξήγηση για την ιστορία παραμερίζεται. Προσπάθεια για θεωρητικό προσδιορισμό της έννοιας του πολιτισμού γίνεται στο δέκατο όγδοο αιώνα. Κατά την περίοδο αυτή η έννοια του πολιτισμού συνδέεται με την έννοια του «εκπολιτισμού», του εκλεπτυσμένου τρόπου ζωής που ταιριάζει σε καλλιεργημένους ανθρώπους (σ. σ. A. Pelletier – J. J. Goblot: Materialisme historique et histoire dew civilization, Paris, 1970, σελ. 10-11), ιδιαίτερα άθεους και που αναπτύσσεται πιο πολύ σε πλούσιες και πολυάνθρωπες πόλεις.
Η άποψη αυτή οδηγεί στη διάκριση ανάμεσα σε πολιτισμένους και απολίτιστους λαούς. Η διάκριση αυτή σήμερα αμφισβητείται ιδίως από τις έρευνες που αναφέρονται στην ιστορία των πολιτισμών. Σε ένα χαρακτηριστικό έργο, που ανήκει στην κατηγορία αυτή, γίνεται εξαιρετική πολυμορφία, ότι οι αξιολογήσεις των πολιτισμών σε «ανώτερους» και «κατώτερους» είναι συχνά παραπλανητικές, ότι στην έννοια του πολιτισμού περιλαμβάνονται δεδομένα όπως οι συλλογικές παραστάσεις, οι όροι της υλικής ζωής, οι παραγωγικές δυνάμεις και οι τρόποι παραγωγής, όλες οι μορφές της θρησκευτικής, φιλοσοφικής, καλλιτεχνικής και πολιτικής δραστηριότητας, θεσμοποιημένες ή όχι. (σ. σ. M. Crouzet: Histoire generale des civilizations, τ. 1, 1953, Πρόλογος, σελ. VIII-IX). Έτσι ως πολιτισμός θα μπορούσε να θεωρηθεί κάθε μορφή και κάθε έργο που προκύπτει από συλλογική συμπεριφορά την οποία αναπτύσσει μια κοινωνική ομάδα, αρχικά για να προσαρμοστεί στο φυσικό χώρο. Για παράδειγμα πολιτιστικά έργα είναι τα σπίτια με τις κεκλιμμένες στέγες που προεκτείνουν την κλίση των βράχων στις ορεινές περιοχές. Σε ένα πιο προχωρημένο στάδιο στα πολιτιστικά φαινόμενα ανήκουν οι μορφές συλλογικής συμπεριφοράς, τα αποτελέσματά τους, οι κανόνες που τις διέπουν, όταν γεννιούνται από την ανάγκη να ξεπεραστούν ορισμένες κοινωνικές αντιθέσεις. Τέτοια πολιτιστικά φαινόμενα είναι η Σεισάχθεια του Σόλωνα ή η νομοθεσία που αναγνωρίζει τα συνδικαλιστικά δικαιώματα και το δικαίωμα της απεργίας στο δέκατο ένατο αιώνα. Από την έννοια αυτή του πολιτισμού συνάγεται ότι δεν υπάρχει κοινωνία απολίτιστη. Συνάγεται επίσης ότι κάθε πολιτισμός αποτελεί ολότητα. Τα στοιχεία που αποτελούν την ολότητα αυτή βρίσκονται σε αλληλεξάρτηση μεταξύ τους, ακόμα και αν η αλληλεξάρτηση αυτή έχει αντιφατικό χαρακτήρα, όπως για παράδειγμα συμβαίνει όταν οι παραγωγικές σχέσεις ή σχέσεις ιδιοκτησίας παρεμποδίζουν την ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, σύμφωνα με το μαρξιστικό σχήμα. (σ. σ. Μαρξ: Πρόλογος στην Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας, Μαρξ – Ένγκελς: Διαλεχτά Έργα, εκδ. «Γνώσεις», τ. 1, σελ. 424). Η ιστορία του πολιτισμού αποτελεί συνολική ιστορία γιατί κανένα από τα στοιχεία που αποτελούν ένα πολιτισμό δεν μπορεί να εξετασθεί ανεξάρτητα από τα άλλα. Για παράδειγμα η εξιδανίκευση του θεωρητικού βίου που χαρακτηρίζει τη φιλοσοφία των πυθαγορείων, του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, δεν μπορεί να εξεταστεί ανεξάρτητα από την τεχνολογική καθυστέρηση της αρχαίας ελληνικής κοινωνίας και από το θεσμό της δουλείας. (σ. σ. Fr. Engels: Anti-Duhring, αγγλ. Μετάφρ. Moscow, σελ. 413-14. Το θέμα αυτό συζητιέται, διεξοδικά, ως προς την σχέση δουλείας και τεχνολογίας από τον G. E. M. De Sainte Croix: The Class struggle in the Ancient Greek World, London, 1981, σελ. 545-547.).
Αν γίνει δεκτή η άποψη αυτή για τον πολιτισμό, η διάκριση και ακόμα πιο πολύ η απομόνωση του πνευματικού από τον υλικό πολιτισμό είναι αμφισβητήσιμη. Όπως είναι γνωστό, η διάκριση αυτή διατυπώθηκε από τον A. Weber, στο βιβλίο του “Kulturgeschichte als Kultursoziologie” («Ιστορία του πνευματικού πολιτισμού»). Σύμφωνα με τον A. Weber, στον υλικό πολιτισμό (Zivilisation) ανήκουν όλες οι δραστηριότητες που καταλήγουν σε αποτελέσματα, τα οποία είναι δυνατό να προσδιοριστούν ποσοτικά. (σ. σ. T. B. Bottmore: So cio logy, London, 1972, 2η έκδ. Σελ. 132). Τέτοια είναι, για παράδειγμα, τα πληθωριστικά φαινόμενα. Επίσης, στον υλικό πολιτισμό ανήκουν τα πολιτιστικά φαινόμενα, των οποίων η εξέλιξη παρουσιάζει τη μορφή μιας συσσωρευτικής προόδου, σύμφωνα με την οποία το μεταγενέστερο συμπληρώνει το προγενέστερο γιατί προστίθεται σ’ αυτό. Για παράδειγμα, η μετάβαση από το ιππήλατο αμάξι στο αυτό-κίνητο ανήκει στον υλικό πολιτισμό.
Στον υλικό πολιτισμό ανήκει η εξέλιξη της επιστήμης, π. χ. η μετάβαση από την ευκλίδεια γεωμετρία, που είναι κοντά στην αισθητηριακή αντίληψη, στην καρτεσιανή αναλυτική γεωμετρία ή η μετάβαση από την αριστοτελική φυσική, με το έντονο ανθρωπομορφικό στοιχείο που την χαρακτηρίζει, στην καρτεσιανή φυσική με τον έντονο μηχανιστικό χαρακτήρα της. Η πρόοδος της επιστήμης δεν είναι μόνο συσσωρευτική αλλά και αφαιρετική. Η καρτεσιανή φυσική παραμερίζει τις λαθεμένες και απλοϊκές τελεολογικές θεωρήσεις της φυσικής του Αριστοτέλη. Επίσης στον υλικό πολιτισμό ανήκει η εξέλιξη της τεχνικής που παρουσιάζει αναλογίες με την εξέλιξη της επιστήμης. Ακόμα, στον υλικό πολιτισμό ανήκει κάθε πολιτιστικό στοιχείο που μπορεί να δανειστεί μια κοινωνία από μια άλλη κοινωνία, για παράδειγμα η τεχνική, που η Ιαπωνία μπόρεσε να δανειστεί από τη Δύση.
Αντίθετα στον πνευματικό πολιτισμό (Kultur) ανήκει ότι είναι καθαρά προσωπικό δημιούργημα, ότι προσδιορίζεται μόνο ποιοτικά, ότι είναι κατά κάποιο τρόπο μοναδικό καιληπτο. Στον πνευματικό πολιτισμό ανήκουν πολιτιστικά φαινόμενα όπως η λογοτεχνία και η τέχνη, η μυθική σκέψη και η θρησκεία, οι φιλοσοφικές και ηθικές ιδέες και άλλα παραπλήσια.
Η διάκριση υλικού και πνευματικού πολιτισμού επηρέασε και επηρεάστηκε από την εξωλογική φιλοσοφία του εικοστού αιώνα, που θεώρησε ως πηγή γνώσης το βίωμα, την άμεση εποπτεία ή τις «σημαίνουσες» υπαρξιακές εμπειρίες, τη γνώση ως ένα είδος συγκινησιακής, «σαρκικής», ταύτισης υποκειμένου και αντικειμένου, την πραγματικότητα στο βαθμό που είναι θεμιτή η χρήση του όρου αυτού ως χαοτικό γίγνεσθαι. Έτσι στο έργο του όρου αυτού ως χαοτικό γίγνεσθαι. Έτσι στο έργο του O. Spengler “Der Untergang des Abenblandes” (Η παρακμή της Δύσης), ο υλικός πολιτισμός συνδυάζεται με το στάδιο της παρακμής ενός πολιτισμού. Για παράδειγμα, θα μπορούσαμε να πούμε, όπως είχε παρατηρηθεί από το ρομαντικό ιστοριογράφο Niebuhr στο δέκατο ένατο αιώνα, ότι ο ρωμαϊκός πολιτισμός παρακμάζει όταν αναπτύσσονται στο ρωμαϊκό κράτος οι χρηματικές συναλλαγές, το εμπόριο και η τάξη των «ιππέων» που επιδίδεται στις δραστηριότητες αυτές. Αντίθετα, ο πνευματικός πολιτισμός, που εκφράζεται με συλλογικά έργα, όπως τα έπη, τα δημοτικά τραγούδια, οι μύθοι και οι θρύλοι κ. ά., αντιστοιχεί προς το στάδιο της ακμής ενός πολιτισμού. Σε τελευταία ανάλυση, η σχέση υλικού και πνευματικού πολιτισμού θα μπορούσε να είναι ανάλογη με τη σχέση ανάμεσα στο θάνατο και τη ζωή, το λογικό και την ενόραση, τον τύπο και το σύμβολο, την έννοια και την παραβολή. (σ. σ. G. Lukacs: La destruction de la raison, I. Paris, 1959.).Οι αναλογίες αυτές δείχνουν ότι η αντίθεση υλικού και πνευματικού πολιτισμού ανάγεται σε εξωλογικές αντιλήψεις για την ανθρώπινη σκέψη, πράξη και ιστορία.
Στη φαινομενολογία θα μπορούσε να βρει κανείς την αντίθεση ανάμεσα στη συσσωρευτική πρόοδο των ειδικών επιστημών και την αδυναμία της επιστημονικής σκέψης να απαντήσει σε θεμελιακά ερωτήματα για το νόημα του πραγματικού και των εμπειριών που αναφέρονται σ’ αυτό. (σ. σ. Thomas Luckmann: Philosophy, Social Sciences Sciences es and Enday life, στο Th. Luckhmann, ed: Phenomenology and selogy, 1978, σελ. 219). Η αντίθεση ανάμεσα στη συσσωρευτική πρόοδο των ειδικών επιστημών και τις διαδικασίες και τους τρόπους προσδιορισμού καθαρών νοημάτων θα αντιστοιχούσε προς την αντίθεση ανάμεσα στον υλικό και τον πνευματικό πολιτισμό.
Πιο καθαρά φαίνεται η χρήση της αντίθεσης ανάμεσα στον υλικό και τον πνευματικό πολιτισμό από τις εξωλογικές μορφές υπαρξισμού. Έτσι στην Εισαγωγή στη φιλοσοφία του Κ. Γιάσπερς (σ. σ. Εισαγωγή, μετάφραση και σχόλια Χρ. Μαλεβίτση, εκ. «Δωδώνη», Αθήνα, 1968, σελ. 37, 52, 239 κ .α) βρίσκει κανείς την άποψη ότι ο πνευματικός πολιτισμός δημιουργεί τον άνθρωπο ως άνθρωπο. Αυτός συνδέεται με την «πραγματική επιστήμη» που είναι ερωτηματική και απορητική. Γι’ αυτό και αφήνει το δρόμο ανοιχτό για την «υπέρβαση» και την «πίστη». Προς τον πνευματικό πολιτισμό αντιδιαστέλλεται ο υλικός πολιτισμός. Από τις αναλύσεις του Γιάσπερς προκύπτει ότι ο υλικός πολιτισμός προϋποθέτει τον άνθρωπο ως βιολογικό ον. Η κρίση της εποχής μας συνίσταται στο ότι η επιστήμη ως εξαιρετικά εξειδικευμένη έρευνα και γνώση έχει χάσει το αυθεντικό νόημά της. Μαζί με την τεχνολογία που γίνεται δαιμονική δύναμη, μετατρέπει τους λαούς σε μάζες. Η «διάγνωση» αυτή οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η κρίση της εποχής μας οφείλεται στο ότι τα σχήματα του υλικού πολιτισμού έχουν επιβληθεί στον πνευματικό πολιτισμό και τον έχουν παραμορφώσει. Είναι αξιοσημείωτο ότι η αντίθεση ανάμεσα στον υλικό και πνευματικό πολιτισμό, με τη μορφή που παίρνει στον Γιάσπερς, τείνει να συσχετιστεί με την αντίθεση ανάμεσα στη βιολογική αντίληψη για τον άνθρωπο και το μυστικισμό. Η συσχέτιση αυτή δείχνει ένα από τα χαρακτηριστικά του εξωλογικού δογματισμού, να θεωρεί δηλαδή πως ότι δεν είναι μυστικιστικό είναι βιολογικό ή τεχνοκρατικό. Αν και αυτό δεν συμβαίνει στον Γιάσπερς, ο εξωλογικός δογματισμός επικαλείται κάποτε τις πιο χυδαίες μορφές του «δαρβινισμού» ή του «βιολογισμού» για να δείξει την «ανεπάρκειά τους» και για να ισχυριστεί σε συνέχεια ότι έχει κάποιο λόγο ύπαρξης.
Ο Gabriel Marcel που προεκτείνει τις μυστικιστικές τάσεις του υπαρξισμού, στο βιβλίο του “Etre et avoir” (Είναι και έχειν) (σ. σ. Paris, 1935, σελ. 225, πρβλ. Jonh Macquarrie: Exisrtialism, σειρά “Penguin”, 1972, σελ. 87, 111), αντιπαραθέτει το «έχειν» και το «είναι». Το «έχειν» ισχύει για τη σχέση μας με τα πράγματα και γενικότερα για τη σχέση μας με τον κόσμο όταν τον αντιμετωπίζουμε σαν εργαλείο. Έκφρασή του είναι ο ορθολογισμός, η αναγωγή του «μυστηρίου» σε σαφώς προσδιορισμένο πρόβλημα, η αναγωγή των εμπειριών σε έννοιες, η επιστήμη και η τεχνική στην πιο εξειδικευμένη μορφή τους και τελικά η καταναλωτική στάση απέναντι στη φύση. Από τις εξωτερικεύσεις των βιωμάτων του, που βρίσκει κανείς στα διάφορα ημερολόγια και αυτοβιογραφικά κείμενά του, προκύπτει ότι για τον Gabriel Marcel ο υλικός πολιτισμός θεμελιώνεται στην κατηγορία του «έχειν».
Στην κατηγορία του «είναι» ανταποκρίνεται ο ανθρώπινος τρόπος ύπαρξης που συνδέεται με την εμπειρία του μυστήριου που είναι θέμα στοχαστικής διερεύνησης, η διαπροσωπική επικοινωνία και η συνείδηση των ορίων και των αδιεξόδων. Ο πνευματικός πολιτισμός μορφοποιεί τον ανθρώπινο τρόπο ύπαρξης ενώ η κατηγορία του «έχειν» τον αλλοιώνει.
Είναι αξιοσημείωτο ότι ορισμένοι μελετητές, συγκεκριμένα οι Σοβιετικοί V. Kelle kai M. Kovalzon (σ. σ. Le materialisme historique, Moscow, 1971, σελ. 167) προσπαθούν να συνδυάσουν τη διάκριση ανάμεσα στον υλικό και τον πνευματικό πολιτισμό με τον ιστορικό υλισμό. Αναγνωρίζουν ότι είναι λαθεμένη η απομόνωση του πνευματικού από τον υλικό πολιτισμό γιατί και οι δύο αυτές μορφές πολιτισμού προσδιορίζονται από την εξέλιξη των τρόπων και μορφών παραγωγής και από την πάλη των τάξεων που έχει ως αντικείμενο την ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής. Έτσι κάθε κοινωνικός σχηματισμός αναπτύσσει διαφορετικές μορφές υλικού και πνευματικού πολιτισμού.
Ωστόσο, τα έργα που ανήκουν στον πνευματικό πολιτισμό δεν υπόκεινται σε κατανάλωση, δεν είναι δυνατό να γίνουν αντικείμενο αγοραπωλησίας. Γιατί στον καπιταλισμό τα έργα του πνευματικού πολιτισμού μεταβάλλονται σε εμπόρευμα ή αντιπροσωπεύουν επένδυση κεφαλαλιου, όπως περιγράφεται πολύ παραστατικά στον Εξάδελφο Πονς του Μπαλζάκ, αυτό σημείνει αλλοίωση και νόθευσή τους καθώς και ότι παύουν να αποτελούν αντικείμενο αισθητικής απόλαυσης ή πηγή παιδείας και νοητικής ωρίμανσης.
Η διάκριση υλικού και πνευματικού πολιτισμού, ακόμα και με τη μετριασμένη διατύπωση που της έδωσαν οι Kelle και Kovalzon, είναι, νομίζω, αμφισβητήσιμη. Σε τελευταία ανάλυση η διάκριση αυτή προϋποθέτει τη διάκριση ανάμεσα στην ψυχή που δημιουργεί τον πνευματικό πολιτισμό και το σώμα, οι ανάγκες του οποίου ικανοποιούνται από τον υλικό πολιτισμό. (σ. σ. R. Aron: La sociologie Allemande contemporaine, Paris, 1950, σελ. 72).
Αν χρησιμοποιήσουμε τη φρασεολογία του Μαρσέλ, η διάκριση αυτή αντιστοιχεί προς τη διάκριση ανάμεσα στη λεγόμενη «εσωτερικότητα» και την εξωτερίκευσή της με μια συμπεριφορά υποκείμενη σε παρατήρηση και περιγραφή ανάλογη μ’ αυτήν που μπορεί να γίνει σε σχέση με ένα φυσικό αντικείμενο. Η διάκριση ανάμεσα στην εσωτερικότητα και την «εξωτερική» συμπεριφορά προϋποθέτει ότι η μυστικιστική προσέγγιση με την οποία θα πλησιάζαμε την πρώτη θα συμπληρωνόταν με τη μηχανιστική, μπεχαβιουριστική προσέγγιση με την οποία υποτίθεται ότι περιγράφουμε τη δεύτερη.
