Λεονάρδο Παδούρα: Αν ο άνθρωπος πάψει να ονειρεύεται έναν καλύτερο κόσμο, τότε είναι εντελώς ηττημένος

Λεονάρδο Παδούρα: Αν ο άνθρωπος πάψει να ονειρεύεται έναν καλύτερο κόσμο, τότε είναι εντελώς ηττημένος

Γράφει κατά κανόνα αστυνομικό μυθιστόρημα. Μέσα απ' αυτό τον γνωρίσαμε και στην Ελλάδα. Όμως είδε τη φήμη του να εδραιώνεται εκτός των κουβανικών συνόρων με τον "Άνθρωπο που αγαπούσε τα σκυλιά" (εκδ. Καστανιώτης), ένα μυθιστόρημα-ελεγεία για τα επαναστατικά κινήματα του 20ού αιώνα που αντλεί έμπνευση από τη δολοφονία του Τρότσκι και του Ραμόν Μερκαντέρ. Βεβαίως δεν γράφει ιστορικό μυθιστόρημα, όμως η ιστορία έχει πάντα τη θέση της στα βιβλία του Λεονάρδο Παδούρα. "Η ιστορία πάντα μας βοηθά να κατανοήσουμε το παρόν. Τουλάχιστον, μας διδάσκει τα λάθη που διαπράχθηκαν προκειμένου να μην τα επαναλάβουμε στο μέλλον. Όμως, όπως λέει μια ισπανική παροιμία, ο άνθρωπος είναι το μοναδικό ον στον πλανήτη που σκουντουφλάει δυο φορές στην ίδια πέτρα".

Συνέντευξη στην Π. Κρημνιώτη

Η Αριστερά έχει την ιστορική ευθύνη να αναζητήσει και να προτείνει εναλλακτικά λύσεις
Προσκεκλημένος του 5ου Φεστιβάλ Ιβηροαμερικανικής Λογοτεχνίας ΛΕΑ, όπου συνομίλησε με τον Πέτρο Μάρκαρη, συνδαιτυμόνας του Ανταίου Χρυσοστομίδη, την περασμένη εβδομάδα, στους "Συγγραφείς απ' όλο τον κόσμο", ο Λεονάρδο Παδούρα επισκέφθηκε τη χώρα μας συνοδευόμενος από τη σύζυγό του Λουσία. Τον συναντήσαμε σε ένα καφέ της οδού Μητροπόλεως. Πρωί, χωρίς ιδιαίτερη κίνηση, χωρίς πολλούς τουρίστες επίσης, ο Κουβανός συγγραφέας άρχισε να μας μιλά για τη χώρα του. Η κρίση που μαστίζει τη δική μας κυριάρχησε στην κουβέντα μας. Έχοντας βιώσει την κουβανική κρίση της δεκαετίας του '90, είχε αρκετά να πει, ακόμα και να συγκρίνει. Και μίλησε αβίαστα για τον Κάστρο, την Κούβα αλλά και για την κριτική που υφίσταται από μερίδα συμπατριωτών του, που του προσάπτουν ιδιαίτερη συμπάθεια για το κουβανικό καθεστώς.
Η αλήθεια είναι ότι στα βιβλία του δεν είναι αιχμηρός, ωστόσο δεν λείπει η υποδόρια κριτική. Όμως ξεφεύγει διακριτικά, επιμένοντας ότι "αν μετατρέπεις ένα λογοτεχνικό βιβλίο σε πολιτικό μανιφέστο, φθηναίνει η λογοτεχνία". Μίλησε επίσης για τις αγορές, την Αριστερά, για το αστυνομικό μυθιστόρημα και φυσικά για τον ήρωά του Μάριο Κόντε, που ενώ ξεκίνησε τη διαδρομή του ως αστυνόμος στην Αβάνα, στο τέταρτο βιβλίο των περιπετειών του, ασφυκτιώντας στη στολή, επέβαλε στον Μαδούρα να του αλλάξει επάγγελμα!
Η εικόνα από την Αθήνα της κρίσης δεν ήταν ικανή, όπως μας είπε ο Κουβανός συγγραφέας, να τον οδηγήσει σε ασφαλή συμπεράσματα για την κατάσταση στη χώρα μας, ωστόσο ήταν απολύτως ενημερωμένος για την απόφαση της κυβέρνησης να κλείσει την ΕΡΤ. "Είναι μια καταστροφική απόφαση" είπε χωρίς κανέναν ενδοιασμό. Και κάπου εκεί ολοκληρώσαμε τη συζήτηση.
* "Ζούσαμε σε μια χώρα σκοτεινή" λέει σε κάποιο σημείο ο ήρωάς σας στον "Άνθρωπο που αγαπούσε τα σκυλιά". Ποια είναι, αλήθεια, η πραγματική Κούβα;
Για να περιγράψουμε την πραγματική Κούβα, θα πρέπει να μιλάμε ώρες, γιατί είναι μια χώρα με πολλές ιδιαιτερότητες. Αυτή η σκοτεινή Κούβα για την οποία μιλάει ο Ιβάν είναι, κυρίως, η Κούβα του '90. Αυτή η περίοδος μας σημάδεψε. Μας σημάδεψε τόσο πολύ, που το πρώτο πράγμα που μου είπε η Λουσία (σ.σ: σύζυγός του) όταν φτάσαμε στην Αθήνα την περασμένη εβδομάδα, ήταν ότι η ελληνική κρίση δεν μοιάζει καθόλου με την κουβανέζικη, γιατί αυτή η πόλη έχει φως. Εμείς την εποχή της κρίσης ζούσαμε σε μια πόλη σκοτεινή, με το ηλεκτρικό να κόβεται από 12 ώς 16 ώρες, χωρίς λεωφορεία στην πόλη, πρακτικά χωρίς να υπάρχουν τρόφιμα και, μισθούς που έφθαναν τα 7 με 8 δολάρια τον μήνα.
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως στην Ελλάδα υπάρχει μια πολύ βαθιά κρίση. Στην Κούβα η κρίση διαπερνούσε όλο το οικονομικό και κοινωνικό σύστημα της χώρας. Σήμερα στην Ελλάδα εκδίδονται λιγότερα βιβλία, στην Κούβα έπαψαν εντελώς να εκδίδονται βιβλία, γιατί δεν υπήρχε χαρτί. Η κρίση ήταν πολύ πιο δραματική, αν και είναι άδικο ένας Κουβανός να λέει σε έναν Έλληνα τι πραγματικά είναι δραματικό. Στην Κούβα, λέγαμε, πρέπει να αντέξουμε για να νικήσουμε. Πριν από την κρίση υπήρχε ένα σύστημα τεχνητό, αλλά σε μεγάλο βαθμό υπήρχε ισότητα. Όταν βγήκαμε από την κρίση, αυτό το σύστημα ισότητας είχε σπάσει και η Κούβα αρχίζει πια να γίνεται μια χώρα όπου αυτοί που έχουν χρήματα έχουν δυνατότητες, ενώ αυτοί που δεν έχουν χρήματα δεν έχουν τίποτα. Κάποιοι μικροί επιχειρηματίες, ας πούμε, μπορούν να βγάζουν 50.000 με 60.000 δολάρια τον χρόνο, ενώ ο γιατρός εξακολουθεί να βγάζει 300 δολάρια τον χρόνο.
* Αυτή όμως είναι η κατάσταση που παγιώνεται από την κυριαρχία των αγορών. Αυτό επιδιώκει και η τρόϊκα στην Ελλάδα.
Ναι, με τη διαφορά ότι τώρα στην Κούβα ο δικός μας φόβος δεν πηγάζει από το ΔΝΤ όπως σ' εσάς, αλλά από τη μοίρα της Βενεζουέλας, γιατί ένα μεγάλο μέρος της οικονομίας της Κούβας εξαρτάται από τις ανταλλαγές με τη Βενεζουέλα. Δυστυχώς, και η Κούβα, και η Ελλάδα είμαστε χώρες που εξαρτώμαστε από άλλες δυνάμεις. Μετά τον θάνατο του Τσάβες, η Βενεζουέλα έχει μετατραπεί σε έναν αστάθμητο παράγοντα. Δεν ξέρω τι θα συμβεί στο μέλλον, αλλά αυτός ο παράγοντας δεν μπορεί να είναι ο ίδιος.
* Όμως ο φόβος σας, όπως είπατε σε πρόσφατη συνέντευξή σας, είναι μήπως στραφεί η κουβανέζικη κυβέρνηση στην Κίνα.
Η κουβανέζικη κυβέρνηση, πιστεύω, ψάχνει επιλογές προκειμένου να μην πέσει η χώρα σε μια καινούργια κρίση, όπως έγινε τη δεκαετία του '90. Η εμπορική σχέση όμως με την Κίνα παίρνει διαφορετικό χαρακτήρα από τη σχέση που είχαμε παλιά με τη Σοβιετική Ένωση και με τη Βενεζουέλα μέχρι τώρα. Η Κίνα δίνει δάνεια στην Κούβα, αλλά πίσω απ' αυτά τα δάνεια υπάρχουν άλλα συμφέροντα.
* Στο θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όσον αφορά στην Κίνα, δεν στέκεστε καθόλου;
Πιστεύω ότι όλα έχουν σχέση, αλλά αυτή τη στιγμή η σχέση μεταξύ Κούβας και Κίνας, αν και περνάει από τον πολιτικό παράγοντα, είναι θεμελιωδώς εμπορική. Για παράδειγμα, τώρα θα έρθει στην Κούβα η ψηφιακή τηλεόραση, αλλά με τις προδιαγραφές της Κίνας. Αυτή την τεχνολογική διευκόλυνση η Κίνα θα τη δώσει δωρεάν. Αυτό όμως εγγυάται ότι τα επόμενα η Κίνα θα έχει τη δική της κουβανική αγορά για να πουλάει τις τηλεοράσεις της. Γι' αυτό πιστεύω ότι, πάντα, κάτι άλλο υπάρχει από πίσω.
* Μέσα σ' αυτή την κατάσταση, η ουτοπία έχει θέση;
Πιστεύω ότι πρέπει να υπάρχει θέση για την ουτοπία. Ο γνωστός Ρώσος συγγραφέας Βασίλι Γκρόσμαν, στο μεγάλο του έργο "Ζωή και πεπρωμένο", έχει μια φράση που την έχω κάνει πια δική μου, που λέει ότι η αίσθηση της ελευθερίας είναι εγγενής στην ανθρώπινη συνθήκη. Αυτό μπορεί να έχει εφαρμογή σε όλες τις σφαίρες της κοινωνίας.
Αν ο άνθρωπος πάψει να ονειρεύεται έναν καλύτερο κόσμο, τότε είναι ένας άνθρωπος εντελώς ηττημένος. Λείπει αυτή τη στιγμή η δυνατότητα να θεωρητικοποιήσουμε αυτή την ανάγκη κι' αυτό σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στην αποτυχία του ουτοπικού σχεδίου του 20ού αιώνα. Τα κομμουνιστικά κόμματα δεν άντεξαν το τέλος της Σοβιετικής Ένωσης γιατί η κληρονομιά που άφησε η ΕΣΣΔ ήταν η κληρονομιά ενός συστήματος εντελώς ολοκληρωτικού και αναποτελεσματικού.
Στον σύγχρονο κόσμο η οικονομία, σύμφωνα και με τον μαρξισμό, είναι ένα θεμελιακό στοιχείο για την κοινωνία. Ιδεώδες θα ήταν να έχουμε μια κοινωνία όπου η οικονομία να λειτουργεί και η κοινωνία να είναι εντελώς δημοκρατική. Και δημοκρατία δεν είναι να λέει ο καθένας και να κάνει ό,τι θέλει, αλλά όλοι να έχουμε τις ίδιες δυνατότητες, τις ίδιες ευκαιρίες. Αυτό το σύστημα μπορεί να ακούγεται ουτοπικό, αλλά είναι εφικτό.
* Τώρα με την κρίση πολλοί Έλληνες στρέψαν τις ελπίδες τους στις αξίες της Αριστεράς.
Μπορεί αυτή η κρίση να είναι κατά βάση οικονομική, αλλά έχει και κοινωνικές συνδηλώσεις. Είναι λογικό οι άνθρωποι να σκέφτονται διάφορες εναλλακτικές λύσεις, όχι μόνο για να βγουν από την κρίση, αλλά κυρίως για να βρουν λύσεις πιο οριστικές. Η Αριστερά έχει την ιστορική ευθύνη να αναζητήσει και να προτείνει αυτές τις λύσεις. Αν καταφέρει να αρθρώσει και να διατυπώσει μια συνεκτική πρόταση, τότε πολλοί περισσότεροι άνθρωποι θα στραφούν σ' αυτή. Έτσι κι αλλιώς, είναι πολλοί περισσότεροι αυτοί που έχουν πληγεί από την κρίση απ' αυτούς που ωφελούνται.
* Η ουτοπία στις μέρες μας επιστρέφει στο τρίπτυχο ελευθερία, ισότητα, αδελφότητα;
Οι τρεις αρχές της Γαλλικής Επανάστασης είναι θεμαλιακές. Όλα τα μεγάλα ουτοπικά όνειρα έχουν περάσει μέσα απ' αυτές τις αρχές, από την αρχαιότητα ως την αναγέννηση.
* Δεν είναι όμως σαν να έχει χαθεί έδαφος στην πορεία του ανθρώπινου πολιτισμού;
Εγώ είμαι συγγραφέας, όχι πολιτικός αναλυτής, και δεν έχω τη μια μαγική σφαίρα για να προβλέψω το μέλλον. Πιστεύω ότι ο κόσμος δεν μπορεί να γυρίσει πίσω. Ζει μια καινούργια εποχή, η οποία ενδεχομένως είναι μια αναγέννηση με πολύ παλιά τεχνική. Ο ψηφιακός κόσμος καταλαμβάνει τα πάντα και αλλάζει τον πολιτισμό, τις επιχειρήσεις, την πολιτική ακόμα και τις ανθρώπινες σχέσεις. Όλα γίνονται μέσα από τον ψηφιακό δρόμο, και το λέω εγώ μέσα από την οπτική ενός ανθρώπου της προψηφιακής εποχής.
* Τα βιβλία σας πως τα γράφετε, στο χαρτί ή στο κομπιούτερ;
Στο κομπιούτερ, γιατί μου δίνει πολλές δυνατότητες επέμβασης. Για έναν συγγραφέα, το κομπιούτερ είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο. Τώρα πια δυσκολεύομαι να καταλάβω πώς οργανώναμε τη ζωή μας προ κομπιούτερ. Ζούμε αποκλειστικά και αμετάκλητα σε μια καινούργια εποχή.
* Ο Μάριο Κόντε, ο ήρωας των αστυνομικών μυθιστορημάτων σας, συμφωνεί;
Είναι κι αυτός της προ ψηφιακής εποχής. Στους "Αιρετικούς", το καινούργιο μου μυθιστόρημα, χρειάζεται να πάρει τηλέφωνο από ένα κινητό, το οποίο δεν ξέρει να χρησιμοποιεί. Τελικά δεν βρίσκει άκρη και καταφεύγει στην ατζέντα του.
* Εσείς, βλέπω, μια χαρά χρησιμοποιείτε το κινητό σας. Τελικά στα βιβλία σας εσείς καθοδηγείται τον ήρωά σας ή το αντίστροφο;
Κατά βάση, ο συγγραφέας καθοδηγεί τον ήρωα. Όταν όμως ένας χαρακτήρας κατοικεί σε αρκετά βιβλία, όπως ο Μάριο, τότε αρχίζει να αυτονομείται. Εγώ, για παράδειγμα, δεν μπορώ να υποχρεώσω έναν ήρωα να κάνει κάτι που είναι αντίθετο, ηθικά ή ψυχολογικά, με την πορεία που έχει ακολουθήσει στα προηγούμενα βιβλία. Μπορεί να δημιούργησα την ψυχολογία ενός ήρωα, όμως μετά αυτή η ψυχολογία του ανήκει. Μια από τις μεγάλες μου συγκρούσεις με τον Μάριο Κόντε στα πρώτα μυθιστορήματα ήταν το γεγονός ότι τον έκανα αστυνομικό. Δεν ήθελε να είναι αστυνομικός. Όμως στην Κούβα, για να είναι αληθοφανές ότι κάποιος κάνει αστυνομικές έρευνες, έπρεπε, αναγκαστικά, να είναι αστυνομικός.
Στο τέταρτο μυθιστόρημα ο Μάριο Κόντε μου είπε φτάνει πια, δεν μπορώ να είμαι αστυνομικός, δεν αντέχω άλλο αυτή τη δουλειά. Έτσι αναγκάστηκα να ψάξω να του βρω άλλη. Ήταν πολύ διασκεδαστικό να ψάχνω ποια δουλειά μπορούσε να κάνει για να βγάζει τα προς το ζην. Η ιδέα να μετατραπεί σε παλαιοβιβλιοπώλη ήταν της γυναίκας μου. Με έπεισε ότι ο Κόντε, ως παλαιοβιβλιοπώλης, θα βρει μια καλή ισορροπία ανάμεσα στον δρόμο και στη λογοτεχνία. Αυτό είναι πλέον το επάγγελμά του και μάλιστα βγαλμένο από τον προψηφιακό κόσμο.
* Ο Πέτρος Μάρκαρης υποστηρίζει ότι το αστυνομικό είναι το κοινωνικό μυθιστόρημα της εποχής μας. Συμμερίζεστε την άποψή του;
Συμφωνώ απολύτως. Ο Μάρκαρης μιλάει για το καλό αστυνομικό μυθιστόρημα, δεν μιλάει για τον Νταν Μπράουν, μιλάει για τον Μονταλμπάν, τον Ιζό, τον Σάσα, τον Καμιλέρι ακόμα και για μερικούς Σκανδιναβούς, όπως ο Μάνκε, αν και με τον Πέτρο συμφωνούμε ότι στα βιβλία του Μάνκε περισσεύουν πάντα 100-150 σελίδες.
* Εσείς γιατί γράφετε αστυνομικό μυθιστόρημα;
Κατ' αρχάς γιατί μ' αρέσουν πολύ τα αστυνομικά μυθιστορήματα. Πριν από 20 χρόνια ανακάλυψα την ικανότητα που σου δίνει το αστυνομικό μυθιστόρημα να στοχάζεσαι πάνω σε μια κοινωνία. Εγώ τα αστυνομικά μου μυθιστορήματα τα αποκαλώ ψευδοαστυνομικά. Η αστυνομική πλοκή μού προσφέρει το πρόσχημα να κοιτάξω βαθύτερα την εικόνα της κοινωνίας, γι' αυτό μου αρκεί ένας νεκρός ανά μυθιστόρημα. Το έγκλημα ποτέ δεν είναι το πιο σημαντικό στοιχείο του μυθιστορήματος, μου χρησιμεύει για να οργανώσω δραματουργικά την ιστορία μου, αλλά αυτό που έχω πραγματικά να πω είναι γύρω, πάνω και κάτω από το έγκλημα.
* Λένε ότι οι περίοδοι κρίσης είναι πολύ γόνιμες για έναν συγγραφέα.
Πριν από λίγο καιρό μίλησα σε ένα συνέδριο στην Αβάνα για τις διαδικασίες στην κουβανέζικη λογοτεχνία την περίοδο της κρίσης. Είπα ότι η κρίση ήταν μια εθνική τραγωδία, αλλά είχε κι ένα καλό, ξεχώρισε τον συγγραφέα από την κρατική εκδοτική βιομηχανία, γιατί αυτή η κρατική βιομηχανία δεν μπορούσε να δώσει απαντήσεις για την κρίση και επιπλέον δεν έβγαιναν βιβλία. Αυτό άφησε ένα πεδίο ελευθερίας από το οποίο επωφελήθηκαν οι πραγματικοί συγγραφείς.
Άρχισαν να επιτρέπονται ελεύθερα συμβόλαια Κουβανών συγγραφέων με οίκους του εξωτερικού, κάτι απαγορευμένο μέχρι τότε. Εξαιτίας αυτών των δηλώσεών μου, πολλοί μου επιτέθηκαν, λέγοντας πώς μπορώ να βλέπω κάτι καλό σε μια τέτοια κρίση. Όμως οι κρίσεις ανασύρουν το καλύτερο και το χειρότερο από τον άνθρωπο. Σε πολλές περιπτώσεις το κακό υπερτερεί.
* Πώς είναι να ζει ένα συγγραφέας σήμερα στην Κούβα;
Στην κουβανέζικη κοινωνία υπάρχει μεγάλη πόλωση και μια διαρκής σύγκρουση. Κι εγώ αναγκάστηκα να υποστώ μέρος αυτής της σύγκρουσης, επειδή έχω επιλέξει να ζω στην Κούβα και να λέω τα πράγματα που σκέφτομαι. Πολλές φορές χρησιμοποιούν το όνομά μου για να λένε πράγματα τα οποία ποτέ δεν θα τολμούσε κανείς να πει στην Κούβα. Και μάλιστα, με κατηγορούσαν ότι σε κανένα από τα μυθιστορήματά μου δεν λέω ανοιχτά "κάτω ο Φιντέλ". Αυτό έχει να κάνει με την τιμωρία για την επιτυχία. Από τα χειρότερα χαρακτηριστικά των Κουβανών είναι η ανικανότητά τους να αποδεχτούν την επιτυχία. Πολλοί απ' όσους ζουν εκτός Κούβας δεν μου συγχωρούν ότι εξακολουθώ να ζω στην Κούβα και να λέω πράγματα που εκείνοι δεν μπορούν να πουν.
* Σκεφτήκατε ποτέ να φύγετε από την Κούβα;
Όχι, γιατί είμαι Κουβανός, αυτή είναι η χώρα μου. Χρειάζομαι την ατμόσφαιρα της Κουβας για να μπορώ να γράφω.
* Τι πραγματικά σκέφτεστε για τον Κάστρο που δεν το γράφετε;
Σε πολλά βιβλία μου έχω εκφράσει τη γνώμη μου για το κουβανέζικο σύστημα, αλλά δεν είμαι υποχρεωμένος να διατυπώνω πολιτικά μανιφέστα. Πιστεύω ότι όταν κάποιος μετατρέπει ένα λογοτεχνικό βιβλίο σε πολιτικό μανιφέστο, φτηναίνει τη λογοτεχνία.
* Για πολλούς ανθρώπους στον πλανήτη ο Κάστρο παραμένει εμβληματική φυσιογνωμία. Για σας τους Κουβανούς τι αντιπροσωπεύει πλέον;
Για πολλά χρόνια ο Φιντέλ ήταν μια φυσιογνωμία πανταχού παρούσα και παντοδύναμη. Σήμερα, όμως, στην Κούβα η φιγούρα του Φιντέλ έχει χάσει αυτόν τον χαρακτήρα. Όλες οι αλλαγές που συντελούνται είναι αντίθετες με την πολιτική που ασκούσε ο Φιντέλ.
* Την Αθήνα της κρίσης προφτάσατε να την περπατήσετε;
Με τόσες λίγες ημέρες που είμαι εδώ, δεν τολμώ να εκφέρω γνώμη για μια κοινωνία που βρίσκεται σε βαθιά κρίση. Ξέρω τι συμβαίνει στην Ελλάδα, έχω διαβάσει πολλά, αλλά δεν θεωρώ ότι έχω τα εφόδια να πω πώς είναι η κρίση στην Ελλάδα. Θυμάμαι όμως πριν μερικά χρόνια, τότε που κερδίσατε το Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα στο ποδόσφαιρο, ότι κόντεψα να τσακωθώ με τον Πορτογάλο εκδότη μου, γιατί σε πείσμα όλων των προγνωστικών εγώ υποστήριζα την ομάδα σας. Η Ελλάδα, η Ισπανία, η Πορτογαλία είναι χώρες που αγαπώ, διαθέτουν ισχυρό πολιτισμό.
* Ακούσατε για την απόφαση της κυβέρνησης να κλείσει τη δημόσια ραδιοτηλεόραση;
Βεβαίως, γνωρίζω το γεγονός και μου φαίνεται μια απόφαση εντελώς καταστροφική. Είναι πραγματικά θλιβερό. Τα δημόσια μέσα ενημέρωσης είναι πάρα πολύ σημαντικά σε οποιαδήποτε χώρα του κόσμου. Ξέρω, δεν είναι αθώα, δεν κάνουν πάντα αυτό που πρέπει να κάνουν, αλλά η ύπαρξή τους είναι πολύ σημαντική.

