Στα άδυτα της ουγγρικής Ακροδεξιάς

Στα άδυτα της ουγγρικής Ακροδεξιάς

ΟΥΓΓΑΡΙΑ Βρετανός δημοσιογράφος έζησε για μία εβδομάδα με μέλη από τα τάγματα εφόδου του ξενόφοβου, αντισημιτικού κόμματος Γιόμπικ, που κάνουν εξορμήσεις στην επαρχία επιτιθέμενα σε Τσιγγάνους. Ιδού τα όσα είδε… Η Ουγγαρία απασχολεί πολύ το τελευταίο διάστημα την Ευρώπη, για όλους τους επικίνδυνους λόγους. Μόλις την περασμένη εβδομάδα στην έκθεσή της η Διεθνής Αμνηστία καυτηρίασε τις «ρατσιστικές συμπεριφορές και τις βίαιες επιθέσεις από ομάδες ακροδεξιών» εναντίον της μειονότητας των Ρομά. Ενώ τη Δευτέρα, η επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε. Σεσίλια Μάλμστρομ χαρακτήρισε «ντροπή» για την Ευρώπη «νέοι άνθρωποι να βαδίζουν με στολές… να παρενοχλούν και να χτυπούν τους Ρομά», με βάση οργανωμένο σχέδιο κόμματος που εκπροσωπείται στη Βουλή.

Της Έλλης Πάνου

Πρόκειται για το Γιόμπικ ή αλλιώς το «Κίνημα για μια Καλύτερη Ουγγαρία», που αφού προκάλεσε θύελλα διαμαρτυριών πρόσφατα προτείνοντας να απογραφούν σε ειδικές λίστες οι Ούγγροι εβραϊκής καταγωγής «για λόγους ασφαλείας», ξαναχτύπησε προχθές σε συζήτηση στο Κοινοβούλιο, υποστηρίζοντας ότι το μουσείο στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Αουσβιτς «μπορεί να μην αντικατοπτρίζει τα αληθινά γεγονότα της Ιστορίας» και επομένως «δεν θα πρέπει να ενθαρρύνονται οι μαθητές να το επισκέπτονται».

Το Γιόμπικ, με 43 έδρες σήμερα στη Βουλή και 2 στο Ευρωκοινοβούλιο, ελπίζει στις εθνικές εκλογές του 2014 να αναδειχθεί δεύτερη πολιτική δύναμη, προωθώντας ένα μανιφέστο γεμάτο δηλητηριώδεις αναφορές στους Ρομά και τους Εβραίους. Το κόμμα, που έχει συνάψει σχέσεις με άλλες ακροδεξιές ομάδες, μέσω της Συμμαχίας Ευρωπαϊκών Εθνικών Κινημάτων, διαθέτει συγκροτημένα, εκπαιδευμένα, ένστολα «τάγματα επαγρύπνησης», που κάνουν επιδρομές στα χωριά των μειονοτήτων για εκφοβισμό, σπέρνουν τη διχόνοια στον πληθυσμό κι όταν τίθενται εκτός νόμου, επανεμφανίζονται με νέα ονομασία και παρόμοια δομή.

Οταν στις αρχές του μήνα συνεδρίαζε στη Βουδαπέστη το Παγκόσμιο Εβραϊκό Κογκρέσο, λίγες εκατοντάδες μέτρα μακρύτερα, ο ηγέτης του Γιόμπικ μιλούσε σε ένα πλήθος οπαδών του κόμματος, μεταξύ αυτών και ένστολων μελών της Εθνικής Ουγγρικής Φρουράς -μιας πολιτοφυλακής, συνιδρυτής της οποίας είναι ο ίδιος ο ηγέτης του Γιόμπικ, Γκάμπορ Βόνα- αλλά και της πιο ακραίας Betyarsereg, που σημαίνει «Στρατός Παρανόμων». Κανείς δεν εναντιώθηκε στη συγκέντρωση αυτή και η αστυνομική παρουσία ήταν σχεδόν ανύπαρκτη. Ο πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπάν -ανέφερε ντοκιμαντέρ του βρετανικού Channel 4- διαβεβαίωσε την ηγεσία του Εβραϊκού Κογκρέσου ότι έχει αντιμετωπίσει αποτελεσματικά το πρόβλημα των ομάδων αυτών. Η δήλωση, όμως, φαίνεται ότι απέχει πολύ από την πραγματικότητα.

Η εβδομάδα με τους Ούγγρους νεοναζί

Το Γιόμπικ έχει κερδίσει τον θαυμασμό όσων έχουν μπουχτίσει με την κυβερνητική διαφθορά, όσων χαρακτηρίζονται αντισημίτες, νεοναζί και ομοφοβικοί και μισούν τους Ρομά, σημειώνει ο δημοσιογράφος του Channel 4, Μπράιαν Γουίλαν, σε μια αποκαλυπτική καταγραφή όσων έζησε επί μία εβδομάδα, παρέα με τους πιστούς του κόμματος, προσπαθώντας να καταλάβει «τι είναι αυτό που ενεργοποιεί το μίσος τους».

«Την Πρωτομαγιά», γράφει, «βρέθηκα στη Βουδαπέστη, στη μέση ενός πλήθους 8.000 οπαδών του Γιόμπικ, να παρακολουθώ τους εθνικιστές ροκάδες του συγκροτήματος «Καρπάθια» να ερμηνεύουν άθλια πατριωτικά τραγούδια. Ο κόσμος ήταν ένα αλλόκοτο συνονθύλευμα από σκίνχεντ που χαιρετούσαν ναζιστικά, ηλικιωμένους εθνικιστές και «κανονικούς» νεαρούς Ούγγρους.