Ιστορικά η διάκριση ανάμεσα στον υλικό και πνευματικό πολιτισμό προέκυψε από την ανάγκη να υπάρξει μια ιδεολογική κατασκευή που να δικαιώνει τον καταμερισμό ανάμεσα στη διανοητική εργασία και την εργασία που έχει άμεση σχέση με τις διαδικασίες της παραγωγής. Η άποψη αυτή επιβεβαιώνεται έμμεσα από τον ίδιο τον A. Weber, που παραδέχεται ότι η διάκριση ανάμεσα στον πνευματικό και τον υλικό πολιτισμό δεν είναι εμφανής στις αρχαϊκές κοινωνίες όπου η επιστημονική σκέψη που ανήκει στον υλικό πολιτισμό ικανοποιεί και θρησκευτικές αναζητήσεις ενώ η θρησκευτική κοσμοαντίληψη που ανήκει στον πνευματικό πολιτισμό προσπαθεί να δώσει κάποια απάντηση σε επιστημονικά ερωτήματα. (σ. σ. R. Aron: La sociologie Allemande contemporaine, σελ. 72). Η διάκριση κατά τον Α. Weber είναι κατά κύριο λόγο «αξιολογική», πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να ερμηνευθεί ως ιδεολογική κατασκευή.
Οπωσδήποτε όλες οι κοινωνίες με προχωρημένο καταμερισμό της εργασίας τείνουν να καλλιεργήσουν την εντύπωση ότι υπάρχει κάποια μορφή διάκρισης που να αντιστοιχεί άμεσα ή έμμετρα προς τη διάκριση ανάμεσα στον υλικό και τον πνευματικό πολιτισμό. Έτσι στους προκαπιταλιστικούς κοινωνικούς σχηματισμούς, από τη μετακλασική αρχαιότητα ως το δέκατο όγδοο αιώνα βρίσκουμε τη διάκριση ανάμεσα στις «ελευθέριες» τέχνες, όπως η φιλοσοφία, η ρητορική κ. ά. Που ικανοποιούν «πνευματικές» ανάγκες, και τις «μηχανικές» τέχνες που ικανοποιούν «σωματικές» ανάγκες. Ο καπιταλισμός, με τα αλλοτριωτικά φαινόμενα που προκαλεί, ευνοεί την αποδοχή της διάκρισης ανάμεσα στον υλικό και τον πνευματικό πολιτισμό. Στον καπιταλισμό δημιουργείται η ψευδαίσθηση ότι τα Προϊόντα δραστηριοτήτων, για τις οποίες ο άνθρωπος αισθάνεται ότι έχουν πάψει να του ανήκουν, εντάσσονται στον υλικό πολιτισμό. Αντίθετα, στον πνευματικό πολιτισμό υπάρχει η ψευδαίσθηση ότι ανήκουν τα προϊόντα δραστηριοτήτων που αποτελούν «αυθεντική» και «ελεύθερη» έκφραση ατομικών αναζητήσεων.
Σε περιόδους κρίσεων του καπιταλιστικού συστήματος αναβιώνει η πιο εξωλογική μορφή της θεολογικής σκέψης. Σύμφωνα με τους αφελείς αλλά και ελιτίστικους αφορισμούς της, η επιστήμη και η τεχνική έχουν χρησιμοθηρικό χαρακτήρα και ταιριάζουν στη «μάζα». Το ίδιο ισχύει και για τον υλικό πολιτισμό στον οποίο ανήκουν. Αντίθετα η μυστική μέθεξη ή ταύτιση με το Θεό ή το θείο ή την «πηγή της ζωής» εκφράζει αυθεντικά το «πρόσωπο». Το ίδιο ισχύει και για τον πνευματικό πολιτισμό που πηγάζει από τη μέθεξη αυτή.
Στο σοσιαλιστικό κοινωνικό σχηματισμό μπορεί να επιβιώνει σε ορισμένες περιπτώσεις και κάτω από ορισμένες συνθήκες, όπως η άμεση ή έμμεση πίεση των καπιταλιστικών χωρών, η διάκριση ανάμεσα στον υλικό και τον πνευματικό πολιτισμό, στο βαθμό που επιβιώνει η διάκριση ανάμεσα στη διανοητική και τη χειρωνακτική εργασία. Ωστόσο, η ανάπτυξη της πολυτεχνικής παιδείας, που προϋποθέτει και συνεπάγεται ότι ο χειρισμός συσκευών, μηχανημάτων ή άλλων εξαρτημάτων αποτελεί διανοητική εργασία ενώ η μελέτη της ιστορίας της φιλοσοφίας ή των άλλων κοινωνικών επιστημών αποτελεί το πρώτο στάδιο του προγραμματισμού της παραγωγής, δείχνει ότι στο σοσιαλιστικό κοινωνικό σχηματισμό η διάκριση ανάμεσα στον υλικό και πνευματικό πολιτισμό τείνει να υπονομευθεί και να παραμεριστεί.
Στον τόπο μας, η διάκριση ανάμεσα στον πνευματικό και τον υλικό πολιτισμό, όπως προκύπτει από την ιδεαλιστική κοινωνιολογία και τη σύγχρονη εξωλογική φιλοσοφία, απετέλεσε για πολλές δεκαετίες το επίσημο ιδεολογικό δόγμα της πανεπιστημιακής διδασκαλίας της κοινωνιολογίας και φιλοσοφίας. Επιζεί ακόμα, στο είδος της κοινωνιολογίας και φιλοσοφίας που διδάσκεται σε ορισμένες θεολογικές σχολές. Μπορεί η διάκριση ανάμεσα στον πνευματικό και υλικό πολιτισμό να αναβιώσει τεχνητά με τη μετατροπή θεολόγων σε φιλόσοφους ή κοινωνιολόγους. Η τρέχουσα ορολογία, π. χ., η ψευδοδιάκριση ανάμεσα στα «πολιτισμικά» και «πολιτιστικά» φαινόμενα ή η ονομασία. «Υπουργείο Πολιτισμού και Επιστημών» που προϋποθέτει ότι οι επιστήμες δεν ανήκουν στον πολιτισμό και ότι «πολιτισμός» είναι μόνο η λεγόμενη «κουλτούρα» ενισχύει την ψευδαίσθηση ότι ο πνευματικός πολιτισμός είναι κάτι ξεχωριστό από τον υλικό πολιτισμό.
Η διάκριση ανάμεσα στον υλικό και πνευματικό πολιτισμό είναι σίγουρα λαθεμένη αν θεωρηθεί ότι ανταποκρίνεται στην πολιτιστική πραγματικότητα. Προϋποθέτει τη διάκριση ανάμεσα στην «εσωτερικότητα» και την εξωτερίκευσή της. Σ’ αυτήν άλλωστε θεμελιώνεται και η διάκριση ανάμεσα στο «πνευματικό» και το «υλικό». Οι κοινωνικές επιστήμες διαψεύδουν αυτή τη διάκριση και δείχνουν ότι οι συνειδησιακές και οι νοητικές λειτουργίες γεννιούνται από την υλική ζωή και ειδικότερα από τις πρακτικές δραστηριότητες του ανθρώπου με τη μορφή που παίρνουν σε ένα συγκεκριμένο κοινωνικό πλαίσιο. Λ. χ. ότι ονομάζουμε «σύνθεση» παίρνει αρχικά τη μορφή της εξισορρόπησης των σωματικών κινήσεων. Ο γεωργός που ξεχωρίζει το στάρι από τα χορτάρια και το σπόρο από τα στάχυα, προχωράει σε αφαίρεση. Οι διάφορες μορφές ταξινόμησης και κατάταξης, εργασιών, εργαλείων, προϊόντων κλπ., είναι μορφές γενίκευσης. Η γενετική ψυχολογία δείχνει τις διαδικασίες με τις οποίες η σωματική κίνηση συνδέεται με την ονομασία και τον ορισμό, η φαντασία με τον προγραμματισμό των κινήσεων, ενεργειών και πράξεων που συνδέονται με τη σχέση του ατόμου και του περιβάλλοντός του και με τη γλωσσική περιγραφή της σχέσης αυτής. (σ. σ. A. R. Luria:The role of speech in the regulation of normal and abnormal behaviour, London, 1961, σελ. 1-20).
Η διάκριση του Μαρσέλ και άλλων ανάμεσα στο «είναι», που συνδέεται με τη σχέση μου με τον εαυτό μου και θεμελιώνει τον πνευματικό πολιτισμό, και το «έχειν» που συνδέεται με τη σχέση μου με τα πράγματα και θεμελιώνει τον υλικό πολιτισμό, είναι βαθύτατα αντιεπιστημονική ή ακριβέστερα εξωεπιστημονική. Η χρήση των αντικειμένων ως εργαλείων, σε συνάφεια με τη σχέση του υποκειμένου με τους άλλους, του επιτρέπει να ξεχωρίσει το σώμα του από τα πράγματα και αποτελεί την προϋπόθεση για την ανάπτυξη της συνείδησης της προσωπικής του ταυτότητας και της «ετερότητάς» του ως προς τους άλλους. (σ. σ. A. R. Luria: Cognitive development, its social and cultural foundations, Cambridge, Mass, 1976, σελ. 19).
Ότι ανήκει στον «υλικό πολιτισμό», για παράδειγμα, ο πολεοδομικός σχεδιασμός ή ακόμα και ο σχεδιασμός ενός νέου αυτοκινήτου μπορεί να έχει το χαρακτηριστικό των έργων του «πνευματικού πολιτισμού». Το γεγονός αυτό αναγνωρίζει, συγκεχυμένα έστω, και ο Χάιντεγκερ όταν αντιδιαστέλλει την τεχνική ως «ποιείν» και την τεχνική που απορρέει από τη λήθη του ερωτήματος για το «είναι». (σ. σ. M. Murray ed.: Heidegger and Modern Philosophy, σελ. 44). Ωστόσο ο στοχασμός του Χάιντεγκερ για την τεχνική ως «ποιείν» εκφράζει μια διάθεση να αποφύγει την εξέταση της τεχνικής ως συγκεκριμένου ιστορικοκοινωνικού φαινομένου.
Η διάκριση ανάμεσα στον πνευματικό και τον υλικό πολιτισμό παραβλέπει εξάλλου το γεγονός ότι ένα λογοτεχνικό έργο, π. χ. η ποίηση του Σωτήρη Σκίπη ή του Καρασούτσα, ή ορισμένα από τα έργα του Παπαδιαμάντη που προέκυψαν από επιφυλλίδες, μπορεί να μην είναι διόλου δημιουργικά. Δεν είναι πάντοτε σταθερά και αμετακίνητα τα όρια ανάμεσα στο μη δημιουργικό και το δημιουργικό στοιχείο της καλλιτεχνικής δημιουργίας.
Ο ισχυρισμός ότι οι οικονομικές δραστηριότητες έχουν αποκλειστικά ποσοτικό χαρακτήρα είναι εξαιρετικά αμφισβητήσιμος. Οι οικονομικές συναλλαγές προσδιορίζονται και από εξατομικευμένα κίνητρα, π.χ. το φόβο του πληθωρισμού, και προϋποθέτουν μια ηθική, που χαρακτηρίζεται από την επιδίωξη της εξασφάλισης. Οι διαστάσεις τους αυτές έχουν ποιοτικό χαρακτήρα και από την άποψη αυτή αναρωτιέται κανείς γιατί ανήκουν στον υλικό πολιτισμό. Άλλωστε, όπως το έδειξε ο Cassirer στο Δοκίμιό του για τον άνθρωπο, σε όλες τις «υλικές» δραστηριότητες ενυπάρχει το στοιχείο του συμβολισμού. (σ. σ. Ελλ. Μετάφραση, εκδ. «Κάλβος», Αθήνα, 1972, σε. 68 κ. ε.) Ξεκινώντας από την άποψη αυτή, θα μπορούσαμε να ερμηνεύσουμε το συμβολισμό για τον οποίο κάνει λόγο ο Cassirer με κοινωνικούς όρους. Αν παλαιότερα ένα σπίτι είχε μικρό ή μεγάλο μπαλκόνι ή αν το μπαλκόνι του είχε κάποιο συγκεκριμένο σχήμα αποφασιζόταν από τον ιδιοκτήτη του σπιτιού, ανάλογα με τις κοινωνικές αντιλήψεις για τη μορφή της πρόσοψης και το μέγεθος του μπαλκονιού που κατά την αντίληψη του κοινωνικού περιβάλλοντος ταιριάζουν σε έναν άνθρωπο της τάξης του. Και η μαρξιστική ανθρωπολογία προϋποθέτει ότι η ειδοποιός διαφορά του ανθρώπου από τους άλλους ζωντανούς οργανισμούς συνίσταται στο ότι δεν αντιδρά μόνο σε φυσικούς ερεθισμούς αλλά και σε πολιτιστικά σημεία ή σύμβολα, ιδίως γλωσσικά, που τους υποκαθιστούν και που προκύπτουν από την ανθρώπινη δραστηριότητα. (σ. σ. A. R. Luria: The role of speech in the regulation of normal and abnormal behaviour, δελ. 6).
Ο ισχυρισμός, ότι τα έργα του υλικού πολιτισμού έχουν χρησιμοθηρικό χαρακτήρα ενώ τα έργα του πνευματικού πολιτισμού είναι συνυφασμένα με την ελευθερία και την αυτογνωσία, είναι αμφισβητήσιμος. Ο χρησιμοθηρικός χαρακτήρας επιστημονικών θεωριών όπως η θεωρία της σχετικότητας ή η θεωρία των κβάντα είναι πολύ έμμεσος. Αντίστροφα, η θρησκευτική πίστη μπορεί να αποβλέπει συνειδητά ή όχι στην επίτευξη χρησιμοθηρικών σκοπών όπως η αναβολή της στιγμής του θανάτου ή η μεταθανάτια επιβίωση. Ακόμα και η μυστικιστική «θέωση» μπορεί να αποβλέπει χρησιμοθηρικά στην επίτευξη της αίσθησης ή ψευδαίσθησης της μακαριότητας και της γαλήνης. Επίσης, η απόλαυση ενός έργου τέχνης, για παράδειγμα ενός πίνακα αφηρημένης ζωγραφικής, μπορεί να εξυπηρετεί την αναζήτηση της αίσθησης ότι αυτός που τον «κατανοεί» είναι προσωπικά ή ταξικά ανώτερος από τον «φιλισταίο» ή «άξεστο» που δεν τον καταλαβαίνει. (σ. σ. βλ. Pierre Bourdieu, Alain Darbel: L’ amour de I’ art, Paris, 1969, σελ. 102 κ. ε.). Ακόμα, ο καλλιτέχνης στη δουλειά του επηρεάζεται από την παράσταση που σχηματίζει για το κοινό του. Δεν εποκλείεται να καταφεύγει στο φορμαλισμό και τον ερμητισμό για να επιτύχει ότι θεωρείται ως κοινωνική άνοδος και να γίνει αποδεκτός από ένα κοινό «εκλεκτών» με την ταξική ή πνευματική σημασία του όρου.
Από τα παραπάνω συνάγεται ότι η διάκριση ανάμεσα στον πνευματικό και τον υλικό πολιτισμό δεν έχει αντίκρυσμα στην πολιτιστική πραγματικότητα. Η μόνη θεμιτή διάκριση θα ήταν η διάκριση ανάμεσα στις πιο εξατομικευμένες και ποσοτικές διαστάσεις των ίδιων πολιτιστικών φαινομένων.
Η εργασία του Α. Μπαγιόνα (παλιού συνεργάτη του ΠΚ) που δημοσιεύουμε σήμερα, είναι ανέκδοτη. Δημοσιεύεται για πρώτη φορά.
Ο Αύγουστος Μπαγιόνας γεννήθηκε στην Πάτρα το 1931. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, του Παρισιού και του Εδιμβούργου. Από το 1972 ήταν καθηγητής της Ιστορίας της Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και από το 2002 έως το θάνατό του συνεργάτης του ΠΚ. Δημοσίευσε την Ιδέα της νομοθεσίας στους πρώιμους πλατωνικούς διάλογους, την Έννοια της προόδου και τη μεθοδολογία της ιστορίας, την Πολιτική φιλοσοφία των κυνικών, την Ιστορία της αρχαίας ελληνικής ηθικής, την Ιστορικότητα της συνείδησης στη Φιλοσοφία του Γαλλικού Διαφωτισμού, τη Θεωρία της ιστορίας από το Θουκυδίδη στον Sartre και περί τις σαράντα μελέτες και βιβλιοκρισίες που αναφέρονται στην αρχαία και νεότερη φιλοσοφία. (Από το Αρχείο του Παναγιώτη Βήχου) ΣΤΕΡΝΟ ΑΝΤΙΟ ΣΤΟ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗ ΜΑΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟ ΜΠΑΓΙΟΝΑ
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΜΠΑΓΙΟΝΑΣ
http://www.politikokafeneio.com/neo/modules.php?name=News&file=article&sid=6050&mode=thread&order=0&thold=0
«Μπορεί η διάκριση ανάμεσα στον πνευματικό και υλικό πολιτισμό να αναβιώσει τεχνητά με τη μετατροπή θεολόγων σε φιλόσοφους ή κοινωνιολόγους. Η τρέχουσα ορολογία, π.χ. η ψευδοδιάκριση ανάμεσα στα “πολιτισμικά” και “πολιτιστικά” φαινόμενα ή η ονομασία “Υπουργείο Πολιτισμού και Επιστημών”, που προϋποθέτει ότι οι επιστήμες δεν ανήκουν στον πολιτισμό και ότι “πολιτισμός” είναι μόνο η λεγόμενη “κουλτούρα” ενισχύει την ψευδαίσθηση ότι ο πνευματικός πολιτισμός κάτι ξεχωριστό από τον υλικό πολιτισμό».
Το ενδιαφέρον για τη μελέτη των πολιτιστικών φαινομένων αρχίζει να αναπτύσσεται όταν γίνεται αντιληπτό ότι η ιστορία είναι συλλογικό έργο και ότι δεν καθορίζεται από τις παρεμβάσεις της Θείας Πρόνοιας και τις αποφάσεις και πράξεις ηρώων, ηγεμόνων, πολιτικών, νομοθετών κ.ά.
Υπάρχει ενδιαφέρον για τη μελέτη των πολιτιστικών φαινομένων στην αρχαιότητα, π. χ. στο Δημόκριτο, τον Πρωταγόρα αλλά και τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, όταν η θρησκευτική και μυθική εξήγηση για την ιστορία παραμερίζεται. Προσπάθεια για θεωρητικό προσδιορισμό της έννοιας του πολιτισμού γίνεται στο δέκατο όγδοο αιώνα. Κατά την περίοδο αυτή η έννοια του πολιτισμού συνδέεται με την έννοια του «εκπολιτισμού», του εκλεπτυσμένου τρόπου ζωής που ταιριάζει σε καλλιεργημένους ανθρώπους (σ. σ. A. Pelletier – J. J. Goblot: Materialisme historique et histoire dew civilization, Paris, 1970, σελ. 10-11), ιδιαίτερα άθεους και που αναπτύσσεται πιο πολύ σε πλούσιες και πολυάνθρωπες πόλεις.