Πηγή: avgi.gr

Συζήτηση για την κυβέρνηση της Αριστεράς (περ. Μαρξιστική Σκέψη, τ.9)

Συζήτηση για την κυβέρνηση της Αριστεράς (περ. Μαρξιστική Σκέψη, τ.9)

Ο κίνδυνος σήμερα αφορά τη συντριβή των εργατικών κατακτήσεων και επιστροφή σε έναν σύγχρονο Μεσαίωνα

Αναζητούμε επομένως τις απαντήσεις για το «τι να κάνουμε» της εποχής μας, σε μια «νέα κατάσταση», όπου λόγω της κρίσης, των νέων βαθύτερων κλονισμών που επιφέρει στη νέα εποχή η αντίθεση ανάμεσα στις σύγχρονες παραγωγικές σχέσεις και παραγωγικές δυνάμεις, του κινήματος που εμφανίζεται στις ΗΠΑ, στον Αραβικό κόσμο και στην Ευρώπη, οι κοινωνικοί, πολιτικοί και ιδεολογικοί συσχετισμοί της προηγούμενης περιόδου κλονίζονται αντικειμενικά. Το κίνημα εμφανίζεται με τη μορφή της πλημμυρίδας και της άμπωτης και παρόλο που δεν μπορεί να αντιμετωπίσει την ικανότητα του καπιταλισμού να ανασυγκροτείται σε αντιδραστική κατεύθυνση, παρόλο που δεν επιφέρει ουσιαστικές νίκες, εντούτοις έχει βελτιώσει σε ένα βαθμό την κατάσταση προς όφελος της εργατικής πολιτικής. Η κατάσταση αυτή εμφανίζει ταυτόχρονα νέες δυσκολίες εξ αιτίας ακριβώς της προωθούμενης κανιβαλικής πολιτικής αλλά και των ανεπαρκών βημάτων που γίνονται στη δημιουργία κομμουνιστικών κομμάτων, αντικαπιταλιστικών μετώπων, στην ανασυγκρότηση του εργατικού κινήματος. Επιβάλλει και απαιτεί μια ανώτερη συλλογική και προσωπική στράτευση ώστε στους ερχόμενους αναπόφευκτους κοινωνικούς και πολιτικούς σπασμούς της ταξικής πάλης, που θα σφραγίζονται από επαναστατικά γεγονότα, η απάντηση να δοθεί τελικά προς όφελος των εργατικών συμφερόντων.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗ

ΕΡ.: Τον Ιούνιο του 2012 ο ΣΥΡΙΖΑ απέτυχε οριακά να αναδειχτεί πρώτο κόμμα, σήμερα όμως είναι διάχυτη η εντύπωση ότι θα υπερισχύσει στις επόμενες εκλογές και θα κληθεί να σχηματίσει κυβέρνηση. Για τον απλό κόσμο που πλήττεται από την κρίση αυτό αποτελεί μια ελπίδα και ένα βήμα εμπρός. Ποιοι όμως είναι οι όροι ώστε αυτό το βήμα να μη μείνει μετέωρο και να οδηγήσει σε ουσιαστικές ριζοσπαστικές αλλαγές;

ΑΠ.: Η υλοποίηση ουσιαστικών ριζοσπαστικών αλλαγών θα εξαρτηθεί από τα βήματα που θα επιτευχθούν στον πυρήνα της Πολιτικής που είναι η οργάνωση του λαού σε αυτοτελή όργανα (ανταγωνιστικά με το κράτος και την αστική πολιτική) και η αναγέννηση του εργατικού κινήματος.

Η ιστορική εμπειρία προσφέρει πλούσια εμπειρία. Μετά την μετάλλαξη της αστικής τάξης σε αντιδραστική –στο τέλος της μεγάλης ύφεσης του 1873-95– η Αριστερά, το οργανωμένο εργατικό κίνημα και η απειλή κινήματος απέσπασαν μέτρα που βελτίωσαν αποφασιστικά τις συνθήκες ζωής. Η νίκη τους επισφραγίστηκε με 25%-36% αυξήσεις στους μισθούς σε Γαλλία, Μ. Βρετανία, Γερμανία, μείωση των ωρών εργασίας σε αυτές τις χώρες και στις ΗΠΑ, ψήφιση νόμων (χωρίς προηγούμενο) που διευκόλυναν τη δράση του συνδικαλιστικού κινήματος, μείωναν το χρόνο εργασίας, εξασφάλιζαν σύνταξη, εβδομαδιαία αργία, υγιεινή και ασφάλεια, κ.ά.

Στην εξέλιξη της κρίσης δημιουργήθηκαν επαναστατικά σοσιαλδημοκρατικά –τότε– εργατικά κόμματα και παράλληλα συνδικαλιστικές οργανώσεις, συνεταιρισμοί, σωματεία αλληλεγγύης. Πραγματοποιήθηκαν ιστορικές διαδηλώσεις, ματωβαμένες απεργίες ενώ στους κύκλους των πρωτοποριών επικρατούσε η πεποίθηση πως η επανάσταση ήταν προ των πυλών.

Η Αριστερά, ενωμένη με το σκοπό της, την κοινωνία της εργατικής χειραφέτησης και την επανάσταση, εμπνέει και εμπνέεται από το εργατικό κίνημα, αλληλεπιδρά στην εσωτερική δυναμική του, αλλάζει τους συσχετισμούς δίχως εντούτοις να φτάνει την επανάσταση. Αυτή όμως η εσωτερική δυναμική του κινήματος, ο καινούργιος συσχετισμός δυνάμεων, σε συνδυασμό με τις τολμηρές, καινοτόμες αλλαγές στην πολιτική και θεωρία της Αριστεράς, τους επαναστατικούς εργατικούς, συνδικαλιστικούς αγώνες, αυτές οι τάσεις στην αλληλοδιαπλοκή τους, οδηγούν τις εξελίξεις στο εργατικό κίνημα. Αυτή η δυναμική, με πρωτεύουσα την επαγγελία και πράξη της κοινωνικής απελευθέρωσης, είναι το υπουργείο των υπουργείων, ο εργατικός νομοθέτης που αναγκάζει στην αποτύπωση σε νόμους υπέρ των κολασμένων της γης.

Η δεύτερη ιστορική περίοδος που αποσπώνται ουσιαστικές ριζοσπαστικές αλλαγές συμπίπτει με την έξοδο από την κρίση του 1929, το 1945 και μετά. Η κρίση του 1929 βρίσκει την Αριστερά και το εργατικό κίνημα να σφραγίζονται από την αίγλη της νίκης της Οκτωβριανής Επανάστασης και ταυτόχρονα από τα όρια του πρώιμου εκφυλισμού της και περιθωριοποίησης των προλεταριακών στοιχείων ήδη στη δεκαετία του ’20, καθώς και της ήττας της γερμανικής και ουγγαρέζικης επανάστασης. Η Αριστερά αυτή την περίοδο αντί των τολμηρών και καινοτόμων προσεγγίσεων «κουρνιάζει στο προϋπάρχον», καθηλώνεται και απομονώνεται στη λογική του «σοσιαλφασισμού». Σε συνδυασμό με την ιστορικής σημασίας ήττα της αμερικανικής εργατικής τάξης το 1922-25, το κίνημα, παρά τις ηρωικές του εξάρσεις, αδυνατεί να αναχαιτίσει την επερχόμενη λαίλαπα του φασισμού που τρέφεται από την κρίση και αποτελεί αστική πολιτική εξόδου από αυτήν. Τα κομμουνιστικά κόμματα υποχωρούν και μόνο μετά τη «μισή στροφή» του 1935-37, την πολιτική των αντιφασιστικών μετώπων, ανακτούν το εργατικό κίνημα και η Αριστερά τη δυναμική τους, η οποία όμως συμπυκνώνεται και περιορίζεται στους πολιτικούς στόχους «αναγέννηση της αστικής δημοκρατίας, περιορισμός των μονοπωλίων, εθνική ανεξαρτησία, λαϊκή δημοκρατία» που καθορίστηκαν στο ιστορικής σημασίας 7ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Ωστόσο, η δυναμική του αντιφασιστικού κινήματος και το κύρος των αγωνιζόμενων, η ανατροφοδότηση της εσωτερικής «ανεξέλεγκτης» δυναμικής του από την αίγλη της πρόσφατης τότε νικηφόρας Οκτωβριανής Επανάστασης, προσδίδει το δικό της περιεχόμενο στη «λαϊκή δημοκρατία». Ξεπερνά επομένως στην πράξη τους περιορισμένους στόχους των κομμουνιστικών κομμάτων, που έχουν ανεβασμένο κύρος. Και τελικά δημιουργείται ένας τέτοιος μεταπολεμικός πολιτικός συσχετισμός δυνάμεων, που αναγκάζει την αστική τάξη να διαχειρισθεί πολιτικά το οικονομικό ζήτημα με τη θέσπιση του κράτους πρόνοιας. Οι κοινωνικές παροχές του 1947-85, έγιναν εφικτές στη βάση των αλμάτων που κατέγραψε η παραγωγικότητα της εργασίας, και στην ουσία ήταν κατακτήσεις του κινήματος που υπήρχε και κυρίως του κινήματος που μπορούσε να υπάρξει, της δυναμικής που φώλιαζε εντός του. Αυτές οι κατακτήσεις αρχίζουν να ξηλώνονται από το τέλος της δεκαετίας του ’80.