»Το συνεργείο μου κατέγραφε εικόνες με τους πάγκους, όπου πωλούσαν μαστίγια και τσεκούρια κι εγώ έμεινα μόνος μου ανάμεσα στον κόσμο, ενώ άρχισε η μπάντα να παίζει τον εθνικό ύμνο. Δεν είχα ακούσει ποτέ μέχρι τότε τον ουγγρικό ύμνο, αλλά είδα ότι όλοι σηκώθηκαν, στάθηκαν προσοχή και κοίταζαν ευλαβικά το κενό μπροστά τους. Ετσι σηκώθηκα κι εγώ, στη μέση όλων αυτών κι άρχισα να μουρμουρίζω στον εαυτό μου, ελπίζοντας ότι δεν θα με πάρουν χαμπάρι…

»Οταν έπεσε το σκοτάδι, η μάσκα του καθωσπρεπισμού έπεσε. Με έναν «αξιωματούχο» του κόμματος να παρακολουθεί, οπαδός με χαστούκισε ενοχλημένος από την «παρουσία Εβραίων» στη γιορτή τους και μετά άδειασε πάνω μου ένα μπουκάλι μπίρα.

»Παρότι εκφοβιστική η συμπεριφορά, θα μπορούσε να ήταν πολύ χειρότερα, αφού ήμουν σε δασώδη περιοχή, μέσα στη νύχτα, περιτριγυρισμένος από χιλιάδες εθνικιστές, δίπλα σε πάγκους που πουλούσαν μαστίγια και τσεκούρια! Ολοι αυτοί που προσποιούνταν τους ευπρεπείς, μεταμορφώθηκαν στους ακροδεξιούς που γνωρίζω πολύ καλά: μεθυσμένοι, τσαπατσούληδες και έτοιμοι να επιτεθούν εναντίον όσων δεν τους μοιάζουν.

»Είχα περάσει το πρωινό μου παρακολουθώντας την Ουγγρική Φρουρά -την πολιτοφυλακή που σχετίζεται με το Γιόμπικ- να εκπαιδεύεται, ανακυκλώνοντας στις κουβέντες τους τη φασιστική ιδεολογία των αρχών του 20ού αιώνα. Μου είπαν ότι δίνουν αίμα, βοηθούν τους αστέγους, μοιράζουν ρούχα και τρόφιμα – δραστηριότητες που δεν συνάδουν με τη στρατιωτική δομή της οργάνωσης, τις στολές και τις ιστορίες που άκουσα γι” αυτούς.

»Ωστόσο, σε χωριά όπως το Γκιονγκιοσπάτα (ή σε οποιοδήποτε άλλο μέρος με μεγάλο πληθυσμό Ρομά) ο πραγματικός ρόλος αυτής της πολιτοφυλακής γίνεται πολύ πιο σαφής. Το 2011, οι εντάσεις μεταξύ του Γιόμπικ και των ντόπιων Ρομά κορυφώθηκαν και εκατοντάδες ένστολοι πολιτοφύλακες εισέβαλαν ως «τιμωροί» στις γειτονιές, που οι Ρομά αποκαλούν το «γκέτο» τους, και συγκρούστηκαν με τους κατοίκους. Από τότε το χωριό έχει γίνει «άντρο» του Γιόμπικ… Οταν έφτασα εγώ, τα πνεύματα είχαν πάλι οξυνθεί. Ο δήμαρχος -μέλος του Γιόμπικ- υποστήριξε ότι οι Τσιγγάνοι έκαναν φασαρία, ενώ ακουγόταν ο εθνικός ύμνος σε τοπικό φεστιβάλ…

»Δεν αποτελεί έκπληξη ότι ούτε οι Ρομά έχουν καλά λόγια να πουν για τον δήμαρχο: παρά τα καθαρά, φρεσκοασπρισμένα πεζοδρόμια στη «δική του» πλευρά του χωριού, το ταμείο του μάλλον δεν είχε χρήματα να διαθέσει για να στρωθούν τα πεζοδρόμια και στις γειτονιές των Ρομά, τα σπίτια των οποίων παρακολουθούνται από το δημαρχείο με κάμερες κλειστού κυκλώματος.

»Ορισμένοι εκτιμούν ότι στην Ουγγαρία ζουν ένα εκατομμύριο Ρομά και η ανεργία μεταξύ τους κυμαίνεται στο 60% – έξι φορές ο εθνικός μέσος όρος. Το Γιόμπικ λέει ότι θέλει να τους βάλει όλους να δουλέψουν. Αλλά δεν αποσαφηνίζει πώς θα το πετύχει αυτό… Μέλος του κόμματος μου είπε ότι «το 60% των Ρομά είναι εγκληματίες». Το περίεργο είναι ότι ενώ όλοι με τους οποίους μίλησα ξέρουν κάποιον που έπεσε θύμα Τσιγγάνου, ποτέ δεν είχαν πέσει θύματα οι ίδιοι…

»Τον περασμένο Νοέμβριο είδα με τρόμο 10.000 ακροδεξιούς εθνικιστές να συρρέουν στη Βαρσοβία… είδα φασίστες να επιτίθενται σε δημοσιογράφους, φωτορεπόρτερ, αστυνομικούς… Πίστευα ότι ήταν οι χειρότερες σκηνές φασισμού που θα μπορούσα να παρακολουθήσω ποτέ στην Ευρώπη. Είναι, όμως, σαφές τώρα ότι χειρότερα προβλήματα σωρεύονται στον ορίζοντα για την Ουγγαρία…».

Εφημερίδα των Συντακτών