Η άποψη αυτή οδηγεί στη διάκριση ανάμεσα σε πολιτισμένους και απολίτιστους λαούς. Η διάκριση αυτή σήμερα αμφισβητείται ιδίως από τις έρευνες που αναφέρονται στην ιστορία των πολιτισμών. Σε ένα χαρακτηριστικό έργο, που ανήκει στην κατηγορία αυτή, γίνεται εξαιρετική πολυμορφία, ότι οι αξιολογήσεις των πολιτισμών σε «ανώτερους» και «κατώτερους» είναι συχνά παραπλανητικές, ότι στην έννοια του πολιτισμού περιλαμβάνονται δεδομένα όπως οι συλλογικές παραστάσεις, οι όροι της υλικής ζωής, οι παραγωγικές δυνάμεις και οι τρόποι παραγωγής, όλες οι μορφές της θρησκευτικής, φιλοσοφικής, καλλιτεχνικής και πολιτικής δραστηριότητας, θεσμοποιημένες ή όχι. (σ. σ. M. Crouzet: Histoire generale des civilizations, τ. 1, 1953, Πρόλογος, σελ. VIII-IX). Έτσι ως πολιτισμός θα μπορούσε να θεωρηθεί κάθε μορφή και κάθε έργο που προκύπτει από συλλογική συμπεριφορά την οποία αναπτύσσει μια κοινωνική ομάδα, αρχικά για να προσαρμοστεί στο φυσικό χώρο. Για παράδειγμα πολιτιστικά έργα είναι τα σπίτια με τις κεκλιμμένες στέγες που προεκτείνουν την κλίση των βράχων στις ορεινές περιοχές. Σε ένα πιο προχωρημένο στάδιο στα πολιτιστικά φαινόμενα ανήκουν οι μορφές συλλογικής συμπεριφοράς, τα αποτελέσματά τους, οι κανόνες που τις διέπουν, όταν γεννιούνται από την ανάγκη να ξεπεραστούν ορισμένες κοινωνικές αντιθέσεις. Τέτοια πολιτιστικά φαινόμενα είναι η Σεισάχθεια του Σόλωνα ή η νομοθεσία που αναγνωρίζει τα συνδικαλιστικά δικαιώματα και το δικαίωμα της απεργίας στο δέκατο ένατο αιώνα. Από την έννοια αυτή του πολιτισμού συνάγεται ότι δεν υπάρχει κοινωνία απολίτιστη. Συνάγεται επίσης ότι κάθε πολιτισμός αποτελεί ολότητα. Τα στοιχεία που αποτελούν την ολότητα αυτή βρίσκονται σε αλληλεξάρτηση μεταξύ τους, ακόμα και αν η αλληλεξάρτηση αυτή έχει αντιφατικό χαρακτήρα, όπως για παράδειγμα συμβαίνει όταν οι παραγωγικές σχέσεις ή σχέσεις ιδιοκτησίας παρεμποδίζουν την ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, σύμφωνα με το μαρξιστικό σχήμα. (σ. σ. Μαρξ: Πρόλογος στην Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας, Μαρξ – Ένγκελς: Διαλεχτά Έργα, εκδ. «Γνώσεις», τ. 1, σελ. 424). Η ιστορία του πολιτισμού αποτελεί συνολική ιστορία γιατί κανένα από τα στοιχεία που αποτελούν ένα πολιτισμό δεν μπορεί να εξετασθεί ανεξάρτητα από τα άλλα. Για παράδειγμα η εξιδανίκευση του θεωρητικού βίου που χαρακτηρίζει τη φιλοσοφία των πυθαγορείων, του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, δεν μπορεί να εξεταστεί ανεξάρτητα από την τεχνολογική καθυστέρηση της αρχαίας ελληνικής κοινωνίας και από το θεσμό της δουλείας. (σ. σ. Fr. Engels: Anti-Duhring, αγγλ. Μετάφρ. Moscow, σελ. 413-14. Το θέμα αυτό συζητιέται, διεξοδικά, ως προς την σχέση δουλείας και τεχνολογίας από τον G. E. M. De Sainte Croix: The Class struggle in the Ancient Greek World, London, 1981, σελ. 545-547.).
Αν γίνει δεκτή η άποψη αυτή για τον πολιτισμό, η διάκριση και ακόμα πιο πολύ η απομόνωση του πνευματικού από τον υλικό πολιτισμό είναι αμφισβητήσιμη. Όπως είναι γνωστό, η διάκριση αυτή διατυπώθηκε από τον A. Weber, στο βιβλίο του “Kulturgeschichte als Kultursoziologie” («Ιστορία του πνευματικού πολιτισμού»). Σύμφωνα με τον A. Weber, στον υλικό πολιτισμό (Zivilisation) ανήκουν όλες οι δραστηριότητες που καταλήγουν σε αποτελέσματα, τα οποία είναι δυνατό να προσδιοριστούν ποσοτικά. (σ. σ. T. B. Bottmore: So cio logy, London, 1972, 2η έκδ. Σελ. 132). Τέτοια είναι, για παράδειγμα, τα πληθωριστικά φαινόμενα. Επίσης, στον υλικό πολιτισμό ανήκουν τα πολιτιστικά φαινόμενα, των οποίων η εξέλιξη παρουσιάζει τη μορφή μιας συσσωρευτικής προόδου, σύμφωνα με την οποία το μεταγενέστερο συμπληρώνει το προγενέστερο γιατί προστίθεται σ’ αυτό. Για παράδειγμα, η μετάβαση από το ιππήλατο αμάξι στο αυτό-κίνητο ανήκει στον υλικό πολιτισμό.
Στον υλικό πολιτισμό ανήκει η εξέλιξη της επιστήμης, π. χ. η μετάβαση από την ευκλίδεια γεωμετρία, που είναι κοντά στην αισθητηριακή αντίληψη, στην καρτεσιανή αναλυτική γεωμετρία ή η μετάβαση από την αριστοτελική φυσική, με το έντονο ανθρωπομορφικό στοιχείο που την χαρακτηρίζει, στην καρτεσιανή φυσική με τον έντονο μηχανιστικό χαρακτήρα της. Η πρόοδος της επιστήμης δεν είναι μόνο συσσωρευτική αλλά και αφαιρετική. Η καρτεσιανή φυσική παραμερίζει τις λαθεμένες και απλοϊκές τελεολογικές θεωρήσεις της φυσικής του Αριστοτέλη. Επίσης στον υλικό πολιτισμό ανήκει η εξέλιξη της τεχνικής που παρουσιάζει αναλογίες με την εξέλιξη της επιστήμης. Ακόμα, στον υλικό πολιτισμό ανήκει κάθε πολιτιστικό στοιχείο που μπορεί να δανειστεί μια κοινωνία από μια άλλη κοινωνία, για παράδειγμα η τεχνική, που η Ιαπωνία μπόρεσε να δανειστεί από τη Δύση.
Αντίθετα στον πνευματικό πολιτισμό (Kultur) ανήκει ότι είναι καθαρά προσωπικό δημιούργημα, ότι προσδιορίζεται μόνο ποιοτικά, ότι είναι κατά κάποιο τρόπο μοναδικό καιληπτο. Στον πνευματικό πολιτισμό ανήκουν πολιτιστικά φαινόμενα όπως η λογοτεχνία και η τέχνη, η μυθική σκέψη και η θρησκεία, οι φιλοσοφικές και ηθικές ιδέες και άλλα παραπλήσια.
Η διάκριση υλικού και πνευματικού πολιτισμού επηρέασε και επηρεάστηκε από την εξωλογική φιλοσοφία του εικοστού αιώνα, που θεώρησε ως πηγή γνώσης το βίωμα, την άμεση εποπτεία ή τις «σημαίνουσες» υπαρξιακές εμπειρίες, τη γνώση ως ένα είδος συγκινησιακής, «σαρκικής», ταύτισης υποκειμένου και αντικειμένου, την πραγματικότητα στο βαθμό που είναι θεμιτή η χρήση του όρου αυτού ως χαοτικό γίγνεσθαι. Έτσι στο έργο του όρου αυτού ως χαοτικό γίγνεσθαι. Έτσι στο έργο του O. Spengler “Der Untergang des Abenblandes” (Η παρακμή της Δύσης), ο υλικός πολιτισμός συνδυάζεται με το στάδιο της παρακμής ενός πολιτισμού. Για παράδειγμα, θα μπορούσαμε να πούμε, όπως είχε παρατηρηθεί από το ρομαντικό ιστοριογράφο Niebuhr στο δέκατο ένατο αιώνα, ότι ο ρωμαϊκός πολιτισμός παρακμάζει όταν αναπτύσσονται στο ρωμαϊκό κράτος οι χρηματικές συναλλαγές, το εμπόριο και η τάξη των «ιππέων» που επιδίδεται στις δραστηριότητες αυτές. Αντίθετα, ο πνευματικός πολιτισμός, που εκφράζεται με συλλογικά έργα, όπως τα έπη, τα δημοτικά τραγούδια, οι μύθοι και οι θρύλοι κ. ά., αντιστοιχεί προς το στάδιο της ακμής ενός πολιτισμού. Σε τελευταία ανάλυση, η σχέση υλικού και πνευματικού πολιτισμού θα μπορούσε να είναι ανάλογη με τη σχέση ανάμεσα στο θάνατο και τη ζωή, το λογικό και την ενόραση, τον τύπο και το σύμβολο, την έννοια και την παραβολή. (σ. σ. G. Lukacs: La destruction de la raison, I. Paris, 1959.).Οι αναλογίες αυτές δείχνουν ότι η αντίθεση υλικού και πνευματικού πολιτισμού ανάγεται σε εξωλογικές αντιλήψεις για την ανθρώπινη σκέψη, πράξη και ιστορία.
Στη φαινομενολογία θα μπορούσε να βρει κανείς την αντίθεση ανάμεσα στη συσσωρευτική πρόοδο των ειδικών επιστημών και την αδυναμία της επιστημονικής σκέψης να απαντήσει σε θεμελιακά ερωτήματα για το νόημα του πραγματικού και των εμπειριών που αναφέρονται σ’ αυτό. (σ. σ. Thomas Luckmann: Philosophy, Social Sciences Sciences es and Enday life, στο Th. Luckhmann, ed: Phenomenology and selogy, 1978, σελ. 219). Η αντίθεση ανάμεσα στη συσσωρευτική πρόοδο των ειδικών επιστημών και τις διαδικασίες και τους τρόπους προσδιορισμού καθαρών νοημάτων θα αντιστοιχούσε προς την αντίθεση ανάμεσα στον υλικό και τον πνευματικό πολιτισμό.
Πιο καθαρά φαίνεται η χρήση της αντίθεσης ανάμεσα στον υλικό και τον πνευματικό πολιτισμό από τις εξωλογικές μορφές υπαρξισμού. Έτσι στην Εισαγωγή στη φιλοσοφία του Κ. Γιάσπερς (σ. σ. Εισαγωγή, μετάφραση και σχόλια Χρ. Μαλεβίτση, εκ. «Δωδώνη», Αθήνα, 1968, σελ. 37, 52, 239 κ .α) βρίσκει κανείς την άποψη ότι ο πνευματικός πολιτισμός δημιουργεί τον άνθρωπο ως άνθρωπο. Αυτός συνδέεται με την «πραγματική επιστήμη» που είναι ερωτηματική και απορητική. Γι’ αυτό και αφήνει το δρόμο ανοιχτό για την «υπέρβαση» και την «πίστη». Προς τον πνευματικό πολιτισμό αντιδιαστέλλεται ο υλικός πολιτισμός. Από τις αναλύσεις του Γιάσπερς προκύπτει ότι ο υλικός πολιτισμός προϋποθέτει τον άνθρωπο ως βιολογικό ον. Η κρίση της εποχής μας συνίσταται στο ότι η επιστήμη ως εξαιρετικά εξειδικευμένη έρευνα και γνώση έχει χάσει το αυθεντικό νόημά της. Μαζί με την τεχνολογία που γίνεται δαιμονική δύναμη, μετατρέπει τους λαούς σε μάζες. Η «διάγνωση» αυτή οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η κρίση της εποχής μας οφείλεται στο ότι τα σχήματα του υλικού πολιτισμού έχουν επιβληθεί στον πνευματικό πολιτισμό και τον έχουν παραμορφώσει. Είναι αξιοσημείωτο ότι η αντίθεση ανάμεσα στον υλικό και πνευματικό πολιτισμό, με τη μορφή που παίρνει στον Γιάσπερς, τείνει να συσχετιστεί με την αντίθεση ανάμεσα στη βιολογική αντίληψη για τον άνθρωπο και το μυστικισμό. Η συσχέτιση αυτή δείχνει ένα από τα χαρακτηριστικά του εξωλογικού δογματισμού, να θεωρεί δηλαδή πως ότι δεν είναι μυστικιστικό είναι βιολογικό ή τεχνοκρατικό. Αν και αυτό δεν συμβαίνει στον Γιάσπερς, ο εξωλογικός δογματισμός επικαλείται κάποτε τις πιο χυδαίες μορφές του «δαρβινισμού» ή του «βιολογισμού» για να δείξει την «ανεπάρκειά τους» και για να ισχυριστεί σε συνέχεια ότι έχει κάποιο λόγο ύπαρξης.
Ο Gabriel Marcel που προεκτείνει τις μυστικιστικές τάσεις του υπαρξισμού, στο βιβλίο του “Etre et avoir” (Είναι και έχειν) (σ. σ. Paris, 1935, σελ. 225, πρβλ. Jonh Macquarrie: Exisrtialism, σειρά “Penguin”, 1972, σελ. 87, 111), αντιπαραθέτει το «έχειν» και το «είναι». Το «έχειν» ισχύει για τη σχέση μας με τα πράγματα και γενικότερα για τη σχέση μας με τον κόσμο όταν τον αντιμετωπίζουμε σαν εργαλείο. Έκφρασή του είναι ο ορθολογισμός, η αναγωγή του «μυστηρίου» σε σαφώς προσδιορισμένο πρόβλημα, η αναγωγή των εμπειριών σε έννοιες, η επιστήμη και η τεχνική στην πιο εξειδικευμένη μορφή τους και τελικά η καταναλωτική στάση απέναντι στη φύση. Από τις εξωτερικεύσεις των βιωμάτων του, που βρίσκει κανείς στα διάφορα ημερολόγια και αυτοβιογραφικά κείμενά του, προκύπτει ότι για τον Gabriel Marcel ο υλικός πολιτισμός θεμελιώνεται στην κατηγορία του «έχειν».
Στην κατηγορία του «είναι» ανταποκρίνεται ο ανθρώπινος τρόπος ύπαρξης που συνδέεται με την εμπειρία του μυστήριου που είναι θέμα στοχαστικής διερεύνησης, η διαπροσωπική επικοινωνία και η συνείδηση των ορίων και των αδιεξόδων. Ο πνευματικός πολιτισμός μορφοποιεί τον ανθρώπινο τρόπο ύπαρξης ενώ η κατηγορία του «έχειν» τον αλλοιώνει.
Είναι αξιοσημείωτο ότι ορισμένοι μελετητές, συγκεκριμένα οι Σοβιετικοί V. Kelle kai M. Kovalzon (σ. σ. Le materialisme historique, Moscow, 1971, σελ. 167) προσπαθούν να συνδυάσουν τη διάκριση ανάμεσα στον υλικό και τον πνευματικό πολιτισμό με τον ιστορικό υλισμό. Αναγνωρίζουν ότι είναι λαθεμένη η απομόνωση του πνευματικού από τον υλικό πολιτισμό γιατί και οι δύο αυτές μορφές πολιτισμού προσδιορίζονται από την εξέλιξη των τρόπων και μορφών παραγωγής και από την πάλη των τάξεων που έχει ως αντικείμενο την ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής. Έτσι κάθε κοινωνικός σχηματισμός αναπτύσσει διαφορετικές μορφές υλικού και πνευματικού πολιτισμού.
Ωστόσο, τα έργα που ανήκουν στον πνευματικό πολιτισμό δεν υπόκεινται σε κατανάλωση, δεν είναι δυνατό να γίνουν αντικείμενο αγοραπωλησίας. Γιατί στον καπιταλισμό τα έργα του πνευματικού πολιτισμού μεταβάλλονται σε εμπόρευμα ή αντιπροσωπεύουν επένδυση κεφαλαλιου, όπως περιγράφεται πολύ παραστατικά στον Εξάδελφο Πονς του Μπαλζάκ, αυτό σημείνει αλλοίωση και νόθευσή τους καθώς και ότι παύουν να αποτελούν αντικείμενο αισθητικής απόλαυσης ή πηγή παιδείας και νοητικής ωρίμανσης.
Η διάκριση υλικού και πνευματικού πολιτισμού, ακόμα και με τη μετριασμένη διατύπωση που της έδωσαν οι Kelle και Kovalzon, είναι, νομίζω, αμφισβητήσιμη. Σε τελευταία ανάλυση η διάκριση αυτή προϋποθέτει τη διάκριση ανάμεσα στην ψυχή που δημιουργεί τον πνευματικό πολιτισμό και το σώμα, οι ανάγκες του οποίου ικανοποιούνται από τον υλικό πολιτισμό. (σ. σ. R. Aron: La sociologie Allemande contemporaine, Paris, 1950, σελ. 72).
Αν χρησιμοποιήσουμε τη φρασεολογία του Μαρσέλ, η διάκριση αυτή αντιστοιχεί προς τη διάκριση ανάμεσα στη λεγόμενη «εσωτερικότητα» και την εξωτερίκευσή της με μια συμπεριφορά υποκείμενη σε παρατήρηση και περιγραφή ανάλογη μ’ αυτήν που μπορεί να γίνει σε σχέση με ένα φυσικό αντικείμενο. Η διάκριση ανάμεσα στην εσωτερικότητα και την «εξωτερική» συμπεριφορά προϋποθέτει ότι η μυστικιστική προσέγγιση με την οποία θα πλησιάζαμε την πρώτη θα συμπληρωνόταν με τη μηχανιστική, μπεχαβιουριστική προσέγγιση με την οποία υποτίθεται ότι περιγράφουμε τη δεύτερη.
Ιστορικά η διάκριση ανάμεσα στον υλικό και πνευματικό πολιτισμό προέκυψε από την ανάγκη να υπάρξει μια ιδεολογική κατασκευή που να δικαιώνει τον καταμερισμό ανάμεσα στη διανοητική εργασία και την εργασία που έχει άμεση σχέση με τις διαδικασίες της παραγωγής. Η άποψη αυτή επιβεβαιώνεται έμμεσα από τον ίδιο τον A. Weber, που παραδέχεται ότι η διάκριση ανάμεσα στον πνευματικό και τον υλικό πολιτισμό δεν είναι εμφανής στις αρχαϊκές κοινωνίες όπου η επιστημονική σκέψη που ανήκει στον υλικό πολιτισμό ικανοποιεί και θρησκευτικές αναζητήσεις ενώ η θρησκευτική κοσμοαντίληψη που ανήκει στον πνευματικό πολιτισμό προσπαθεί να δώσει κάποια απάντηση σε επιστημονικά ερωτήματα. (σ. σ. R. Aron: La sociologie Allemande contemporaine, σελ. 72). Η διάκριση κατά τον Α. Weber είναι κατά κύριο λόγο «αξιολογική», πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να ερμηνευθεί ως ιδεολογική κατασκευή.