Με βάση την ιστορική εμπειρία μπορούμε συμπερασματικά να υποστηρίξουμε πως όπου οι εργατικοί αγώνες ξεπερνούν τον επετειακό, θεσμικό τους χαρακτήρα, μόνο τότε η αστική τάξη αναγκάζεται σε μεγαλύτερες ή μικρότερες παραχωρήσεις (διαρκώς διαφιλονικούμενες), οι οποίες όχι μόνο δεν σταματούν την ταξική πάλη, αλλά αντίθετα τη βαθαίνουν και δημιουργούν ρήγματα. Προϊόν αυτών των ρηγμάτων είναι οι ουσιαστικές ριζοσπαστικές αλλαγές που μπορούν να κατακτηθούν σήμερα.

ΕΡ.: Ας επιμείνουμε λίγο στο ζήτημα των όρων. Ένα πρώτο θέμα είναι ότι για να σχηματιστεί η κυβέρνηση της Αριστεράς θα χρειαστεί λογικά τη στήριξη και κάποιων άλλων δυνάμεων εκτός του ΣΥΡΙΖΑ. Ποιες μπορεί να είναι αυτές, με δεδομένη την άρνηση του ΚΚΕ;

ΑΠ.: Η απάντηση έχει δοθεί με καθαρό τρόπο από τον ΣΥΡΙΖΑ. Οι αλλεπάλληλες αναφορές στην (διαταξική, πανεθνικής αναφοράς) «κυβέρνηση σωτηρίας», οι επίσημες επαφές κορυφής με τους Ανεξάρτητους Έλληνες και η απροθυμία να αποκλειστεί μια κυβέρνηση συνεργασίας με την ΔΗΜΑΡ περιγράφουν από τώρα τη σύνθεση της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ. Κυρίως όμως προδιαγράφουν μια δυναμική συνέχειας κι όχι ρήξης που αποκλείει εκ των προτέρων τις ήττες της αστικής πολιτικής που είναι σήμερα το μεγάλο ζητούμενο, διαψεύδοντας έτσι τις προσδοκίες των ψηφοφόρων και οπαδών του κόμματος. Η εκλογική καθήλωση του ΣΥΡΙΖΑ είναι το τίμημα αυτών των επιλογών.

ΕΡ.: Υπάρχει βέβαια το καίριο ζήτημα των κοινωνικών όρων επιτυχίας μιας κυβέρνησης της Αριστεράς. Ποιοι είναι οι μίνιμουμ αναγκαίοι μετασχηματισμοί ώστε να μην καταλήξει σε απλή κυβερνητική εναλλαγή; Αναφερόμαστε σε όλα τα πεδία, οικονομία, κράτος, νομοθεσία, κοινωνία. Και πάντα με δεδομένο ότι η κοινωνική αποδιάρθρωση επιδεινώνεται δραματικά, επομένως δεν αρκούν κάποιες οριακές αλλαγές…

ΑΠ.: Το πρώτα μέτρα που θα έπρεπε να εφαρμόσει μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, αναφέρονται στο κοινωνικό ζήτημα και θα χρειαστεί να στραφούν σε δύο κατευθύνσεις: Πρώτο, την ενίσχυση της δημόσιας σφαίρας με εθνικοποιήσεις στους τομείς της πίστης, παιδείας, υγείας, κοινωνικής ασφάλισης, μέσων μαζικής μεταφοράς, υποδομών (ενέργεια, νερό, λιμάνια, αεροδρόμια κ.ά.) και άλλων στρατηγικής σημασίας κλάδων, και δεύτερο, τη γενναία στήριξη των λαϊκών εισοδημάτων με χορήγηση αυξήσεων σε μισθούς, συντάξεις, επιδόματα ανεργίας κ.ά. Στο πλαίσιο αυτής της πολιτικής προέχει η ανάγκη μιας γενναίας φορολογικής μεταρρύθμισης με αύξηση της φορολογίας του κεφαλαίου, δραστική μείωση της έμμεσης φορολογίας κ.λπ. Πρόκειται για μέτρα που βρίσκονται στον αντίποδα της σύγχρονης αστικής στρατηγικής και ακυρώνουν τα Μνημόνια στην πράξη. Η μονομερής καταγγελία τους ωστόσο όπως και των δανειακών συμβάσεων, με μια απλή ψηφοφορία στη Βουλή, οφείλει να αποτελεί την πρώτη πράξη μιας πολιτικής που διατείνεται ότι αμφισβητεί την πολιτική της λιτότητας.

Σε πολιτικό επίπεδο ξεχωρίζουν μέτρα διεύρυνσης των δημοκρατικών δικαιωμάτων (χωρίς ωστόσο ποτέ να παραβλέπεται ο περιορισμένος χαρακτήρας που έχουν οι σχετικές παρεμβάσεις στο πλαίσιο της μη αντιστρεπτής αυταρχικής μετάλλαξης της σύγχρονης αστικής δημοκρατίας), εξόδου της χώρας από το ΝΑΤΟ, κλπ.

ΕΡ.: Η πολιτική των μνημονίων είναι στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης, αφού χωρίς την ανατροπή της δεν μπορεί να γίνει τίποτα. Αναδιαπραγμάτευση, παύση πληρωμών, μέσα ή έξω από το ευρώ, μονομερείς ή μη ενέργειες, έχουν γίνει καθημερινές έννοιες. Ωστόσο, η συζήτηση διεξάγεται συχνά από μια στατική αφετηρία. Ας επιχειρήσουμε μια διαφορετική τοποθέτηση: πότε, σε ποιες συνθήκες, με ποιους όρους μπορεί να συμβεί το ένα και πότε θα γίνει απαραίτητο το άλλο;

ΑΠ.: Κανένα από τα παραπάνω μέτρα οικονομικής πολιτικής δεν μπορεί να υλοποιηθεί αν δεν προηγηθούν δύο άλλοι όροι: Πρώτον, παύση πληρωμών του δημόσιου χρέους. Η μονομερής διακοπή πληρωμών του δημόσιου χρέους και ο λογιστικός του έλεγχος στη συνέχεια που θα θωρακίσει την άρνηση πληρωμών, θα παράσχει τους αναγκαίους πόρους για την άσκηση αναδιανεμητικής πολιτικής. Ο δεύτερος όρος είναι η ανάκτηση του ελέγχου στη νομισματική πολιτική. Όσο ο έλεγχος της ροής χρήματος βρίσκεται στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τόσο θα απειλείται με στραγγαλισμό κάθε προσπάθεια άσκησης φιλολαϊκής πολιτικής, που θα κινείται στον αντίποδα της σύγχρονης οικονομικής ορθοδοξίας (λιτότητα, ιδιωτικοποιήσεις, εκχώρηση κρατικής κυριαρχίας στο Τέταρτο Ράιχ).

Παραπέρα, όσο θα βαθαίνει η ρήξη με το κεφάλαιο θα προβάλλει ως αναγκαιότητα η αποδέσμευση από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) γιατί στη σημερινή συγκυρία συμπυκνώνει το σύνολο σχεδόν των αντιθέσεων και διαχωρίζει την αστική από την προλεταριακή στρατηγική. Η αποδέσμευση από την ΕΕ θα ξαναδώσει στη χώρα τα αναγκαία εργαλεία άσκησης οικονομικής πολιτικής (δημοσιονομική, βιομηχανική, εμπορική) που έχουν εκχωρηθεί στα κέντρα της ΕΕ, στο πλαίσιο π.χ. του Δημοσιονομικού Συμφώνου ή της ελεύθερης αγοράς.

ΕΡ.: Σήμερα επίσης γίνεται αρκετή συζήτηση για «Σχέδια Β», παραγωγική ανασυγκρότηση, κ.λπ. Έχει η ως τώρα συζήτηση στην Αριστερά αποσαφηνίσει αυτά τα ζητήματα και ποιες είναι, κατά τη γνώμη σας, οι πιο σημαντικές εκκρεμότητες;

ΑΠ.: Το κενό στην αναγκαία επιστημονική διερεύνηση και τεκμηρίωση των παραπάνω εννοιών είναι πασιφανές και συνιστά εμπόδιο. Μεγαλύτερο ωστόσο εμπόδιο αποτελεί η ελλιπής επιστημονική διερεύνηση του χαρακτήρα της τρέχουσας κρίσης και του σημερινού σταδίου ανάπτυξης και κρίσης του καπιταλισμού, η σε βάθος ανάλυση των ομοιοτήτων και διαφορών της σημερινής με τις προηγούμενες κρίσεις.

Εν γένει, οι κρίσεις είναι ίδιες αφού αποτελούν ξέσπασμα των εσωτερικών αντιθέσεων του καπιταλισμού. Οι κρίσεις ωστόσο διαφέρουν ουσιαστικά και ποιοτικά μεταξύ τους, καθώς αντανακλούν και επιδρούν στο «δυναμικό ιστορικό τρόπο» ανάπτυξης του ίδιου του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, ο οποίος ως γνωστόν δεν έχει τη μορφή μιας απλής εξελικτικής ποσοτικής διαδικασίας. Εξελίσσεται με βαθμίδες, με τομές και άλματα, με φάσεις και στάδια, με σχέσεις ασυνέχειας, μέσα στην εκμεταλλευτική συνέχειά του, έως τη μεγάλη ασυνέχεια του οριστικού κοινωνικοοικονομικού μετασχηματισμού του.

Η κρίση που είναι σήμερα σε εξέλιξη συνιστά συνέχεια και ποιοτική αναβάθμιση των ιστορικών αδιεξόδων του καπιταλισμού, συνέχεια, τομή και κορύφωση της προηγούμενης κρίσης των αρχών του 1970. Η βάση των διαφορών της σημερινής με τις προηγούμενες κρίσεις είναι η νέα ποιότητα και ένταση στην αντίθεση των παραγωγικών δυνάμεων με τις παραγωγικές σχέσεις. Γενικά πάλι, αυτή καθαυτή η ποιοτική ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων (π.χ. ηλεκτρισμός, ψηφιακές τεχνολογίες) αλλάζει τον τρόπο και ρυθμό επικοινωνίας και μετακίνησης των ανθρώπων, μεταβάλλει την ταχύτητα μεταφοράς των κεφαλαίων, αλλάζει τη γεωστρατηγική σημασία χωρών, τη ζωή, τη διαχείριση του χρόνου, τους όρους και την οργάνωση της εργασίας.

Ο καπιταλισμός στις προηγούμενες κρίσεις μπόρεσε και αφομοίωσε τις αντίστοιχες παραγωγικές δυνάμεις που η ίδια η αστική τάξη επαναστατικοποιούσε, στη βάση της ανάπτυξης της παραγωγικότητας της εργασίας. Κατάφερνε, με λίγα λόγια, και αποκαθιστούσε, με βίαιο τρόπο, την ανισορροπία ανάμεσα στις «επαναστατικοποιημένες» παραγωγικές δυνάμεις και τις περιοριστικές, αντιδραστικές και εκμεταλλευτικές παραγωγικές σχέσεις. Οι ταξικοί συσχετισμοί και η δυναμική τους επέτρεψαν –όπως οι εξελίξεις επαληθεύουν– ώστε οι καπιταλιστές, πρόσκαιρα και σε ένα βαθμό, να μπορούν να εξουδετερώνουν τις αντιθέσεις ανάμεσα στην επιστημονική οργάνωση της παραγωγής στο εσωτερικό κάθε επιχείρησης από τη μια, και την αναρχία της καπιταλιστικής παραγωγής στο σύνολό της από την άλλη.

Αυτή η πρόσκαιρη και ως ένα βαθμό εξουδετέρωση, συντελέστηκε με την εντατικοποίηση της εκμετάλλευσης της εργατικής δύναμης, με την εξοικονόμηση και την ταχύτερη περιστροφή του σταθερού κεφαλαίου, με τη βίαιη συμπίεση των τιμών των πρώτων υλών και τη λεηλασία των εξαρτημένων χωρών της καπιταλιστικής περιφέρειας, με την εξαγωγή κεφαλαίου και τις επενδύσεις (συνήθως σε βιομηχανίες έντασης εργασίας) για την υπερεκμετάλλευση των φτηνών εργατικών χεριών σε ανάλογες περιοχές του κόσμου (Κίνα, Μεξικό κλπ.). Με την αναγκαστική τελικά προσφυγή σε καταστροφές και πολέμους, την ισοπέδωση ολόκληρων τομέων οικονομίας και χωρών, ώστε οι καπιταλιστές που επιβιώνουν να ξαναρχίζουν κατά το δοκούν τον κύκλο της παραγωγής.

Τα σύγχρονα τεχνολογικά και επιστημονικά άλματα στη δυναμική τους εξέλιξη, σε συνδυασμό με τις ποιοτικές μεταβολές στις παραγωγικές (και πολιτικές) σχέσεις, περιέχουν εντός τους την τάση να προκαλούν νέες βαθύτερες αναστατώσεις και κρίσεις της καπιταλιστικής ανάπτυξης, νέους όρους για βαθύτερους κλονισμούς της αστικής κυριαρχίας, να διαμορφώνουν προϋποθέσεις για «νέους γύρους» εργατικής αμφισβήτησης.

Η ουσιαστικότερη διαφορά ανάμεσα στην τωρινή κρίση και τις προηγούμενες έγκειται ακριβώς στο ότι στην ουσία ο καπιταλισμός δεν χωρά στον εαυτό του, δεν μπορεί να εσωτερικεύσει, χωρίς σοβαρές διαταραχές, τις παραγωγικές δυνάμεις που ο ίδιος επαναστατικοποιεί και γι’ αυτό τις διαστρέφει και τις ακρωτηριάζει. Ακόμη π.χ. και από την άποψη της εκμετάλλευσης της εργασίας, η έκρηξη της παραγωγικότητας της εργασίας έχει «παράδοξες» επιδράσεις. Απ’ τη μια αυξάνει την εκμετάλλευση. Απ’ την άλλη διαμορφώνει προϋποθέσεις βαθύτερης διαταραχής της. Απ’ τη μια αυξάνει το ποσοστό της σχετικής υπεραξίας, απ’ την άλλη μακροπρόθεσμα προκαλεί κρίση στη δυναμική της. Το τμήμα της υπεραξίας που επενδύεται κάθε φορά σε νέα μέσα παραγωγής (και αναπτύσσει την παραγωγικότητα της εργασίας) τείνει να είναι όλο και μεγαλύτερο απ’ το τμήμα που επενδύεται σε ζωντανή εργασία, η οποία αποτελεί τη μοναδική πηγή υπεραξίας. Επομένως αυξάνεται το επενδυόμενο σταθερό κεφάλαιο ανά εργάτη. Εντείνεται δηλαδή η τάση παραπέρα μείωσης της ποσότητας της ζωντανής εργασίας σε σχέση με την ποσότητα του σταθερού κεφαλαίου που αυτή βάζει σε κίνηση. Άρα, η παραγωγικότητα της εργασίας αυξάνει το ποσοστό της υπεραξίας λιγότερο απ’ τους ρυθμούς της δικής της αύξησης. Έτσι, μακροπρόθεσμα, η αύξηση της παραγωγικότητας προκαλεί κρίση στους ρυθμούς αύξησης, στη «δυναμική» της σχετικής υπεραξίας. Κατά προέκταση διαμορφώνει συνθήκες κρίσης στην αύξηση του ποσοστού και τελικά στη μάζα της υπεραξίας και γενικότερα των κερδών.

Ακριβώς γι’ αυτό οι διαχειριστές του καπιταλισμού επιτίθενται μανιωδώς στα εργατικά δικαιώματα (μισθούς κ.λπ.) για να αντιμετωπίσουν αυτή την τάση. Ακριβώς γι’ αυτό η επίθεση που δέχεται σήμερα στην Ελλάδα η εργατική τάξη είναι «ασύμμετρη» και στρατηγικής σημασίας.

ΕΡ.: Από τις εκλογές του 2012 το ΚΚΕ επιμένει ότι η κυβέρνηση της Αριστεράς δεν θα διέφερε ουσιαστικά σε τίποτα από μια κυβέρνηση της ΝΔ και θα ήταν εξίσου επικίνδυνη για τους εργαζόμενους, απορρίπτοντας κάθε κοινή δράση με τις άλλες αριστερές δυνάμεις. Πώς κρίνετε τη στάση της ηγεσίας του ΚΚΕ; Υπάρχουν κάποια πραγματικά στοιχεία που να τεκμηριώνουν την ελπίδα πως μπορεί να αλλάξει, και αν όχι πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί;

ΑΠ.: Η οικονομική και κοινωνική κατάσταση του λαού οδηγεί σε τέτοια απόγνωση ώστε άμεσα και προσωρινά μια κάποια βελτίωση ή ελπίδα για βελτίωση να λειτουργεί ως σανίδα σωτηρίας. Με αποτέλεσμα η διαπάλη –άμεσα και προσωρινά– να κινδυνεύει να περιοριστεί κυρίως ανάμεσα στις πολιτικές για ένα κάπως «μικρο-βελτιωμένο» καπιταλισμό.

Το ΚΚΕ, σύμφωνα με τις θέσεις για το 19ο συνέδριο, αντικαθιστά τη μετωπική του πολιτική με ένα συνδυασμό που συντίθεται από ένα κοινωνικό μέτωπο-κίνημα, τη Λαϊκή Συμμαχία (εργατική τάξη, μισοπρολετάριοι, φτωχοί αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες) και τον πολιτικό εκφραστή αυτής της συμμαχίας που είναι, κατά το ΚΚΕ, αποκλειστικά το ίδιο το ΚΚΕ.

Η πολιτική του αυτή δυσκολεύει το εργατικό κίνημα άμεσα στο να αναπτυχθεί με μια δυναμική νικηφόρας αναμέτρησης με την αστική πολιτική. Η πολιτική του είναι προϊόν άρνησης των διδαγμάτων της ιστορίας. Ωστόσο συσπειρώνει ένα αξιόλογο μάχιμο κομμάτι από τη νεολαία και την εργατική τάξη.

Σήμερα, ευχής έργο θα ήταν το ΚΚΕ να έθετε σε προτεραιότητα την ανάγκη ήττας της αστικής πολιτικής και με αυτήν την ιεράρχηση να επέλεγε γραμμή και συμμαχίες στο κίνημα.

ΕΡ.: Ενώ φυσικά δεν συμφωνούμε ότι μια κυβέρνηση της Αριστεράς θα ήταν το ίδιο με της ΝΔ, θα υπάρξει ο κίνδυνος να κάνει υπερβολικούς συμβιβασμούς και/ή να έχει παρόμοια τύχη με την κυβέρνηση του Αλιέντε. Πολύ περισσότερο όταν είναι βέβαιο ότι θα ασκηθούν αφόρητες πιέσεις από τη μεριά του διευθυντηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τι μας διδάσκει το παρελθόν σχετικά με αυτούς τους κινδύνους;

ΑΠ.: Πως τίποτα δεν μπορεί να ισορροπήσει στη μέση. Η ιδιότυπη σημερινή κυβέρνηση που αποτελείται από μια υπερσυντηρητική δεξιά, μια ξεφτισμένη σοσιαλδημοκρατία και μια ψευδώνυμη Αριστερά φθείρεται. Το πρόβλημα περιπλέκεται καθώς η δημιουργία ενός επιπλέον αστικού κόμματος – πυλώνα που θα κινείται «εντός των μνημονίων και σε μια ηπιότερη έκδοσή τους» δεν μπορεί να περπατήσει εξ αιτίας του βάθους και της έκτασης της πολιτικής φθοράς αυτών των δυνάμεων.

Ανάλογα και με την αντίδραση του λαϊκού παράγοντα η κατάσταση μπορεί σύντομα να βρεθεί εκτός ελέγχου.

Η ρευστή αυτή κατάσταση καλλιεργεί την ταλάντευση των οργανώσεων της Αριστεράς ανάμεσα στον αναγκαίο ποιοτικό διαχωρισμό τους απ’ τις αστικές παραδόσεις και πολιτικές και στον εγκλωβισμό τους, με διάφορες παραλλαγές, στην «ακραία αριστερή» πτέρυγα του παλιού εξαρτημένου κινήματος.

Αυτή η τάση του ποιοτικού διαχωρισμού από την αστική πολιτική, και οι τέτοιου είδους τάσεις αντιστροφής στη δυναμική των κοινωνικών σχέσεων είχαν εμφανιστεί σ’ όλες τις οριακές στιγμές της ταξικής πάλης, στους αδύνατους κρίκους του καπιταλιστικού συστήματος στα προηγούμενα στάδιά του. Απ’ αυτές τις αντιστροφές, με την πρωτοπόρα συλλογική δράση και προσωπική στράτευση των επαναστατών, ξεπήδησε η συγκρότηση του κομμουνιστικού κινήματος, η Κομμούνα, η θεωρητική και πολιτική νίκη του μαρξισμού, η μεγάλη Οκτωβριανή Επανάσταση, μια σειρά αντιιμπεριαλιστικές, αντιαποικιακές επαναστάσεις που σημάδεψαν τον προηγούμενο αιώνα. Φαίνεται πως και τώρα διαμορφώνονται μακροπρόθεσμα οι προϋποθέσεις για μια ιστορική περίοδο όπου θα επικρατεί μια γενικευμένη, παρατεταμένη, όσο και αντιφατική-παλινδρομική επαναστατική κατάσταση, που θα συγκλονίζει τα βασικά πεδία των ταξικών σχέσεων παραγωγής. Πρόκειται για την προοπτική μιας ιστορικής αντιστροφής, που θα σημαδεύεται από τα επιτακτικά αιτήματα για «να φάει ψωμί ο εργάτης» αλλά και την αναγκαιότητα για τις ελευθερίες που απαιτεί ο σύγχρονος κοινωνικός πολιτισμός. Αναγκαιότητα που μπορεί να μετασχηματιστεί σε διεκδικούμενο αίτημα της εργατικής τάξης με ανάλογη συλλογική πράξη και προσωπική στράτευση. Αυτή η γενικότερη μακροπρόθεσμη δυναμική της νέας κατάστασης που ωριμάζει αποτελεί βασική πλευρά και για ένα νηφάλιο υπολογισμό του σημερινού συσχετισμού των δυνάμεων και τον καθορισμό των στόχων που βάζουν μπροστά τους τα επαναστατικά εγχειρήματα της εποχής μας. Στο πλαίσιο αυτό η Αριστερά και ειδικά οι επαναστατικές της δυνάμεις είναι υποχρεωμένες να επανατοποθετήσουν σε νέες αφετηρίες μια διπλή αλληλένδετη προσπάθεια. Η προσπάθεια αυτή απαιτεί μια πιο συγκεκριμένη συλλογική πολιτική αποσαφήνιση του άμεσου προγράμματος από το μεροκάματο, τα δημόσια αγαθά ως τα μεγάλα ζητήματα της ανατροπής και της «άλλης κοινωνίας» στο νέο αιώνα.

ΕΡ.: Στο ίδιο θέμα της κυβέρνησης της Αριστεράς διατυπώνονται κριτικές και από την εξωκοινοβουλευτική Αριστερά, βασικά την ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Θα σημειώσουμε εδώ μερικές. Μια πρώτη είναι ότι η προοπτική ανόδου στην κυβέρνηση συνοδεύεται από μια διαρκή μετατόπιση του ΣΥΡΙΖΑ προς πιο δεξιές θέσεις και θεσμικές προσαρμογές στα πλαίσια του συστήματος. Αυτό θα αποξενώσει τους εργαζόμενους, οδηγώντας σε ένα συνολικό συμβιβασμό με το κατεστημένο.

ΑΠ.: Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ και άλλες αντικαπιταλιστικές συλλογικότητες διεκδικεί μια εργατική παρέμβαση για την ανατροπή της επίθεσης στους εργαζόμενους και την προοπτική για αντικαπιταλιστική ανατροπή μέχρι τέλους. Το ρεύμα αυτό εκφράζεται και σε διεθνές επίπεδο με τις ιδιομορφίες φυσικά της κάθε χώρας και έχει να επιδείξει βαθιές ιστορικές ρίζες συμβολής στο επαναστατικό κίνημα. Το πλέον αξιοσημείωτο είναι πως παρά τις αντιφάσεις που εμφανίζει λόγω ανωριμότητας, εμφανίζει μια αντοχή με δυνατότητα ανόδου. Άρα μπορεί να παίξει, υπό προϋποθέσεις, καταλυτικό ρόλο στις επερχόμενες εξελίξεις και προωθητικό ρόλο για τα συμφέροντα των εργαζομένων.

Αυτά τα συμφέροντα, υποστηρίζει ότι θα υπηρετήσει και ο ΣΥΡΙΖΑ. Ωστόσο η συστηματική προσπάθεια που καταβάλλει να πείσει τα κέντρα αποφάσεων του κεφαλαίου δημιουργεί σημαντικά ερωτηματικά για την πρόθεσή του να συγκρουστεί. Ξεχωρίζουν σε αυτή την προσπάθεια: η συνάντηση του Αλ. Τσίπρα με τον Σιμόν Πέρες, πρόεδρο του κράτους τρομοκράτη του Ισραήλ, η επίσκεψη αντιπροσωπείας του ΣΥΡΙΖΑ στους γκαουλάιτερ της Task Force –της ομάδας δράσης για την Ελλάδα που έχει θεσπίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση– και του Αλ. Τσίπρα στον μισητό ιμπεριαλιστικό οργανισμό ΔΝΤ. Πρόκειται για επιλογές που δεν δηλώνουν διάθεση ρήξης με το κατεστημένο, τουλάχιστον…

ΕΡ.: Μια δεύτερη αντίρρηση είναι ότι όπου επιχειρήθηκε να ανατραπεί κοινοβουλευτικά ο καπιταλισμός ή έστω να εμποδιστεί έτσι ο φασισμός, τα σχετικά εγχειρήματα απέτυχαν. Κλασικά παραδείγματα η Χιλή του Αλιέντε και το Λαϊκό Μέτωπο στην Ισπανία. Υπάρχει, βέβαια, και η πρόσφατη εμπειρία της Βενεζουέλας, όπου ριζοσπαστικές αλλαγές στηρίχτηκαν και κοινοβουλευτικά. Πώς μπορεί να δούμε τη σχέση «κοινοβουλευτικού» και «εξωκοινοβουλευτικού», ή πιο γενικά, τη σχέση μεταρρύθμισης και επανάστασης στην εποχή μας;

ΑΠ.: Ανέκαθεν, αλλά πολύ περισσότερο σήμερα λόγω της «σκλήρυνσης» της αστικής δημοκρατίας, ο εξωκοινοβουλευτικός αγώνας είχε την απόλυτη προτεραιότητα. Το αξιοθαύμαστο παράδειγμα της Βενεζουέλας δεν μπορεί να ερμηνευθεί ανεξάρτητα από τις εξεγέρσεις που προηγήθηκαν της ανάληψης της εξουσίας από τον Τσάβες και την τεράστια λαϊκή κινητοποίηση που ο ίδιος ενθάρρυνε τα 14 χρόνια που έμεινε στην εξουσία για να θωρακίσει την εξουσία του από τις ιμπεριαλιστικές απειλές. Το στοίχημα της Βενεζουέλας ωστόσο παραμένει ανοιχτό τόσο σε μια αντικαπιταλιστική εξέλιξη όσο και σε μια υποχώρηση και αναίρεση των κατακτήσεων που κληροδότησε η εποχή Τσάβες. Το επόμενο διάστημα μένει να δούμε αν τις προοδευτικές μεταρρυθμίσεις –που κανείς δεν έχει το δικαίωμα να αντιμετωπίζει αφ’ υψηλού ή με την άνεση του χορτάτου ειδικά σε χώρες όπως η Ελλάδα που η πείνα έχει αποκτήσει διαστάσεις ανθρωπιστικής κρίσης– θα διαδεχθεί το αναγκαίο επαναστατικό άλμα. Όρος εκ των ων ουκ άνευ για να εξασφαλιστούν και να βαθύνουν οι μεταρρυθμίσεις.

ΕΡ.: Μια τρίτη αντίρρηση αφορά την αναγκαιότητα του εργατικού ελέγχου και της έναρξης μιας και προγραμματικά αποτυπωμένης διαδικασίας μετάβασης στο σοσιαλισμό. Υποστηρίζεται ότι χωρίς αυτό, ακόμη και η πιο ριζοσπαστική εκδοχή της αριστερής διακυβέρνησης, με έξοδο από το ευρώ, κ.λπ., θα οδηγηθεί μοιραία σε αδιέξοδο. Πόσο μάλλον η παραμονή στο ευρώ και την ΕΕ…

ΑΠ.: Οπωσδήποτε η πορεία των ταξικών αναμετρήσεων θα κριθεί στους χώρους εργασίας. Από το κατά πόσο το κεφάλαιο θα καταγράψει ήττες στα εργοστάσια και τους μεγάλους χώρους εργασίας του ιδιωτικού τομέα εκεί όπου σήμερα το κεφάλαιο έχει επιβάλλει τη μεγαλύτερη δικτατορία, απαγορεύοντας το δικαίωμα των συλλογικών διαπραγματεύσεων, ακόμη και της απεργίας. Για να αποκτήσουν τον έλεγχό τους οι παραγωγοί απαιτείται προγραμματική στόχευση – κάτι που εξακολουθεί να είναι ζητούμενο ακόμη και στην επαναστατική Αριστερά, λόγω κυρίως της ταξικής της σύνθεσης.

ΕΡ.: Είναι σαφές ότι οι δυνατότητες προώθησης ριζικών μετασχηματισμών θα εξαρτηθούν πολύ και από τη διεθνή κατάσταση. Για την ώρα δεν είναι ιδιαίτερα ευνοϊκή, όμως οι συνθήκες αλλάζουν. Μπορεί να γνωρίσουμε σύντομα μια ορμητική άνοδο των κινημάτων, όπως εκείνη στην εποχή των Λαϊκών Μετώπων το 1935; Τι προοπτικές και κίνδυνοι θα υπάρξουν τότε; Πώς βλέπετε γενικότερα το ρόλο των κινημάτων, με βάση τις εμπειρίες των τελευταίων ετών;

ΑΠ.: Η αστική πολιτική παντοδυναμία που σημαδεύει τη σημερινή εποχή των νέων επαναστατικών προκλήσεων αμφισβητείται από ένα πολυδαίδαλο ρεύμα πολιτικής διεκδίκησης που αποτελείται από διαφιλονικούμενες ριζοσπαστικές διαφοροποιήσεις απέναντι στη μέχρι πρότινος συντριπτική αστική πολιτική-πολιτιστική υπεροχή σε βάρος του εργατικού κινήματος.

Το ρεύμα αυτό διαμορφώνεται κυρίως με βάση την επιδείνωση της κατάστασης της εργατικής τάξης, των μεσαίων πληττόμενων στρωμάτων, της εργαζόμενης και σπουδάζουσας νεολαίας, τις γενικότερες πολιτικές εμπειρίες και αντιφάσεις τους. Πρόκειται για ένα εν δυνάμει ανατρεπτικό ρεύμα που αδυνατεί ακόμη να αναχαιτίζει την ικανότητα του καπιταλισμού να ανασυγκροτείται σε αντιδραστική κατεύθυνση. Είναι ένα ρεύμα που τείνει να διαχωρίζεται αλλά και να επανασυνδέεται πολύπλευρα με την κυρίαρχη αστική πολιτική. Πρόκειται για ένα ρεύμα που στο κίνημα εμφανίζεται με συνέχειες και κυρίως ασυνέχειες ακριβώς γιατί λείπει η εργατική επαναστατική πρωτοπορία που θα δίνει συνέχεια, αποφασιστικότητα και βάθος στο εμφανιζόμενο κίνημα.