Οπωσδήποτε όλες οι κοινωνίες με προχωρημένο καταμερισμό της εργασίας τείνουν να καλλιεργήσουν την εντύπωση ότι υπάρχει κάποια μορφή διάκρισης που να αντιστοιχεί άμεσα ή έμμετρα προς τη διάκριση ανάμεσα στον υλικό και τον πνευματικό πολιτισμό. Έτσι στους προκαπιταλιστικούς κοινωνικούς σχηματισμούς, από τη μετακλασική αρχαιότητα ως το δέκατο όγδοο αιώνα βρίσκουμε τη διάκριση ανάμεσα στις «ελευθέριες» τέχνες, όπως η φιλοσοφία, η ρητορική κ. ά. Που ικανοποιούν «πνευματικές» ανάγκες, και τις «μηχανικές» τέχνες που ικανοποιούν «σωματικές» ανάγκες. Ο καπιταλισμός, με τα αλλοτριωτικά φαινόμενα που προκαλεί, ευνοεί την αποδοχή της διάκρισης ανάμεσα στον υλικό και τον πνευματικό πολιτισμό. Στον καπιταλισμό δημιουργείται η ψευδαίσθηση ότι τα Προϊόντα δραστηριοτήτων, για τις οποίες ο άνθρωπος αισθάνεται ότι έχουν πάψει να του ανήκουν, εντάσσονται στον υλικό πολιτισμό. Αντίθετα, στον πνευματικό πολιτισμό υπάρχει η ψευδαίσθηση ότι ανήκουν τα προϊόντα δραστηριοτήτων που αποτελούν «αυθεντική» και «ελεύθερη» έκφραση ατομικών αναζητήσεων.
Σε περιόδους κρίσεων του καπιταλιστικού συστήματος αναβιώνει η πιο εξωλογική μορφή της θεολογικής σκέψης. Σύμφωνα με τους αφελείς αλλά και ελιτίστικους αφορισμούς της, η επιστήμη και η τεχνική έχουν χρησιμοθηρικό χαρακτήρα και ταιριάζουν στη «μάζα». Το ίδιο ισχύει και για τον υλικό πολιτισμό στον οποίο ανήκουν. Αντίθετα η μυστική μέθεξη ή ταύτιση με το Θεό ή το θείο ή την «πηγή της ζωής» εκφράζει αυθεντικά το «πρόσωπο». Το ίδιο ισχύει και για τον πνευματικό πολιτισμό που πηγάζει από τη μέθεξη αυτή.
Στο σοσιαλιστικό κοινωνικό σχηματισμό μπορεί να επιβιώνει σε ορισμένες περιπτώσεις και κάτω από ορισμένες συνθήκες, όπως η άμεση ή έμμεση πίεση των καπιταλιστικών χωρών, η διάκριση ανάμεσα στον υλικό και τον πνευματικό πολιτισμό, στο βαθμό που επιβιώνει η διάκριση ανάμεσα στη διανοητική και τη χειρωνακτική εργασία. Ωστόσο, η ανάπτυξη της πολυτεχνικής παιδείας, που προϋποθέτει και συνεπάγεται ότι ο χειρισμός συσκευών, μηχανημάτων ή άλλων εξαρτημάτων αποτελεί διανοητική εργασία ενώ η μελέτη της ιστορίας της φιλοσοφίας ή των άλλων κοινωνικών επιστημών αποτελεί το πρώτο στάδιο του προγραμματισμού της παραγωγής, δείχνει ότι στο σοσιαλιστικό κοινωνικό σχηματισμό η διάκριση ανάμεσα στον υλικό και πνευματικό πολιτισμό τείνει να υπονομευθεί και να παραμεριστεί.
Στον τόπο μας, η διάκριση ανάμεσα στον πνευματικό και τον υλικό πολιτισμό, όπως προκύπτει από την ιδεαλιστική κοινωνιολογία και τη σύγχρονη εξωλογική φιλοσοφία, απετέλεσε για πολλές δεκαετίες το επίσημο ιδεολογικό δόγμα της πανεπιστημιακής διδασκαλίας της κοινωνιολογίας και φιλοσοφίας. Επιζεί ακόμα, στο είδος της κοινωνιολογίας και φιλοσοφίας που διδάσκεται σε ορισμένες θεολογικές σχολές. Μπορεί η διάκριση ανάμεσα στον πνευματικό και υλικό πολιτισμό να αναβιώσει τεχνητά με τη μετατροπή θεολόγων σε φιλόσοφους ή κοινωνιολόγους. Η τρέχουσα ορολογία, π. χ., η ψευδοδιάκριση ανάμεσα στα «πολιτισμικά» και «πολιτιστικά» φαινόμενα ή η ονομασία. «Υπουργείο Πολιτισμού και Επιστημών» που προϋποθέτει ότι οι επιστήμες δεν ανήκουν στον πολιτισμό και ότι «πολιτισμός» είναι μόνο η λεγόμενη «κουλτούρα» ενισχύει την ψευδαίσθηση ότι ο πνευματικός πολιτισμός είναι κάτι ξεχωριστό από τον υλικό πολιτισμό.
Η διάκριση ανάμεσα στον υλικό και πνευματικό πολιτισμό είναι σίγουρα λαθεμένη αν θεωρηθεί ότι ανταποκρίνεται στην πολιτιστική πραγματικότητα. Προϋποθέτει τη διάκριση ανάμεσα στην «εσωτερικότητα» και την εξωτερίκευσή της. Σ’ αυτήν άλλωστε θεμελιώνεται και η διάκριση ανάμεσα στο «πνευματικό» και το «υλικό». Οι κοινωνικές επιστήμες διαψεύδουν αυτή τη διάκριση και δείχνουν ότι οι συνειδησιακές και οι νοητικές λειτουργίες γεννιούνται από την υλική ζωή και ειδικότερα από τις πρακτικές δραστηριότητες του ανθρώπου με τη μορφή που παίρνουν σε ένα συγκεκριμένο κοινωνικό πλαίσιο. Λ. χ. ότι ονομάζουμε «σύνθεση» παίρνει αρχικά τη μορφή της εξισορρόπησης των σωματικών κινήσεων. Ο γεωργός που ξεχωρίζει το στάρι από τα χορτάρια και το σπόρο από τα στάχυα, προχωράει σε αφαίρεση. Οι διάφορες μορφές ταξινόμησης και κατάταξης, εργασιών, εργαλείων, προϊόντων κλπ., είναι μορφές γενίκευσης. Η γενετική ψυχολογία δείχνει τις διαδικασίες με τις οποίες η σωματική κίνηση συνδέεται με την ονομασία και τον ορισμό, η φαντασία με τον προγραμματισμό των κινήσεων, ενεργειών και πράξεων που συνδέονται με τη σχέση του ατόμου και του περιβάλλοντός του και με τη γλωσσική περιγραφή της σχέσης αυτής. (σ. σ. A. R. Luria:The role of speech in the regulation of normal and abnormal behaviour, London, 1961, σελ. 1-20).
Η διάκριση του Μαρσέλ και άλλων ανάμεσα στο «είναι», που συνδέεται με τη σχέση μου με τον εαυτό μου και θεμελιώνει τον πνευματικό πολιτισμό, και το «έχειν» που συνδέεται με τη σχέση μου με τα πράγματα και θεμελιώνει τον υλικό πολιτισμό, είναι βαθύτατα αντιεπιστημονική ή ακριβέστερα εξωεπιστημονική. Η χρήση των αντικειμένων ως εργαλείων, σε συνάφεια με τη σχέση του υποκειμένου με τους άλλους, του επιτρέπει να ξεχωρίσει το σώμα του από τα πράγματα και αποτελεί την προϋπόθεση για την ανάπτυξη της συνείδησης της προσωπικής του ταυτότητας και της «ετερότητάς» του ως προς τους άλλους. (σ. σ. A. R. Luria: Cognitive development, its social and cultural foundations, Cambridge, Mass, 1976, σελ. 19).
Ότι ανήκει στον «υλικό πολιτισμό», για παράδειγμα, ο πολεοδομικός σχεδιασμός ή ακόμα και ο σχεδιασμός ενός νέου αυτοκινήτου μπορεί να έχει το χαρακτηριστικό των έργων του «πνευματικού πολιτισμού». Το γεγονός αυτό αναγνωρίζει, συγκεχυμένα έστω, και ο Χάιντεγκερ όταν αντιδιαστέλλει την τεχνική ως «ποιείν» και την τεχνική που απορρέει από τη λήθη του ερωτήματος για το «είναι». (σ. σ. M. Murray ed.: Heidegger and Modern Philosophy, σελ. 44). Ωστόσο ο στοχασμός του Χάιντεγκερ για την τεχνική ως «ποιείν» εκφράζει μια διάθεση να αποφύγει την εξέταση της τεχνικής ως συγκεκριμένου ιστορικοκοινωνικού φαινομένου.
Η διάκριση ανάμεσα στον πνευματικό και τον υλικό πολιτισμό παραβλέπει εξάλλου το γεγονός ότι ένα λογοτεχνικό έργο, π. χ. η ποίηση του Σωτήρη Σκίπη ή του Καρασούτσα, ή ορισμένα από τα έργα του Παπαδιαμάντη που προέκυψαν από επιφυλλίδες, μπορεί να μην είναι διόλου δημιουργικά. Δεν είναι πάντοτε σταθερά και αμετακίνητα τα όρια ανάμεσα στο μη δημιουργικό και το δημιουργικό στοιχείο της καλλιτεχνικής δημιουργίας.
Ο ισχυρισμός ότι οι οικονομικές δραστηριότητες έχουν αποκλειστικά ποσοτικό χαρακτήρα είναι εξαιρετικά αμφισβητήσιμος. Οι οικονομικές συναλλαγές προσδιορίζονται και από εξατομικευμένα κίνητρα, π.χ. το φόβο του πληθωρισμού, και προϋποθέτουν μια ηθική, που χαρακτηρίζεται από την επιδίωξη της εξασφάλισης. Οι διαστάσεις τους αυτές έχουν ποιοτικό χαρακτήρα και από την άποψη αυτή αναρωτιέται κανείς γιατί ανήκουν στον υλικό πολιτισμό. Άλλωστε, όπως το έδειξε ο Cassirer στο Δοκίμιό του για τον άνθρωπο, σε όλες τις «υλικές» δραστηριότητες ενυπάρχει το στοιχείο του συμβολισμού. (σ. σ. Ελλ. Μετάφραση, εκδ. «Κάλβος», Αθήνα, 1972, σε. 68 κ. ε.) Ξεκινώντας από την άποψη αυτή, θα μπορούσαμε να ερμηνεύσουμε το συμβολισμό για τον οποίο κάνει λόγο ο Cassirer με κοινωνικούς όρους. Αν παλαιότερα ένα σπίτι είχε μικρό ή μεγάλο μπαλκόνι ή αν το μπαλκόνι του είχε κάποιο συγκεκριμένο σχήμα αποφασιζόταν από τον ιδιοκτήτη του σπιτιού, ανάλογα με τις κοινωνικές αντιλήψεις για τη μορφή της πρόσοψης και το μέγεθος του μπαλκονιού που κατά την αντίληψη του κοινωνικού περιβάλλοντος ταιριάζουν σε έναν άνθρωπο της τάξης του. Και η μαρξιστική ανθρωπολογία προϋποθέτει ότι η ειδοποιός διαφορά του ανθρώπου από τους άλλους ζωντανούς οργανισμούς συνίσταται στο ότι δεν αντιδρά μόνο σε φυσικούς ερεθισμούς αλλά και σε πολιτιστικά σημεία ή σύμβολα, ιδίως γλωσσικά, που τους υποκαθιστούν και που προκύπτουν από την ανθρώπινη δραστηριότητα. (σ. σ. A. R. Luria: The role of speech in the regulation of normal and abnormal behaviour, δελ. 6).
Ο ισχυρισμός, ότι τα έργα του υλικού πολιτισμού έχουν χρησιμοθηρικό χαρακτήρα ενώ τα έργα του πνευματικού πολιτισμού είναι συνυφασμένα με την ελευθερία και την αυτογνωσία, είναι αμφισβητήσιμος. Ο χρησιμοθηρικός χαρακτήρας επιστημονικών θεωριών όπως η θεωρία της σχετικότητας ή η θεωρία των κβάντα είναι πολύ έμμεσος. Αντίστροφα, η θρησκευτική πίστη μπορεί να αποβλέπει συνειδητά ή όχι στην επίτευξη χρησιμοθηρικών σκοπών όπως η αναβολή της στιγμής του θανάτου ή η μεταθανάτια επιβίωση. Ακόμα και η μυστικιστική «θέωση» μπορεί να αποβλέπει χρησιμοθηρικά στην επίτευξη της αίσθησης ή ψευδαίσθησης της μακαριότητας και της γαλήνης. Επίσης, η απόλαυση ενός έργου τέχνης, για παράδειγμα ενός πίνακα αφηρημένης ζωγραφικής, μπορεί να εξυπηρετεί την αναζήτηση της αίσθησης ότι αυτός που τον «κατανοεί» είναι προσωπικά ή ταξικά ανώτερος από τον «φιλισταίο» ή «άξεστο» που δεν τον καταλαβαίνει. (σ. σ. βλ. Pierre Bourdieu, Alain Darbel: L’ amour de I’ art, Paris, 1969, σελ. 102 κ. ε.). Ακόμα, ο καλλιτέχνης στη δουλειά του επηρεάζεται από την παράσταση που σχηματίζει για το κοινό του. Δεν εποκλείεται να καταφεύγει στο φορμαλισμό και τον ερμητισμό για να επιτύχει ότι θεωρείται ως κοινωνική άνοδος και να γίνει αποδεκτός από ένα κοινό «εκλεκτών» με την ταξική ή πνευματική σημασία του όρου.
Από τα παραπάνω συνάγεται ότι η διάκριση ανάμεσα στον πνευματικό και τον υλικό πολιτισμό δεν έχει αντίκρυσμα στην πολιτιστική πραγματικότητα. Η μόνη θεμιτή διάκριση θα ήταν η διάκριση ανάμεσα στις πιο εξατομικευμένες και ποσοτικές διαστάσεις των ίδιων πολιτιστικών φαινομένων.
ΑΛΤΟΥΣΕΡ :«ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΈΝΑ ΥΛΙΣΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ» (5oν)
Ο ΑΛΤΟΥΣΕΡ ΤΟ ΑΣΥΝΕΙΔΗΤΟ ΚΑΙ ΟΙ «ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΈΝΑ ΥΛΙΣΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ»
ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΜΕΡΟΣ
http://www.politikokafeneio.com/neo/modules.php?name=News&file=article&sid=6042&mode=thread&order=0&thold=0
25. Το ασυνείδητο «δεν έχει ιστορία»; Η τέχνη και το όνειρο
Αυτά που γράφει πιο πάνω ο Αλτουσέρ για την «ασυνείδητη σύλληψη» της δομής, προκαλούν ασφαλώς πολλές απορίες σχετικά με την τάχα πραγματικά ασυνείδητη λειτουργία της διαγωγής της Νίνας. Όταν αυτή η τελευταία «διαβαίνει την πόρτα», έστω κι αν «δεν γνωρίζει ακόμη τι θα είναι η ζωή της», έχει πάρει, πια, μιαν απόφαση (σωστή ή όχι, δεν έχει σημασία). Όμως «Παίρνω απόφαση», σημαίνει ότι: α) λειτουργώ, με μιαν ορισμένη συλλογιστική που πηγάζει ανάμεσα στα άλλα και από μια κάποιας σημασίας, συγκεκριμένη κοινωνική πράξη, β) και ότι αυτή η συλλογιστική μου, έστω κι αν είναι, πολύ απλοϊκή (όπως αυτή της Νίνας) ταυτόχρονα δεν παύει να ‘ναι μια συνειδητή λειτουργία. Όσο δε για το άλλο, ότι ο Μαρξ «αναιρεί την ψευδή διαλεκτική της συνείδησης», αν και αληθές, δεν έχει εντούτοις, καμιά απολύτως σχέση με την αλτουσεριανή έννοια του απόλυτου ασυνείδητου, έννοια αυτή η τελευταία άγνωστη στο Μαρξ, όταν μελετά πολύ συγκεκριμένα «τον κόσμο του Κεφαλαίου».
Η «εμπειρία» της Νίνας, (αντίθετα απ’ ότι υποστηρίζει ο Αλτουσέρ), δεν είναι «ξένη προς το περιεχόμενο της συνείδησης». Εκτός αν πιστεύει κανείς ότι αυτή η «τυφλή συνείδηση» που ωθεί τη Νίνα στο «να μην ξέρει τι κάνει» (ενώ ταυτόχρονα την ωθεί «τελικά σ’ ένα πραγματικό κόσμο»), την εξομοιώνει τελικά με μαλάκιο ή όστρακο. Δυσκολεύομαι όμως να πιστέψω ότι ένας συγγραφέας, έστω και με περιορισμένο βεληνεκές, όπως ήταν αυτό του Μπερτολάτσι, μπορούσε να έχει μια τέτοια ψεύτικη αντίληψη για τον άνθρωπο έστω κι αν ακόμη πίστευε ότι ο αλλοτριωμένος άνθρωπος της αστικής κοινωνίας είναι στερημένος ως το μηδενισμό από κάθε είδος συνειδητό – λογικό λειτούργημα.
Η θεώρηση του Αλτουσέρ παραμένει μετέωρη και ταυτόχρονα αντιιστορική. Κι αυτό προέρχεται όπως είδαμε, από τη βασική αντίληψή του για το ασυνείδητο που χαρακτηρίζεται ως «αιώνιο, δηλαδή δεν έχει ιστορία». (σ. Π. Β. «Θέσεις» όπ. π. σελ. 99).
Αυτή η τελευταία θέση – το ασυνείδητο που δεν έχει ιστορία είναι ουσιαστικά μια από τις βασικές αντιλήψεις του Φρόιντ και αναφέρεται ή συνδέεται με την «εργασία του ονείρου». Αναλογικά, τόσο ο Αλτουσέρ, όσο και οι άλλοι θεωρητικοί του ψυχαναλυτικού δομισμού και της φιλολογικής σημειολογίας, το μεταφέρουν αδικαιολόγητα στην περιοχή της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Ότι το όνειρο συνδέεται με την τέχνη, είναι – τουλάχιστο για ορισμένες καλλιτεχνικές μορφές – γεγονός αναμφισβήτητο. Αλλά αν το όνειρο συνδέεται με την τέχνη, αυτό δεν σημαίνει με κανένα τρόπο ότι ολοκληρωτικά ταυτίζεται με την τέχνη.
Κι εδώ καιροφυλακτούν καινούργιες αμφιβολίες και απορίες.
26. Ο ποιητής δημιουργεί σε απόλυτη διάσταση με τις προθέσεις του;
Όλα τα πιο πάνω αποδεικνύουν τάχα ότι δεν υπάρχει το «υποκείμενο του έργου», δηλαδή ο συνειδητός άνθρωπος – ο απλός άνθρωπος ή ο καλλιτέχνης όπως θέλει μια ορισμένη μαρξίζουσα νεοθετικιστική – ψυχαναλυτική ή μη θεωρία που σχετίζεται με την αντιουμανιστική θέση του Αλτουσέρ και άλλων νεοθετικιστών αντιουμανιστών;
Το να υποστηρίζουμε τον αποκλεισμό του υποκειμένου με την παραγωγή ενός Άλλου υποκειμένου (του λακανικού Ασυνείδητου), του οποίου ο λόγος (ο λόγος του Άλλου) είναι «η αντίστροφη όψη, το αρνητικό, αυτό που λείπει από το συνειδητό μας λόγο». (σ. Π. Β. Μ. Μαρκίδης: Η ψυχανάλυση του διχασμένου υποκειμένου, εισαγωγή στο έργο του J. Lacan, «Έρασμος», 1980, σελ. 15), ή να δεχόμαστε τη φροϋδική άποψη ότι «η καθημερινή μας εμπειρία μας επιβάλλει την αναγνώριση ιδεών που κατεβαίνουν στο κεφάλι μας χωρίς να ξέρουμε από πού και πώς» (σ. Π. Β. Το ίδιο, όπ. σελ. 14) αυτό είναι κάτι που μπορεί να σημαίνει την ύπαρξη του ασυνείδητου, εντούτοις με κανένα τρόπο δεν μπορεί να εξαφανίσει ταχυδακτυλουργικά τον ίδιο το συγκεκριμένο δημιουργό: τον Μιχαήλ Άγγελο, τον Μπαχ, τον Μπρεχτ, http://www.politikokafeneio.com/mistes/mprext38.htm τον Πικασό. http://www.politikokafeneio.com/gallery/thumbnails.php?album=4
Το έργο τους είναι το βαθύ αποτέλεσμα μιας επίπονης και επίμονης επεξεργασίας – άπειρες σπουδές, σκίτσα, κατατάξεις, ανακατατάξεις, καινούργιες δοκιμές, τροποποιήσεις, τεχνική, υπολογισμοί, κριτική έρευνα, βαθύτατη σπουδή των φυσικών ιστορικών και κοινωνικών όρων:
Πώς να πεισθεί κανείς ότι όλα τα πιο πάνω αποδεικνύουν την απόλυτη έλλειψη της έννοιας του δημιουργού – καλλιτέχνη αλλά και της συνειδητής λειτουργίας του δημιουργού – καλλιτέχνη και ότι αυτός βρίσκεται, τάχα, σε απόλυτη διάσταση με τις προθέσεις του: Πώς να δεχτεί κανείς ότι μπορεί να είναι ακριβώς η εικόνα του καλλιτέχνη (όπου τόσοι θεωρητικοί του ασυνειδήτου τον παρουσιάζουν σαν ανδρείκελο) που χωρίς να ξέρει γιατί, αφοδεύει ποιητική ύλη», ή σαν την μέλισσα κατασκευάζει μόνο από ένστικτο, την κηρύθρα;
27. Η κλασική περίοδος «στερείται κριτικής για τον εαυτό της»;
Γράφει ο Αλτουσέρ: «Να λοιπόν, συγκεντρωμένα μέσα σε λίγα λόγια (εννοεί την περίληψη του έργου που είδαμε), τα θέματα αυτού του έργου και η σειρά παρουσίασή τους. Συνολικά, λίγα πράγματα. Αρκετά όμως για να τροφοδοτήσουν παρεξηγήσεις, αλλά αρκετά επίσης για να τις διαλύσουν, και ν’ ανακαλύψουν ένα βάθος που εκπλήσσει, κάτω από την επιφάνεια τους». (σελ. 133).
Ας δούμε μέσα από αυτά τα θέματα, τις «παρεξηγήσεις», αλλά κι αυτό το «βάθος που εκπλήσσει». Παρεξήγηση, π.χ. είναι για τον Αλτουσέρ, όλη η υπόσταση και η προβληματική του κλασικού θεάτρου.
Γι’ αυτόν, η κλασική περίοδος είναι: «…μια εποχή που στερείται πραγματικής κριτικής για τον εαυτό της (μη διαθέτοντας ούτε τα μέσα ούτε την ανάγκη για μια πραγματική θεωρία της πολιτικής, της ηθικής και της θρησκείας) έτεινε κατ’ ανάγκη να απεικονιστεί και να αναγνωριστεί η ίδια μέσα σ’ ένα θέατρο μη – κριτικό, δηλαδή σ’ ένα θέατρο του οποίου η (ιδεολογική) ύλη απαιτούσε τις μορφικές συνθήκες μιας αισθητικής της αυτοσυνείδησης». (σελ. 144).
Αφού λοιπόν ο Αλτουσέρ διαπιστώνει ότι η κλασική περίοδος στερείται «πραγματικής κριτικής για τον εαυτό της» και δεν διαθέτει «μια πραγματική θεωρία της πολιτικής, της ηθικής και της θρησκείας», προχωρεί στη λεπτομερή απόρριψη του κλασικού θεάτρου πριν από αυτό όμως δηλώνει με έμφαση ότι: «Θα πρέπει να εξαιρέσουμε τον Σαίξπηρ και τον Μολιέρο». (σελ. 143). Επισημαίνει ευθύς αμέσως τα θανάσιμα αμαρτήματα της «κλασικής» αισθητικής, που είναι τα πιο κάτω:
- Το κλασικό δράμα «αντικατόπτριζε το ολικό του νόημα μέσα σε μια συνείδηση, σ’ ένα ανθρώπινο ον που μιλάει, ενεργεί, ενατενίζει, μεταλλάσσεται: στα μάτια μας, το ίδιο το δράμα» (σελ. 143).
- «Η κεντρική ενότητα μιας δραματικής συνείδησης… κατευθύνε τις περίφημες άλλες “ενότητες” (αι) βρίσκεται σε στενή σχέση με το υλικό της περιεχόμενο…» (σελ. 144).
- Τα θέματα του κλασικού θεάτρου (η πολιτική, η ηθική, η θρησκεία, η τιμή, η δόξα, το πάθος, κλπ.) «είναι ακριβώς θέματα ιδεολογικά και ότι παραμένουν τέτοια, χωρίς ουδέποτε να αμφισβητηθεί, δηλαδή να κριτικαριστεί, η φύση τους σαν ιδεολογία…» (σελ. 144).
- Ο Μπρεχτ σύμφωνα με τον Αλτουσέρ, «ανέτρεψε την προβληματική του κλασικού θεάτρου», τον κόσμο «των μύθων και των παραισθητικών (…) τα έργα του έχουν ακριβώς μετατοπισμένο το κέντρο γιατί δεν μπορούν να έχουν κέντρο (…)». Ο Μπρεχτ, έτσι προχωρεί σε «μια απομυστικοποίηση της αυτοσυνείδησης…». (σελ. 144-145) (σ. Π. Β. Αυτοσυνείδηση = η συνείδηση, τόσο από θεωρητική όσο και από πρακτική άποψη ότι το υποκείμενο (ο άνθρωπος) έχει δικό του. Είναι η συνειδησιακή επίγνωση ενός ατόμου που βιώνει τη δική του κατάσταση. Η αυτοσυνείδηση κατά τον Αλτουσέρ αποτελεί αυταπάτη, και αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό του κλασικισμού), και γίνεται οπαδός του απόλυτου ασυνείδητου.
Είναι ανάγκη να σταματήσω εδώ. Προκειμένου να υπερασπίσει ο Αλτουσέρ την συλλογιστική του και το a priori θεωρητικό μοντέλο του (αντιουμανισμός, αντίληψη της ιδεολογίας ως έννοιας αμετάλλακτης και υπεριστορικής όμοια με το απόλυτο φροϋδικό και λακανικό ασυνείδητο, αντιεξελικτισμός και χρήση της υποθετικο-παραγωγικής μεθοδολογίας – deduction-) υποστηρίζει μιαν ανακόλουθη όσο και αντιιστορική εννοιολογική κατασκευή, άμεσα εμπνευσμένη από τον στρουκτουραλισμό των θεωρητικών κύκλων του «Tel Quel» σύμφωνα με την οποία: κάθε ρασιοναλισμός, κάθε σκέψη για τον άνθρωπο, κάθε συνειδησιακή λειτουργία, οδηγεί τάχα απαραίτητα και κατ’ ανάγκη στον «ιδεαλιστικό πειρασμό», «στο Θεό» και στην «παντοδυναμία της αστικής ιδεολογίας.
28. Το κρεβάτι του Προκρούστη
Ήταν επόμενο, λοιπόν, με τέτοια αναπόδεικτη και ανακόλουθη συλλογιστική – και αυτό ακριβώς είναι για ένα φιλόσοφο, το πιο εντυπωσιακό – μέσα σε λίγες γραμμές, να συσσωρεύει τις πιο μεγάλες ανακρίβειες. Διότι:
1. Είναι ανακρίβεια η άποψη ότι η κλασική περίοδος «στερείται πραγματικής κριτικής για τον εαυτό της» και ότι τάχα, δεν αισθάνθηκε ποτέ την ανάγκη «για μια πραγματική θεωρία της πολιτικής, της ηθικής και της θρησκείας». Αλλά σύγχρονοι του Σαίξπηρ (1564-1616), ήταν ο Φράνσις Μπέικον (Βάκων, 1561-1626), ο σοφός που εισηγήθηκε την αυστηρή κριτική και επέμενε στην ρηξικέλευθη για την εποχή της άποψη ότι είναι ανάγκη να ανατρέξουμε «υπομονετικά στην παρατήρηση της φύσης». Σύγχρονος του Σαίξπηρ ήταν ο Γαλιλαίος (1564-1642) που αφού έκρινε τη φυσική, έγινε ο μέγας εισηγητής της πειραματικής μεθοδολογίας. Ήταν ο Μπρούνο (1548-1600) που κάηκε ζωντανός από την Ιερή Εξέταση γιατί αμφισβήτησε τις θεολογικές απόψεις και υποστήριξε το ηλιοκεντρικό σύστημα. Ήταν ο Ντεκάρ (Καρτέσιος, 1596-1650), (κάρφος στα μάτια των συγχρόνων ιρασιοναλιστών που δεν βλέπουν τα θέματα στην ιστορικότητά τους) αυτός που έδωσε για πρώτη φορά στον κόσμο ένα ύπατο στοιχείο για την ανάταση του ανθρώπου: τον εξανθρωπισμό της επιστήμης. Αλλά επίσης σύγχρονος του Μολιέρου (1622-1673), ήταν ο Σπινόζα (1632-1677) που, αντίθετα από ότι λέει ο Αλτουσέρ, για τους κλασικούς έθεσε αξιοσημείωτα αντικομφορμιστικά ζητήματα γνωσιολογίας, πολιτικής, ηθικής και θρησκείας: «Πρέπει πραγματικά να αναγνωρίσουμε – γράφει ο Geymonat – χωρίς βέβαια να κρύψουμε τις αντιφάσεις του συστήματος, ότι η φιλοσοφία του Σπινόζα αποτέλεσε την πιο φιλόδοξη απόπειρα να εξάρει τον γεωμετρικό ορθολογισμό (δηλαδή τον ορθολογισμό που επιτυγχάνουμε με τέλεια προφάνεια από τον ανθρώπινο νου), κάνοντας από αυτόν, την μεταφυσική αρχή του σύμπαντος, δηλαδή ταυτίζοντάς τον με την ίδια τη Θεϊκή αιτιότητα αχώριστη από τον κόσμο». (σ. Π. Β. L. Geymonat, “Storia del pensieio filosofiko”, βιβλίο ΙΙ «Garzanti», 1955, σελ. 134). Όλοι οι θεολόγοι κατάλαβαν, βέβαια, το φοβερό γι’ αυτούς μήνυμα του Σπινόζα και τις ανατρεπτικές επιπτώσεις του. Γι’ αυτό και τον αντέκρουσαν με πάθος και τον καταδίκασαν ομόφωνα ως άθεο και αντίχριστο.
2. Είναι ανακρίβεια αλλά και αυθαιρεσία η εξαίρεση και η απόσπαση του Σαίξπηρ και του Μολιέρου απ’ το σώμα των άλλων κλασικών – του Μάρλοου, του Μπεν Τζόνσον, του Ουέμπστερ, του Κορνέιγ, του Ρασίν. Παρ’ όλες τις διαφορές που έχει κάθε ένας απ’ αυτούς – πώς αλλιώς να γίνει για προσωπικότητες καλλιτεχνικές που είχαν τόσο διαφορετικές ιδιοσυγκρασίες – το κλασικό θέατρο παρουσιάζει αρκετά κοινά χαρακτηριστικά που είχαν την καταγωγή και τις ρίζες στην αριστοτελικά ποιητική. Αλλά και οι καινούργιες δραματικές επινοήσεις – όπως η κακώς αποδιδόμενη στον Αριστοτέλη αρχή των τριών ενοτήτων – αποτελεί ένα κοινό χαρακτηριστικό του κλασικισμού. Σύμφωνα με αυτή την αρχή (που αποδίδεται στον Κορνέιγ και τον Ρασίν), ένα έργο έχει μια ολοκληρία: 1. αναφέρεται σ’ ένα τόπο, 2. έχει μια θεατρική συμβατική χρήση του χρόνου που δεν πρέπει να ξεπερνά τη μια μέρα, και 3. επικεντρώνεται στην ανάπτυξη μιας και μόνης ανθρώπινης πράξης (έχει δηλαδή, στόχο μια και μόνη ιδέα). Φυσικά η αρχή αυτή δεν τηρήθηκε ποτέ με αυτηρότητα – εξάλλου ποτέ οι κλασικοί δεν έμειναν πιστοί στους κανόνες που επινόησαν οι ίδιοι – ωστόσο η σύγχρονη δραματουργία έχει να μας παρουσιάσει κι ένα τα΄ςτοιο υποδειγματικό έργο εφαρμογής των τριών ενοτήτων: ςίναι «Το κράτος του Θεού», του Χόχουτ. Στον κινηματογράφο εξάλλου δεν λείπουν τέτοια δείγματα (όπως είναι «Το τραίνο θα σφυρίξει τρεις φορές» του Τσίνεμαμ).
3. Το κλασικό θέατρο παρουσιάζει ορισμένες σταθερές, έχει ένα «διηγηματικό τόξο» που ξεκινά από μιαν αρχή (προπαρασκευή και παρουσίαση προσώπων και καταστάσεων, προχωρεί με μια εξέλιξη της δραματικής δομής (με βασικά στοιχεία τη σύγκρουση ανάμεσα σε καταστάσεις που εκφράζουν τα πρόσωπα), και τέλος βαίνει προς μια λύση ή κάθαρση, όπου μετά την κορύφωση, επακολουθεί αναπόφευκτα και με λογική αναγκαιότητα και συνέπεια η κατακλείδα, όπου όλες οι επί μέρους καταστάσεις και τα πρόσωπα διαγράφονται με σαφήνεια για να φανεί πεντακάθαρα η κεντρική ιδέα και το μήνυμα του έργου. Φυσικά η κλασική δομή δίνει πρωταρχική σημασία στον ήρωα του έργου που είναι το επίκεντρο όλου του δραματικού τόξου. Τίθεται το ερώτημα: γιατί ο Αλτουσέρ εξαιρεί τους δυο κλασικούς, τον Σαίξπηρ και τον Μολιέρο; Το ίδιο, και οι δυο, όπως όλοι οι άλλοι κλασικοί, λίγο ως πολύ, ακολουθούν αυτή τη λειτουργία της δραματουργίας: αιτιοκρατική αλληλουχία, εξελικτική (όπως είδαμε) δραματική καμπύλη που φτάνει ως την δραματική ακμή και την κάθαρση, και την συνεπή διαγραφή των χαρακτήρων, με «ολικό νόημα», όπως γράφει σχετλιαστικά ο Αλτουσέρ, μέσα «από μια συνείδηση, σ’ ένα ανθρώπινο ον». Γενικά: και ο Σαίξπηρ και ο Μολιέρος, και όλοι οι άλλοι κλασικοί ακολουθούν το «αριστοτελικό αναπαραστατικό σύστημα» με τις τρεις βασικές λειτουργίες: αρχή – μέση – τέλος. Ο Αλτουσέρ δεν λέει τίποτε απολύτως γι’ αυτήν την εξαίρεση, παρά εντελώς αόριστα δηλώνει ότι για το κλασικό θέατρο, θα πρέπει «να θέσουμε το πρόβλημα των εξαιρέσεών του». (σελ. 143).
4. Εξάλλου, η ρήξη με το παρελθόν και η απόρριψη όλων των ανακαλύψεων των κλασικών, είναι βέβαια μόνιμο αίτημα όλων των πρωτοποριακών, από τους Ρώσους φορμαλιστές του 1920, ως τους σημερινούς αδιάλλακτους γάλλους στρουκτουραλιστές του παρισινού περιοδικού «Tel Quel». Εντούτοις τα πράγματα, τόσο από τη θεωρητική τους άποψη, όσο κι από την πρακτική τους, δεν είναι ως φαίνεται καθόλου απλοποιημένα. Η απόλυτη (στην ουσία βερμπαλιστική) ανατροπή των κοινών κωδίκων μπορεί να ενθουσιάζει τους ρηξικέλευθους διανοούμενους του «Tel Quel» εντούτοις στην πραγματικότητα σημαίνει όχι απλώς «μεταστοιχείωση» της γλώσσας (Μπαρτ), αλλά ταυτόχρονα κατάργηση κάθε γλώσσας και συνεπώς έλλειψη κάθε επικοινωνίας. Αυτό αργότερα το κατάλαβε και ο ίδιος ο Μπαρτ, όταν δήλωνε ότι «η αναπαράσταση πάντα θα υπάρχει». Η σύγχρονη απαίτηση ν’ απαλλαγεί η τέχνη από τη μηχανική και σχολαστική μίμηση (αντίληψη που απέρριπτε και αυτός ακόμη ο Αριστοτέλης, ο εισηγητής της μιμητικής θεωρίας της τέχνης), (σ. Π. Β. Γράφει ο Αριστοτέλης (Ποιητική XXV, 17): «αιρετώτερον πιθανόν αδύνατον ή απίθανον και δυνατόν». Που σημαίνει: η τέχνη προτιμά το αδύνατο, το ασυνήθιστο, παρά εκείνο που φαίνεται δυνατό (πραγματικό), αλλά που δεν πείθει, ούτε συγκινεί κανένα) δε σημαίνει με κανένα τρόπο απόρριψη όλων των ανακαλύψεων των κλασικών. Ο John Russel Taylor δίκαια παρατηρεί για το θέατρο του παραλόγου – κι αυτό ισχύει για κάθε «μοντέρνα γραφή» - ότι οι περισσότεροι συγγραφείς του παραλόγου δυσκολεύτηκαν να κρατήσουν μια παράσταση χωρίς κάποια παραχώρηση στο συμβατικό θέατρο».