Εκεί όμως είναι η μήτρα γένεσης της «αυθόρμητης τάσης» συντονισμού σωματείων εντός κάθε κλάδου και γενικότερα. Της θετικής ευήκοης στάσης στην κριτική του καπιταλισμού. Της ευήκοης στάσης απέναντι στη σύγχρονη «ξύλινη» γλώσσα των μαρξιστικών όρων και της σύγχρονης επαναστατικής πολιτικής.

Σε αυτό το πλαίσιο ωριμάζει μια ανώτερη αναμέτρηση στην ιστορία των ταξικών αγώνων, ανοιχτή σε πολλαπλές και απρόβλεπτες παραλλαγές, αλλεπάλληλα αγωνιστικά επεισόδια και κοινωνικές εκρήξεις, βίαιες καπιταλιστικές επιθέσεις και ενδιάμεσες ανακωχές, που θα περιστρέφονται αμείλικτα γύρω από δύο βασικά, αντίθετα και ασυμφιλίωτα ενδεχόμενα: Είτε τελικά μια νέα εργατική επανάσταση προς τον κομμουνισμό του 21ου αιώνα που θα ξεπερνάει και θα ολοκληρώνει όλες τις μέχρι τώρα επαναστάσεις, είτε μια, αδύνατον να υπολογισθεί σήμερα, καταστροφική πορεία της ανθρωπότητας και του κοινωνικού ανθρώπου που θα οδηγεί σε ένα Μεσαίωνα. Με αυτή την προοπτική βρίσκεται αντιμέτωπο το κομμουνιστικό κίνημα, το οποίο είναι υποχρεωμένο να επαναπροσδιορίσει ποια πρέπει να είναι τα χαρακτηριστικά της σύγχρονης επαναστατικής κομμουνιστικής στρατηγικής, αλλά και το πώς θα συνδεθεί με την αντικαπιταλιστική τακτική.

Αναζητούμε επομένως τις απαντήσεις για το «τι να κάνουμε» της εποχής μας, σε μια «νέα κατάσταση», όπου λόγω της κρίσης, των νέων βαθύτερων κλονισμών που επιφέρει στη νέα εποχή η αντίθεση ανάμεσα στις σύγχρονες παραγωγικές σχέσεις και παραγωγικές δυνάμεις, του κινήματος που εμφανίζεται στις ΗΠΑ, στον Αραβικό κόσμο και στην Ευρώπη, οι κοινωνικοί, πολιτικοί και ιδεολογικοί συσχετισμοί της προηγούμενης περιόδου κλονίζονται αντικειμενικά. Το κίνημα εμφανίζεται με τη μορφή της πλημμυρίδας και της άμπωτης και παρόλο που δεν μπορεί να αντιμετωπίσει την ικανότητα του καπιταλισμού να ανασυγκροτείται σε αντιδραστική κατεύθυνση, παρόλο που δεν επιφέρει ουσιαστικές νίκες, εντούτοις έχει βελτιώσει σε ένα βαθμό την κατάσταση προς όφελος της εργατικής πολιτικής. Η κατάσταση αυτή εμφανίζει ταυτόχρονα νέες δυσκολίες εξ αιτίας ακριβώς της προωθούμενης κανιβαλικής πολιτικής αλλά και των ανεπαρκών βημάτων που γίνονται στη δημιουργία κομμουνιστικών κομμάτων, αντικαπιταλιστικών μετώπων, στην ανασυγκρότηση του εργατικού κινήματος. Επιβάλλει και απαιτεί μια ανώτερη συλλογική και προσωπική στράτευση ώστε στους ερχόμενους αναπόφευκτους κοινωνικούς και πολιτικούς σπασμούς της ταξικής πάλης, που θα σφραγίζονται από επαναστατικά γεγονότα, η απάντηση να δοθεί τελικά προς όφελος των εργατικών συμφερόντων. Υπ’ αυτές τις προϋποθέσεις η σημερινή φάση μπορεί να μετατραπεί στην αυγή μιας νέας περιόδου στην οποία οι πολιτικοί συσχετισμοί θα αλλάζουν προς όφελος της εργατικής πολιτικής του νέου αιώνα. Θα καταφέρει η αστική πολιτική και ιδεολογία να διατηρήσει την κλονιζόμενη καθολική ηγεμονία, θα επιβάλει η αστική τάξη με τη γενικευμένη επίθεση μια «επιστροφή» σε μια νέα, πολύ πιο σκληρή, βάρβαρη και εκμεταλλευτική «κανονικότητα», σε ένα Μεσαίωνα της εποχής της πληροφορικής, ή η εργατική πολιτική τελικά θα αποσπάσει την πρωτοβουλία των κινήσεων και θα επιβάλλει την ηγεμονία της; Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα θα δοθεί στα αμέσως επόμενα χρόνια, ίσως και μήνες, από όλους εμάς, από όλες τις αριστερές, επαναστατικές και κομμουνιστικές πρωτοπορίες, από το ευρύτερο αντικαπιταλιστικό εργατικό μέτωπο και τελικά από την ίδια την αντικειμενικά αντιφατική, αντικαπιταλιστική δράση της εργατικής τάξης και των σύμμαχων στρωμάτων. Απ’ αυτό που συχνά ονομάζουμε «εργατικό και λαϊκό κίνημα». Σε ανάλογα –όχι ίδια– σταυροδρόμια η Αριστερά και το εργατικό κίνημα βρέθηκαν στην κρίση του 1873-95 και σε εκείνη του 1929–45.

Αν σε αυτή τη διαδρομή θα αναγεννιέται το εργατικό κίνημα και θα αναδύεται στρατηγικά ανασυγκροτημένη η Αριστερά, αν σε αυτήν τη διαδρομή ως μέτρο της κίνησης των κάτω θα είναι κυρίως οι επιμέρους νίκες τότε η μεγάλη επερχόμενη αναμέτρηση θα συνοδευτεί από το αντίστοιχο απελευθερωτικό άλμα της ανθρωπότητας στο νέο αιώνα.

ΕΡ.: Προφανώς, οι οικονομικές εξελίξεις θα βαρύνουν επίσης πολύ στην πορεία των γεγονότων. Πρόσφατα αναλυτές όπως ο Σαμίρ Αμίν, ο Άλεξ Καλίνικος κ.ά. έχουν μιλήσει για επερχόμενη αποσταθεροποίηση στην ευρωζώνη. Τι θα συμβεί σε μια καταστροφική επιδείνωση, όπως π.χ. η κατάρρευση της Ιταλίας και/ή της Ισπανίας; Ποια θα είναι τότε η τύχη της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Πώς μπορούμε να παρέμβουμε στις εξελίξεις και τους μεγάλους διαφαινόμενους κινδύνους, ενόψει και της απειλητικής ανόδου του φασισμού;

ΑΠ.: Ο κίνδυνος σήμερα δεν αφορά μια πιθανή αποσταθεροποίηση στην ευρωζώνη, αλλά τη διαφαινόμενη (και στην Ελλάδα υπαρκτή αλλά όχι ολοκληρωμένη) συντριβή των εργατικών κατακτήσεων και επιστροφή σε έναν σύγχρονο Μεσαίωνα. Αυτό είναι το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο υλοποιείται μέσω συντριπτικών πληγμάτων, όπως αυτό που έγινε στην Κύπρο κι όσων πιθανά θα γίνουν σύντομα σε Ιταλία και Ισπανία. Πιθανές μεταμορφώσεις ακόμη και με την έξοδο χωρών δεν αποκλείονται. Η βασικότερη ωστόσο μετάλλαξη αφορά τους ταξικούς συσχετισμούς στο εσωτερικό κάθε κράτους που ανατρέπονται βίαια σε βάρος των δυνάμεων της εργασίας και κυρίως σε βάρος των τεράστιων δυνατοτήτων που έχει η σύγχρονη, μορφωμένη εργατική τάξη.

Ο φασισμός που υπηρετεί το κεφάλαιο και στηρίζεται έμπρακτα απ’ αυτό έρχεται να ακυρώσει τις απελευθερωτικές δυνατότητες της εποχής. Βρίσκει έδαφος ωστόσο κι αναπτύσσεται λόγω της στρατηγικής υστέρησης και της ήττας των απελευθερωτικών ιδεών. Υπ’ αυτή την έννοια η πιο αποτελεσματική απάντηση στον φασισμό είναι η δημιουργία μιας σύγχρονης επαναστατικής, κομμουνιστικής και οραματικής Αριστεράς.

(Το δικό τους σημαντικό μερίδιο σε αυτή τη συμβολή είχαν οι προβληματισμοί και οι υποδείξεις του Αλέκου Αναγνωστάκη).

Ανασχηματισμένα μεζεδάκια

Ανασχηματισμένα μεζεδάκια

Τα ταχτικά σαββατιάτικα μεζεδάκια μας λογικό είναι να τα πούμε ανασχηματισμένα, αφού είναι τα πρώτα μεζεδάκια μετά τον ανασχηματισμό της Δευτέρας, αν και θα μπορούσαμε επίσης να τα πούμε και “μεζεδάκια του TAP” ή “μεζεδάκια του αγωγού”, αφού χτες ανακοινώθηκε, με πολλές τυμπανοκρουσίες, η επιλογή του αγωγού TAP για τη μεταφορά του αζέρικου φυσικού αερίου, που θα μας φέρει δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας και θα τρώμε όλοι με χρυσά κουτάλια. Αυτό το TAP είναι με το λατινικό αλφάβητο, αν και δεν του φαίνεται, και προφέρεται ΤΑΠ, ακρώνυμο του Trans Adriatic Pipeline, Αδριατικός Αγωγός ας πούμε (ή Υπεραδριατικός). Αλλά για τον αγωγό θα τα πούμε άλλη φορά, προς το παρόν δείτε αριστερά μια εικόνα που την έκλεψα από την Καλύβα, το ιστολόγιο του Πάνου Ζέρβα. Η λεζάντα που συνοδεύει την εικόνα θα μπορούσε να είναι: “Μικρές αλλαγές ζήτησε ο πρωθυπουργός στη χάραξη του ΤΑP”. Τα μεγάλα πνεύματα συναντώνται, διότι παρόμοιο θέμα είχε και μια γελοιογραφία του Πετρουλάκη στην Καθημερινή.

Του Νίκου Σαραντάκου

Πάντως, παρά τον τίτλο του άρθρου, τα μεζεδάκια μας δεν είναι όλα σχετικά με τον ανασχηματισμό. Ξεκινάω όμως με ένα που μπορούμε από κάθε άποψη να το πούμε ανασχηματισμένο ή ίσως μη ανασχηματισμένο. Διαβάζω στην ηλέκδοση των Νέων τον τίτλο: Βορίδης: Δεν πικράθηκα, επειδή δεν υπουργοποιήθηκα. Ας πούμε ότι δεν ξέρουμε πρόσωπα και πράγματα. Τι καταλαβαίνετε εσείς; Εγώ καταλαβαίνω ότι δεν πικράθηκε και αυτό οφείλεται στο ότι δεν υπουργοποιήθηκε. Αν τον έκαναν υπουργό, θα πικραινόταν. Καταλαβαίνω λάθος;
Θα διορθωνόταν η κατάσταση αν έλειπε το κόμμα; Αν ναι, είναι αρκετή προφύλαξη ένα κόμμα;
Μια λύση θα ήταν το ουσιαστικό: Δεν πικράθηκα από τη μη υπουργοποίησή μου. Μια άλλη: Δεν με πίκρανε το ότι δεν υπουργ./έγινα υπουργός. Και η απλούστερη, με τις λιγότερες αλλαγές: Δεν πικράθηκα που δεν υπουργοποιήθηκα. Αλλά το άγιο “που” το αποφεύγουν οι γλαφυροί, το θεωρούν χυδαίο.

Κι άλλο ένα σχετικό με τον ανασχηματισμό. Πρόσφατο άρθρο του Αλέξη Παπαχελά στην Καθημερινή, ξεκινάει ως εξής: Όποιος θέλει να καταλάβει τον θυμό του Έλληνα πολίτη με το πολιτικό σύστημα δεν έχει παρά να μπει στα «παπούτσια» ενός άνεργου ή υπερφορολογημένου ανθρώπου το βράδυ της περασμένης Δευτέρας. Μέσα στα δικά του άγχη και τις αγωνίες του συνειδητοποίησε ότι υπάρχουν μεγαλύτερες αγωνίες, που κάνουν τις δικές του να μοιάζουν ταπεινές, τιποτένιες. Καταρχάς, εξακολουθεί να με ενοχλεί ο αγγλισμός “να μπει στα παπούτσια” (Λέω “εξακολουθεί” επειδή και πριν από τέσσερα χρόνιαείχαμε ξανασυζητήσει την έκφραση, πάλι από τον κ. Παπαχελά). Στα ελληνικά έχουμε άλλες εκφράσεις: να μπει στη θέση του, να μπει στο πετσί του. Κι έπειτα, αν θέλει σώνει και καλά να μεταχειριστεί τον αγγλισμό, γιατί τα εισαγωγικά στα παπούτσια; Ή θα το βάλει σε όλη την έκφραση (“να μπει στα παπούτσια”) ή καθόλου. Και τέλος, βρίσκω πολύ περίεργο τον ετεροχρονισμό: Όποιος θέλει…. δεν έχει παρά να μπει… το βράδυ της Δευτέρας. Με μηχανή του χρόνου άραγε;

Ενδιαφέρουσα ανορθογραφία σε σουρεαλιστική θεολογική συζήτηση σε πρωτοκλασάτη στήλη του Βήματος (που κάποιοι πληρώνουν συνδρομή για να τη διαβάζουν νωρίτερα από τους άλλους, άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου): Ο Κάπτεν Γουέι Τζαφού υποσχέθηκε ότι θα πάει στο γήπεδο Καραϊσκάκη και ο κ. Σταυρίδης πανευτυχής τότε αναφέρθηκε στην επένδυση λέγοντας ότι «είναι ευλογία Θεού η επένδυση των Κινέζων στο λιμάνι». Κάποιος από το ΤΑΙΠΕΔ είπε «μα δεν έχουμε τον ίδιο Θεό με τους Κινέζους», ο ισχυρός άνδρας της Cosco προσπαθούσε να καταλάβει τι γινόταν με τον Θεό και τον Ολυμπιακό, οπότε ανέλαβε ο πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ να δώσει λύση: «Δεν έχει σημασία σε τι Θεό πιστεύουμε. Άλλωστε ο θεός είναι το υπέρτατο Ων». Και η συζήτηση έληξε εκεί. Μόνο ο Ων; Ο Ων, ο Ην και ο Ερχόμενος. Αλλά και το υπέρτατο Ον.

Όσο για τον “Κάπτεν” Γουέι Τζαφού, γιατί έχουν αφήσει αμετάφραστο το Captain; Φαντάζομαι πως στα κινέζικα δεν είναι έτσι, και γενικά τους τίτλους τους μεταφράζουμε, αν ήταν κύριος δεν θα τον λέγαμε “μίστερ Γουέι”. Το συζητήσαμε και στο ιστολόγιο και προέκυψε ότι το δικό μας αντίστοιχο είναι Καπετάν (Καπετάν Αντρέα Ζέππο, ας πούμε).
Όσο για “τον” προβλήτα, που έχει βαλθεί να λέει ο Σκάι τις τελευταίες μέρες, δεν υπάρχει κανένας λόγος για αλλαγή φύλου. Ο τύπος “η προβλήτα” είναι ο συχνότερος, μάλιστα το λεξικό Μπαμπινιώτη δίνει μόνο αυτόν, μπορούμε να τον διατηρήσουμε. Στα αρχαία, υπήρχαν και οι δυο τύποι (ο προβλής, η προβλής) γιατί η λέξη είχε θέση επιθέτου (στην Οδύσσεια κιόλας έχουμε τρεις φορές “ακταί προβλήτες”, που προεξέχουν, που προβάλλουν).

Μια και είπα για το λεξικό Μπαμπινιώτη, να σας βάλω ένα μαθηματικό πρόβλημα: Πόσο κάνει 999.000 + 1; Προφανώς 999.001, έτσι; Κι όμως το λεξικό Μπαμπινιώτη, όπως μου επισήμανε προχτές ένας φίλος λέει (τουλάχιστον στην τρίτη έκδοση), στο λήμμα “εκατομμύριο” δίνει τον εξής ορισμό: “εννιακόσιες ενενήντα εννέα χιλιάδες συν ένα, ο αριθμός 1.000.000“. Εντάξει, απλή απροσεξία είναι, ας το διορθώσουν (αν δεν το έχουν ήδη διορθώσει στην τέταρτη έκδοση, που δεν την έχω, επειδή δεν μπορώ να σκάω κάθε τόσο κι ένα ογδοντάευρο).

Κρούσμα ωσεοπάθειας, της ασθένειας που μας κάνει να αποφεύγουμε το “σαν” όπως ο διάβολος το λιβάνι, και να βάζουμε παντού “ως”, ακόμα κι όταν είναι σκέτη παρομοίωση, από το Βήμα. Μιλώντας για την ΑΕΚ, και έναν επιθετικό που θέλει να πάρει: Έναν αυθεντικό και δοκιμασμένο σκόρερ που θα τη βοηθήσει να περάσει ως «τρένο» από τις μικρότερες κατηγορίες επιχειρώντας την γρήγορη επιστροφή της στη Σούπερ Λίγκα.

Κι ένα μεζεδάκι αλιευμένο μια μέρα πριν από τον ανασχηματισμό, από άρθρο του Θανάση Καρτερού: Με 4% στις δημοσκοπήσεις το ΠΑΣΟΚ απαιτεί τώρα όχι μόνο την αντιπροεδρία -αυτή δεν κοστίζει και τίποτε στον Σαμαρά- αλλά και την καρέκλα του υπουργού Εξωτερικών και θέσεις υπουργών και υφυπουργών γιαευάριθμα στελέχη του -τόσο ευάριθμα, ώστε να υπάρχει προβληματισμός πώς θα λειτουργεί η κοινοβουλευτική ομάδα όταν τόσοι πολλοί βουλευτές θα είναι υπουργοί και υφυπουργοί. Ευάριθμος υποτίθεται ότι σημαίνει “ολιγάριθμος”, επειδή είναι αυτός που αριθμείται εύκολα. Η λέξη έχει όμως χάσει την ετυμολογική της διαφάνεια, κι επειδή το αρχικό “ευ” θυμίζει σε πολλούς το μεγάλο πλήθος (παρόλο που “ουκ εν το πολλώ το ευ” ), πολύς κόσμος τη χρησιμοποιεί με τη σημασία “πολυάριθμος” -όπως εδώ ο Θ.Κ. Αλλά αυτά τα έχουμε ξαναπεί -είναι μια λέξη που καλύτερα να την ξεχάσουμε.

Και κλείνουμε με μιαν εύθυμη νότα, από μια ιστοσελίδα ρεφλεξολόγων: Η ίδια η λέξη Επίδαυρος μας επιτρέπει να κατανοήσουμε, αν ξέρουμε τον τρόπο, την λειτουργία του χώρου και την διαδικασία της ίασης. Όπως πρώτη αποκαλύπτει η ερευνήτρια Αλτάνη, αν αναγραμματίσουμε την λέξη ΕΠΙΔΑΥΡΟΣ, η ίδια η λέξη μας εξηγεί το νόημά της καθώς η Επίδαυρος ΔΡΑ ΕΠΙ ΑΥΡΑΣ. Με την λέξη αύρα στην αρχαία Ελλάδα εννοούσαν την ίδια μας την ψυχή. Επομένως αντιλαμβανόμαστε ότι οι θεραπείες που γινόταν στην Επίδαυρο, ήταν πρωτίστως θεραπείες ψυχής.

Δεν ξέρω, και δεν θέλω να μάθω, τι είναι η “ερευνήτρια Αλτάνη”, ξέρω όμως ότι με τη λέξη “αύρα” στην αρχαία Ελλάδα εννοούσαν το ίδιο που λέμε και σήμερα, το δροσερό αεράκι. Ξέρω επίσης ότι αν αναγραμματίσουμε τη λέξη ΕΠΙΔΑΥΡΟΣ δεν θα βγάλουμε “ΔΡΑ ΕΠΙ ΑΥΡΑΣ”, αλλά “ΔΡΑ ΕΠΙ ΥΟΣ”. Υς, γενική υός, στα αρχαία ήταν το γουρούνι, άρα το μόνο που μπορούμε να συμπεράνουμε αν εφαρμόσουμε τη μέθοδο της ερευνήτριας ήταν ότι γουρούνια θεράπευαν στην Επίδαυρο!

Πηγή: sarantakos.wordpress.com

Η αλήθεια και η πραγματικότητα για τον TAP και τους κυβερνητικούς πανηγυρισμούς

Η αλήθεια και η πραγματικότητα για τον TAP και τους κυβερνητικούς πανηγυρισμούς

«Μέχρι σήμερα τρία σχέδια αγωγών Φυσικού Αερίου(Φ.Α) έχουν εγκριθεί, του ITG (Διασυνδετήριος Αγωγός Τουρκίας- Ελλάδας- Ιταλίας) και του ΤΑP (Trans Adriatic Pipeline) για μεταφορά Φ.Α από την Κασπία και του Southstream από την Ρωσία. Μετά την φάση της έγκρισης παρακολουθήσαμε την ακύρωση των σχεδίων για τον ITGI και Southstream σαν αποτέλεσμα άμεσων ή έμμεσων πιέσεων και παρεμβάσεων ξένων συμφερόντων, πολυεθνικών ομίλων ή κρατών. Κανένας δεν ξέρει αν η τελευταία έγκριση του TAP θα είναι η οριστική. Η αξιοπιστία της χώρας έχει καταρρακωθεί. Η κυβέρνηση τηρώντας στάση παρατηρητή, προσανατολίζεται κάθε φορά προς τα κατά καιρούς επικρατούντα συμφέροντα. Η επιλογή του TAP από τις εταιρείες του Shah Deniz II δίνει ένα προβάδισμα στον συγκεκριμένο αγωγό. Για τον ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ, η διαμόρφωση δημοκρατικού ενεργειακού σχεδιασμού αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την προώθηση μεγάλων ενεργειακών σχεδίων, όπως οι αγωγοί. Oι αγωγοί θα έπρεπε να εξυπηρετούν και υλοποιούν τον ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας μας, που δυστυχώς δεν υπάρχει. Η συγκεκριμένη επιλογή πρέπει να επισημανθεί πως δεν ήταν αποτέλεσμα ενεργούς πολιτικής της χώρας μας, αλλά καθαρά εσωτερική στάθμιση συμφερόντων από μέρους του Κονσόρτσιουμ των εταιρειών του Shah Deniz και TAP, δεν προσφέρει στη χώρα μας τα οφέλη που προπαγανδίζουν τα παπαγαλάκια της κυβέρνησης, ενώ περιλαμβάνει σκοτεινά σημεία, που η κυβέρνηση οφείλει να αποσαφηνίσει.

Ανακοίνωση του Τμήματος Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ

Άσχετα με την επιλογή του ενός ή άλλου αγωγού δεν αναιρείται η εκτίμησή μας για την ενδοτικότητα της κυβέρνησης, που σε συνδυασμό με την έλλειψη ενεργειακού σχεδιασμού ενδυναμώνουν τις απαιτήσεις των πολυεθνικών και διαμορφώνουν ακόμα πιο δυσμενείς συνθήκες για την έξοδο από την κρίση. Η επιλογή του ΤΑΠ, έχει σχέση με την ακόμα μεγαλύτερη πρόσδεση της χώρας μας, στα Αμερικάνικα συμφέροντα τα οποία επιδιώκουν την μείωση της επιρροής της Ρωσίας στους ενεργειακούς διαδρόμους.

Εντύπωση προκαλεί η εκτίμηση της Κυβέρνησης για επενδύσεις 1,5 δις$ από τον TAP (αγωγός 547 χλμ υψηλής πίεσης επί Ελληνικού εδάφους), όταν ξεπουλάει το 66% του υπάρχοντος δικτύου αγωγών υψηλής πίεσης 512 χλμ , των 779 χλμ των κλάδων μεταφοράς και τις εγκαταστάσεις του υγροποιημένου Φ.Α της Ρεβυθούσας για 400 εκ $, ή 606 εκ$ για το 100%. Τα δύο μέτρα και δύο σταθμά αποκαλύπτουν αφενός, το μέγεθος του ξεπουλήματος του ΔΕΣΦΑ και αφετέρου την ανευθυνότητα της Κυβέρνησης, που παραδίδει τον ΔΕΣΦΑ στην κρατική Αζέρικη Socar, με γνωστές τις ιδιαίτερες σχέσεις της με τις κρατικές εταιρείες της Τουρκίας BOTAS και TPAO. 

Ο TAP (EGL 42,5%,STATOIL 42,5%, EON 15%) μήκους 847 χλμ θα μεταφέρει 10δις Κυβικά μέτρα Φ.Α από κα σύνορα μας με την Τουρκία ως την Ιταλία μέσω Αλβανίας. Τα επιμέρους τμήματα είναι: Ελλάδα 547 χλμ, Αλβανία 211 χλμ, Υποθαλάσσιο τμήμα 104 χλμ, Ιταλία 5 χλμ. Το κονσόρτσιουμ των εταιρειών προβλέπεται ν’ αλλάξει με την εισδοχή και των εταιρειών του Shah Deniz ΙΙ, σύμφωνα με δέσμευση του TAP. Η Ελλάδα δεν προβλέπεται να αποροφήσει κάποια ποσότητα Φ.Α.. Επισημαίνεται ότι ο TAP θα συνδεθεί με τον αγωγό TANAP μήκους 2000 χλμ ( 80% SOCAR, 15% BOTAS, 5% TPAO , όλες κρατικές εταιρείες) που θα μεταφέρει το αέριο από το Αζερμπαϊτζαν στα σύνορά μας με προοπτική υλοποίησης ως το 2018. 

Στον TAP δεν υπάρχει κρατική ή ιδιωτική Ελληνική συμμετοχή, αντίθετα θα υπάρχει τουρκική και μάλιστα κρατική μέσω της TPAO. Από τη σύμβαση προβλέπεται η θέσπιση ειδικού νομικού καθεστώτος για τη συγκεκριμένη εταιρεία-επενδυτή. O φορέας του έργου θα μπορεί να αποφύγει την εφαρμογή του ελληνικού δικαίου επικαλούμενος το άρθρο 5 της σύμβασης, προνόμιο που κανείς άλλος ημεδαπός ή αλλοδαπός δεν απολαμβάνει στη χώρα. Οι αποφάσεις της Επιτροπής Υλοποίησης είναι υπεράνω κάθε εσωτερικής νομοθεσίας. Για 25 έτη δεν θα επιβάλλεται οιαδήποτε νέα φορολογία, ακόμη και αν συντρέχουν λόγοι εθνικής σημασίας!

H Συμφωνία Κράτους Υποδοχής (Host government agreement) που υπογράφηκε πρόσφατα, κρατήθηκε μακριά από την δημοσιότητα. Η συμφωνία περιλαμβάνει το ύψος των τελών διέλευσης, θέματα απαλλοτριώσεων, την πιθανή συμμετοχή του Ελληνικού Δημοσίου και διαδικαστικές λεπτομέρειες καθοριστικές για τη λειτουργία του αγωγού. Η μη δημοσιοποίηση των όρων της συμφωνίας και η αόριστη επίκληση γενικών και αόριστων ωφελειών, συνηγορεί για λεόντεια σύμβαση υπέρ των ξένων συμφερόντων.

Οι σημερινοί πανηγυρισμοί του πρωθυπουργού από τις Βρυξέλλες όπου βρίσκεται, για την επιλογή του αγωγού ΤΑΡ, κινούνται στο πλαίσιο της επικοινωνιακής πολιτικής και το μόνο στο οποίο στοχεύουν είναι να εξαπατήσουν το λαό. 

Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ σήμερα ως αντιπολίτευση και αύριο ως κυβέρνηση θ’ αντιμετωπίσει τα θέματα των αγωγών με ευθύνη, αξιοποιώντας την γεωπολιτική θέση της χώρας. Θα ασκήσει πολυδιάστατη ενεργειακή πολιτική, ενεργητική και όχι παθητική, όπως μέχρι σήμερα, που θα βάζει πάνω από όλα τα συμφέροντα της χώρας και θα έχει στο επίκεντρο τον άνθρωπο και το περιβάλλον και όχι την μεγιστοποίηση των κερδών των πολυεθνικών. Θα αναλάβει κάθε πρωτοβουλία, ώστε να μεγιστοποιηθούν τα οφέλη της χώρας από τον αγωγό και συγκεκριμένα στην απασχόληση, στην αξιοποίηση μέρους του Φ.Α. για τις ελληνικές ανάγκες, την αξιοποίηση των ελληνικών φορέων ΔΕΣΦΑ, ΑΣΠΡΟΦΟΣ στην κατασκευή και συντήρηση του έργου.»

Πηγή: Left.gr

Το εργοστάσιο «ΚΑΤΣΕΛΗ» έκλεισε. Ο μεγαλοεπιχειρηματίας ΔΑΥΙΔ, πρόεδρος της Eurobank!!!

Το εργοστάσιο «ΚΑΤΣΕΛΗ» έκλεισε. Ο μεγαλοεπιχειρηματίας ΔΑΥΙΔ, πρόεδρος της Eurobank!!!

Το εργοστάσιο «ΚΑΤΣΕΛΗ» έκλεισε και στο δρόμο πετάχτηκαν 500 εργαζόμενοι που έμειναν κι αυτοί άνεργοι. Σε όσους χειροκροτούν και επικροτούν το «έργο» της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ να τονίσω πως πρέπει να περιμένουν τη σειρά τους. Όταν χτυπά η καμπάνα για την ΕΡΤ (2.500 εργαζόμενοι), «ΚΑΤΣΕΛΗ» (500 εργαζόμενοι) οι μαϊμούδες των χειροκροτητών θα πρέπει επιτέλους να καταλάβουν ότι είναι συνένοχοι. Τα παπαγαλάκια των ΜΜΕ μιλάνε για την Cosco τους αγωγούς και τον κακό τους τον καιρό. Με αυτούς τους ξένους ληστές, με τα μεροκάματα Κίνας (200 ευρώ μικτά, το μήνα!) οι θέσεις εργασίας θα είναι λιγότερες από τους 500 του "ΚΑΤΣΕΛΗ" και αυτοί, αν όλα πάνε "καλά", στο τέλος του 2015!!! Με τα 1.500 εκατομμύρια άνεργους ΣΗΜΕΡΑ, τι θα γίνει ρε άθλια παπαγαλάκια; Ο μεγαλοεπιχειρηματίας ΔΑΥΙΔ που κλαίγεται ότι δεν του δίνουν δάνεια οι τράπεζες, αυτός που μετέφερε την έδρα της Coca Cola 3^Ε από την Ελλάδα στο Λουξεμβούργο, την ίδια στιγμή, φίλοι και σύντροφοι, ανταμείβεται από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας με τον τίτλο του Προέδρου της Eurobank!!! Οι επαγγελματίες ψεύτες, ληστές και απάνθρωπα δίποδα που βρίσκονται «ψηλά» στέκονται εκεί πατώντας πάνω στην αφασία πολύ μεγάλου μέρους της Ελληνικής Κοινωνίας! Όμως πρέπει κάποια στιγμή αυτός ο λαός των που πάσχει από ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΤΗΣ ΣΤΟΚΧΟΛΜΗΣ να ξυπνήσει. Δεν έχουμε ανάγκη από συμμορίτες στην κυβέρνηση, τραπεζίτες και μεγαλοεπιχειρηματίες, αφεντικά. ΜΟΝΟ ΧΩΡΙΣ ΑΥΤΟΥΣ ΜΠΟΡΟΥΜΕ!...

Βήχος Παναγιώτης

ΑΥΤΟΣ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΑΛΛΑΖΕΙ ΦΙΛΕ ΚΕΜΑΛ!

ΑΥΤΟΣ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΑΛΛΑΖΕΙ ΦΙΛΕ ΚΕΜΑΛ!

Νοιώθετε την αφόρητη ζέστη που έρχεται από κάπου μακριά μας; Όχι δεν είναι λόγω του καλοκαιριού και την άνοδο της θερμοκρασίας από τον ήλιο. Είναι κάτι πολύ μεγαλύτερο. Είναι ο παλιός ο κόσμος που ΚΑΙΓΕΤΑΙ από νέους απολίτικους και πεθαμένους που έφυγαν πριν τα όνειρα πάρουν εκδίκηση! Στη Βραζιλία, στην Τουρκία, στην Ευρώπη και την Αμερική. Κάτι γίνεται συντρόφια μου. Αυτός ο κόσμος ΑΛΛΑΖΕΙ ΚΕΜΑΛ! Ο τυφλοπόντικας της ιστορίας βγάζει την γλώσσα του σαρκάζοντας τους νεοφιλελεύθερους αγύρτες της πολιτικής και στους φασίστες που βγήκαν στους δρόμους σαν το δεξί χέρι του κόσμου που πεθαίνει… Όχι δεν κάνετε λάθος. Όχι δεν ονειρεύεστε συντρόφια μου. Βαδίστε νοερά σήμερα μαζί με τα παιδιά και τους πατεράδες μας που τα οδηγούν και αύριο βγείτε στους δρόμους. Αυτός ο κόσμος ΜΑΣ ΑΝΗΚΕΙ! Αυτός ο κόσμος ΑΛΛΑΖΕΙ ΦΙΛΕ ΚΕΜΑΛ!