29. Ο Μπρεχτ και το ασυνείδητο
Είναι βαθύτατα ανακριβή τα όσα γράφει για τον Μπρεχτ. Παραμορφώνει βασικές αισθητικές και ιδεολογικές απόψεις του, όταν τον παρουσιάζει ζηλωτή, τάχα της «λανθάνουσας δομής», φροϋδικής μνήμης, που «ανέτρεψε την προβληματική του κλασικού θεάτρου, όταν αρνήθηκε να δει το νόημα και τις συνέπειες ενός έργου με τη μορφή μιας αυτοσυνείδησης». (σελ. 143).
Ο Μπρεχτ κάνει πολύ αυστηρή κριτική στη δραματική φόρμα ενός ορισμένου παραδοσιακού θεάτρου, φτηνής ψυχαγωγίας, που «πραγματεύεται χαριτωμένα πράγματα με καλοντυμένους και καθαρούς ανθρώπους». (σ. Π. Β. «Ο Μπρεχτ ερμηνεύει Μπρεχτ», «Ν. Σύνορα», 1977, σελ. 50)
Αλλά πουθενά δεν αποκλείει τον άνθρωπο και την αυτοσυνείδησή του – όπως θέλει ο Αλτουσέρ – ούτε αρνιέται την ψυχαγωγία και την απόλαυση στο θέατρο: «Αν το θέατρο είναι σε θέση να δείξει την αλήθεια πρέπει να είναι σε θέση να κάνει την κατάδειξη της απόλαυσης». (σ. Π. Β. Το ίδιο, όπ. π. σελ. 258) Ο μαρξιστής Μπρεχτ, μεγάλος μεταρρυθμιστής του θεάτρου, θεωρητικός εξαιρετικά ευαίσθητος και άγρυπνος στα νεώτερα ρεύματα και στη σπουδή των δομών του ψυχισμού μας, δε διανοήθηκε ποτέ ν’ ανοίξει ένα αγεφύρωτο βάραθρο ανάμεσα στον συνειδητό και υποσυνείδητο κόσμο μας, παραμένοντας πάντα – χωρίς να παραγνωρίζει το ασυνείδητο – στα όρια του ρασιοναλισμού.
Γράφει: «Και τι θα γίνει με την τέχνη που αντλεί τα αποτελέσματά της από στραβές, αποσπασματικές, σκοτεινές περιγραφές; Τι θα γίνει με την τέχνη των αγρίων, των τρελών, των παιδιών;».
Και απαντά: «Είναι ίσως δυνατό να ξέρουμε τόσα πολλά και να συγκρατούμε τόσο καλά αυτά που ξέρουμε, ώστε να μπορούμε να ωφεληθούμε ακόμα κι από πολύ υποκειμενικές περιγραφές παράγουν αντικοινωνικά αποτελέσματα». (σ. Π. Β. Μπ. Μπρεχτ παράρτημα στο «Μικρό όργανο», στο βιβλίο «Από τον Αριστοτέλη στον Μπρεχτ», «Κάλβος», σελ. 279-280).
Αυτά που γράφει ο Μπρεχτ είναι ένας «ξεκάθαρος λόγος»: παραδέχεται ότι «μπορούμε να οφεληθούμε» και από την τέχνη των αγρίων, των τρελών και των παιδιών, που θα πει ότι στην τέχνη υπεισέρχεται έντονα το υποκειμενικό στοιχείο και οι «ασυνείδητες δομές». Αλλά αυτό που ονομάζουμε υποκειμενική έκφραση στην τέχνη και ελευθερία, δε σημαίνει απεμπόληση κάθε κοινού κώδικα και ανατροπή κάθε επικοινωνίες, όπως ισχυρίζονται οι αδιάλλακτοι. Τέτοιου είδους απόλυτες υποκειμενικές μορφές αναμφίβολα υπάρχουν, αλλά ταυτόχρονα, όπως λέει ο Μπρεχτ, «αντικοινωνικά αποτελέσματα». Η Τέχνη – γράφει ο Γερμανός θεωρητικός και καλλιτέχνης – ασφαλώς δεν είναι μια παθητική και «λεπτομερής αντανάκλαση μιας μονολιθικής πραγματικότητας», αλλά ούτε κι ένας γιγάντιος κύβος «με ένα γιγάντιο αγγούρι» επάνω, όπου το σύνολο είναι βαμμένο κόκκινο και που «το ονομάσανε απεικόνιση του Λένιν». Και ο Μπρεχτ, σχολιάζει: «αυτό που πετύχανε (οι φουτουριστές) ήτανε: η εικόνα τους να μη μοιάζει με καμιά εικόνα που εκδόθηκε ποτέ (…) Δυστυχώς δε θυμίζει ούτε τον Λένιν». (σ. Π. Β. Μπ. Μπρεχτ: «Για τον ρεαλισμό, για το αστυνομικό μυθιστόρημα», «Πλανήτης» 1974, σελ. 9).
Και για να επανέλθω στο θέμα μου; Ο μαρξιστής Αλτουσέρ ουσιαστικά ενδίδει στη νεοθετικιστική ιδεαλιστική απαίτηση κατασκευής a priori μοντέλων που θέλουν να αγνοούν κάθε αντιστοιχία με την πραγματικότητα, μέσα στα οποία μάταια προσπαθεί επικαλούμενος και τον Μπρεχτ, να περιχαρακώσει την ασυνείδητη καλλιτεχνική διαδικασία μ’ έναν τρόπο που θυμίζει, το αρχαίο «κρεβάτι του Προκρούστη». Ο Μπρεχτ επωφελήθηκε ασφαλώς από τα πρωτοποριακά ρεύματα, αλλά ποτέ δεν ενέδωσε ούτε στον ιδεαλισμό του νεοθετικισμού, ούτε στον ιρασιοναλισμό.
30. Επίλογος
Ο Αλτουσέρ, κόβοντας έτσι με το μαχαίρι τις συνειδητές από τις ασυνείδητες λειτουργίες του ψυχισμού μας, χωρίζει αυθαίρετα και κατά τον πιο ιδεαλιστικό αλλά και κρυπτικό τρόπο την καλλιτεχνική δημιουργία, σε δυο τελείως διαφορετικά επίπεδα: σ’ ένα πρώτο «ψευτοδιαλεκτικό επίπεδο», όπως το ονομάζει που ανήκει στο «ασήμαντο» «ολικό νόημα» μέσα σε μια απατηλή συνείδηση, σ’ ένα ανύπαρκτο ανθρώπινο ον που μιλάει, ενεργεί, ενατενίζει, μεταλλάσσεται και σ’ ένα άλλο επίπεδο, το μόνο αληθινό για τον Αλτουσέρ – που διαμέσου ενός «παράδοξου» - που το χαρακτηρίζει σαν «απουσία σχέσεων, υποβάλλει μια “λανθάνουσα σχέση” και που δεν είναι άλλη από την “ασυνείδητη σύλληψη” αυτής της δομής, κατάσταση (σύμφωνα με τον Φρόιντ, αλλά και τον Αλτουσέρ) «άχρονη», «χωρίς ιστορία», διαδικασία που δεν γνωρίζει «ούτε την αντίφαση, ούτε την αμφιβολία, ούτε την άρνηση, αλλά ούτε και τα αντίθετά τους, την κατάφαση, τη βεβαιότητα». (σ. Π. Β. C. B. Clement, “L’ inconsciant”, όπ. π. σελ. 31).
Αλλά αυτό βέβαια – σύμφωνα με τις νεώτερες έρευνες – δεν συμβαίνει ούτε με το όνειρο (το κατ’ εξοχήν φανέρωμα του ασυνειδήτου). Αντίθετα έχει διαπιστωθεί ότι αυτοί που ονειρεύονται βλέπουν όνειρα ανάλογα και σχετικά με την κοινωνικοϊστορική τους κατάσταση, κάθε άλλο παρά «άχρονα» και «χωρίς ιστορία». Εξάλλου όλη η «εξήγηση» του Αλτουσέρ για την «πρώτη» και «δεύτερη» ανάγνωση, ανήκει στην περιοχή της απλής δήλωσης, ή της προτίμησης, που κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να την δεχτεί. Κατά τον Αλτουσέρ η «πρώτη ανάγνωση» - όπως είδαμε – είναι στην περιοχή της ψεύτικης διαλεκτικής της συνείδησης κι αποτελεί μια παραδρομή (bevues) γιατί «δεν δίνει το ουσιώδες»:
Πίσω από τον απατηλό «εμφανή λόγο, κρύβεται η πραγματική κατάσταση του “λανθάνοντος”». Πίσω από το επιπόλαιο «ρητό»υποφώσκει το «άφατο», πίσω από το «ορατό» (αλλά ψευδές: υπολανθάνει το «αόρατο» το μόνο ουσιαστικό). Με δυο λόγια: πίσω από τη συνείδηση της «πρώτης ανάγνωσης» κρύβεται όπως θέλει ο Αλτουσέρ, το ουσιαστικό που είναι η αλήθεια της ανάγνωσης του ασυνειδήτου, και αποτελεί «την ασυνειδητή σύλληψη της δομής».
Ο Αλτουσέρ δεν αισθάνεται καμιά ανάγκη να δικαιολογήσει και να τεκμηριώσει όλον αυτόν τον καταιγισμό από αυθαίρετες και αναπόδεικτες δηλώσεις που ακούγονται τόσο βερμπαλιστικά στο όνομα της πρωτοπορίας!
Μια θεωρία της τέχνης πρέπει απαραίτητα να λάβει υπόψη της, την πολυπλοκότητα και το σύνολο των διαστάσεων του καλλιτεχνικού γεγονότος, όχι μόνο στο αποκλειστικά πολυσήμαντο ατομικό επίπεδο (μέσα από την ιδιαίτερη και αυθεντική προβληματικότητά του), αλλά και την πολλαπλότητα της κοινωνικής διάστασης και της ιστορικής της εξέλιξης. Μπορεί άραγε να απαντήσει σ’ αυτές τις απαιτήσεις το απόλυτο ασυνείδητο, η «το απόλυτο προκαταρκτικό ερώτημα – όπως λέει ο Αλτουσέρ – δηλαδή το γεννάσθαι και το μη – είναι, η άβυσσος που χωρίζει το ανθρώπινο από το μη – ακόμα – ανθρώπινο μέσα σε κάθε απόγονο του ανθρώπου;». (σ. Π. Β. Λ. Αλτουσέρ «Θέσεις», όπ. π. σελ. 25).
Ο αντιουμανιστής Αλτουσέρ, οπαδός του απόλυτου ασυνείδητου, προσπάθησε να προσεγγίσει το καλλιτεχνικό φαινόμενο μέσα από την αποανθρωπισμένη όρασή του. Αλλά ο αποανθρωπισμός και η ολοκληρωτική έννοια του ασυνείδητου που αγνοεί βασικά στοιχεία της τέχνης – όπως είναι η τεχνική – δεν μπορεί να δώσει καμία επαρκή εξήγηση στο πολύπλοκο καλλιτεχνικό φαινόμενο. Η τέχνη γεννήθηκε μαζί με τον άνθρωπο και δεν υπάρχει ερήμην αυτού. Γιατί στόχος της τέχνης είναι να μας δώσει με ποιητικό τρόπο τις μεγάλες στιγμές του συνειδητού ανθρώπου στη συνταρακτική πορεία του για ανάταση, να μας αποκαλύψει ποιοι είμαστε κάθε φορά και να μας δώσει τις ανθρώπινες αντιφάσεις που (κι όταν ακόμη πάψουν να ‘ναι οικονομικές) θα υπάρχουν πάντα σε άλλα ανώτερα επίπεδα, όσο θα υπάρχουν άνθρωποι πάνω στη γη. «finche il sole risplindera su le sciagure umane» (όσο ο ήλιος θα φεγγοβολεί πάνω στις συμφορές του ανθρώπου). (Ούγος Φώσκολος).
Η σύγχρονη «γραφή» - σ’ όλες τις μορφές της τέχνης, στις πιο καλές τουλάχιστο στιγμές της (από τον Ρενμπώ, τον Τζόις, τον Κάφκα, τον Λωτρεαμόν, τον Προυστ, τον Φώκνερ, τον Καμύ, τον Σαρτρ, τον Μαν, τον Όσμπορν, τον Πιοβένε, τον Μίλερ, τον Μπέκετ και τον Μπρεχτ, τον Καλβίνο, τον Παβέζε, τον Νερούντα, τον Πικασό, τον Σοστακόβιτς, τον Προκόφιεφ κ. ά.) – άνοιξε το δρόμο σε νέες εκφραστικές μορφές.
Χωρίς άλλο μπορεί να είναι πολλές (και όχι ασήμαντες) οι αντιρρήσεις από τις ιδεολογικές θέσεις που έχουν οι διάφοροι αυτοί καλλιτέχνες. Όσες όμως κι αν είναι αυτές, πρέπει να παραδεχτούμε ότι έδωσαν με μερικά έργα τους, καινούργιες διαστάσεις και νέες εμπειρίες. Και ακριβώς εδώ αρχίζει μια ορισμένη «μετάβαση» (μαζί με τις «καινούργιες διαστάσεις») σε μερικά άλλα «άφατα» επίπεδα που μετατρέπουν το λόγο της τέχνης σε ιδιόγλωσσα (Μπαρτ), σε κρυπτικό λόγο, (Κρίστεβα) σε παραλήρημα, φανέρωμα απόλυτα υποκειμενικό, γλώσσα «που αρχίζει μόνο με το κενό» (Μπλανσό). Δεν υπάρχει, αλήθεια, τίποτε το πιο αντιφατικό από το να υποστηρίζεις την «αυθυπαρξία και το απόλυτο ασυνείδητο της καλλιτεχνικής γραφής» («που δεν έχει καμιά αναφορά έξω από τον εαυτό της» - Todorov) όταν χτυπάς και λοιδορείς τον συλλογιστικό τρόπο της τεχνικής της, χρησιμοποιώντας το κύρος ακριβώς αυτής της ίδιας της συλλογιστικής που λοιδορεί, συχνά με τον πιο σχολαστικό, αιτιοκρατικό και ορθολογιστικό τρόπο που μας άφησε ο λεγόμενος σχετλιαστικά «δυτικός ορθολογισμός» της πιο δογματικής αριστοτελικής στάμπας.
Αλλά πώς να πεισθεί κανείς από μια τέτοια «διαλεκτική» που αγνοεί το πραγματικό και την ιστορία, που εκμηδενίζει τον άνθρωπο σε όλες του τις κοινωνικές εκδηλώσεις, που απορρίπτει τη συνείδησή του και την «ενεργητική του πλευρά» Μαρξ); Πώς να δεχτεί κανείς αυτή την «ένοχη» ή «διαγώνια ανάγνωση» (όπως την ονομάζει. Θεωρώντας την σαν τη μόνη πανάκεια ο Αλτουσέρ), όταν στην ουσία δίνει το πράσινο φως στον ιρασιοναλισμό που αγγίζει τα όρια του μυστικισμού; Πώς να εξηγήσει κανείς το πολύπλοκο καλλιτεχνικό φαινόμενο που περιλαμβάνει και το ασυνείδητο, μέσα από το απόλυτο ασυνείδητο όταν έτσι διαγράφει εντελώς τη βασική και αναγκαία συνειδητή, ιστορική, κοινωνική, νοηματική και τεχνική διαδικασία της τέχνης;
Αλλά ο μαρξιστής Αλτουσέρ είναι εκτεθειμένος και από την μαρξιστική άποψη. Διότι απόλυτη έννοια του ασυνειδήτου και μαρξισμός, είναι σαν το λάδι με το νερό: Δεν ενώνονται. Εξάλλου, αν πραγματικά ήταν αληθινός αυτός ο ιρασιοναλισμός και αντιουμανισμός του μαρξισμού (όπως θέλει ο Αλτουσέρ), τότε ποια σημασία μπορεί να έχει η συνταρακτική και καίρια 11η θέση του Μαρξ στον Φόιερμπαχ: «Οι φιλόσοφοι δεν έκαναν τίποτε άλλο παρά να εξηγούν τον κόσμο με διάφορους τρόπους. Αυτό όμως που έχει σημασία είναι να τον αλλάξουμε».
Και πώς θ’ αλλάξει ο κόσμος όταν απουσιάζει ο νοηματικός – λογικός και συνειδητός άνθρωπος;
ΤΕΛΟΣ
ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΜΕΡΟΣ
http://www.politikokafeneio.com/neo/modules.php?name=News&file=article&sid=6042&mode=thread&order=0&thold=0
25. Το ασυνείδητο «δεν έχει ιστορία»; Η τέχνη και το όνειρο
Αυτά που γράφει πιο πάνω ο Αλτουσέρ για την «ασυνείδητη σύλληψη» της δομής, προκαλούν ασφαλώς πολλές απορίες σχετικά με την τάχα πραγματικά ασυνείδητη λειτουργία της διαγωγής της Νίνας. Όταν αυτή η τελευταία «διαβαίνει την πόρτα», έστω κι αν «δεν γνωρίζει ακόμη τι θα είναι η ζωή της», έχει πάρει, πια, μιαν απόφαση (σωστή ή όχι, δεν έχει σημασία). Όμως «Παίρνω απόφαση», σημαίνει ότι: α) λειτουργώ, με μιαν ορισμένη συλλογιστική που πηγάζει ανάμεσα στα άλλα και από μια κάποιας σημασίας, συγκεκριμένη κοινωνική πράξη, β) και ότι αυτή η συλλογιστική μου, έστω κι αν είναι, πολύ απλοϊκή (όπως αυτή της Νίνας) ταυτόχρονα δεν παύει να ‘ναι μια συνειδητή λειτουργία. Όσο δε για το άλλο, ότι ο Μαρξ «αναιρεί την ψευδή διαλεκτική της συνείδησης», αν και αληθές, δεν έχει εντούτοις, καμιά απολύτως σχέση με την αλτουσεριανή έννοια του απόλυτου ασυνείδητου, έννοια αυτή η τελευταία άγνωστη στο Μαρξ, όταν μελετά πολύ συγκεκριμένα «τον κόσμο του Κεφαλαίου».