Βήχος Παναγιώτης

Ο Χάλιας

Ο Χάλιας

Τον είδαμε να χαμογελά εν μέσω της κατήφειας και να λάμπει εν μέσω της σκοτούρας κατά την ορκωμοσία της κυβέρνησης. Βενιζέλος, ο εθνικώς υπεύθυνος, ο κερδισμένος της μοιρασιάς, ο σωτήρ του Σαμαρά -αυτό λένε τα υμνολόγια. Ο εθνικώς υπεύθυνος Βενιζέλος, όμως, ο ευέλικτος και εύκαμπτος, ο φιλόδοξος και φλύαρος, δεν είναι -όπως τρομπάρουν ορισμένοι και ο ίδιος- ο ισχυρός άνδρας της συγκυρίας. Είναι ο χάλιας της, έστω κι αν αυτή τη στιγμή εμφανίζεται ως ο κυρίαρχος του παιγνιδιού και ο μεγάλος πρωταγωνιστής του τσίρκου που παριστάνει την κυβέρνηση τετραετίας. Είναι χάλιας γιατί έχασε κάθε είδους επαφή με τον κόσμο της λεγόμενης "δημοκρατικής παράταξης" αποδεχόμενος να γίνει αδελφοποιητός του Σαμαρά και του Άδωνι. Τον φτύνουν οι πρώην ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ, κι ας φαντασιώνεται ότι τον δροσίζει κεντροαριστερή βροχούλα. Προσθέτουν έτσι την αποστροφή τους γι' αυτόν στην αποστροφή των παραδοσιακών δεξιών, που δεν θέλουν να τον βλέπουν ούτε ζωγραφιστό -κι ας είναι το κοσκινάκι του Σαμαρά τους.

Του Θανάση Καρτερού

Είναι χάλιας επίσης γιατί τον κυνηγούν τα υποβρύχια του Άκη και η λαδιά με τη λίστα Λαγκάρντ -όλα τα ψέματά του γι' αυτή βγήκαν στη φόρα από τους εμπειρογνώμονες και τους Γάλλους. Και αν ο Σαμαράς του προφέρει ασυλία -κράτα με να σε κρατώ...- και γλιτώνει προσώρας το εδώλιο του κατηγορουμένου, αυτό δεν σημαίνει ότι γλιτώνει ή μπορεί να γλιτώσει και από την ετυμηγορία του οργισμένου δημοκρατικού πολίτη.

Είναι χάλιας, τέλος, γιατί από καθηγητής συνταγματικού δικαίου προήχθη σε πρύτανη του αντισυνταγματικού αδίκου σε πλείστες όσες περιπτώσεις -με τελευταία την υπόθεση του μαύρου στην ΕΡΤ. Και αναδείχτηκε σε Νόβα και Τσιριμώκο της εποχής μας ωθώντας στην αγκαλιά της Ακροδεξιάς ό,τι είχε μείνει από το ΠΑΣΟΚ. Εκκαθαριστής του πάλαι ποτέ κραταιού κόμματος του Ανδρέα -αυτό είναι και έτσι καταγράφεται στη συνείδηση της κοινής γνώμης.

Δεν υπάρχει αμφιβολία: Ο Βενιζέλος είναι ο αδύναμος κρίκος της κυβέρνησης, και ας επιστρατεύουν τα παπαγαλάκια μέχρι και τη συγκυβέρνηση Σοφούλη - Τσαλδάρη το '47 για να ξεπλύνουν το 2013. Αγνοώντας ότι εκείνη η συγκυβέρνηση οδήγησε στην παντοδυναμία της Δεξιάς και στην εξαφάνιση για δεκαπέντε χρόνια της αγαπημένης τους δημοκρατικής παράταξης. Που όχι ως σοφός, αλλά ως Σοφούλης, ο Βενιζέλος καλείται να αναστήσει. Εδώ γελάμε...

Πηγή: avgi.gr

Ευτυχώς! Διότι τι θα γινόμασταν χωρίς βαρβάρους...

Ευτυχώς! Διότι τι θα γινόμασταν χωρίς βαρβάρους...

Αφορμή για τη γραφή αυτού του άρθρου, αποτέλεσε η αδιασταύρωτη πληροφορία ότι σε πολλές επιχειρήσεις το πρωί της Παρασκευής 21/06/13, διατάχθηκαν οι υπάλληλοι να συγκεντρωθούν στις αίθουσες εκδηλώσεων, προκειμένου όλοι μαζί να ψάλλουν τον «Ακάθιστο Ύμνο» για τη σωτηρία της χώρας. Φόρο τιμής απέδωσαν διευθυντικά στελέχη και εγκάθετοι του δημοσίου σε υπεύθυνους πολιτικούς άνδρες, όπως ο Σαμαρζέλος, ο Βοργιάδης και ο Στουρνέρδος για την υποτακτικότητα που επέδειξαν απέναντι στους κατακτητές της χώρας και την αποφασιστικότητά τους να διατηρήσουν σε λειτουργία, έστω και ως ζόμπι, την κατοχική, δικομματική πλέον, κυβέρνηση. Τον όρο ΒΑΡΒΑΡΟΙ τον χρησιμοποιώ «ποιητική αδεία», υπονοώντας όλους εκείνους τους τιμητικούς όρους και τίτλους, που κατά καιρούς αποδόθηκαν σ’ όλες τις τροϊκανικές κυβερνήσεις της τελευταίας τριετίας.

του Λάμπρου Καραγεώργου*

Το ΤΙ ΘΑ ΓΙΝΟΜΑΣΤΑΝ ΧΩΡΙΣ ΒΑΡΒΑΡΟΥΣ όμως, αποτελεί το πραγματικό ζητούμενο του άρθρου. Η συντριπτική πλειοψηφία του λαού, τα κόμματα που δεν συμμετέχουν στο κυβερνητικό σχήμα, έστω και υποκριτικά, η πλειονότητα των συνδικάτων, των συλλογικοτήτων και των πρωτοβουλιών των πολιτών και κυρίως το ανάθεμα και η βουή που αναδύεται από τα καφενεία και τα στέκια των ανέργων και των εργαζομένων των μισθών της πείνας, αποκρυσταλλώνουν μια κοινή άποψη.

Οι πολιτικές που ακολουθούνται είναι καταστροφικές, αντιλαϊκές, αδιέξοδες, φασιστικές, θανατηφόρες και υπονομεύουν το μέλλον της χώρας και την ύπαρξη του ελληνικού λαού, μετά από 3.000 χρόνια ιστορία και ότι έχουμε ανάγκη από άλλες πολιτικές, αφύπνισης, ανασυγκρότησης, χειραφέτησης και δημοκρατικής συνεργασίας. Κοινή είναι επίσης η πεποίθηση ότι οι πειθήνιοι φαυλοκράτες, ούτε την ικανότητα διαθέτουν, ούτε τη θέληση να πράξουν οτιδήποτε θετικό για το λαό. Άλλους υπηρετούν. Με δεδομένη την υπόθεση ότι η επόμενη κρίση και το οριστικό τέλος αυτής της κυβέρνησης βρίσκεται επί θύραις, είτε από ατύχημα, είτε από βλακεία, που αποτελεί άλλωστε ίδιον της φασιστικής νοοτροπίας, είτε για να προλάβουν τα ελικόπτερα, μετά από εσωτερική κατάρρευση, εξωτερικό άδειασμα ή λαϊκό ξεσηκωμό, το ερώτημα για το ΤΙ ΘΑ ΓΕΝΟΥΜΕ ΧΩΡΙΣ ΒΑΡΒΑΡΟΥΣ, προβάλλει αμείλικτο και επίκαιρο.

Η υιοθέτηση μιας ολοκληρωμένης και κοινής κατά το δυνατό, πρότασης διεξόδου και κυβερνητικής εξουσίας, από τις ριζοσπαστικές πολιτικές οργανώσεις και τις δυνάμεις της εργασίας που θα αγκαλιαστεί από το λαό αποτελεί κατά τη γνώμη μου τη μόνη ρεαλιστική. Ειδάλλως στο ερώτημα για το ΤΙ ΘΑ ΓΕΝΟΥΜΕ ΧΩΡΙΣ ΒΑΡΒΑΡΟΥΣ, θα εισπράξουμε τη συνήθη ιστορική απάντηση. Βαρβαρική εναλλαγή. Και θα είναι βαριά στις πλάτες μας και ασυγχώρητη η ευθύνη όλων.

Στα κεντρικά χαρακτηριστικά αυτής της πρότασης, κατά τη γνώμη μου θα πρέπει να περιλαμβάνονται τα εξής:

Η με σαφήνεια κατάδειξη της χρεοκοπίας και της καταστροφικής δύναμης επί της κοινωνίας, της ακολουθούμενης πολιτικής και η ανάδειξη του γεγονότος ότι ένας άλλος δρόμος είναι αναγκαίος και εφικτός.

Μία σαφή και ξεκάθαρη διαχωριστική γραμμή από τις συστημικές πολιτικές, που δεν μπορεί να είναι άλλη από τη γραμμή .

Η έξοδος από το ευρώ και την ευρωζώνη, που σήμερα λειτουργεί ως το σιδηρούν παραπέτασμα του παγκόσμιου καπιταλισμού, αποτελεί κοινό τόπο, για το σύνολο σχεδόν της ριζοσπαστικής ανάλυσης και όχι μόνο, στη χώρα μας, αλλά και σ’ άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Υποστηρίζεται επίσης, σχεδόν με όρους φυσικής επιλογής από πλειάδα πρωτοκλασάτων αναλυτών και οικονομολόγων, ακόμα και συστημικών, όταν καλούνται να απαντήσουν με επιστημονικά κριτήρια, από τα συμπεράσματα επιστημονικών αναλύσεων και συνεδρίων, από την ελληνική και διεθνή ιστορική εμπειρία και από το πρόσφατο τραγικό παράδειγμα της Κύπρου. Η συστημική στάση της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ, στο συγκεκριμένο θέμα θα πρέπει να καταγγελθεί ανενδοίαστα, δεδομένων και των πρόσφατων δηλώσεων Τσίπρα ότι εθνικό νόμισμα της χώρας είναι το ευρώ και ότι το κόμμα του είναι αυτό που κατ’ εξοχήν εγγυάται τη διατήρηση της χώρας στην ευρωζώνη. Παράλληλα και με σαφή και καθαρό λόγο, θα πρέπει να καλέσουμε τις συνιστώσες και τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ, να διαχωρίσουν τη θέση τους από τις κεντρικές συστημικές επιλογές και να συνδράμουν με όλες τους τις δυνάμεις σε μια ρεαλιστική μετωπική προοπτική.

Η άμεση παύση πληρωμών – διαγραφή του χρέους.

Ο συμψηφισμός τμήματος του χρέους με τις γερμανικές αποζημιώσεις και το κατοχικό δάνειο, τα αντικειμενικά χαρακτηριστικά της συστημικής και πελατειακής φύσης του και η ανάληψη ευθύνης για την κάλυψη τμήματός του που ανήκει σε μικροομολογιούχους, κοινωνικούς φορείς και ασφαλιστικά ταμεία, μπορούν να αποτελέσουν ισχυρή δικαιακή βάση για τη συγκεκριμένη επιλογή.
Μια συμφωνία επί του μέγιστου κοινού υποσυνόλου, των ιδεολογικών και πολιτικών ζητημάτων που τίθενται από τις οργανώσεις και το λαϊκό κίνημα, με προοπτική διεύρυνσης και εμπέδωσής της με δημοκρατικό τρόπο, έτσι ώστε να λειτουργεί συνδετικά και συνθετικά και όχι διαλυτικά. Απ’ αυτή τη συμφωνία θα πρέπει να προκύψει ένα ξεκάθαρο και κατανοητό από το λαό σχέδιο εξόδου από την υπάρχουσα κατάσταση, που να είναι εφικτό, αποτελεσματικό, κοινωνικά δίκαιο και αποδεκτό από την πλειοψηφία. Να τεθούν οι άμεσοι στρατηγικοί στόχοι, να συμφωνηθεί το μεταβατικό πρόγραμμα και να οργανωθούν οι τακτικές.

Η ανάδειξη των ιδιαίτερων δυνατοτήτων και ικανοτήτων της χώρας και του λαού, που μπορούν να συμβάλλουν αποτελεσματικά στην εφαρμογή της άλλης πολιτικής, που οδηγεί στην έξοδο από την ύφεση, την ανεργία και τη λιτότητα. Η σημαντικά μεγάλη έκταση της χώρας σε σχέση με τον πληθυσμό της, που την καθιστά, με διαφορά, την πιο αραιοκατοικημένη της Δυτικής Ευρώπης, η τετραπλάσια της στεριάς θαλάσσια έκταση και τα γεωγραφικά, γεωλογικά, κλιματικά και στρατηγικά χαρακτηριστικά της, αποτελούν την κοινή και εξ’ αδιαιρέτου περιουσία όλων μας, ισχυρή βάση προκοπής και όχι αντικείμενο ξεπουλήματος. Η αγροτική οικονομία με τη βοήθεια ενός ανταγωνιστικού νομίσματος, του κεντρικού σχεδιασμού, της ποιότητας των προϊόντων, της χρησιμοποίησης τεράστιων εγκαταλειμμένων εκτάσεων και της αποδέσμευσης από τις αντιπαραγωγικές συμφωνίες με την Ε.Ε., έχει τη δυνατότητα να αναπτυχθεί γρήγορα και αποτελεσματικά. Η μεταποίηση και η ελαφρά βιομηχανία δεδομένης της προϋπάρχουσας εμπειρίας και των πρώτων υλών, η σχεδιασμένη επανεκκίνηση τομέων της βαριάς βιομηχανίας που υπολειτουργούν, όπως τα ναυπηγεία, η αμυντική βιομηχανία, τα εργοστάσια ζάχαρης, η κλωστοϋφαντουργία και η ενέργεια, καθώς και ο περιβαλλοντολογικά, πολιτισμικά και κοινωνικά προσανατολισμένος τουρισμός μπορούν να αποτελέσουν την ατμομηχανή της ανάπτυξης. Η καλή μορφωτική και τεχνική κατάρτιση του εργατικού δυναμικού και το ικανοποιητικό επίπεδο των υποδομών, διαμορφώνουν τις βάσεις του εγχειρήματος.
Οι δυνατότητες και οι προοπτικές που θ’ ανοίξουν για την ελληνική οικονομία και κοινωνία από τις διεθνιστικές, πολύπλευρες, ισότιμες και αμοιβαία επωφελείς διεθνείς σχέσεις και την απεμπλοκή από την αποικιακή κόλαση.

Η ανάδειξη της ιστορικά τεκμηριωμένης πολλαπλασιαστικής ισχύος, ενός ελεύθερου και χειραφετημένου λαού, με δυνατότητες, προοπτική, στόχους και ενθουσιασμό, που λειτουργεί σ’ ένα αξιακό και δημοκρατικό περιβάλλον, έναντι της καταθλιπτικής, ανελεύθερης, τρομοκρατημένης και ξεπουλημένης σκιάς του.