Η «εμπειρία» της Νίνας, (αντίθετα απ’ ότι υποστηρίζει ο Αλτουσέρ), δεν είναι «ξένη προς το περιεχόμενο της συνείδησης». Εκτός αν πιστεύει κανείς ότι αυτή η «τυφλή συνείδηση» που ωθεί τη Νίνα στο «να μην ξέρει τι κάνει» (ενώ ταυτόχρονα την ωθεί «τελικά σ’ ένα πραγματικό κόσμο»), την εξομοιώνει τελικά με μαλάκιο ή όστρακο. Δυσκολεύομαι όμως να πιστέψω ότι ένας συγγραφέας, έστω και με περιορισμένο βεληνεκές, όπως ήταν αυτό του Μπερτολάτσι, μπορούσε να έχει μια τέτοια ψεύτικη αντίληψη για τον άνθρωπο έστω κι αν ακόμη πίστευε ότι ο αλλοτριωμένος άνθρωπος της αστικής κοινωνίας είναι στερημένος ως το μηδενισμό από κάθε είδος συνειδητό – λογικό λειτούργημα.
Η θεώρηση του Αλτουσέρ παραμένει μετέωρη και ταυτόχρονα αντιιστορική. Κι αυτό προέρχεται όπως είδαμε, από τη βασική αντίληψή του για το ασυνείδητο που χαρακτηρίζεται ως «αιώνιο, δηλαδή δεν έχει ιστορία». (σ. Π. Β. «Θέσεις» όπ. π. σελ. 99).
Αυτή η τελευταία θέση – το ασυνείδητο που δεν έχει ιστορία είναι ουσιαστικά μια από τις βασικές αντιλήψεις του Φρόιντ και αναφέρεται ή συνδέεται με την «εργασία του ονείρου». Αναλογικά, τόσο ο Αλτουσέρ, όσο και οι άλλοι θεωρητικοί του ψυχαναλυτικού δομισμού και της φιλολογικής σημειολογίας, το μεταφέρουν αδικαιολόγητα στην περιοχή της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Ότι το όνειρο συνδέεται με την τέχνη, είναι – τουλάχιστο για ορισμένες καλλιτεχνικές μορφές – γεγονός αναμφισβήτητο. Αλλά αν το όνειρο συνδέεται με την τέχνη, αυτό δεν σημαίνει με κανένα τρόπο ότι ολοκληρωτικά ταυτίζεται με την τέχνη.
Κι εδώ καιροφυλακτούν καινούργιες αμφιβολίες και απορίες.
26. Ο ποιητής δημιουργεί σε απόλυτη διάσταση με τις προθέσεις του;
Όλα τα πιο πάνω αποδεικνύουν τάχα ότι δεν υπάρχει το «υποκείμενο του έργου», δηλαδή ο συνειδητός άνθρωπος – ο απλός άνθρωπος ή ο καλλιτέχνης όπως θέλει μια ορισμένη μαρξίζουσα νεοθετικιστική – ψυχαναλυτική ή μη θεωρία που σχετίζεται με την αντιουμανιστική θέση του Αλτουσέρ και άλλων νεοθετικιστών αντιουμανιστών;
Το να υποστηρίζουμε τον αποκλεισμό του υποκειμένου με την παραγωγή ενός Άλλου υποκειμένου (του λακανικού Ασυνείδητου), του οποίου ο λόγος (ο λόγος του Άλλου) είναι «η αντίστροφη όψη, το αρνητικό, αυτό που λείπει από το συνειδητό μας λόγο». (σ. Π. Β. Μ. Μαρκίδης: Η ψυχανάλυση του διχασμένου υποκειμένου, εισαγωγή στο έργο του J. Lacan, «Έρασμος», 1980, σελ. 15), ή να δεχόμαστε τη φροϋδική άποψη ότι «η καθημερινή μας εμπειρία μας επιβάλλει την αναγνώριση ιδεών που κατεβαίνουν στο κεφάλι μας χωρίς να ξέρουμε από πού και πώς» (σ. Π. Β. Το ίδιο, όπ. σελ. 14) αυτό είναι κάτι που μπορεί να σημαίνει την ύπαρξη του ασυνείδητου, εντούτοις με κανένα τρόπο δεν μπορεί να εξαφανίσει ταχυδακτυλουργικά τον ίδιο το συγκεκριμένο δημιουργό: τον Μιχαήλ Άγγελο, τον Μπαχ, τον Μπρεχτ, http://www.politikokafeneio.com/mistes/mprext38.htm τον Πικασό. http://www.politikokafeneio.com/gallery/thumbnails.php?album=4
Το έργο τους είναι το βαθύ αποτέλεσμα μιας επίπονης και επίμονης επεξεργασίας – άπειρες σπουδές, σκίτσα, κατατάξεις, ανακατατάξεις, καινούργιες δοκιμές, τροποποιήσεις, τεχνική, υπολογισμοί, κριτική έρευνα, βαθύτατη σπουδή των φυσικών ιστορικών και κοινωνικών όρων:
Πώς να πεισθεί κανείς ότι όλα τα πιο πάνω αποδεικνύουν την απόλυτη έλλειψη της έννοιας του δημιουργού – καλλιτέχνη αλλά και της συνειδητής λειτουργίας του δημιουργού – καλλιτέχνη και ότι αυτός βρίσκεται, τάχα, σε απόλυτη διάσταση με τις προθέσεις του: Πώς να δεχτεί κανείς ότι μπορεί να είναι ακριβώς η εικόνα του καλλιτέχνη (όπου τόσοι θεωρητικοί του ασυνειδήτου τον παρουσιάζουν σαν ανδρείκελο) που χωρίς να ξέρει γιατί, αφοδεύει ποιητική ύλη», ή σαν την μέλισσα κατασκευάζει μόνο από ένστικτο, την κηρύθρα;
27. Η κλασική περίοδος «στερείται κριτικής για τον εαυτό της»;
Γράφει ο Αλτουσέρ: «Να λοιπόν, συγκεντρωμένα μέσα σε λίγα λόγια (εννοεί την περίληψη του έργου που είδαμε), τα θέματα αυτού του έργου και η σειρά παρουσίασή τους. Συνολικά, λίγα πράγματα. Αρκετά όμως για να τροφοδοτήσουν παρεξηγήσεις, αλλά αρκετά επίσης για να τις διαλύσουν, και ν’ ανακαλύψουν ένα βάθος που εκπλήσσει, κάτω από την επιφάνεια τους». (σελ. 133).
Ας δούμε μέσα από αυτά τα θέματα, τις «παρεξηγήσεις», αλλά κι αυτό το «βάθος που εκπλήσσει». Παρεξήγηση, π.χ. είναι για τον Αλτουσέρ, όλη η υπόσταση και η προβληματική του κλασικού θεάτρου.
Γι’ αυτόν, η κλασική περίοδος είναι: «…μια εποχή που στερείται πραγματικής κριτικής για τον εαυτό της (μη διαθέτοντας ούτε τα μέσα ούτε την ανάγκη για μια πραγματική θεωρία της πολιτικής, της ηθικής και της θρησκείας) έτεινε κατ’ ανάγκη να απεικονιστεί και να αναγνωριστεί η ίδια μέσα σ’ ένα θέατρο μη – κριτικό, δηλαδή σ’ ένα θέατρο του οποίου η (ιδεολογική) ύλη απαιτούσε τις μορφικές συνθήκες μιας αισθητικής της αυτοσυνείδησης». (σελ. 144).
Αφού λοιπόν ο Αλτουσέρ διαπιστώνει ότι η κλασική περίοδος στερείται «πραγματικής κριτικής για τον εαυτό της» και δεν διαθέτει «μια πραγματική θεωρία της πολιτικής, της ηθικής και της θρησκείας», προχωρεί στη λεπτομερή απόρριψη του κλασικού θεάτρου πριν από αυτό όμως δηλώνει με έμφαση ότι: «Θα πρέπει να εξαιρέσουμε τον Σαίξπηρ και τον Μολιέρο». (σελ. 143). Επισημαίνει ευθύς αμέσως τα θανάσιμα αμαρτήματα της «κλασικής» αισθητικής, που είναι τα πιο κάτω:
- Το κλασικό δράμα «αντικατόπτριζε το ολικό του νόημα μέσα σε μια συνείδηση, σ’ ένα ανθρώπινο ον που μιλάει, ενεργεί, ενατενίζει, μεταλλάσσεται: στα μάτια μας, το ίδιο το δράμα» (σελ. 143).
- «Η κεντρική ενότητα μιας δραματικής συνείδησης… κατευθύνε τις περίφημες άλλες “ενότητες” (αι) βρίσκεται σε στενή σχέση με το υλικό της περιεχόμενο…» (σελ. 144).
- Τα θέματα του κλασικού θεάτρου (η πολιτική, η ηθική, η θρησκεία, η τιμή, η δόξα, το πάθος, κλπ.) «είναι ακριβώς θέματα ιδεολογικά και ότι παραμένουν τέτοια, χωρίς ουδέποτε να αμφισβητηθεί, δηλαδή να κριτικαριστεί, η φύση τους σαν ιδεολογία…» (σελ. 144).
- Ο Μπρεχτ σύμφωνα με τον Αλτουσέρ, «ανέτρεψε την προβληματική του κλασικού θεάτρου», τον κόσμο «των μύθων και των παραισθητικών (…) τα έργα του έχουν ακριβώς μετατοπισμένο το κέντρο γιατί δεν μπορούν να έχουν κέντρο (…)». Ο Μπρεχτ, έτσι προχωρεί σε «μια απομυστικοποίηση της αυτοσυνείδησης…». (σελ. 144-145) (σ. Π. Β. Αυτοσυνείδηση = η συνείδηση, τόσο από θεωρητική όσο και από πρακτική άποψη ότι το υποκείμενο (ο άνθρωπος) έχει δικό του. Είναι η συνειδησιακή επίγνωση ενός ατόμου που βιώνει τη δική του κατάσταση. Η αυτοσυνείδηση κατά τον Αλτουσέρ αποτελεί αυταπάτη, και αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό του κλασικισμού), και γίνεται οπαδός του απόλυτου ασυνείδητου.
Είναι ανάγκη να σταματήσω εδώ. Προκειμένου να υπερασπίσει ο Αλτουσέρ την συλλογιστική του και το a priori θεωρητικό μοντέλο του (αντιουμανισμός, αντίληψη της ιδεολογίας ως έννοιας αμετάλλακτης και υπεριστορικής όμοια με το απόλυτο φροϋδικό και λακανικό ασυνείδητο, αντιεξελικτισμός και χρήση της υποθετικο-παραγωγικής μεθοδολογίας – deduction-) υποστηρίζει μιαν ανακόλουθη όσο και αντιιστορική εννοιολογική κατασκευή, άμεσα εμπνευσμένη από τον στρουκτουραλισμό των θεωρητικών κύκλων του «Tel Quel» σύμφωνα με την οποία: κάθε ρασιοναλισμός, κάθε σκέψη για τον άνθρωπο, κάθε συνειδησιακή λειτουργία, οδηγεί τάχα απαραίτητα και κατ’ ανάγκη στον «ιδεαλιστικό πειρασμό», «στο Θεό» και στην «παντοδυναμία της αστικής ιδεολογίας.
28. Το κρεβάτι του Προκρούστη
Ήταν επόμενο, λοιπόν, με τέτοια αναπόδεικτη και ανακόλουθη συλλογιστική – και αυτό ακριβώς είναι για ένα φιλόσοφο, το πιο εντυπωσιακό – μέσα σε λίγες γραμμές, να συσσωρεύει τις πιο μεγάλες ανακρίβειες. Διότι:
1. Είναι ανακρίβεια η άποψη ότι η κλασική περίοδος «στερείται πραγματικής κριτικής για τον εαυτό της» και ότι τάχα, δεν αισθάνθηκε ποτέ την ανάγκη «για μια πραγματική θεωρία της πολιτικής, της ηθικής και της θρησκείας». Αλλά σύγχρονοι του Σαίξπηρ (1564-1616), ήταν ο Φράνσις Μπέικον (Βάκων, 1561-1626), ο σοφός που εισηγήθηκε την αυστηρή κριτική και επέμενε στην ρηξικέλευθη για την εποχή της άποψη ότι είναι ανάγκη να ανατρέξουμε «υπομονετικά στην παρατήρηση της φύσης». Σύγχρονος του Σαίξπηρ ήταν ο Γαλιλαίος (1564-1642) που αφού έκρινε τη φυσική, έγινε ο μέγας εισηγητής της πειραματικής μεθοδολογίας. Ήταν ο Μπρούνο (1548-1600) που κάηκε ζωντανός από την Ιερή Εξέταση γιατί αμφισβήτησε τις θεολογικές απόψεις και υποστήριξε το ηλιοκεντρικό σύστημα. Ήταν ο Ντεκάρ (Καρτέσιος, 1596-1650), (κάρφος στα μάτια των συγχρόνων ιρασιοναλιστών που δεν βλέπουν τα θέματα στην ιστορικότητά τους) αυτός που έδωσε για πρώτη φορά στον κόσμο ένα ύπατο στοιχείο για την ανάταση του ανθρώπου: τον εξανθρωπισμό της επιστήμης. Αλλά επίσης σύγχρονος του Μολιέρου (1622-1673), ήταν ο Σπινόζα (1632-1677) που, αντίθετα από ότι λέει ο Αλτουσέρ, για τους κλασικούς έθεσε αξιοσημείωτα αντικομφορμιστικά ζητήματα γνωσιολογίας, πολιτικής, ηθικής και θρησκείας: «Πρέπει πραγματικά να αναγνωρίσουμε – γράφει ο Geymonat – χωρίς βέβαια να κρύψουμε τις αντιφάσεις του συστήματος, ότι η φιλοσοφία του Σπινόζα αποτέλεσε την πιο φιλόδοξη απόπειρα να εξάρει τον γεωμετρικό ορθολογισμό (δηλαδή τον ορθολογισμό που επιτυγχάνουμε με τέλεια προφάνεια από τον ανθρώπινο νου), κάνοντας από αυτόν, την μεταφυσική αρχή του σύμπαντος, δηλαδή ταυτίζοντάς τον με την ίδια τη Θεϊκή αιτιότητα αχώριστη από τον κόσμο». (σ. Π. Β. L. Geymonat, “Storia del pensieio filosofiko”, βιβλίο ΙΙ «Garzanti», 1955, σελ. 134). Όλοι οι θεολόγοι κατάλαβαν, βέβαια, το φοβερό γι’ αυτούς μήνυμα του Σπινόζα και τις ανατρεπτικές επιπτώσεις του. Γι’ αυτό και τον αντέκρουσαν με πάθος και τον καταδίκασαν ομόφωνα ως άθεο και αντίχριστο.
2. Είναι ανακρίβεια αλλά και αυθαιρεσία η εξαίρεση και η απόσπαση του Σαίξπηρ και του Μολιέρου απ’ το σώμα των άλλων κλασικών – του Μάρλοου, του Μπεν Τζόνσον, του Ουέμπστερ, του Κορνέιγ, του Ρασίν. Παρ’ όλες τις διαφορές που έχει κάθε ένας απ’ αυτούς – πώς αλλιώς να γίνει για προσωπικότητες καλλιτεχνικές που είχαν τόσο διαφορετικές ιδιοσυγκρασίες – το κλασικό θέατρο παρουσιάζει αρκετά κοινά χαρακτηριστικά που είχαν την καταγωγή και τις ρίζες στην αριστοτελικά ποιητική. Αλλά και οι καινούργιες δραματικές επινοήσεις – όπως η κακώς αποδιδόμενη στον Αριστοτέλη αρχή των τριών ενοτήτων – αποτελεί ένα κοινό χαρακτηριστικό του κλασικισμού. Σύμφωνα με αυτή την αρχή (που αποδίδεται στον Κορνέιγ και τον Ρασίν), ένα έργο έχει μια ολοκληρία: 1. αναφέρεται σ’ ένα τόπο, 2. έχει μια θεατρική συμβατική χρήση του χρόνου που δεν πρέπει να ξεπερνά τη μια μέρα, και 3. επικεντρώνεται στην ανάπτυξη μιας και μόνης ανθρώπινης πράξης (έχει δηλαδή, στόχο μια και μόνη ιδέα). Φυσικά η αρχή αυτή δεν τηρήθηκε ποτέ με αυτηρότητα – εξάλλου ποτέ οι κλασικοί δεν έμειναν πιστοί στους κανόνες που επινόησαν οι ίδιοι – ωστόσο η σύγχρονη δραματουργία έχει να μας παρουσιάσει κι ένα τα΄ςτοιο υποδειγματικό έργο εφαρμογής των τριών ενοτήτων: ςίναι «Το κράτος του Θεού», του Χόχουτ. Στον κινηματογράφο εξάλλου δεν λείπουν τέτοια δείγματα (όπως είναι «Το τραίνο θα σφυρίξει τρεις φορές» του Τσίνεμαμ).
3. Το κλασικό θέατρο παρουσιάζει ορισμένες σταθερές, έχει ένα «διηγηματικό τόξο» που ξεκινά από μιαν αρχή (προπαρασκευή και παρουσίαση προσώπων και καταστάσεων, προχωρεί με μια εξέλιξη της δραματικής δομής (με βασικά στοιχεία τη σύγκρουση ανάμεσα σε καταστάσεις που εκφράζουν τα πρόσωπα), και τέλος βαίνει προς μια λύση ή κάθαρση, όπου μετά την κορύφωση, επακολουθεί αναπόφευκτα και με λογική αναγκαιότητα και συνέπεια η κατακλείδα, όπου όλες οι επί μέρους καταστάσεις και τα πρόσωπα διαγράφονται με σαφήνεια για να φανεί πεντακάθαρα η κεντρική ιδέα και το μήνυμα του έργου. Φυσικά η κλασική δομή δίνει πρωταρχική σημασία στον ήρωα του έργου που είναι το επίκεντρο όλου του δραματικού τόξου. Τίθεται το ερώτημα: γιατί ο Αλτουσέρ εξαιρεί τους δυο κλασικούς, τον Σαίξπηρ και τον Μολιέρο; Το ίδιο, και οι δυο, όπως όλοι οι άλλοι κλασικοί, λίγο ως πολύ, ακολουθούν αυτή τη λειτουργία της δραματουργίας: αιτιοκρατική αλληλουχία, εξελικτική (όπως είδαμε) δραματική καμπύλη που φτάνει ως την δραματική ακμή και την κάθαρση, και την συνεπή διαγραφή των χαρακτήρων, με «ολικό νόημα», όπως γράφει σχετλιαστικά ο Αλτουσέρ, μέσα «από μια συνείδηση, σ’ ένα ανθρώπινο ον». Γενικά: και ο Σαίξπηρ και ο Μολιέρος, και όλοι οι άλλοι κλασικοί ακολουθούν το «αριστοτελικό αναπαραστατικό σύστημα» με τις τρεις βασικές λειτουργίες: αρχή – μέση – τέλος. Ο Αλτουσέρ δεν λέει τίποτε απολύτως γι’ αυτήν την εξαίρεση, παρά εντελώς αόριστα δηλώνει ότι για το κλασικό θέατρο, θα πρέπει «να θέσουμε το πρόβλημα των εξαιρέσεών του». (σελ. 143).