Λάρισα 25/06/2013

*Μέλος της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΧΕΔΙΟΥ Β

http://tometopo.gr/home/news/1529-2013-06-26-08-32-32.html

«Το δράμα του πατρός μου»

«Το δράμα του πατρός μου»

Έχει τελικώς και ο Ψυχάρης ψυχή. Είναι έτοιμος λένε πολλοί να την παραδώσει στον διάβολο προκειμένου να πετύχει αυτό που θέλει. Άντε όμως τώρα να βγάλεις άκρη με την άβυσσο μιας ψυχής και μάλιστα του Ψυχάρη. Το σίγουρο πάντως είναι πως εμφανίζεται έτοιμος να την παραδώσει στο ΣΥΡΙΖΑ. Σε κεντρικό άρθρο στην ναυαρχίδα του, το οποίο υπογράφει «ΤΟ ΒΗΜΑ», ο Σταύρος Ψυχάρης λέει πράγματα που δεν τολμά να ομολογήσει κι αυτός ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας. Πως η κυβέρνηση που σχηματίστηκε του Αγίου Πνεύματος δεν έχει ούτε πνεύμα ούτε σοφία, πως η σύνθεσή της ούτε εμπνέει ούτε πείθει, και πως (κρατηθείτε) «το νέο κυβερνητικό σχήμα αναπαράγει την προβληματικότητα των περισσότερων κυβερνήσεων της τελευταίας δεκαετίας, που μας οδήγησαν στο χείλος του γκρεμού». Ο γηραιός Ψυχάρης αγνοώντας προφανώς πως πέρασε ο καιρός που τα άρθρα του έσφιγγαν τα γκέμια σε αυτούς που τα διαβάζουν στην κυβέρνηση επιχειρεί να δώσει το μήνυμά του στον Σαμαρά ή στον Βενιζέλο, αν θέλετε. Δεν είναι άλλο από το μήνυμα ενός πατρός, που ζει το δικό του δράμα, Της μη υπουργοποίησης του γιού του, Αντρέα Ψυχάρη.

Γράφει ο Εκδοροσφαγέας

Ο Αντρέας Ψυχάρης έχει κάνει τα πάντα για την παράταξη. Έχει δώσει την υποστήριξη του Δημοσιογραφικού Οργανισμού του πατέρα του, έχει εκτεθεί στα social media ως απλός θνητός, ακόμη και με τον Άδωνι Γεωργιάδη έχει φωτογραφηθεί. Όλα έδειχναν πως θα γίνει υπουργός. Ο Βενιζέλος πίεζε για αυτό θεωρητικά, αλλά υπόγεια συμφώνησε με τον Σαμαρά πως δεν έπρεπε να δυσαρεστήσουν το κομματικό σώμα και ήταν καλύτερο να κρατούν όμηρο τον Ψυχάρη, αντί να τα του παραδώσουν όλα. Από το Μαξίμου επιμένουν πως η μη υπουργοποίηση Ψυχάρη ήταν μια ιδέα του ειδικού στις πολιτικές ομηρίες, Ευάγγελου Βενιζέλου.

Όπως και να έχει, ο πατέρας είναι πατέρας και το δράμα είναι δράμα. Το δράμα του πατρός, απεικονίζεται πλήρως σε πέντε αράδες: «Σε πολλές περιπτώσεις ανειδίκευτοι ανέλαβαν χαρτοφυλάκια που ούτε υποτυπωδώς γνωρίζουν. Οι μετακινήσεις προέκυψαν εξ ανάγκης και οι νέες τοποθετήσεις φαντάζουν αναιτιολόγητες και μη υποστηριζόμενες από τις δυνατότητες των προσώπων. Θα περίμενε κανείς επιλογές ξεχωριστές, πρόσωπα εξειδικευμένα, με γνώση, εμπειρίες που θα ενέπνεαν την δοκιμαζόμενη ελληνική κοινωνία.

Είχε ο πρωθυπουργός την ευκαιρία να κινητοποιήσει νέες δυνάμεις και να επιλέξει πρόσωπα που θα φανέρωναν διάθεση πραγματικής αλλαγής. Δεν το έπραξε. Θα αποδειχθεί σύντομα το λάθος. Το ζήτημα είναι πόσο θα κοστίσει στη χώρα».
Στο Σαμαρά σίγουρα.

Πηγή: koutipandoras.gr

Βραζιλία: Σπάζοντας στο δρόμο τους δεσμούς με το αποικιακό παρελθόν

Βραζιλία: Σπάζοντας στο δρόμο τους δεσμούς με το αποικιακό παρελθόν

Βραζιλία: Μια διαμαρτυρία που ξεκίνησε από την αύξηση της τιμής των εισιτηρίων στα δημόσια μέσα μεταφοράς και την αντίθεση στις προκλητικές δαπάνες για το Μουντιάλ του 2014 και πολύ γρήγορα υπερέβη τα αιτήματα αυτά. Σε μια προσπάθεια να καταλάβουμε τον χαρακτήρα της εξέγερσης (και ενώ την Τετάρτη έγινε γνωστό ότι η αύξηση της τιμής των εισιτηρίων ακυρώνεται, μετά τις διαμαρτυρίες), δημοσιεύουμε με μικρές περικοπές το άρθρο της βραζιλιάνας Betty Martins (δημοσιεύθηκε στο www.opendemocracy.net, με τίτλο «Confronting disorder in Brazil», 19.6).H συγγραφέας έχει κάνει σπουδές τέχνης και πολιτισμικής διαχείρισης και ασχολείται με την καλλιτεχνική εκπαίδευση κοινωνικά αποκλεισμένων ομάδων στη Βραζιλία. Έχει ιδρύσει τον οργανισμό D-AEP.org. Γεννήθηκα στον Σάο Πάολο, την έβδομη μεγαλύτερη πόλη του κόσμου. Το Λονδίνο, όπου μένω, μοιάζει ακόμα στα μάτια μου σαν χωριό, όπου μπορώ να ζω όπως θέλω, να απολαμβάνω την ελευθερία μου (βέβαια, υπάρχουν σοβαρά ζητήματα με την πολιτική της Μ. Βρετανίας, αλλά δεν θα σταθώ σ’ αυτά σε τούτο το άρθρο). Πραγματικά νιώθω ελεύθερη στην καθημερινότητά μου εδώ.

Της Μπέττυ Μάρτινς

Η βραζιλιάνικη κουλτούρα είναι ποικιλοτρόπως βουτηγμένη στη διαφθορά και τη βία. Η διαφθορά είναι ενσωματωμένη στη συνείδησή μας: είναι παρούσα στην καθημερινότητα σε τέτοιο βαθμό ώστε καταντάει μια κανονικότητα, μια επικίνδυνη κανονικότητα. Επιπλέον, ψηλαφώντας την πολιτισμική μνήμη της χώρας, εύκολα διακρίνει κανείς τα ίχνη της αποικιοκρατίας, τα οποία πολλές φορές βυθίζουν τον κόσμο σε αυτό που ο βραζιλιάνος παιδαγωγός και φιλόσοφος Πάουλο Φρέιρε όρισε ως «κουλτούρα της σιωπής». Μια κουλτούρα σιωπής δεν σκέφτεται, δεν παράγει. Μια κουλτούρα σιωπής καταναλώνει τα πάντα στο πέρασμά της και αναπαράγει τα ίδια συμπτώματα ξανά και ξανά.
Νιώθω μεγάλη χαρά βλέποντας, έστω από απόσταση, τους Βραζιλιάνους να βγαίνουν στον δρόμο μαζικά και να αγωνίζονται για έναν κοινό σκοπό. Σίγουρα υπάρχουν παλιοί αγωνιστές που παλεύουν εδώ και χρόνια, και νιώθω τυχερή που γνωρίζω κάποιους από αυτούς. Αλλά εκείνο που συμβαίνει τώρα είναι κάτι διαφορετικό. Ίσως, τώρα, μια νέα γενιά σπάει επιτέλους τους δεσμούς με το αποικιακό παρελθόν. Ίσως αυτή η γενιά είναι πιο ελεύθερη από τη δική μου. Ίσως αυτό που έκανε τη διαφορά είναι τα κοινωνικά δίκτυα, τα αποκεντρωμένα social media, τα οποία μέχρι τώρα τουλάχιστον ελέγχονται από τους ίδιους τους πολίτες. Ναι, μπορεί μέσα από αυτά να γινόμαστε αντικείμενο παρακολούθησης, αλλά μπορούμε και να παρεμβαίνουμε. Αυτό το οποίο πρέπει να μάθουμε να διαχειριζόμαστε πλέον είναι ίσως το ζήτημα της εξουσίας. Απ’ ό,τι φαίνεται δεν τα ’χουμε πάει άσχημα μέχρι τώρα. Ναι, υπάρχει το #NSA (το σκάνδαλο παρακολούθησης τηλεφώνων από τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ), αλλά έχουμε και την Άνοιξη των λαών, την Αραβική, την Ευρωπαϊκή και την Τουρκική, στη Βόρεια και τη Λατινική Αμερική, καθώς και τα συλλογικά κινήματα που οδηγούν σε μια παγκόσμια κοινωνική αφύπνιση και αλλαγή.
Ωστόσο, βλέπω επίσης την Βραζιλία που θυμάμαι: την παλιά Βραζιλία, με τις παραδοσιακές μιλιταριστικές της τακτικές. Και η παλιά Βραζιλία δεν είναι μόνο αυτή της αστυνομίας· το πιο επικίνδυνο μιλιταριστικό εργαλείο είναι τα παραδοσιακά της μέσα ενημέρωσης. Όπως και στην Τουρκία, η κατηγορία που εμφανίζεται πιο συχνά στους τίτλους των ειδήσεων είναι «ο βανδαλισμός». Τα μέσα ενημέρωσης, ως συνήθως, κάνουν πολύ επιτυχημένα αυτό που ξέρουν να κάνουν καλύτερα: διαίρει και βασίλευε. Αρχίζουν έτσι να εμφανίζονται κάποια οργισμένα σχόλια σχετικά με τους «βανδαλισμούς» στις διαδηλώσεις, που επισκιάζουν βέβαια τα πραγματικά διακυβεύματα. Η μεσαία τάξη, λένε, της Βραζιλίας, η οποία ζει σε ένα τελείως διαφορετικά σύμπαν, αγανακτεί με αυτούς που διαμαρτύρονται ενάντια στην αύξηση του εισιτηρίου των δημοσίων συγκοινωνιών κατά 0,20 λεπτά — στη Βραζιλία, η απόσταση μεταξύ των τάξεων είναι τεράστια: ένας άνθρωπος της μεσαίας τάξης δεν θα καταδεχόταν ποτέ να χρησιμοποιήσει τα δημόσια μέσα μεταφοράς.

Έχω μιλήσει με ανθρώπους που συμμετέχουν στις διαδηλώσεις:
«Ήμασταν περίπου 15.000 και όχι 5.000, όπως είπαν τα καθεστωτικά μέσα».

«Ήταν ξεκάθαρο ότι η αστυνομία σκόπευε να μας διαλύσει ό,τι και να κάναμε. Όταν η πορεία πλησίασε στην πλατεία Ρούσβελτ άρχισε να χτυπάει βίαια τον κόσμο, αδιακρίτως και τελείως απρόκλητα».

«Τα μήντια προσπαθούν να παρουσιάσουν τους διαδηλωτές σαν εγκληματίες. Αλλά αυτή τη φορά τα πράγματα ήταν λίγο δυσκολότερα γι’ αυτούς, αφού μπορούσαμε μέσω του ίντερνετ και των κοινωνικών δικτύων να πούμε τη δική μας εκδοχή της ιστορίας… Όλοι οι τηλεπαρουσιαστές, ταυτόχρονα, επιτίθονταν στους διαδηλωτές μιλώντας για βανδάλους. Μόνο όταν ήταν πια απολύτως αδύνατον να στηρίξουν αυτόν τον ισχυρισμό άρχισαν να μιλούν για την αγριότητα της αστυνομίας».

Ας προσπαθήσουμε να ορίσουμε τη λέξη «βανδαλισμός». Βανδαλισμός είναι η πράξη της καταστροφής ενός πράγματος πολύτιμου για την κουλτούρα και την ιστορία ενός έθνους. Είναι λοιπόν ξεκάθαρο για μένα ότι εκείνος που πραγματικά προβαίνει σε βανδαλισμούς, σ’ αυτήν την περίπτωση, είναι εκείνος που επιτίθεται στην πιο πολύτιμη κληρονομιά αυτού του τόπου, θεματοφύλακες της οποίας είναι οι άνθρωποί του: στη δημοκρατία.

«Παίρνουμε μαζί μας ξίδι για να προστατευθούμε από τα χημικά. Στη διάρκεια των διαδηλώσεων συνέλαβαν ανθρώπους μόνο και μόνο επειδή κουβαλούσαν ξίδι. Ποια λογική εξήγηση μπορεί να δοθεί γι’ αυτό; Το ξίδι δεν είναι παράνομο ναρκωτικό. Τα social media είναι γεμάτα από αστεία σχετικά μ’ αυτόν τον παραλογισμό. Δεν είχαν κανέναν πραγματικό λόγο να συλλάβουν ανθρώπους, οπότε δημιούργησαν έναν!»

Αυτό που κάνουν οι Βραζιλιάνοι ξεπερνάει την πράξη της διαμαρτυρίας για την αύξηση του εισιτηρίου στις δημόσιες συγκοινωνίες (αν και το γεγονός αυτό αποτελεί από μόνο του έναν θεμιτό και δικαιολογημένο λόγο διαμαρτυρίας, στο μέτρο που η εικόνα μιας αναπτυσσόμενης οικονομίας στη Βραζιλία σε καμία περίπτωση δεν αντιστοιχεί στις πραγματικότητες του φτωχού πληθυσμού της). Είναι ένας ξεσηκωμός ενάντια στην κανονικότητα, ενάντια στην κάλυψη των γεγονότων από τα ΜΜΕ και την πολιτισμική μνήμη των Βραζιλιάνων. Και ελάχιστα έχουμε συνειδητοποιήσει αυτή την ανατροπή, ότι βρισκόμαστε σε ένα συναρπαστικό νέο στάδιο.

Όπως έλεγα, τα social media έχουν παίξει έναν ρόλο-κλειδί. Οι Βραζιλιάνοι αποδείχθηκαν εξαιρετικά δραστήριοι στα ψηφιακά μέσα. Η ρητορική των «βανδαλισμών» δεν μπορούσε να υποστηριχθεί, όσο οι Βραζιλιάνοι ήταν ενεργοί στα social media: οι απαντήσεις στα ψέματα που ακούγονταν έρχονταν αμέσως, με αναρτήσεις για το τι πραγματικά συνέβαινε σε κάθε μέρος, φωτογραφίες, βίντεο, live streams. Ο κόσμος συζητούσε τα γεγονότα διεξοδικά, απορρίπτοντας τα παραδοσιακά μέσα και τους εκπροσώπους τους. Οι ρεπόρτερ των mainstream μέσων πρέπει πια να κρύβονται από τους διαδηλωτές, λόγω της παραπληροφόρησης στην οποία επιδόθηκαν στη διάρκεια των κινητοποιήσεων.

Τώρα που οι κινητοποιήσεις έχουν επεκταθεί, προκύπτει μια ανησυχία σχετικά με τη πολιτικές διαφορές των χώρων που συμμετέχουν σε αυτές. Αν και οι διαμαρτυρίες ξεκίνησαν από την Αριστερά, τώρα πια πολίτες και από τον χώρο της Δεξιάς υψώνουν τις σημαίες τους στις διαδηλώσεις. Το γεγονός αυτό ασφαλώς προκαλεί κάποια σημαντικά ερωτήματα. Μπορεί αυτό να μετατοπίσει το ενδιαφέρον από τον αρχικό σκοπό; To Avaaz ήδη κυκλοφορεί μια διαμαρτυρία εναντίον της προέδρου Ρούτσεφ. Αυτός όμως είναι ο πραγματικός στόχος;

Ένα ευρύτερο μέτωπο, πιο μαζικό, είναι ισχυρότερο αλλά συγχρόνως μπορεί να χάσει την πολιτική του εστίαση. Γι’ αυτό θα πρέπει να πραγματοποιηθεί ένας ανοιχτός διάλογος, με μεγάλη προσοχή ώστε να μην «καπελώσει» ο ένας τον άλλο με το αφήγημά του. Κάθε διάσπαση ανάμεσα στους διαδηλωτές θα αποτελέσει, κατά τη γνώμη μου, μεγάλο λάθος. Στέκομαι στο πλευρό των ανθρώπων που βρίσκονται στο δρόμο, αγωνίζονται και εξεγείρονται. Είμαι στο πλευρό εκείνων των ανθρώπων της Βραζιλίας, για τους οποίους μιλούσα πάντα με υπερηφάνεια στη Μ. Βρετανία: εκείνους τους Βραζιλιάνους που ενδιαφέρονται για την κοινότητά τους, που δρουν συλλογικά, που παλεύουν για έναν καλό σκοπό, ανεξάρτητα από τις κοινωνικές, θρησκευτικές ή πολιτισμικές τους καταβολές.

Πηγή: Ενθέματα