4. Εξάλλου, η ρήξη με το παρελθόν και η απόρριψη όλων των ανακαλύψεων των κλασικών, είναι βέβαια μόνιμο αίτημα όλων των πρωτοποριακών, από τους Ρώσους φορμαλιστές του 1920, ως τους σημερινούς αδιάλλακτους γάλλους στρουκτουραλιστές του παρισινού περιοδικού «Tel Quel». Εντούτοις τα πράγματα, τόσο από τη θεωρητική τους άποψη, όσο κι από την πρακτική τους, δεν είναι ως φαίνεται καθόλου απλοποιημένα. Η απόλυτη (στην ουσία βερμπαλιστική) ανατροπή των κοινών κωδίκων μπορεί να ενθουσιάζει τους ρηξικέλευθους διανοούμενους του «Tel Quel» εντούτοις στην πραγματικότητα σημαίνει όχι απλώς «μεταστοιχείωση» της γλώσσας (Μπαρτ), αλλά ταυτόχρονα κατάργηση κάθε γλώσσας και συνεπώς έλλειψη κάθε επικοινωνίας. Αυτό αργότερα το κατάλαβε και ο ίδιος ο Μπαρτ, όταν δήλωνε ότι «η αναπαράσταση πάντα θα υπάρχει». Η σύγχρονη απαίτηση ν’ απαλλαγεί η τέχνη από τη μηχανική και σχολαστική μίμηση (αντίληψη που απέρριπτε και αυτός ακόμη ο Αριστοτέλης, ο εισηγητής της μιμητικής θεωρίας της τέχνης), (σ. Π. Β. Γράφει ο Αριστοτέλης (Ποιητική XXV, 17): «αιρετώτερον πιθανόν αδύνατον ή απίθανον και δυνατόν». Που σημαίνει: η τέχνη προτιμά το αδύνατο, το ασυνήθιστο, παρά εκείνο που φαίνεται δυνατό (πραγματικό), αλλά που δεν πείθει, ούτε συγκινεί κανένα) δε σημαίνει με κανένα τρόπο απόρριψη όλων των ανακαλύψεων των κλασικών. Ο John Russel Taylor δίκαια παρατηρεί για το θέατρο του παραλόγου – κι αυτό ισχύει για κάθε «μοντέρνα γραφή» - ότι οι περισσότεροι συγγραφείς του παραλόγου δυσκολεύτηκαν να κρατήσουν μια παράσταση χωρίς κάποια παραχώρηση στο συμβατικό θέατρο».
29. Ο Μπρεχτ και το ασυνείδητο
Είναι βαθύτατα ανακριβή τα όσα γράφει για τον Μπρεχτ. Παραμορφώνει βασικές αισθητικές και ιδεολογικές απόψεις του, όταν τον παρουσιάζει ζηλωτή, τάχα της «λανθάνουσας δομής», φροϋδικής μνήμης, που «ανέτρεψε την προβληματική του κλασικού θεάτρου, όταν αρνήθηκε να δει το νόημα και τις συνέπειες ενός έργου με τη μορφή μιας αυτοσυνείδησης». (σελ. 143).
Ο Μπρεχτ κάνει πολύ αυστηρή κριτική στη δραματική φόρμα ενός ορισμένου παραδοσιακού θεάτρου, φτηνής ψυχαγωγίας, που «πραγματεύεται χαριτωμένα πράγματα με καλοντυμένους και καθαρούς ανθρώπους». (σ. Π. Β. «Ο Μπρεχτ ερμηνεύει Μπρεχτ», «Ν. Σύνορα», 1977, σελ. 50)
Αλλά πουθενά δεν αποκλείει τον άνθρωπο και την αυτοσυνείδησή του – όπως θέλει ο Αλτουσέρ – ούτε αρνιέται την ψυχαγωγία και την απόλαυση στο θέατρο: «Αν το θέατρο είναι σε θέση να δείξει την αλήθεια πρέπει να είναι σε θέση να κάνει την κατάδειξη της απόλαυσης». (σ. Π. Β. Το ίδιο, όπ. π. σελ. 258) Ο μαρξιστής Μπρεχτ, μεγάλος μεταρρυθμιστής του θεάτρου, θεωρητικός εξαιρετικά ευαίσθητος και άγρυπνος στα νεώτερα ρεύματα και στη σπουδή των δομών του ψυχισμού μας, δε διανοήθηκε ποτέ ν’ ανοίξει ένα αγεφύρωτο βάραθρο ανάμεσα στον συνειδητό και υποσυνείδητο κόσμο μας, παραμένοντας πάντα – χωρίς να παραγνωρίζει το ασυνείδητο – στα όρια του ρασιοναλισμού.
Γράφει: «Και τι θα γίνει με την τέχνη που αντλεί τα αποτελέσματά της από στραβές, αποσπασματικές, σκοτεινές περιγραφές; Τι θα γίνει με την τέχνη των αγρίων, των τρελών, των παιδιών;».
Και απαντά: «Είναι ίσως δυνατό να ξέρουμε τόσα πολλά και να συγκρατούμε τόσο καλά αυτά που ξέρουμε, ώστε να μπορούμε να ωφεληθούμε ακόμα κι από πολύ υποκειμενικές περιγραφές παράγουν αντικοινωνικά αποτελέσματα». (σ. Π. Β. Μπ. Μπρεχτ παράρτημα στο «Μικρό όργανο», στο βιβλίο «Από τον Αριστοτέλη στον Μπρεχτ», «Κάλβος», σελ. 279-280).
Αυτά που γράφει ο Μπρεχτ είναι ένας «ξεκάθαρος λόγος»: παραδέχεται ότι «μπορούμε να οφεληθούμε» και από την τέχνη των αγρίων, των τρελών και των παιδιών, που θα πει ότι στην τέχνη υπεισέρχεται έντονα το υποκειμενικό στοιχείο και οι «ασυνείδητες δομές». Αλλά αυτό που ονομάζουμε υποκειμενική έκφραση στην τέχνη και ελευθερία, δε σημαίνει απεμπόληση κάθε κοινού κώδικα και ανατροπή κάθε επικοινωνίες, όπως ισχυρίζονται οι αδιάλλακτοι. Τέτοιου είδους απόλυτες υποκειμενικές μορφές αναμφίβολα υπάρχουν, αλλά ταυτόχρονα, όπως λέει ο Μπρεχτ, «αντικοινωνικά αποτελέσματα». Η Τέχνη – γράφει ο Γερμανός θεωρητικός και καλλιτέχνης – ασφαλώς δεν είναι μια παθητική και «λεπτομερής αντανάκλαση μιας μονολιθικής πραγματικότητας», αλλά ούτε κι ένας γιγάντιος κύβος «με ένα γιγάντιο αγγούρι» επάνω, όπου το σύνολο είναι βαμμένο κόκκινο και που «το ονομάσανε απεικόνιση του Λένιν». Και ο Μπρεχτ, σχολιάζει: «αυτό που πετύχανε (οι φουτουριστές) ήτανε: η εικόνα τους να μη μοιάζει με καμιά εικόνα που εκδόθηκε ποτέ (…) Δυστυχώς δε θυμίζει ούτε τον Λένιν». (σ. Π. Β. Μπ. Μπρεχτ: «Για τον ρεαλισμό, για το αστυνομικό μυθιστόρημα», «Πλανήτης» 1974, σελ. 9).
Και για να επανέλθω στο θέμα μου; Ο μαρξιστής Αλτουσέρ ουσιαστικά ενδίδει στη νεοθετικιστική ιδεαλιστική απαίτηση κατασκευής a priori μοντέλων που θέλουν να αγνοούν κάθε αντιστοιχία με την πραγματικότητα, μέσα στα οποία μάταια προσπαθεί επικαλούμενος και τον Μπρεχτ, να περιχαρακώσει την ασυνείδητη καλλιτεχνική διαδικασία μ’ έναν τρόπο που θυμίζει, το αρχαίο «κρεβάτι του Προκρούστη». Ο Μπρεχτ επωφελήθηκε ασφαλώς από τα πρωτοποριακά ρεύματα, αλλά ποτέ δεν ενέδωσε ούτε στον ιδεαλισμό του νεοθετικισμού, ούτε στον ιρασιοναλισμό.
30. Επίλογος
Ο Αλτουσέρ, κόβοντας έτσι με το μαχαίρι τις συνειδητές από τις ασυνείδητες λειτουργίες του ψυχισμού μας, χωρίζει αυθαίρετα και κατά τον πιο ιδεαλιστικό αλλά και κρυπτικό τρόπο την καλλιτεχνική δημιουργία, σε δυο τελείως διαφορετικά επίπεδα: σ’ ένα πρώτο «ψευτοδιαλεκτικό επίπεδο», όπως το ονομάζει που ανήκει στο «ασήμαντο» «ολικό νόημα» μέσα σε μια απατηλή συνείδηση, σ’ ένα ανύπαρκτο ανθρώπινο ον που μιλάει, ενεργεί, ενατενίζει, μεταλλάσσεται και σ’ ένα άλλο επίπεδο, το μόνο αληθινό για τον Αλτουσέρ – που διαμέσου ενός «παράδοξου» - που το χαρακτηρίζει σαν «απουσία σχέσεων, υποβάλλει μια “λανθάνουσα σχέση” και που δεν είναι άλλη από την “ασυνείδητη σύλληψη” αυτής της δομής, κατάσταση (σύμφωνα με τον Φρόιντ, αλλά και τον Αλτουσέρ) «άχρονη», «χωρίς ιστορία», διαδικασία που δεν γνωρίζει «ούτε την αντίφαση, ούτε την αμφιβολία, ούτε την άρνηση, αλλά ούτε και τα αντίθετά τους, την κατάφαση, τη βεβαιότητα». (σ. Π. Β. C. B. Clement, “L’ inconsciant”, όπ. π. σελ. 31).
Αλλά αυτό βέβαια – σύμφωνα με τις νεώτερες έρευνες – δεν συμβαίνει ούτε με το όνειρο (το κατ’ εξοχήν φανέρωμα του ασυνειδήτου). Αντίθετα έχει διαπιστωθεί ότι αυτοί που ονειρεύονται βλέπουν όνειρα ανάλογα και σχετικά με την κοινωνικοϊστορική τους κατάσταση, κάθε άλλο παρά «άχρονα» και «χωρίς ιστορία». Εξάλλου όλη η «εξήγηση» του Αλτουσέρ για την «πρώτη» και «δεύτερη» ανάγνωση, ανήκει στην περιοχή της απλής δήλωσης, ή της προτίμησης, που κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να την δεχτεί. Κατά τον Αλτουσέρ η «πρώτη ανάγνωση» - όπως είδαμε – είναι στην περιοχή της ψεύτικης διαλεκτικής της συνείδησης κι αποτελεί μια παραδρομή (bevues) γιατί «δεν δίνει το ουσιώδες»:
Πίσω από τον απατηλό «εμφανή λόγο, κρύβεται η πραγματική κατάσταση του “λανθάνοντος”». Πίσω από το επιπόλαιο «ρητό»υποφώσκει το «άφατο», πίσω από το «ορατό» (αλλά ψευδές: υπολανθάνει το «αόρατο» το μόνο ουσιαστικό). Με δυο λόγια: πίσω από τη συνείδηση της «πρώτης ανάγνωσης» κρύβεται όπως θέλει ο Αλτουσέρ, το ουσιαστικό που είναι η αλήθεια της ανάγνωσης του ασυνειδήτου, και αποτελεί «την ασυνειδητή σύλληψη της δομής».
Ο Αλτουσέρ δεν αισθάνεται καμιά ανάγκη να δικαιολογήσει και να τεκμηριώσει όλον αυτόν τον καταιγισμό από αυθαίρετες και αναπόδεικτες δηλώσεις που ακούγονται τόσο βερμπαλιστικά στο όνομα της πρωτοπορίας!
Μια θεωρία της τέχνης πρέπει απαραίτητα να λάβει υπόψη της, την πολυπλοκότητα και το σύνολο των διαστάσεων του καλλιτεχνικού γεγονότος, όχι μόνο στο αποκλειστικά πολυσήμαντο ατομικό επίπεδο (μέσα από την ιδιαίτερη και αυθεντική προβληματικότητά του), αλλά και την πολλαπλότητα της κοινωνικής διάστασης και της ιστορικής της εξέλιξης. Μπορεί άραγε να απαντήσει σ’ αυτές τις απαιτήσεις το απόλυτο ασυνείδητο, η «το απόλυτο προκαταρκτικό ερώτημα – όπως λέει ο Αλτουσέρ – δηλαδή το γεννάσθαι και το μη – είναι, η άβυσσος που χωρίζει το ανθρώπινο από το μη – ακόμα – ανθρώπινο μέσα σε κάθε απόγονο του ανθρώπου;». (σ. Π. Β. Λ. Αλτουσέρ «Θέσεις», όπ. π. σελ. 25).
Ο αντιουμανιστής Αλτουσέρ, οπαδός του απόλυτου ασυνείδητου, προσπάθησε να προσεγγίσει το καλλιτεχνικό φαινόμενο μέσα από την αποανθρωπισμένη όρασή του. Αλλά ο αποανθρωπισμός και η ολοκληρωτική έννοια του ασυνείδητου που αγνοεί βασικά στοιχεία της τέχνης – όπως είναι η τεχνική – δεν μπορεί να δώσει καμία επαρκή εξήγηση στο πολύπλοκο καλλιτεχνικό φαινόμενο. Η τέχνη γεννήθηκε μαζί με τον άνθρωπο και δεν υπάρχει ερήμην αυτού. Γιατί στόχος της τέχνης είναι να μας δώσει με ποιητικό τρόπο τις μεγάλες στιγμές του συνειδητού ανθρώπου στη συνταρακτική πορεία του για ανάταση, να μας αποκαλύψει ποιοι είμαστε κάθε φορά και να μας δώσει τις ανθρώπινες αντιφάσεις που (κι όταν ακόμη πάψουν να ‘ναι οικονομικές) θα υπάρχουν πάντα σε άλλα ανώτερα επίπεδα, όσο θα υπάρχουν άνθρωποι πάνω στη γη. «finche il sole risplindera su le sciagure umane» (όσο ο ήλιος θα φεγγοβολεί πάνω στις συμφορές του ανθρώπου). (Ούγος Φώσκολος).
Η σύγχρονη «γραφή» - σ’ όλες τις μορφές της τέχνης, στις πιο καλές τουλάχιστο στιγμές της (από τον Ρενμπώ, τον Τζόις, τον Κάφκα, τον Λωτρεαμόν, τον Προυστ, τον Φώκνερ, τον Καμύ, τον Σαρτρ, τον Μαν, τον Όσμπορν, τον Πιοβένε, τον Μίλερ, τον Μπέκετ και τον Μπρεχτ, τον Καλβίνο, τον Παβέζε, τον Νερούντα, τον Πικασό, τον Σοστακόβιτς, τον Προκόφιεφ κ. ά.) – άνοιξε το δρόμο σε νέες εκφραστικές μορφές.
Χωρίς άλλο μπορεί να είναι πολλές (και όχι ασήμαντες) οι αντιρρήσεις από τις ιδεολογικές θέσεις που έχουν οι διάφοροι αυτοί καλλιτέχνες. Όσες όμως κι αν είναι αυτές, πρέπει να παραδεχτούμε ότι έδωσαν με μερικά έργα τους, καινούργιες διαστάσεις και νέες εμπειρίες. Και ακριβώς εδώ αρχίζει μια ορισμένη «μετάβαση» (μαζί με τις «καινούργιες διαστάσεις») σε μερικά άλλα «άφατα» επίπεδα που μετατρέπουν το λόγο της τέχνης σε ιδιόγλωσσα (Μπαρτ), σε κρυπτικό λόγο, (Κρίστεβα) σε παραλήρημα, φανέρωμα απόλυτα υποκειμενικό, γλώσσα «που αρχίζει μόνο με το κενό» (Μπλανσό). Δεν υπάρχει, αλήθεια, τίποτε το πιο αντιφατικό από το να υποστηρίζεις την «αυθυπαρξία και το απόλυτο ασυνείδητο της καλλιτεχνικής γραφής» («που δεν έχει καμιά αναφορά έξω από τον εαυτό της» - Todorov) όταν χτυπάς και λοιδορείς τον συλλογιστικό τρόπο της τεχνικής της, χρησιμοποιώντας το κύρος ακριβώς αυτής της ίδιας της συλλογιστικής που λοιδορεί, συχνά με τον πιο σχολαστικό, αιτιοκρατικό και ορθολογιστικό τρόπο που μας άφησε ο λεγόμενος σχετλιαστικά «δυτικός ορθολογισμός» της πιο δογματικής αριστοτελικής στάμπας.
Αλλά πώς να πεισθεί κανείς από μια τέτοια «διαλεκτική» που αγνοεί το πραγματικό και την ιστορία, που εκμηδενίζει τον άνθρωπο σε όλες του τις κοινωνικές εκδηλώσεις, που απορρίπτει τη συνείδησή του και την «ενεργητική του πλευρά» Μαρξ); Πώς να δεχτεί κανείς αυτή την «ένοχη» ή «διαγώνια ανάγνωση» (όπως την ονομάζει. Θεωρώντας την σαν τη μόνη πανάκεια ο Αλτουσέρ), όταν στην ουσία δίνει το πράσινο φως στον ιρασιοναλισμό που αγγίζει τα όρια του μυστικισμού; Πώς να εξηγήσει κανείς το πολύπλοκο καλλιτεχνικό φαινόμενο που περιλαμβάνει και το ασυνείδητο, μέσα από το απόλυτο ασυνείδητο όταν έτσι διαγράφει εντελώς τη βασική και αναγκαία συνειδητή, ιστορική, κοινωνική, νοηματική και τεχνική διαδικασία της τέχνης;
Αλλά ο μαρξιστής Αλτουσέρ είναι εκτεθειμένος και από την μαρξιστική άποψη. Διότι απόλυτη έννοια του ασυνειδήτου και μαρξισμός, είναι σαν το λάδι με το νερό: Δεν ενώνονται. Εξάλλου, αν πραγματικά ήταν αληθινός αυτός ο ιρασιοναλισμός και αντιουμανισμός του μαρξισμού (όπως θέλει ο Αλτουσέρ), τότε ποια σημασία μπορεί να έχει η συνταρακτική και καίρια 11η θέση του Μαρξ στον Φόιερμπαχ: «Οι φιλόσοφοι δεν έκαναν τίποτε άλλο παρά να εξηγούν τον κόσμο με διάφορους τρόπους. Αυτό όμως που έχει σημασία είναι να τον αλλάξουμε».
Και πώς θ’ αλλάξει ο κόσμος όταν απουσιάζει ο νοηματικός – λογικός και συνειδητός άνθρωπος;
ΤΕΛΟΣ
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)